1, 2. ¿Imakuna pasaqtinmi Bibliapi wakin kamachikuykunata aswan allinpaq qhawarinanchis kanman?

 CASARAKUY p’unchay chayamuqtinqa juj juñunakuymi aparikun casarakuqkunapaq. Chaypin juj hermano paykunata Bibliaq nisqanman jina yuyaychan. Casarakuqkunaqa yachankuña chay yuyaychaykunata chaypas, chay p’unchaymantapachan warmi-qhari jina chaykunata kasukunanku kanqa, chaymi aswan allinpaq chaykunata qhawarinku.

² Chay jinallataqmi pasan casarakuqkuna wawayoq kapuqtinkupas. Paykunaqa askhatachá uyariranku wawakuna uywaymanta yachachikuykunata. Ichaqa maypachachus wawanku naceqtinqa astawanmi chay yachachikuykunaman yuyayta churananku, chayman jina wawankuta uywanankupaq. Llapanchiswanpas pasanmi chayqa, imapas vidanchispi cambiapuqtinqa aswan allinpaqmi Bibliapi wakin kamachikuykunata qhawarinanchis kanqa. Chayraykun Bibliataqa “tukuy kausasqanchis p’unchay” leenanchis, chay leesqanchispitaq yuyaymanananchis Israelpi reykuna jina (Deut. 17:19).

3. ¿Imakunamantan kay yachachikuypi yachasunchis?

³ Tayta-mamakuna, juj jatun ruwanaykichismi makiykichispi kashan. Qankunan wawaykichista yanapanaykichis Jehová Diosta reqsinankupaq. Chaypaqmi ichaqa mana yachachiyllachu yachachinaykichis, aswanpas wawaykichistan yanapanaykichis  tukuy sonqonkuwan Jehová Diosta munakunankupaq. Kay yachachikuypin yachasunchis tayta-mamakunapaq tawa yuyaychaykunamanta (2 Tim. 3:16). Chaymantapas yachallasuntaqmi imaynatas wakin tayta-mamakuna allinta Bibliawan yanapachikushanku chayta.

4. ¿Imatan tayta-mamakuna ruwananku Dios munakuyta wawankuman yachachinankupaq? (Santiago 1:5).

⁴ Juj kaq yuyaychay: Jehová Diospa yanapayninta maskhaychis. Dios munakuyta wawaykichisman yachachinaykichispaqqa Jehová Diosmantan yachayta mañakunaykichis (leey Santiago 1:5). Jehová Diosmi lliu tayta-mamakunamantapas astawan yachan (Sal. 36:9). Chaymantapas paypa ima yachachisqanpas allinninchispaqmi (Isa. 48:17). Chaymi Diospa ima yachachisqanpas aswan allin runaq yachachisqanmantaqa.

5. a) ¿Ima yanapaykunatan Diospa llaqtan qon tayta-mamakunaman? b) ¿Imatan wawakuna uywaymanta yacharankichis Amorim familiamanta willaq videopi?

⁵ Jehová Diosqa llaqtanwan simin qelqawan iman tayta-mamakunata yachachin imaynatas wawankuta yanapankuman chayta (Mat. 24:45). Wakin yanapaykunan kashan ¡Rijch’ariy! Revistapi “Familiakunapaq yanapaykuna” nisqa yachachikuykunapi. Chaykunan askha wata lloqsimuran castellano simipi, kunantaq jw.org paginanchispi kashan. Chay paginapin kashallantaq wawakuna imayna uywaymanta videokunapas. Chaykunaqa allintachá tayta-mamakunataqa yanapanqa (Prov. 2:4-6). *

6. ¿Imaninmi juj hermano Jehová Diospa yanapayninmanta?

