1. ¿Imayna kananchispaqmi Filipenses 2:3 nisqan kallpachawanchis? ¿Imaraykun chaypi nisqanta kasukunanchis?

JEHOVÁ DIOSQA allinninchispaqmi imatapas niwanchis, chaymi serviqninkunaqa juch’uyaykukuspa kamachikuyninkunata kasukunanchis (Efes. 4:22-24). Juch’uyaykukuq kasunchis chayqa, manan jujkunamantaqa aswan allinpaqchu qhawarikusunchis. Jinaspapas allinpin Jehová Dioswan iñiqmasinchiskunawanpas kausasunchis (leey Filipenses 2:3).

2. a) ¿Ima niranmi Pablo? b) ¿Imakunamantan kaypi yachasunchis?

² Jehová Diosta serviqkunaqa ratullan kay pacha runakuna jina jatunchakuqman tukupusunman. * Yaqapaschá chay pasasharan ñaupa tiempopi cristianokunawanpas. Chaypaschá apóstol Pabloqa Roma cristianokunata niran: “Ama sinchi allinpas kawaqchis jinaqa qhawarikuychischu, aswanpas sapankaykichis allin yuyayniyoq kaychis”, nispa (Rom. 12:3). Pabloq nisqan jina, llapanchispas kallpachakunanchismi juch’uyaykukuq kananchispaq. Kaypin yachasunchis imaynatas casado kausayninchispi, Diospa llaqtanpi, internetpi fotokunata videokunata churasqanchispipas juch’uyaykukuq kasunman chayta.

3. a) ¿Imaraykun casado kausayninchispi kanqapuni sasachakuykuna? b) ¿Imaynatan yaqapas yuyaykusunman sasachakuykuna kaqtin?

³ Jehová Diosqa munashanmi casado kausayniykipi kusisqa  kausanaykita. Ichaqa apóstol Pabloq nisqan jina, juchasapa kasqanchisraykun casado kausayninchispiqa kanqapuni sasachakuykunaqa (1 Cor. 7:28). Wakin casarasqa iñiqmasinchiskunaqa yaqapaschá ninkuman: “Yanqachus jina paywanqa casarakurani”, nispa. Kay pachapi runakunaqa chhaynatan piensanku. Chaymi chhayna piensaymanta allinta cuidakunanchis.

4. ¿Ima nispan mana ninanchischu?

⁴ Manan ninanchischu: “Yanqapaqmi casarakurani” nispaqa. Bibliaq nisqan jina, Diosta serviqkunaqa qhelli jucha kallaqtinmi t’aqanakuyta atisunman (Mat. 5:32). Chhaynaqa, sasachakuykunapi tarikuspaqa manan ninanchischu: “Payqa manan noqamanta llakikunchu”, “payqa manan munakuwanchu”, “yaqapaschá jujwanqa aswan allinraq kayman”, nispaqa. Chhaynata nispaqa noqallanchispin piensashasunman. Kay pacha runakunan ninku: “Paywan manaña kusisqachu kausashanki chayqa, t’aqakapuy”, nispa. Jehová Diosmi ichaqa nin: “Amataq munaynillaykichistaqa maskhaychischu, aswanpas jujkunaq munaynintawan maskhaychis”, nispa (Filip. 2:4). Rikusqanchis jina Jehová Diosqa manan munanchu t’aqanakunaykita (Mat. 19:6). Aswanmi payqa munan kasukunanchista.

5. Efesios 5:33 nisqan jina, ¿imapaqmi casarasqakuna kallpachakunanku?

⁵ Bibliaq nisqan jina, qosaqa esposantan munakunan, esposapas anchatapunin qosanta respetanan (leey Efesios 5:33). Bibliaq nisqanta kasukunqaku chayqa kusisqan kanqaku (Hech. 20:35). Chaymantapas casarasqakunaqa kallpachakunankun k’umuykuq kanankupaq. Sichus k’umuykukuq kanqaku chayqa manan kikillankupichu piensanqaku (1 Cor. 10:24).

