1. ¿Imatan allinta yachanchis kay tiempopi imaymana pasasqanta rikuspa?

 KAY tiempopi kausayqa sinchi millaypunin kashan. Wakin familia ukhupipas manañan munanakuy kanñachu. Chaymantapas wakin runakunaqa sinchitan cheqninakunku, k’aminakunku, maqanakunku ima, jinaspapas paykunallapiñan piensanku. Wakin autoridadniyoq runakunapas mana chanintan ruwanku, chaymi wakin runakunaqa manaña paykunapi confiankuñachu. Chhaynaña kay tiempopi kausay kashan chaypas, noqanchisqa kusisqan Jehová Diosta servishanchis. ¿Imarayku? Bibliaq willasqan profeciakuna junt’akushasqanrayku. Runakunapas Bibliaq nisqanman jinan kay tukukuy p’unchaykunapi sinchi millayman tukupushanku (2 Tim. 3:1-5). Chaykunaq junt’akusqantaqa allintan Dios sonqo runakunaqa reparashanchis. Chaywanmi yachanchis Diospa gobiernonpi Señorninchis Jesucristo kamachikushasqanta. Chay gobiernomantaqa askha profeciakunan kashan. Kunanmi yachasunchis ima profeciakuna junt’akurqan chayta. Imaraykus chaykunamanta yachay yanapawanchis allin iñiyniyoq kananchispaq chaytapas.

2. ¿Imakunamantan kay yachachikuypi yachasunchis, imaraykun chaykunamanta allintapuni yachananchis? (Qhaway tapanpi kaq dibujota).

² Kay yachachikuypin yachasunchis Diospa gobiernonmanta willaq profeciakunamanta. Chaywanmi yachasun jayk’aqsi Diospa gobiernon janaq pachapi qallarirqan chayta, imaynapis yachanchis Diospa gobiernon kamachikushasqanta chaytapas. Yachallasuntaqmi imaynatas Diospa gobiernon kay pachapi gobiernokunata chinkachipunqa chaytapas. Chaykunamanta willaq profeciakunaqa llapallanmi allintapuni tupashan. Chaykunamanta yachaspan allinta reparasun ima tiempokunapiña kausashasqanchista.

3. ¿Diospa gobiernonpi pi kamachikunanmantan Daniel 7:13, 14 textokunapi sut’ita willawanchis?

³ Daniel 7:13, 14 textokunapin willashan Diospa gobiernonpi kamachikunanpaq Jesús ajllasqa kasqanta. Chhaynapi llapa llaqtakuna nacionkuna imaymana rimayniyoq runakuna payta servinankupaq. Chaymantapas willashanmi kamachikuyninqa wiñaypaq kananmanta, mana pipas paypa rantinpi kamachikunanmanta. ¿Jayk’aqmi Jesús kamachikuyta qallarinan karqan? Chayqa Daniel libropi juj profecía willasqan qanchis tiempo tukuytan qallarirqan. Chaymantan kunan astawan yachasunchis.

4. Daniel 4:10-17 textokunaq nisqan jina, ¿jayk’aqmi Jesús kamachikuyta qallarirqan, imaynapin chayta yachanchis? (Qhaway uranpi kaq willakuyta).

⁴ (Leey Daniel 4:10-17). Bibliapi willasqan “qanchis tiempoqa” 2520 watakunawanmi tupan. Chayqa 607 watamantapachan yupakuyta qallarirqan, manaraq Jesús jamushaqtin. Chay watapin Babilonia suyumanta soldadokuna Jerusalén llaqtata thunipurqanku. Jinaspa Diospa rantinpi kamachikuq reytapas presota apapurqanku. Chay “qanchis tiempoqa” 1914 watapin tukupurqan, chay watapin Jehová Diosqa Jesusta churarqan gobiernonpi rey kananpaq. Bibliaq nisqan jina Jesusllan Diospa gobiernonpi kamachikunanpaq derechoyoqqa (Ezeq. 21:25-27). *

5. ¿Imaynatan yanapawasunman “qanchis tiempomanta” profecía willasqanta allinta entiendey?

⁵ ¿Imaynatan chay profeciamanta yachay yanapawanchis? “Qanchis tiempomanta” willaq profeciata entiendeymi yanapawanchis Jehová Diospi confiananchispaq. Payqa tiempollanpin ima promesantapas junt’an. Chaytan sut’ita reparanchis imaynatachus Jesús rey jina kamachikunanpaq willasqan junt’akusqanpi. Chhaynaqa, Jehová Diosqa llapa profeciakuna willasqantan junt’anqa. Diospa p’unchayninpas tiempollanpin chayamunqa (Hab. 2:3).

