1. ¿Imatan wakin runakuna ruwanku ima animaltapas jap’inankupaq? ¿Imatan Satanaspas ruwan trampankunapi urmananchispaq?

WAKIN runakunaqa imaymana trampakunatan churanku ima animaltapas jap’inankupaq (Job 18:8-10). Chhaynatan Satanaspas imaymana trampakunata churawanchis. Chaypaqmi ichaqa ñaupaqta qhawariwanchis imayna kasqanchista, imakunatachus munapayasqanchistapas. Chayman jinataqmi ima trampakunatapas churawanchis. Chaykunataña Satanás ruwan chaypas Biblian yanapawasunchis ama chay trampakunaman urmananchispaq. Ichaqa yaqapaschá wakinninchisqa chay trampakunapi urmasunman. Chhaynaqa, ¿iman yanapawasunman chay trampakunamanta ayqekunanchispaq?

2. ¿Ima trampakunapi urmananchistan Satanás munan?

² Satanasqa munanmi jatunchakuq kananchista, sinchi munapayaq kananchista ima. * Chay trampakunawanmi ñaupa tiempomantapacha Dios sonqo runakunata engañashan (Sal. 91:3). Noqanchismi ichaqa manapuni Saqraq trampankunamanqa urmananchischu, chaypaqmi ichaqa Bibliata allinta estudiananchis. Chaypin Jehová Diosqa willawanchis imakunatachus Satanás piensashan chayta (2 Cor. 2:11).

3. ¿Imatan Jehová Dios ruwaran Saqraq trampankunapi ama urmananchispaq?

³ Jehová Diosqa manan munanchu jatunchakuq kananchista  nitaqmi munanchu sinchi munapayaq kananchistapas, chayraykun Jehová Diosqa Bibliapi qelqachiran ñaupa tiempopi Diosta serviq runakunamanta. Paykunamanta yachaymi yanapawasun Saqraq trampankunapi ama urmananchispaq. Ñaupa tiempopi wakin Dios sonqo runakunaqa jatunchakuqman sinchi munapayaqman iman tukupuranku. Chaykunatan Jehová Diosqa qelqachiran ama paykuna jina kananchispaq (1 Cor. 10:11).

4. ¿Iman pasanqa jatunchakuqkunawan?

⁴ Satanasqa munanmi pay jina jatunchakuq kananchista. Payqa yachanmi jatunchakuq kaqtinchisqa manaña wiñay kausayta chaskinanchista, aswanpas paywan kuska chinkachisqa kananchista (Prov. 16:18). Chaymanta cuidakunanchispaqmi apóstol Pablo niran: ‘Jatunchakuqkunaqa Saqra jinan juchachasqa kanqaku’, nispa (1 Tim. 3:6, 7). Unayña otaq chayllaraq Jehová Diosta servishanchis chaypas cuidakunanchismi ama chay trampakunaman urmananchispaq.

5. Eclesiastés 7:16, 20 nisqan jina, ¿imayna kananchistan Satanás munan?

⁵ Jatunchakuqkunaqa paykunallapin piensanku. Chhayna kananchistan Satanasqa munan. Payqa munanmi Jehová Diospi piensananchismantaqa noqallanchispi piensananchista. Yaqapaschá mayqen hermanonchispas yanqamanta tumpawasunman otaq mana chanintapas ruwawasunman. Chhaynapi tarikuspaqa yuyaykusqanchisman jinalla imatapas ruwananchistan Satanasqa munan. Chaymantapas mana allin pasawasqanchismanta Jehová Diostapas hermanonchiskunatapas tumpananchistan munan (leey Eclesiastés 7:16, 20).

6. ¿Imatan juj hermananchismanta yachasunman?

