1, 2. a) ¿Imamantan kay yachachikuypi yachasunchis? b) ¿Imaraykun nisunman: “Jehová Diosqa munanpunin serviqninkuna yanapayta”, nispa?

 JEHOVÁ DIOSMI yanapawanchis ima sasachakuypipas tarikuqtinchis kusisqalla payta servinanchispaq. Kay yachachikuypin yachasunchis imaynata Jehová Dios chay ratukunapi yanapawasqanchista, imatas noqanchispas ruwananchis yanapawananchispaq chaytapas. Ichaqa, ¿yanapaytapunichu Jehová Dios munawanchis?

² Jehová Diosqa yanapaytapunin munawanchis. Chayta allinta entiendenapaq reparasunchis apóstol Pabloq nisqanta. Paymi nirqan: “Jehová Diosmi yanapawaqniyqa, manan manchakusaqchu. ¿Imanawanmantaq runari?”, nispa (Heb. 13:6). Bibliamanta rimaq juj qelqakunan kay textopi “yanapay” nisqa simimanta khaynata ninku: “Chaypiqa entiendekun juj runa yanapayta necesitaqtin usqhaylla chay runata yanapaq riymantan”, nispa. Chhaynatan Jehová Diosqa usqhaylla yanapawanchis ima sasachakuypipas tarikuqtinchisqa, ichaqa payqa tukuy sonqomantapunin yanapawanchis. Chhaynaqa, Jehová Diostaq yanapawanchis chayqa kusisqallan ima pruebatapas aguantananchis.

3. ¿Imaynatan Jehová Dios yanapawanchis kusisqalla sasachakuykunata aguantananchispaq?

³ Jehová Diosmi yanapawanchis sasachakuykunata kusisqalla aguantananchispaq. Isaías libropi profeciakunaqa kay tiempopi yanapawananchispaq jinan kashan. Chaymantapas Isaiaspa nisqan jina Jehová Diosqa fácil entiendey simikunallawanmi rimapayawanchis. Isaías 30 capitulopin sumaq simikunawan Jehová Dios llaqtanta yanaparqan. Chaypin nishan Jehová Dios tukuy yuyaywan mañakusqanchista uyarisqanta,  mañakusqanchisman kutichismusqanta, sumaqta yanapawasqanchista, kunanpas jamuq tiempopipas bendeciwananchista. Chhaynata Jehová Dios yanapawasqanchismanta kunan astawan yachasunchis.

4. a) ¿Imanirqanmi Jehová Dios mana kasukuq judío runakunamanta? b) ¿Imanirqanmi kasukuq judío runakunamanta? (Isaías 30:18, 19).

⁴ Isaías 30 capítulo qallariypin Jehová Dios judío runakunata nirqan: “Mana kasukuq churikuna [...] astawanraq juchankuta montoshanku”, nispa. Chaymantan nillarqantaq: “Kamachikuyniyta mana kasukuqkunan kanku”, nispa (Isa. 30:1, 9). Isaiaspa profetizasqan jina chhayna mana kasukuq kasqankuraykun sasachakuykunata paykunaman chayachimunan karqan (Isa. 30:5, 17; Jer. 25:8-11). Isaiaspa profetizasqanqa junt’akurqanmi, chaymi Babilonia runakunaqa judío runakunata Babiloniaman apapurqanku. Wakin judío runakunan ichaqa Jehová Diosta munakurqanku kamachikuyninkunatapas kasukurqanku, paykunatan Isaiasqa nirqan Jehová Diosqa juj p’unchay paykunata yanapananta bendecinantapas (leey Isaías 30:18, 19). Isaiaspa nisqanqa junt’akurqanmi, chaymi Jehová Diosqa judío runakunata Babilonia llaqtamanta orqomurqan. Ichaqa manan kaq ratuchu paykunata orqomurqan. Isaiasmi paykunata nirqan: “Jehová Diosqa [...] pacienciakushanmi yanapayninta rikuchinasuykichispaq”, nispa. Chayraykun paykunaqa pacienciawan suyakunanku karqan Jehová Dios paykunata librananpaq, jinan 70 wata qhepaman Jehová Dios paykunata Jerusalén llaqtanman kutichimpurqan (Isa. 10:21; Jer. 29:10). Jerusalenman kutimpuspaqa manan llakikuymantañachu judío runakunaqa waqarqanku aswanpas kusikuymantan.

5. ¿Imanaqtinmi Isaías 30:19 texto kallpachawanchis?

⁵ Isaiasmi nirqan: “Yanapayta mañakuqtiykipas payqa yanapasunkin”, nispa (Isa. 30:19). Chay textopi nisqanqa noqanchistapas kallpachawanchismi, chaypi nisqan jina Jehová Diosqa makillan mañakusqanchista uyarimushan usqhayllataqmi kutichimun mañakusqanchisman. Isaiasmi nillarqantaq: “Uyarisunkin mañakusqaykitapas”, nispa. Chay nisqanpin reparanchis Jehová Diosqa tukuy sonqomanta sapankanchistapas yanapay munawasqanchista, chaykunan kallpachawanchis ima sasachakuytapas kusisqalla aguantananchispaq.

6. ¿Imaraykun ninchis: “Jehová Diosqa sapankanchispa mañakusqanchistan uyariwanchis”, nispa?

