1. ¿Imaraykun Jehová Dios jujkunawan mana comparawanchischu?

JEHOVÁ DIOSPA kamasqankunaqa jujniraymi sapankapas. Chaymi kan imaymana clase animalkuna plantakunapas, runakunapas manan igualchu kanchis. Chayraykun Diosqa mana mayqenninchistapas comparawanchischu. Aswanmi payqa sapankanchispa sonqonchista qhawarin (1 Sam. 16:7). Yachantaqmi imakunatachus allinta ruwasqanchista, imakunapi pisipasqanchistapas. Chaymi atisqanchisman jinalla imatapas mañawanchis. Noqanchispas manan jujkunawan comparakunanchischu. Chayta ruwaspan allin yuyayniyoq kasun, manataqmi jujkunamanta aswan allinpaqchu qhawarikusun nitaq mana valeqpaqchu qhawarikusun (Rom. 12:3).

2. ¿Imanaqtinmi jujkunawan mana comparakunanchischu?

² Iñiqmasinchiskunamantaqa imaymanatan yachasunman, wakin iñiqmasinchiskunaqa allintan Diosmanta runakunaman yachachinku (Heb. 13:7). Paykunaq ruwasqanta qatikusun chayqa, noqanchispas allintan Diosmanta yachachisun (Filip. 3:17). Jujkunaq allin ruwasqanta qatikusunmanña chaypas, manan paykunawanqa comparakunanchischu. Sichus jujkunawan comparakusun chayqa, paykunamantan envidiakusunman otaq mana valeqpaq qhawarikusunman. Chaymantapas iñiqmasinchiskunawan atipanakuspaqa Jehová Diosmantan karunchakusunman, chaytan ñaupaq yachachikuypi yacharanchis. Chaymi Diosqa munakuwaspanchis niwanchis: “Sapanka qhawarikuchun imaynas kashan imapas ruwasqankuna chayta, chhaynapi ama jujwan igualakuspachu kusikunanpaq,  aswanpas paypa imachus ruwasqanwan kusikunanpaq”, nispa (Gál. 6:4).

3. ¿Jehová Diosta servinaykipaq imakunata ruwasqaykimantan kusikushanki?

³ Jehová Diosqa munanmi payta servinanchispaq imaymana ruwasqanchiswan kusikunanchista. Sichus bautizakuranchisña Diosta servinanchispaq chayqa, kusisqan kashananchis chay ruwasqanchiswan. Chaytaqa kikillanchismantan ruwaranchis Jehová Diosta munakusqanchisrayku. Chaymantapachaqa imaymanatan ruwaranchis Diosta servinanchispaq. Kusikunchischá Bibliata leespa estudiaspa ima. Sonqomantachá Diosninchismanta mañakunchis (Sal. 141:2). Allintañachá runakunamanpas Diosmanta willashanchis, qelqanchiskunawanpas allintachá yanapachikushanchis. Chaymantapas Diosqa yanapawaranchischá allin qosa, allin esposa otaq allin tayta-mama kananchispaq. Chaykunamantaqa kusikunanchismi.

4. ¿Imakunamantan kaypi yachasun?

⁴ Noqanchisqa yanapasunmanmi iñiqmasikunata Jehová Diosta servisqankuwan kusikunankupaq, ama jujkunawan comparakunankupaqpas. Kaypin yachasunchis imaynatas tayta-mamakuna wawankuta yanapankuman, imaynatas casarasqa warmi-qharipas yanapanakunkuman, imaynatas umalliqkunapas wakin iñiqmasikunapas hermanonchiskunata yanapankuman chayta. Chaymantapas Bibliamanta wakin textokunatan qhawarisun, chaykunan yanapawasun imakunatachus ruwayta munashanchis chaykunata allin yuyaywan qhawarinanchispaq.

5. Efesios 6:4 nisqanman jina, ¿imatan tayta-mamakuna mana ruwanankuchu?

⁵ Tayta-mamakunaqa manan wawankuta jujkunawan comparanankuchu, manataqmi mana atinankutaqa mañanankuchu. Chaykunata ruwaspaqa wawankutan llakichinkuman (leey Efesios 6:4). Sachiko * sutiyoq hermananchismi nin: “Escuelapi kashaqtiymi sapa kutilla profesorniykuna niwaqku allin notakunayoq kanaypaq. Mamaypas niwaqmi: ‘Allin notakunatan orqokunayki profesorniykikunapas papaykipas testigokunamanta allinta rimanankupaq. Manan mayqen examenpipas pantanaykichu’, nispa. Noqaqa manan atiranichu mamaypa chay niwasqanman jina ruwaytaqa. Askha wataña pasaron chaypas, mayninpiqa sonqoypin nini:  ‘Manachus jina jayk’aqpas Jehová Diospa sonqonpaq jinaqa imatapas ruwasaqchu’”, nispa.