6. ¿Imatan yachasunman Steven esposan Stephaniemantawan?

 ⁶ K’umuykukuq kaymi casarasqa iñiqmasinchiskunata yanaparan kusisqa kausanankupaq. Chaymantan Steven iñiqmasinchis nin: “Casarakuspaqa juj nisqallan imatapas ruwanaykichis, chhaynapin ima sasachakuykunatapas sumaqllata allichankichis, jinaspapas manan sapallaykichispichu piensanaykichis, aswanpas iskaynikichispin piensanaykichis”, nispa. Stephanie esposanmi nillantaq: “Ima sasachakuypipas tarikuspaykuqa ñaupaqtan Jehová Diosmanta mañakuyku, qelqakunapitaq yanapayta maskhayku, chaymantapas sumaqtan parlariyku imaynatachus sasachakuyniykuta allichaykuman chayta”, nispa. Sichus casarasqakuna k’umuykukuq kanqaku chayqa kusisqan kausanqaku.

7. ¿Imaynan kananchis Diospa llaqtanpi ima llank’aytapas chaskiqtinchis?

⁷ Jehová Diosta serviyqa ancha kusikunapaqmi, ¿riki? (Sal. 27:4; 84:10). Llapanchispas anchatan munanchis Jehová Diosta astawan serviyta, chaymi Jehová Diosqa kusikun. Biblian nin: “Pipas iñiqkuna qhawariq kayta munashan chayqa, ancha allin ruwaytan munashan”, nispa (1 Tim. 3:1). Pipas ima llank’aytapas Diospa llaqtanpi chaskinman chayqa, manan chaywanqa jatunchakunanchu (Luc. 17:7-10). Aswanmi juch’uyaykukuspa jujkunata yanapanan (2 Cor. 12:15).

8. ¿Pikunan ñaupa tiempopi jatunchakuranku? ¿Imaraykun mana jatunchakunanchischu?

⁸ Biblian rimashan ñaupa tiempopi jatunchakuq runakunamanta. Jujninmi karan Diótrefes, payqa jatunchakuspan ‘kamachiq churakuran’ (3 Juan 9). Jujtaq karan Uzías, payqa jatunchakuspan ‘altarpi inciensota q’apachiyta’ munaran (2 Crón. 26:16-21). Jujkaqtaq karan Absalón, payqa jatunchakunanraykun rey kayta munaran, chaymi Israel runakunawan munachikuran (2 Sam. 15:2-6). Jehová Diosqa cheqnikunmi jatunchakuq runakunataqa (Prov. 25:27). Biblian nin: “Uma oqariqqa qhepamanmi waqllinqa, anchaykachaq sonqoqa qhepamanmi urmanqa”, nispa (Prov. 16:18).

9. ¿Ima ninmi Biblia Jesusmanta?

⁹ Jesusqa k’umuykukuqmi karan. Biblian paymanta nin: “Payqa Dios jinaña karan chaypas, manan jayk’aqpas piensallaranpaschu Dioswan igualakuytaqa”, nispa (Filip. 2:6). Bibliaq nisqan jina, Jesusqa manan jatunchakuranchu, nitaqmi papan Jehová Dioswanpas igualakuranchu. Chaymi qatikuqninkunata niran: “Pipas qankuna ukhupi k’umuykukuqmi kuraqqa kanqa”, nispa (Luc. 9:48). Jehová Diospa llaqtanpiqa kashanmi tukuy tiemponkuwan Diosta serviq iñiqmasinchiskuna, yanapakuq qharikuna, umalliqkuna, watukuq umalliqkuna ima, paykunaqa k’umuykukuqmi kanku. Jesusmi niran: K’umuykukuspa “munanakusqaykichispin lliupas yachanqaku discipuloykuna kasqaykichista”, nispa (Juan 13:35).