6. a) ¿Imakunata rikuspan yachanchis Jesús ña janaq pachapi kamachikamushasqanta? b) ¿Imaynatan Apocalipsis 6:2-8 textokuna sut’inchan chaykunaq pasananta?

⁶ Jesusqa kay pachapi kashaspan qatikuqninkunaman willarqan imakunas kay tiempopi pasanan karqan chayta. Chayta reparaspan qatikuqninkunaqa yachananku karqan Jesús ña janaq pachapi kamachikamushasqanta. Paymi willarqan kay tiempopi guerrakuna, terremotokuna, onqoykuna yarqay ima kananta. Chayqa Bibliaq nisqanman jinapunin junt’akushan, tukuy chaykunaqa Jesuspa chayamunan tiempopin pasanan karqan (Mat. 24:3, 7; Luc. 21:7, 10, 11). Jesusqa 60 watakuna wañupusqan qhepamanmi apóstol Juanman jujmanta willallarqantaq tukuy chaykuna pasananmanta (leey Apocalipsis 6:2-8). Chay nisqanqa 1914 watamantapachan astawan junt’akuyta qallarirqan. Chay watapin Jesusqa janaq pachapi rey jina kamachikuyta qallarirqan.

7. ¿Imaraykun Jesús kamachikuyta qallarishaqtin imaymana sasachakuykuna yapakurqan?

⁷ ¿Imaraykun Jesús kamachikuyta qallarishaqtin imaymana sasachakuykuna yapakurqan? Apocalipsis 6:2 textopin chayta allinta sut’inchashan. Chaypin willashan janaq pachapi juj guerra qallarisqanmanta. Chaypis Jesusqa Satanaswan supayninkunawan ima maqanakusqa. Apocalipsis 12 capitulopi willasqan jina chay maqanakuypis Satanaspas supayninkunapas atipachikurqanku, jinaspa kay pachaman wijch’uykusqa karqanku. Chayraykun Satanaspas supayninkunapas sinchi phiñasqa kaspa kay pachapi imaymanata ruwaspa runakunata sufrichishanku. Chaymi Bibliapas nin: “¡Imaraqchá kanqa  allpa pachamanta, lamar-qochamantapas!”, nispa (Apo. 12:7-12).

8. ¿Imaynatan yanapawanchis Diospa gobiernonmanta profeciakuna junt’akusqanmanta yachay?

⁸ ¿Imaynatan chay profeciamanta yachay yanapawanchis? Yachamusqanchis jina imaymanan junt’akushan, runakunapas aswan millaymanmi tukupushanku. Chaykunata rikuspan reparanchis Jesús janaq pachapi kamachikamushasqanta. Chaymi chaykunata rikuspaqa manan nishutachu llakikunchis. Chaykunaq pasasqanqa Bibliaq nisqanman jinan junt’akushan, chaywanmi yachallanchistaq Diospa gobiernon kamachikamushasqanta (Sal. 37:1). Chaymantapas kay pachapi imaymana sasachakuykunaqa astawanraqmi yapakunqa Armagedón guerraq chayamunankama (Mar. 13:8; 2 Tim. 3:13). Jehová Diosmi ichaqa munakuwasqanchisrayku yachachiwanchis imaraykus kay tiempopi imaymana sasachakuykunapi tarikunchis chayta. Chaykunamantan paytaqa anchata agradecekunanchis.

9. ¿Imatan Daniel 2:28, 31-35 textokuna willan último kaq gobiernomanta? ¿Imaynapin chay gobierno paqarirqan?

⁹ (Leey Daniel 2:28, 31-35). Kunanpas Danielpa willasqan profeciaq junt’akusqantan rikushanchis. Juj mosqoypin Nabucodonosorqa rikusqa “kay tukukuy p’unchaykunapi” imachus pasananta. Chaykunan Jesús kamachikushaqtin junt’akunan kasqa. Jesuspa jujnin enemigonmi kanan kasqa kay pachapi atiyniyoq último kaq gobierno. Chay gobiernomantan Biblia nin: “Wakin fierromanta wakintaq kanasqa t’urumanta” kanqa nispa. Chaytaqa Primera Guerra Mundialpin Reino Unido chaymantapas Estados Unidos nacionkuna rimanayukuspa chay gobiernota paqarichirqanku. Atiyniyoqña  kamachimunankupaq kanku chaypas manas juj atiyniyoq nacionkuna jinachu kamachikamunan karqan. ¿Imarayku mana? Chaypaq iskaymanta yachasunchis.