6. ¿Imatan tayta-mamakuna yachankuman Salmos 131:1, 2 textopi nisqamanta?

⁶ ¿Imatan tayta-mamakuna yachankuman Salmos 131:1, 2 (leey) textopi nisqamanta? Rey Davidmi niran: “Manan mana atinaykunapi jinachu kani, manan noqapaq ancha allinkunatapas maskhanichu”, nispa. Payqa k’umuykukuq kasqanraykun sonqonpi thaj sientekuran. Sichus tayta-mamakuna David jina k’umuykukuq kanqaku chayqa, manan wawankumanta mana atinankutaqa mañanqakuchu, nitaq paykunapas mana atinankutaqa ruwanqakuchu. Chaymantapas yachanankun imakunatachus wawanku allinta ruwasqankuta, imakunapichus pisipasqankutapas, jinaspa kallpachananku atisqankuman jinalla imatapas ruwanankupaq. Marina hermananchismi nin: “Mamayqa manan jayk’aqpas kinsantin hermanoykunawanqa comparawaranchu, nitaq jujkunawanpas. Paymi niwaq: ‘Llapanchispas jujniraymi kanchis, chaywanpas Jehová Diosqa llapallanchistan munakuwanchis’, nispa. Chaymi yanapawaran ama jujkunawan comparakunaypaq”, nispa.

7, 8. ¿Imaynatan qosakuna esposankuta respetankuman?

⁷ Diosta serviq qosakunaqa munakunankun esposankuta, sumaq respetowantaqmi paykunata qhawarinanku (1 Ped. 3:7). Valoranankun esposankuq ruwasqanta, manataqmi mana atinankutaqa paykunamanta mañanankuchu, nitaq juj warmikunawan comparanankuchu. ¿Imanaqtinmi esposaykita juj warmikunawan mana comparanaykichu? Rimasunchis Rosa sutiyoq hermananchismanta. Paypa qosanqa manan testigochu, payqa sapa kutillanmi esposanta juj warmikunawan comparan. Chaymi hermananchisqa mana valeqpaq qhawarikun, iskayantaqmi pipas munakunanmanta. Hermananchismi nin: “Sapa kutillanmi yuyarichiwananku Jehová Dios munakuwasqanta”, nispa. Jehová Diosta serviq qosakunan ichaqa esposanchista munakunanchis, yachanchismi chayta ruwaqtinchis esposanchiswan Jehová Dioswanpas allinpi kananchista. *

⁸ Esposankuta munakuq qosakunaqa allintan jujkunaman esposankumanta rimanku, allin ruwasqankumantapas ‘allintan ruwashanki’ ninkun (Prov. 31:28). Chaytan ruwan Katerinaq qosan, paymantan ñaupaq yachachikuypi rimaranchis, qosanmi paytaqa yanapan mana valeqpaq qhawarikuqtin. Erqellaraq kashaqtinmi mamanqa sapa kutilla payta k’amiq, amigankunawanpas comparaq. Chaymi hermananchisqa bautizakusqan qhepamanpas jujkunawan comparakushallaq. Qosanmi ichaqa yanaparan amaña chayta ruwananpaq, allin yuyaywan qhawarikunanpaqpas. Paymi nin: “Qosayqa munakuwanmi, ‘allintan ruwashanki’ nispan niwan, noqapaqtaqmi Diosmanta mañapuwan. Chaymantapas sapa kutillanmi yuyarichiwan Jehová Dios munakuq khuyapayakuq kasqanta, yanapawantaqmi ama mana allinkunapi piensanaypaq”, nispa.

9, 10. ¿Imaynatan umalliqkuna juj hermananchista yanaparanku jujkunawan sapa kutilla comparakusqanmanta?

⁹ ¿Imaynatan umalliqkuna yanapankuman sapa kutilla jujkunawan comparakuq iñiqmasikunata? Chaypaq yachasun Hanuni sutiyoq hermananchismanta, paytaqa iskay kinsa kutillatan niranku ‘allinta ruwashanki’ nispa.  Paymi nin: “Manchalin karani, compañeroykunawan comparakuspaqa mana valeqpaqmi qhawarikurani. Sapa kutillantaqmi jujkunawan comparakuq kani”, nispa. Bautizakusqan qhepamanpas, jujkunawanmi comparakushallaq, chaymi sonqonpi niq: “Iñiq t’aqapiqa manan allintachu yanapakuni”, nispa. Kunanmi ichaqa payqa precursor jina kusisqa Diosta servishan. ¿Iman yanaparan cambiananpaq?