⁶ Juj hermananchismanta yachasun. Payqa sinchitas iñiq t’aqapi hermanokunaq pantasqanta qhawaq. Chaysi paykunapaq nishuta phiñakuq, manañas hermanokunawanpas kuska kayta munaqchu. Paymi nin: “Noqaqa nishutan hermanokunaq pantasqallanta qhawaq kani. Chayllapiñan piensaqpas kani, chaymi mayninpiqa sapallay sientekuq kani.  Chaymi qosaytapas nirani: ‘Manachu juj iñiq t’aqaman ripusunman’”, nispa. ¿Iman hermananchista yanaparan chhayna kasqanta cambiananpaq? Paytaqa marzo killamanta 2016 JW Canal programata qhawaymi yanapasqa. Chaymi nillantaq: “JW Canalta qhawayqa anchatapunin yanapawaran, chaypiraqmi entienderani hermanokunaq pantasqanta qhawayqa mana allinchu kasqanta. Noqaqa manan hermanokunatachu cambianay karan, aswanpas noqa kikiymi cambianay karan. Chaymantapas entienderanin Jehová Diosta serviy aswan importante kasqanta”, nispa. Noqanchispas chhayna sasachakuykunapi tarikuspaqa Jehová Diospa yanapaynintan mañakunanchis pay jina hermanonchiskunata qhawarinanchispaq. Jehová Diosqa anchatan munakuwanchis, chaymi juchanchiskunamantapas perdonawanchis. Noqanchispas kallpachakunanchismi pay jina hermanonchiskunata munakunanchispaq perdonananchispaq ima (1 Juan 4:20).

7. ¿Iman rey Uziasta pasaran sinchi jatunchakuq kasqanrayku?

⁷ Yachasun rey Uziasmanta, payqa Judá ayllupin kamachikuran. Qallariypiqa Jehová Diospa munayninman jinan imatapas ruwaran, chaymi payqa guerrakunapipas atiparan, campokunapipas torrekunatan jatarichiran, chajrakunatapas allintan llank’aran. Chaymi Bibliapas nin: “Allintan Señor Diosqa payta yanaparan”, nispa (2 Crón. 26:3-7, 10). Ichaqa tiempowanmi rey Uziasqa jatunchakuqman tukupuran. Chaymi yupaychana wasiman jaykuspa inciensota altarpi q’apachiyta munaran. Chaytaqa sacerdotekunallan ruwaqku. Paymi ichaqa sacerdotekunaq yuyaychasqantapas mana uyarikuranchu. Chaymi Jehová Diosqa Uziasta lepra onqoywan jap’ichiran. Payqa wañupunankaman lepra onqoyniyoq kapuran (2 Crón. 26:16-21).

8. ¿Imaynatan 1 Corintios 4:6, 7 texto yanapawanchis ama jatunchakuq kananchispaq?

⁸ Noqanchispas yaqapaschá Uzías jina pisi-pisimanta jatunchakuqman tukupusunman. Chaymi pasaran José hermanonchiswanpas. Payqa allin llank’anayoqmi karan, iñiq t’aqapipas umalliqmi karan, asambleakunapipas allintan yachachiq. Chaymi watukuq umallikunapas paymanta consejota mañakuqku. Paymi nin: “Noqaqa yachasqallaypin nishuta confiakuq kani, manañan Jehová Diospa consejonkunatapas kasukuranichu”, nispa. Hermanonchis Joseqa jatun juchapin urmaran, jinan Diospa llaqtanmanta qarqosqa  kapuran. Tiempowanmi ichaqa Diospa llaqtanman jujmanta kutimpuran. Paymi nillantaq: “Chaypiraqmi repararani Jehová Diosta kasukuy imamantapas aswan allin kasqanta, jatunchakuypas noqallanchispi confiaypas mana allinchu kasqanta”, nispa. Jehová Diosmi tukuy imatapas qowanchis. Paypa yanapaynillanwanmi llaqtanpipas yanapakunchis, sapallanchisqa manan ima ruwaytapas atisunmanchu, chaymi manapuni jatunchakunanchischu (leey 1 Corintios 4:6, 7).

9. ¿Iman pasaran Satanaswanpas Evawanpas sinchi munapayaq kasqankurayku?

⁹ Satanasqa Jehová Diospa angelninmi karan. Payqa imaymana llank’aytan chaskiran, ichaqa manan chaykunawanqa contentakuranchu. Aswanpas pisi-pisimantan Jehová Dios jina adorasqa kayta munaran. Chaymi Jehová Dios contra jatariran. Satanasqa munanmi pay jina sinchi munapayaq kananchista. Chaymi imaymana trampakunaman churawanchis. Chaytan Evawanpas ruwaran. Jehová Diosmi Adantapas Evatapas kamachiran huertapi llapa sach’aq rurunta mijunankupaq, ichaqa juj sach’aq rurullantan mana mijunankuchu karan (Gén. 2:16). Satanasmi ichaqa Evata engañaran, jinan Evaqa chay sach’aq rurunta mijuran, jinaspa Jehová Dios contra juchallikuran. Evaqa sinchi munapayaqmanmi tukupuran, chaymi juchallikuran, tiempowantaq wañupuran (Gén. 3:6, 19).