10. a) ¿Imatan Daniel willarqan chay atiyniyoq gobiernokunamanta? b) ¿Imamantan cuidakunanchis? (Qhaway “ Amapuni kay pacha runakuna jinaqa kasunchu” nisqa recuadrota).

¹⁰ Ñaupaqmanta yachasun. Reino Unido chaymantapas Estados Unidos jatun atiyniyoq nacionkunaqa manan juj atiyniyoq nacionkuna jinachu kanku, paykunaqa manan sapallankuchu kamachimunanku karqan. Bibliaq nisqan jina paykunaqa t’uruwan mezclasqan kashanku. Chay t’uruqa representan kay pachapi llapa runakunatan (Dan. 2:43). Chay jatun atiyniyoq suyukuna atiyniyoqña kamachinankupaq kanku chaypas, manan munasqankuman jinaqa imatapas ruwayta atinkuchu. ¿Imarayku? Runakunaqa imamantapas huelgata ruwasqankurayku, derechonkuta respetachispa ch’aqwata jatarichisqankurayku ima. Chaykuna kaqtinmi mana atinkuchu munasqankuman jina kamachikuyta.

11. ¿Iman pasanqa chay jatun atiyniyoq gobiernokunawan, imaraykun chaykunamanta yachay kallpachawanchis?

¹¹ Iskaykaqmanta yachasun. Reino Unido, Estados Unidos jatun atiyniyoq nacionkunaqa chay jatun imagenpa chakinkunatan representan. Paykunaq qhepanmanqa manan juj atiyniyoq gobiernoqa rijurinqañachu. Chay jatun atiyniyoq gobiernokunapas kay pachapi llapa kamachikuqkunapas, Armagedón guerrapin chinkachisqa kanqaku (Apo. 16:13, 14, 16; 19:19, 20). *

12. ¿Imakunatawanmi profeta Daniel willarqan, imaynatan chaykunamanta yachay kallpachawanchis?

¹² ¿Imaynatan chay profeciamanta yachay yanapawanchis? Profeta Danielpa willasqan profeciakunan rikuchiwanchis tukukuy p’unchaykunapiña kausashasqanchista. Paymi 2500 wata ñaupaqta willarqan Babilonia suyu kamachikusqan qhepataqa tawa gobiernokuna kamachimunanta. Chay gobiernokunaqa Diospa llaqtan contran karqanku. Chaymantapas Danielqa willarqanmi Jesús kamachikuyta qallarisqan tiempopi, juj último jatun atiyniyoq gobiernollaña rijurimunanta. Paykunan kanku Reino Unido, Estados Unidos nacionkuna. Chaykunata yachayqa anchatan kallpachawanchis. Maytan suyakushanchis Diospa gobiernon millay gobiernokunata chinkachipunanta jinaspa kay pachata kamachimunanta (Dan. 2:44).

13. ¿Pikunan kanku Apocalipsis 17:9-12, textokunapi willasqan “pusaq kaq rey”, “chunka reykunapas”, imaynatan chaykuna junt’akurqan?

¹³ (Leey Apocalipsis 17:9-12). Primera Guerra Mundial qhepamanqa imaymana sasachakuykunan yapakurqan, chaywanmi junt’akurqan Bibliapi wakin profeciakunapas. Chay guerra pasaytan 1920 watapi jatun atiyniyoq umallikuna juñukuspa juj acuerdota ruwarqanku thaj kay kananpaq, chayrayku enero killapi Sociedad de Naciones nisqa organizacionta jatarichirqanku. 1945 watapitaqmi octubre killapi chay organizacionta Naciones Unidas nisqa sutiwan cambiapurqanku. Biblian chay organizacionta sutichan “pusaq kaq rey”, nispa. Ichaqa manan atiyniyoq gobiernochu kanan karqan. Chay organizacionqa juj gobiernokunaq yanapasqallanmi imatapas ruwayta atin. Chay gobiernokunatan Biblia sutichan “chunka reykuna” nispa.

14, 15. a) ¿Imatan Apocalipsis 17:3-5 textokuna willan “Jatun Babiloniamanta”? b) ¿Iman pasashan pantasqa religionkunata apoyaq runakunawan?