¹⁰ Hermananchismi nin: “Umalliqkunan yanapawaranku allin sientekunaypaq, felicitawarankutaq allinkuna ruwasqaymanta. Chaymantapas niwarankun juj hermanakunata yanapanaypaq. Chayta niwaqtinkun repararani iñiq t’aqapi yanapakuy atisqayta. Yuyashaniraqmi umalliqkuna wakin sipas hermanakunata yanapasqaymanta agradecewasqankuta, jinaspapas 1 Tesalonicenses 1:2, 3 textotan leewaranku. Chay niwasqankun anchata kallpachawaran. Umalliqkuna chhaynata yanapawasqankuraykun kunanqa kusisqa Jehová Diosta servishani”, nispa.

11. ¿Imaynatan yanapasunman “llakisqa sonqoyoqkunata”?

¹¹ (Leey Salmos 34:18). Jehová Diosqa qhawamushanmi “llakisqa sonqoyoqkunata”. Paykunataqa manan umalliqkunallachu kallpachayta atinku, llapanchispas atinchismi kallpachayta. Chaypaqqa cheqaqtapunin paykunapi piensananchis. Chhaynapin rikuchisunchis Jehová Dios paykunata munakusqanta (Prov. 19:17). Sichus imachus ruwasqanchismanta nishuta rimasunman chayqa, jujkunatan tanqasunman noqanchismanta envidiakunankupaq, chaymi manapuni chayta ruwananchischu. Aswanpas jujkunata kallpachananchispaq jinan imatapas ruwananchis rimananchispas (1 Ped. 4:10, 11).

12. ¿Imanaqtinmi pisichasqa runakunapas Jesuswan kayta munaranku? (Tapanpi kaq dibujota qhaway.)

¹² Jesusqa sumaq sonqowanmi qatikuqninkunata yanaparan. Allin reqsisqaña karan chaypas, ‘llamp’u sonqo, k’umuykukuq sonqoyoqmi karan’ (Mat. 11:28-30). Manan jayk’aqpas alabakuranchu imachus ruwasqanmanta imachus yachasqanmantapas, entiendenankupaq jinallan yachachiqpas, reqsisqanku rijch’anachiykunallawanmi entiendechiqpas (Luc. 10:21). Jesusqa manan chay tiempopi religionpi umallikuna jinachu karan, payqa sut’itan reparachiran Jehová Dios runakunata munakusqanta (Juan 6:37). Respetarantaqmi pisichasqa runakunatapas.

13. ¿Imaynapin yachanchis Jesusqa qatikuqninkunata khuyapayaspa qhawarisqanta?

¹³ Jesusqa khuyapayaspan sumaqllata qatikuqninkunata yanaparan. Payqa yacharanmi sapankankupas jujniray kasqankuta, chaymi mana kaqtachu llapankumantapas mañaran. Chaymantapas atisqankuman jinalla ruwasqankutan allinpaq qhawariran. Chhayna khuyapayakuq sumaq sonqo kasqantan reparanchis Mateo 25 capitulopi rijch’anachiy willasqanpi. Chaypin patronqa kamachinkunaman qolqeta qoran llank’anankupaq, maychus ruway atisqankuman jina. Chay kamachikunamantaqa iskaymi qolqeta ganaranku. Jujninña aswan askha qolqeta ganaran chaypas, patronqa iskayninkutan niran: “¡Kusapuni, allin kamachi! Qanqa junt’aqmi kanki”, nispa (Mat. 25:14-23).

14. ¿Imaynatan Jesús jina jujkunata yanapasunman?

¹⁴ Jesusqa noqanchistapas sumaqtan yanapawanchis. Payqa yachanmi imakunatachus ruwayta atisqanchista, imaynapi tarikusqanchistapas, jinaspa kusikun atisqanchisman jina ruwasqanchista qhawamuspa. ¿Imaynatan noqanchispas paypa ruwasqanta jina ruwasunman? Chaypaqqa manan mayqen iñiqmasitapas pisichananchischu nitaq p’enqachinanchischu jujkuna jina mana ruwayta atisqanmantaqa. Aswanpas sapa kutillanmi  iñiqmasinchiskunata felicitananchis Jehová Diosta servinankupaq kallpachakusqankumanta.

15, 16. ¿Imaynatan juj hermananchista yanaparan imakunatachus ruwayta atisqallanpi yuyaykusqan?