⁶ Jehová Diospa llaqtanqa allintan yanapashan tayta-mamakunata, chaymi askha tayta-mamakuna anchata Diosta agradecekunku. Yachasunchis Joseph hermanomanta. Paymi nin: “Manan facilchu kinsa wawata uywayqa, chaymi señoraywan kuska Jehová Diosmanta tukuy tiempo mañakushallayku. Payqa uyarinmi mañakusqaykuta, chaymi necesitasqayku ratupi juj qelqawan otaq juj videowanpas yachachiwanku imatachus ruwanayku chayta. Manachus Jehová Diospa yanapayninta maskhaykumanchu chayqa, imachá noqaykumantaqa kanman”, nispa.  Hermano Josephpa wawankunataqa chay qelqakuna videokuna iman allinta yanapashan Jehová Diosta munakunankupaq.

7. ¿Imaraykun tayta-mamakuna wawankuman allin ejemplota qonanku? (Romanos 2:21).

⁷ Iskay kaq yuyaychay: Wawaykichisman allin ejemplota qoychis. Wawakunaqa ratullan imatapas reparanku, jujkunaq ruwasqanman jinataqmi ruwaytapas munanku. Chaymi tayta-mamakunaqa tukuy atisqankuta ruwananku wawankuman allin ejemplota qonankupaq (leey Romanos 2:21). Chaykuna ruway sasaña paykunapaq kaqtinpas (Rom. 3:23). Juj taytan niran: “Imaynan esponjapas ratulla unuta ch’onqan, chhaynatan wawakunapas ratulla imatapas reparanku. Manachus yachachisqaykiman jina imatapas ruwanki chayqa, ratullan chayta repararunqaku”, nispa. Chhaynaqa tayta-mamakunaqa tukuy sonqon Jehová Diosta munakunanku, chayman jinataqmi kausanankupas. Chayta ruwaspan wawankuman Dios munakuyta yachachinqaku.

8, 9. ¿Imatan yachasunman Andrew hermanonchispa, Emma hermananchispa willakusqankumanta?

⁸ Tayta-mamakunaqa imaymanata ruwaspan wawankuta yachachinkuman Diosta munakuyta. Yachasunchis 17 watayoq Andrew iñiqmasinchismanta. Paymi nin: “Tayta-mamaykunan yachachiwaranku tukuy tiempo Diosmanta mañakuyta. Sapa tutan papayqa noqawan kuska Diosmanta mañakuq, chaytapunin ruwaq Diosmanta mañakuraniña chaypas. Papaypas mamaypas niwaqkupunin: Jehová Diosmantaqa imay ratupipas mañakullawaqchismi, nispa. Chaymi noqaqa mañakushallanipunin Jehová Diosmanta, paytaqa munakuq Papayta jinan qhawarini”, nispa. Tayta-mamakuna, rikusqaykichis jina, Diosta munakusqaykichisman jina kausasqaykichisqa anchatan wawaykichista yanapanqa.

⁹ Kunanqa hermananchis Emmamanta yachasunchis. Papanmi wasinkumanta ripurqan mamanta manusapata saqerparispa. Paymi nin: “Mayninpi manañan qolqe aypawaqkuchu chaypas, mamaykun niwaqku: Ama llakikusunchu, Jehová Diosmi yanapawasun, payqa manan jayk’aqpas serviqninkunataqa saqerparinchu, nispa. Mamayqa Diospaq jinan imatapas ruwaq, chaywanmi allin ejemplota qowarqanku”, nispa. Rikusqanchis jina, tayta-mamakunaqa sasachakuypi tarikuspapas atinkumanmi wawankuman allin ejemplo qoyta (Gál. 6:9).

10. ¿Ima ratukunapin Israelpi tayta-mamakuna wawankuta Diosmanta yachachinanku karan? (Deuteronomio 6:6, 7).

¹⁰ Kinsa kaq yuyaychay: Wawaykichiswan parlanaykichispaq tiempota orqoychis. Jehová Diosqa Israel runakunatan kamachirqan wawankuman paymanta sapa p’unchay yachachinankupaq (leey Deuteronomio 6:6, 7). Tayta-mamakunaqa imay ratupipas wawankumanqa Diosmanta rimapayashanallanku karan. Qhari wawakunaqa taytankutan yanapaqku chajra llank’aypi, warmi wawakunataq mamankuta yanapaqku wasipi imaymana ruwanakunawan. Chay ratukunapin tayta-mamakunaqa wawankuta rimapayananku karan Jehová Dios sumaq sonqo kasqanmanta, familiankuta sumaqta cuidasqanmantawan.