10. ¿Iman yanapawasunchis k’umuykukuq kananchispaq?

¹⁰ Yaqapaschá nisunman: “Umalliqkunaqa manamá kay iñiqmasitaqa yanapashankuchu”, nispa. Chhaynata piensayqa manan allinchu. Chhayna piensananchismantaqa k’umuykukuspan umalliqkunata kasukunanchis yanapananchis ima (Heb. 13:17). ¿Iman yanapawasunchis k’umuykukuq kananchispaq? Chaypaqqa kaykunatan tapukunanchis:  “¿Manapunichu umalliqkuna iñiqmasinchiskunata yanapashankuman? ¿Noqachu iñiq t’aqapi sasachakuykunata allichanay? ¿Imaynatan Jehová Dios qhawarinman chhayna piensasqayta?”, nispa.

11. Efesios 4:2, 3 nisqan jina, ¿imaraykun k’umuykukuq kananchis?

¹¹ Jehová Diosqa manan yachaysapa kasqanchistachu, nitaq ima ruway atisqanchistachu qhawan. Aswanpas payqa k’umuykukuq kasqanchistan qhawan. Chaymi kallpachakunanchis k’umuykukuq kananchispaq, iñiqmasinchiskunawan juj nisqalla kausananchispaq, iñiqmasinchiskunata yanapananchispaqpas (leey Efesios 4:2, 3). Kallpachakunallanchistaqmi runakunaman Diosmanta willananchispaq. Chaymantapas llapa iñiqmasinchiskunawanmi qoykukuq kananchis, manan umalliqkunallawanchu nitaqmi precursorkunallawanpaschu (Mat. 6:1-4; Luc. 14:12-14). K’umuykukuq kasunchis chayqa iñiqmasinchiskunapas kusisqan noqanchiswan kanqaku.

12. ¿Ima ninmi Biblia amigokunayoq kaymanta?

¹² Anchatan kusikunchis amigonchiskunawan kaspaqa ¿riki? (Sal. 133:1). Jesuspas kusikuqmi amigonkunawanqa (Juan 15:15). Bibliaq nisqan jina, amigonchiskunaqa yanapawasunmanmi sasachakuykunapi tarikuqtinchis (Prov. 17:17; 18:24). Chaymi mana amigonchiskunamantaqa karunchakunanchischu (Hebreos 10:24, 25). Wakin runakunan ninku: “Internetpiqa askha amigokunatan tarinki”, nispa. Noqanchismi ichaqa mana chhaynatachu piensananchis.

13. Yachayniyoq runakunaq nisqan jina, ¿imaynan runakuna sientekunkuman internetpi churasqanku fotokunata videokunata qhawaspa?

 ¹³ Allin yachayniyoq runakunan ninku: “Pipas internetpi celularpipas jujkunaq churasqanku fotokunata videokunata qhawashallanman chayqa, sapallanmi sientekunman”, nispa. Runakunaqa maymanpas viajasqankuta, imapas ruwasqankutan internetman churanku, chaymi chayta qhawaq runakunaqa ninku: “Paykunaqa aswan allinmá noqamantaqa kashanku, kusisqataq juj ladokunamanpas viajashanku”, nispa. Chaymi pasaran 19 watayoq iñiqmasinchiswanpas, paymi nin: “Internetpi celularpipas churasqanku fotokunata videokunata qhawaspaymi sapallay sientekuq kani. Mayninpiqa niqmi kani: ‘Jujkunaqa sumaqtamá kusirikunku, noqataq wasiypi wisq’arayashani’”, nispa.

14. 1 Pedro 3:8 nisqan jina, ¿iman yanapawasun allin yuyaywan fotokunata videokunatapas internetpi churananchispaq?