¹⁵ Jehová Dios serviyninchispi imakunatachus ruwayta munashanchis chaykunapi piensayqa yanapawanchismi kusisqa servinanchispaq. Ichaqa imakunatachus ruwayta munashanchis chaykunaqa noqanchis atinanchispaq jinallan kanan. Mana chayqa sayk’upuspan pisipapusunman (Luc. 14:28). Chaymanta astawan yacharinapaq rimasunchis Midori sutiyoq precursora hermananchismanta.

¹⁶ Paypa taytanqa manan testigochu, jinan hermananchista erqellaraq kashaqtin pisichaq hermanonkunawan compañeronkunawan comparaspa. Paymi nin: “Mana valeqpaqmi qhawarikurani”, nispa. Wiñasqanman jinan ichaqa manaña chhaynatachu qhawarikuran. Midorin nillantaq: “Sapa p’unchaymi Bibliata leeq kani, chaymi yanapawaq sonqoypi thaj kanaypaq, Jehová Dios munakuwasqanta reparanaypaqpas”, nispa. Chaymantapas imakunachus ruway atisqallanpin yuyayninta churaran, jinaspa Jehová Diospa yanapayninta mañakuran chaykunata ruwananpaq. Chaymi hermananchisqa kunanqa kusisqa Jehová Diosta servikushan imakunatachus ruwayta atisqallanwan.

17. ¿Imaynatan mosoqyachisunman imaynachus piensasqanchista? ¿Imaynan kasunchis chayta ruwaqtinchis?

¹⁷ Mana allin piensasqanchispas mana allin sientekusqanchispas manan ratollachu chinkanqa. Chaymi Jehová Diosqa niwanchis: “Mosoqyachishallaychis imaynachus piensasqaykichista”, nispa (Efes. 4:23, 24). Chaypaqqa Diosmantan mañakunanchis, Palabrantan estudiananchis, chay yachasqanchispitaq  piensananchis. Chaykunata ruwananchispaqmi Diosmanta kallpata mañakunanchis. Diosqa santo espiritunwanmi yanapawasun jujkunawan amaña comparakunanchispaq. Chaymantapas yanapawasunmi jatunchakuqchus envidiosochus kashanchis chayta reparakunanchispaq, chhaynapi cambiananchispaq.

18. ¿Imanaqtinmi kallpachasunki 2 Crónicas 6:29, 30 textopi nisqan?

¹⁸ (Leey 2 Crónicas 6:29, 30). Jehová Diosqa allintan yachan imachus sonqonchispi kasqanta. Yachallantaqmi millay ruwaykunamanta, juchaman aysawaqninchis ruwaykunamantapas t’aqakunanchispaq kallpachakusqanchista. Chayta rikumuspan Jehová Diosqa astawan munakuwanchis.

19. ¿Ima ejemplowanmi Jehová Dios reparachiwanchis anchata munakuwasqanchista?

¹⁹ Jehová Diosqa munakuwanchismi, chayta reparananchispaqmi comparakun wawanta munakuq warmiwan (Isa. 49:15). Rachel sutiyoq juj maman kayta nin: “Waway Stephaniqa manaraq tiemponpin naceran. Payqa llullu aychachayoq juch’uychallan karan. Killantintaqmi incubadorapi karan, ichaqa atiranin sapa p’unchay juj ratollapas wawayta marq’aykuyta. Chayta ruwaspaymi wawayta astawan munakurani. Kunanqa soqta watanpin kashan, ichaqa wiñaymasinkunamantaqa aswan juch’uyllan. Wawayqa kallpachakuranmi kausananpaq, chayta rikuspaymi payta astawan munakuni”, nispa. Jehová Diospas payta servinanchispaq tukuy kallpachakusqanchista rikumuspan astawan munakuwanchis. Chayta yachayqa kusichiwanchismi.

20. ¿Imaraykun kusisqa kanchis?

²⁰ Jehová Diospa llaqtanpiqa sapankanchispas jujniraymi kanchis, chaywanpas llapanchismi ancha valorniyoq kanchis. Diosqa kasukuq k’umuykukuq sonqoyoq kasqanchisraykun llaqtanmanqa pusamuwaranchis (Sal. 25:9). Jehová Diosqa kusikunmi payta servinanchispaq tukuy ruwasqanchismanta. Imapiña tarikuspapas junt’aq sonqowan Jehová Diosta servispan rikuchinchis ‘allin sonqoyoq’ kasqanchista (Luc. 8:15). Chhaynaqa atisqanchisman jina Jehová Diosta servishallasun. Chayta ruwaspaqa kusisqan kasunchis imachus ruwasqanchiswan.