11. ¿Ima ratun allin kanman tayta-mamakunapaq wawankuwan parlariy?

¹¹ Kay tiempopiqa sasan tayta-mamakunapaq karapun wawankuwan parlanankupaq tiempota orqoy. Wakin llaqtakunapiqa tayta-mamakunaqa ch’isiyaqmi llank’anankupi kanku, wawankupaqpas manañan tiempo kanchu escuelankuman risqankurayku. Chaywanpas tayta-mamakunaqa t’aqanankupunin tiempota wawankuwan parlarinankupaq (Efes. 5:15, 16; Filip. 1:10). Manapunin saqenankuchu  familiantin Diosta adorananku horatapas. Alexander waynachan nin: “Papayqa llapaykutan yanapawanku familiantin Diosta adoranayku horapi kuska kanaykupaq. Payqa t’aqanpunin tiempota llapaykuwan parlarinanpaq. Chaymi estudiasqayku qhepamanpas familiantin parlashallayku”, nispa.

12. ¿Imaynatan familiapi uma kaqkuna aparinanku Diosta adorana horata?

¹² Familiapi uma kaqkuna, ¿imatan ruwawaqchis familiantin Diosta adorana hora wawaykichisman gustananpaq? Familiantinmi estudiawaqchis kusisqa kausay nisqa librota. Chay libron yanapasunkichis wawaykichiswan sumaqta parlarinaykichispaq. Ichaqa ama chay adorana horapiqa wawaykichista phiñakuychischu, aswanpas tukuy yuyaywan ima willakusqankutapas uyariychis. Mayninpiqa manapaschá Bibliaq nisqanman jinachu imatapas rimanqaku, chhaynaña kaqtinpas amapuni phiñakuychischu. Aswanpas: “Gracias wawáy chayta willawasqaykimanta, imatapas ama manchakuspallan willawanki” nispan ninaykichis. Chhaynapin wawaykichista yanapayta atinkichis.

13. ¿Imaynatan tayta-mamakuna wawankuta yanapallankumantaq Jehová Diosta munakunankupaq?

¹³ Tayta-mamakuna, imay ratupipas rimapayashallaychis wawaykichista Jehová Diosmanta. Manan estudiana horataraqchu suyanaykichis munakuq Diosninchismanta rimapayanaykichispaqqa. Lisa sutiyoq hermananchismi nin: “Diospa kamasqankunata qhawarichispan wawaykuman Diosmanta willaq kayku. Alqochayku ima ruwasqanwanpas asirichiwaqtinkuqa wawaykutan niq kayku: Jehová Diosqa kusikuq Diosmi, chaymi kusikunanchispaq jina kamawaranchis, nispa”.

14. ¿Imaraykun tayta-mamakuna wawankuta yanapananku allin amigokunayoq kanankupaq? (Proverbios 13:20).

¹⁴ Tawa kaq yuyaychay: Wawaykichista yanapaychis allin amigokunayoq kanankupaq. Bibliaq nisqan jina, amigonchiskunaqa apawasunmanmi allin ñanmanpas mana allin ñanmanpas (leey Proverbios 13:20). Tayta-mamakuna, ¿reqsinkichischu wawaykichispa amigonkunata? Allintan reqsinaykichis. Chaymantapas wawaykichistan yanapanaykichis Diosta munakuqkunawan amigota  ruwanankupaq (1 Cor. 15:33). Chaypaqqa wasiykichismanmi invitawaqchis tukuy sonqonkuwan Jehová Diosta serviq hermanokunata (Sal. 119:63).

15. ¿Imaynatan tayta-mamakuna wawankuta yanapankuman allin amigokunayoq kanankupaq?