¹⁴ (Leey Apocalipsis 17:3-5). Jehová Diosmi apóstol Juanman juj rijuriypi rikuchirqan qhelli juchakunapi puriq warmita. Chay warmitan Bibliaqa sutichan “Jatun Babilonia”, nispa. Chay qhelli juchakunapi puriq warmiqa kay pachapi llapa pantasqa religionkunatan representan. Chay pantasqa religionkunan kay pachapi  gobiernokunawan chhaqrukuspa imaymanata ruwashanku. Chaymantapas gobiernokunaq ima ruwasqankutan bendecinku. Ichaqa pisi tiempollamantan Jehová Diosqa chay gobiernokunaq “sonqonkuman juj yuyayta” churanqa, chhaynapi “paypa imachus piensasqanta ruwanankupaq”. ¿Iman kanqa chay pasaqtin? Chay pasaqtinqa “chunka waqrakuna”, otaq kay pachapi gobiernokunan llapa pantasqa religionkunata chinkachipunqaku (Apo. 17:1, 2, 16, 17).

¹⁵ ¿Imaynapin yachanchis “Jatun Babilonia” pisi tiempollamanta chinkachisqa kananta? Chaypaq yuyarisun Babilonia llaqtata, chay llaqtaq qayllantan pasaq Éufrates jatun mayu, chayraykun mana facilchu karqan chay llaqtata atipayqa. Apocalipsis libropi nisqan jina, millonninpi runakunan “Jatun Babiloniata” otaq pantasqa religionkunata yanapashanku. Chay “unuqa” pantasqa religionkunata apoyaq runakunatan representan (Apo. 17:15). Chaymantapas Apocalipsis libron willallantaq chay unu ch’akipunanmanta. Chaywanmi sut’ita reparanchis chay pantasqa religionkunata apoyaq runakunaqa pisi tiempollamanta chay pantasqa religionkunamanta lloqsipunankuta (Apo. 16:12). Chay profeciakunaqa kay tiempopin junt’akushan.  Askha runakunan pantasqa religionkunamanta lloqsipushanku, jinaspa juj ladokunapi yanapayta maskhashanku ima sasachakuyninkutapas allichanankupaq.

16. ¿Imatan reparasunman Naciones Unidas organización rijurisqanwan, pantasqa religionkunaq atiyninku pisiyasqanwan?

¹⁶ ¿Imaynatan chay profeciamanta yachay yanapawanchis? Naciones Unidas organización rijurimusqanwan, pantasqa religionkunata apoyaq runakuna pisiyasqanta rikuspan sut’ita reparanchis tukukuy tiempopi kausashasqanchista. Ichaqa manan chaykunaq pasasqallanwanchu pantasqa religionkunaqa chinkachisqa kanqa. Yachamusqanchis jina Jehová Diosmi chay “chunka reykunaman” otaq Naciones Unidas organizacionta apoyaq gobiernokunaman juj yuyayta sonqonkuman churanqa, chhaynapi “paypa imachus piensasqanta ruwanankupaq”. Chay gobiernokunan qonqaylla kay pachapi pantasqa religionkunata chinkachipunqaku. Chayta rikuspan askha runakuna admirakunqaku (Apo. 18:8-10). * Chay “Jatun Babilonia” chinkachisqa kasqanqa kay pachapi mana allinkunatan apamunqa. Jehová Diosta serviqkunan ichaqa kusisqa kasunchis. ¿Imarayku? Jehová Diospa enemigonkuna chinkachisqa kapusqankurayku, chaymantapas kacharichisqa kananchis p’unchay cercapiña kasqanrayku ima (Luc. 21:28).

17, 18. a) ¿Imatan ruwananchis allin iñiyniyoq kananchispaq? b) ¿Imakunatan qatimuq yachachikuypi yachasunchis?

¹⁷ Danielmi willarqan tukukuy tiempopi cheqaq kaqmanta yachay askhayananmanta. Chaytan kay tiempopi sut’ita rikunchis, chayraykun allinta yachanchis kay tiempopaq willaq profeciakunamanta (Dan. 12:4, 9, 10). Chay profeciakunamanta yachayqa anchatan yanapawanchis Jehová Diosta astawan munakunanchispaq, palabrantapas respetananchispaq (Isa. 46:10; 55:11). Chayraykun kallpachakushanallanchis allin iñiyniyoq kananchispaq. ¿Imaynatan chayta ruwasunman? Paypa palabranta allinta estudiaspa, jujkunata Diospa amigon kanankupaq yanapaspa ima. Jehová Diosqa payman tukuy kallpankuwan jap’ipakuqkunatan yanapanqa jinaspa thaj kausayta qonqa (Isa. 26:3).

¹⁸ Qatimuq yachachikuypin yachasunchis ima profeciakunas iñiq t’aqakunawan junt’akushan chayta, imaynatan kay tukukuy p’unchaykunamanta willaq profeciakunawan tupashan chayta. Chaymantapas yachallasuntaqmi imakunas sut’ita rikuchin Señorninchis Jesús janaq pachapi rey kasqanmanta, imaynatas qatikuqninkunatapas pusarishan chaytawan.