10. ¿Iman Davidta pasaran sinchi munapayaq kasqanrayku?

¹⁰ Kunanqa yachasun rey Davidmanta. Payqa junt’aq sonqon Jehová Diospaq karan. Chaymi Jehová Diosqa imaymanata payman qoran, guerrakunapipas atipachiranmi. Davidqa allin reqsisqa runan karan, chaykunamantan Jehová Diosta mayta agradecekuran (Sal. 40:5). Tiempowanmi ichaqa Davidqa sinchi munapayaqman tukupuran. Payqa askha esposakunayoqña karan chaypas, juj casarasqa warmitan sinchitapuni munapayaran. Chaymi chay warmiwan puñuspa Jehová Dios contra juchallikuran, chay warmi onqoq rijurisqanta yachaspataq qosanta wañuchinankupaq niran (2 Sam. 11:2-15). Jehová Diosqa llapa chay ruwasqankunatan qhawamusharan. Davidqa jatunchakuq sinchi munapayaq kasqanraykun jatun juchakunaman urmaran. Ichaqa juchankunamanta pesapakuspan Jehová Diospa yanapayninta mañakuran, chaymi Jehová Diosqa payta perdonaran (2 Sam. 12:7-13).

11. Efesios 5:3, 4 nisqan jina, ¿imatan ruwananchis ama sinchi munapayaq kananchispaq?

 ¹¹ Noqanchisqa manan David jinachu sinchi munapayaq kananchis. Aswanpas imachus kaqnillanchiswanmi kusisqa kananchis. Chaymantapas Jehová Diostan tukuy imachus qowasqanchismanta “gracias” ninanchis (leey Efesios 5:3, 4). Estudiantenchiskunatapas kallpachananchismi tukuy imatapas chaskisqankumanta Jehová Diosta agradecekunankupaq. Sichus sapa p’unchay chayta ruwanqaku chayqa agradecekuq kaytan yachanqaku (1 Tes. 5:18). Noqanchispas kallpachakunanchismi sapa p’unchay Jehová Diosta agradecekunanchispaq, chhaynapin mana sinchi munapayaqchu kasunchis, kusisqataqmi kaqninchiskunallawan kausasunchis.

12. ¿Imatan Judas ruwaran sinchi munapayaq kasqanrayku?

¹² Kunanqa Judasmantañataq yachasunchis. Payqa Jesuspa discipulonmi karan. Qallariypiqa Dios sonqo runan karan. Pisi-pisimantan ichaqa qolqe sonqo runaman tukupuran. Chaymi qolqeta munapayasqanrayku Jesustapas enemigonkunaman jap’ichiran (Luc. 6:13, 16). Jesusqa confiaranmi Judaspi, chaymi qolqemanta encargakuqta churaran. Chaymantapas askha kutipin Judasta yanaparan ama sinchi munapayaq kananpaq. Paymi ichaqa mana uyarikuranchu. Chaymi qolqe sonqo kasqanrayku suwaman tukupuran (Mar. 7:22, 23; Luc. 11:39; 12:15).

13. ¿Imaraykun Judas sinchita phiñakuran?

¹³ Juj kutinmi lepra onqoymanta qhaliyapuq Simonqa Jesusta discipulonkunatawan wasinman invitaran. Chaypin Mariapas Martapas kasharanku. Jinan Mariaqa ancha valorniyoq tupachisqa sumaq q’apaq nardo jawinata orqomuspa Jesuspa umanman jich’aykuran. Chayta rikuspan Judasqa phiñasqa niran: “¿Manachu aswanpas chay sumaq q’apaq jawinataqa kinsa pachaj denario qolqeman vendespa wajchakunaman qokunman karan?”, nispa. “Chaytaqa niran manan wajchakunata khuyapayaspachu, aswanmi suwa kasqanrayku; paymi qolqe churana cajata jap’iran, chaymantan suwakullaqpuni qolqe churasqankuta”, chayraykun Judasqa Jesustapas qolqerayku traicionaran (Juan 12:2-6; Mat. 26:6-16; Luc. 22:3-6).