¹⁴ Internetpas celularpas yanapawasunmanmi familianchiswan amigonchiskunawanpas sumaqta parlarinanchispaq. Chaywanpas wakin runakunaqa manan allinpaqchu internet-tapas celulartapas jap’inku, wakinqa fotokunata videokunatan internetpi churanku allin qhawarisqa kayta munaspa. Wakintaq jujkunaq internetpi churasqanku fotokunamanta millayta qelqanku. Jehová Diosta serviqkunan ichaqa chaykunamanta cuidakunanchis. Chaymi allin yuyaywan internet-tapas celulartapas jap’inanchis. Chhaynapin rikuchisun k’umuykukuq kasqanchista, jujkunapi piensasqanchistapas (leey 1 Pedro 3:8).

15. ¿Imayna runa kananchispaqmi Biblia kallpachawanchis?

¹⁵ Internetman celularmanpas fotokunata videokunatapas churasunchis chayqa, kaykunatan tapukunanchis: “¿Allinchu kay churasqay fotokuna videokunapas kashan? ¿Alabakuq jinachu kaykunata churashani? ¿Imatan piensankuman jujkuna kaykunata qhawaspa?”, nispa. Biblian nin: “Kay pachapi tukuy ima kaqpas manan Yayamantachu jamun, aswanpas kay pachamantan, chaykunan kaykuna: Aychaq munapayayninkuna, ñawiq rikusqan munapayaykuna,  runakuna imankuwanpas alabakusqankuna ima”, nispa (1 Juan 2:16). Jehová Diosta serviqkunaqa manan jujkunamanta aswan allinpaqchu qhawarikunanchis, aswanpas kallpachakunanchismi Bibliaq nisqanta kasukunanchispaq. Biblian nillantaq: “Ama yanqa alabakuqqa kasunchu, ama gana-ganaqa imatapas ruwasunchu, amataq envidianakusunpaschu”, nispa (Gál. 5:26). Bibliaq nisqan jina, kallpachakunanchismi ama kay pacha runakuna jina jatunchakuq, alabakuq kananchispaq.

16. ¿Imaraykun mana jatunchakunanchischu?

¹⁶ Bibliaq nisqan jina, jatunchakuq runakunaqa mana allin ‘yuyayniyoqmi’ kanku (Rom. 12:3). Chaymi jujkunawan churanakunku, alabakunku, jujkunatapas pisichanku ima. Chhayna runakunaqa sasachakuykunapin tarikunku. Jehová Diospa testigonkunaqa kallpachakunanchismi ama jatunchakuq kananchispaq. Jatunchakuq kasunman chayqa, Satanasmi yuyayninchista tutayachipunman (2 Cor. 4:4; 11:3). Chaymi juch’uyaykukuq kananchis (Filip. 2:3). Biblian nin: “Diosqa uma oqariqkunaq contranpin kashan, k’umuykukuq kaqkunamanmi ichaqa ancha sumaq sonqo kayninta rikuchin”, nispa (1 Ped. 5:5). Jehová Diosta serviqkunaqa allinpin Dioswan kayta munanchis, chaymi mana jatunchakunanchischu.

17. ¿Imakunan yanapawasun juch’uyaykukuq kananchispaq?

¹⁷ Biblian nin: “Saqepuychis ñaupa kausayniykichistapas, amaña chaytaqa ruwaychischu. Aswanpas Diospa qosqan mosoq runa kaywan p’achawan jina churakuychis”, nispa. Bibliaq nisqanta kasukuyqa manapaschá facilchu kanman, ichaqa Jesusmanta yachaymi yanapawasun k’umuykukuq kananchispaq (Col. 3:9, 10; 1 Ped. 2:21). Juch’uyaykukuq kaspaqa kusisqan kasunchis familianchiswanpas, iñiqmasinchiskunawanpas, allin yuyaywantaqmi internetpi fotokunata videokunatapas churasunchis. Chaymantapas juch’uyyaykukuq kaspaqa Jehová Dioswanmi amigontin kasunchis.