¹⁵ Yachasunchis Tony hermanomanta. Paymi señoranpiwan wawankuta yanaparanku allin amigokunayoq kanankupaq. ¿Imatan chaypaq ruwaranku? Paymi willakun: “Sapa kutillanmi wasiykuman invitarayku iñiqmasinchiskunata: kuraqkunata, wayna-sipaskunata, waj llaqtayoq kaqkunatapas. Paykunawan kuskan mijuyku, familiantin Diosta adorana horatapas apariyku. Chhaynapin wawaykuna reqsiranku tukuy sonqonkuwan Jehová Diosta serviq hermanokunata. Mayninpiqa wasiykupin alojarayku watukuq umalliqkunata, misionerokunata, juj hermanokunatapas. Chay hermanokunaq sumaq willakusqanku, allin ejemplonku iman wawaykuta yanaparan Jehová Diosman astawan asuykunankupaq”, nispa. Chhaynaqa, tayta-mamakuna, wawaykichista yanapaychis allin amigokunayoq kanankupaq.

16. ¿Imatan tayta-mamakuna yuyarinanku mayqen wawanpas Diosmanta karunchakapuqtin?

¹⁶ Sichus wawayki wiñaruspa manaña munanmanchu Dios serviyta chayqa, manan pisipanaykichu, manan qanpa juchaykichu. Jehová Diosqa noqallanchismanta imatapas ajllakunanchispaq jinan kamawaranchis, chaymi wakin wawanchiskunaqa paykunallamanta Jehová Diosmanta karunchakunku. Chaywanpas paykunaqa kutimunkumanmi imaynan wasinmanta ripuq wayna kutimpuran jinata (Luc. 15:11-19, 22-24). Chay waynaqa allin ñanmantaña karunchakuran chaypas, tiempowanqa yuyayman kutispan papanpa wasinman kutipuran. Chaymi pasanman Diosmanta karunchakuq wawaykiwanpas. Chayrayku kunan yachasunchis Elie sutiyoq hermanonchismanta.

17. ¿Imaynatan yanapasunkiman Elieq vidanmanta yachasqayki?

¹⁷ Elie hermanonchismi nin: “Tayta-mamaykunaqa may sumaqtan yachachiwaranku Diosta munakunaypaq, Bibliapi confianaypaqpas. Wiñasqayman jinan ichaqa  mana kasukuqman tukupurani”, nispa. Elieqa mana allin ñanpin puriyta qallarirqan, jinaspa mañana tayta-mamantapas kasukuranñachu. Wasinmanta ripuspataq imaymana juchakunapi puriran. Chhaynaña kaqtinpas mayninpiqa jujnin amigontan Bibliamanta rimapayaq. Elien chaymanta willakun: “Chay amigoyman Jehová Diosmanta willasqayman jinan, astawan Jehová Diospi piensayta qallarirani. Tayta-mamaypa yachachiwasqanqa manan sonqoymanta chinkapusqachu, chaymi juj plantacha jina sonqoypi wiñayta qallariran”, nispa. Tiempowanmi Elieqa Jehová Diospa llaqtanma kutimpuran. * Maytachá Elieq tayta-mamanqa kusikuran juch’uychanmantapacha wawankuta Jehová Diosmanta yachachisqankumanta (2 Tim. 3:14, 15).

18. ¿Imaninkin Jehová Diospaq jina wawankuta uywaq tayta-mamakunamanta?

¹⁸ Tayta-mamakuna, Jehová Diosmi makiykichisman wawaykichista jayp’iykachirasunkichis paymanta yachachinaykichispaq (Sal. 78:4-6). Chay ruwayqa manan facilchu, chaymi tukuy sonqoykuwan allinpuni niykiku wawaykichista Diospaq jina uywasqaykichismanta. Tukuy atisqaykichista ruwashallaychis wawaykichisman Dios munakuyta yachachinaykichispaq (Efes. 6:4). Chayta ruwankichis chayqa, janaq pacha Taytanchispa sonqontan anchata kusichinkichis.