14. Lucas 16:13 nisqan jina, ¿imata ruwanankupaqmi juj casarasqa hermanonchiskuna decidikuranku?

¹⁴ Jesusmi discipulonkunata niran: “Manan atiwaqchischu Diostawan qhapaq kaykunatawan serviytaqa”, nispa (leey Lucas 16:13). Yachasun Rumania nacionpi tiyaq juj casarasqa iñiqmasinchiskunamanta. Paykunamanqa juj allin llank’anatas munachisqaku karu llaqtapi. Paykunan ninku: “Noqaykuqa bancomantan qolqeta orqorayku, chaymi qolqeta necesitasharayku. Chaymi chay llank’anata munachiwaqtinkuqa Jehová Diospa yanapawanankupaq piensasharayku”, nispa. Hermanonchiskunaqa repararankun chay llank’anata chaskispaqa mana allintachu Jehová Diosta servinankuta. Chaymi paykunaqa estudiasqaku 2008 watamanta 1 agosto killamanta Qhawaq revistata, chay revistapin nishan: “Jehová Diosta tukuy sonqonchiswan servishallasun”, nispa. Chay estudiasqankun hermanonchiskunataqa yanapasqa allinta decidinankupaq. Paykunan nillankutaq: “Noqaykuqa yaqapaschá karu llaqtaman rispaqa askha qolqeta ganaykuman karan, ichaqa Jehová Diostan serviyta munarayku, chaymi llaqtallaykupi qhepakunaykupaq decidikurayku”, nispa. Hermanonchiskunaqa Jehová Diospa yanapayninwanmi llaqtallankupi juj llank’anata tariranku. Chaymi hermananchis nin: “Jehová Diosqa manan jayk’aqpas saqerpariwanchischu, payqa yanapawallanchispunin”, nispa.

15. ¿Atisunmanchu Saqraq trampankunamanta ayqekuyta?

¹⁵ Yaqapaschá noqanchispas mana reparakuspalla sinchi jatunchakuqman tukupusunman otaq sinchi munapayaqpas kashasunman. Chhaynapi tarikuspaqa apóstol Pabloq nisqantan kasukunanchis. Paymi niran: ‘Yuyayniykichisman kutispa Saqraq trampankunamanta ayqekuychis’, nispa (2 Tim. 2:26). Chaytan rey Davidpas ruwaran. Payqa jatun juchakunamanmi urmaran, ichaqa profeta Natanpa rimapayasqanta uyarikuspan juchankunamanta pesapakuran, jinaspa Jehová Diospa yanapayninta mañakuran. Noqanchispas Jehová Diospa yanapaynintan mañakunanchis Saqraq trampankunamanta ayqekunanchispaq.

16. ¿Iman yanapawasunchis Satanaspa trampankunaman ama urmananchispaq?

¹⁶ Llapanchismi kallpachakunanchis amapuni jatunchakuqpas sinchi munapayaqpas kananchispaq. Chaypaqqa Jehová Diospa yanapaynintan mañakunanchis, manataqmi imachus yachasqanchispichu confiananchis. Wakin hermanonchiskunaqa unayña Jehová Diosta serviranku chaypas jatunchakuqmanmi tukupuranku. Wakintaq sinchita imatapas munapayaspa Jehová Diosmanta t’aqakapuranku. Noqanchisqa manan paykuna jinachu kananchis, chaymi Jehová Diosmanta sapa p’unchay mañakunanchis imayna kasqanchista reparachiwananchispaq. Chaymi yanapawasunchis mana allin piensasqanchistapas mana allin ruwasqanchistapas usqhaylla cambiananchispaq (Sal. 139:23, 24).

17. ¿Iman pasanqa pisi tiempollamanta Satanaswan?

¹⁷ Satanasqa askha watakunañan hermanonchiskunata imaymana trampakunawan urmachishan. Ichaqa pisi tiempollamantan watasqa kanqa, tiempowantaq wiñaypaq chinkachisqa kapunqa (Apo. 20:1-3, 10). ¡Maytan munashanchis chay p’unchay chayamunanta! Ichaqa tukuy atisqanchistan kallpachakunanchis Satanaspa trampankunaman ama urmananchispaq. Chaymantapas Bibliaq nisqantan kasukunanchis. Chaypin nin: “K’umuykukuywan Diosta kasukuychis, Saqraq contranpitaq qaqata sayaychis, jinan payqa qayllaykichismanta ayqerikapunqa”, nispa (Sant. 4:7).