⁶ Chaymantapas Jehová Diosqa sapankanchispa mañakusqanchistan makilla uyariwanchis. ¿Imaraykun chayta ninchis? Isaías 30 capítulo qallariypin Jehová Diosqa “qankuna” nispa nirqan llapa llaqtanta rimapayashasqanrayku. Isaías 30:19 textopin ichaqa “qanqa” nispa nirqan, sapanka kamachinkunata rimapayashasqanrayku. Chaymi Isaiasqa nirqan: “Manañan qanqa waqankichu. Yanapayta mañakuqtiykipas payqa yanapasunkin, uyarisunkin mañakusqaykitapas”, nispa. Jehová Diosqa munakuq papanchismi, chaymi pipas llakisqa kashaqtinqa mana ninchu: “Hermanoyki jinan fuerte kanayki”, nispaqa. Aswanpas payqa sapankanchistan yanapawanchis, reparanmi ima llakikuykunapis kashanchis chayta (Sal. 116:1; Isa. 57:15).

7. ¿Imaynata Diosmanta mañakunanchispaqmi Jesuspas Isaiaspas kallpachawarqanchis?

⁷ Imapas llakichiwaqtinchis Jehová Diosmanta mañakuqtinchisqa kallpatan payqa qowanchis chay sasachakuyta aguantananchispaq. Chay sasachakuy mana munasqanchisman jinachu usqhay allichakuqtinqa astawanmi Jehová Diosmanta kallpata  mañakunanchis kanqa chay sasachakuyta aguantananchispaq. Pay kikinmi chayta ruwananchispaq kallpachawarqanchis. Chaymi Isaíaspas nirqan: “Paymanta wajakushallaychis”, nispa (Isa. 62:7). Chaypi nisqan jina Jehová Diosmantan mana sayk’uspa mañakushanallanchis. Chaytan Jesuspas nirqan Lucas 11:8-10, 13 textokunapi. Paymi kallpachawarqanchis ama sayk’uspa Jehová Diospa santo espiritunta mañakunanchispaq. Chaymantapas Jehová Diosmantan mañakusunman allinta imatapas decidinanchispaq.

8. ¿Imaynatan junt’akurqan Isaías 30:20, 21 textopi nisqan?

⁸ (Leey Isaías 30:20, 21). Babilonia soldadokunan Jerusalén llaqtata juj wata kuskan lliuta muyuykurqanku, chay tiempopin judío runakunaqa sinchi llakipi tarikurqanku. Llakikuyninkuqa “t’anta jina” “unu jinan” común karqan, Jehová Diosmi ichaqa paykunata prometerqan juchankumanta kutirikuqtinkuqa salvasqa kanankuta. Chaymantapas Isaiasmi judío runakunata nirqan Jehová Dios “ancha allin yachachiqninku” kasqanta, paymi judío runakunata yachachinan karqan munasqanman jina Jehová Diosta adoranankupaq. Isaiaspa chay nisqanmi junt’akurqan judío runakuna Babiloniamanta kacharichisqa kaqtinku, chaypin “ancha allin yachachiqninku” Jehová Diosqa paykunata yanaparqan munasqanman jina Diosta jujmanta adoranankupaq. Kay tiempopipas Jehová Diosninchisqa “ancha allin yachachiqninchismi”.

9. ¿Imaynatan Jehová Dios kay tiempopi yachachiwanchis?

⁹ Isaías 30:20, 21 textopi nisqan jina Jehová Diosqa iskay formamantan yachachiwanchis. Ñaupaqtan ancha allin yachachiqninchis Jehová Diosmanta rimaspa Isaiasqa nirqan: “Ñawiykiwanpunin paytaqa rikunki”, nispa. Chay textopi nisqan jina Jehová Diosninchisqa ñaupanchispi sayaykuspapas yachachiwasunman jinan. ¿Imaynatan pay kay tiempopi chhaynata yachachiwanchis? Kay pachapi kaq llaqtanwanmi, chaypin noqanchisqa yachanchis Jehová Diosmanta juñunakuykunapi, jatun asambleakunapi, qelqanchiskunapi, JW Canal programanchispi, imaymanapi ima. Tukuy chaykunan yanapawanchis sasachakuykunata kusisqalla aguantananchispaq.

10. ¿Imaynatan Jehová Diosta uyarinchis qhepanchismantapas rimapayamushawasunman jinata?

¹⁰ Chaymantan Isaiasqa nillarqantaq imaynata Jehová Dios yachachiwasqanchista. Paymi nirqan: “Pañamanña lloq’emanña pantawaq  chaypas, qhepaykimantan uyarinki”, nispa. Chaypi nisqan jina Jehová Diosqa allin yachachiq jinan qhepanchismanta makilla qhawamuwanchis, jinaspa maynin purinanchis ñanta niwanchis. ¿Imaynatan kay tiempopi Jehová Diosta uyarisunman qhepanchismantapas rimapayamushawasunman jinata? Bibliata leespan. Bibliaqa ñaupa tiempopiraqmi qelqakurqan, chayraykun Bibliata leeqtinchisqa ñaupa tiempomantaraqpas Jehová Dios qhepanchismanta rimapayamushawasunman jina (Isa. 51:4).

11. ¿Imatan ruwananchis kusisqalla Jehová Diosta servinanchispaq?

¹¹ Jehová Diosmi yachachiwanchis kay pachapi llaqtanwan simin qelqawan ima. Chhaynaqa, ¿imatan ruwananchis Jehová Diospa yachachiwasqanchis vidanchispi allinta yanapawananchispaq? Isaiasmi ñaupaqta nirqan: “Kayninmi ñanqa”, nispa. Chaymantataq nirqan: “Kayninta puriy”, nispa (Isa. 30:21). Chaypi nisqan jina manan Jehová Diospa ñannintaqa reqsinallanchischu aswanpas chaynintan purinanchis. Chay ñanpi purinanchispaqqa Jehová Diosmi simin qelqata qowanchis, kay pachapi llaqtantaq chaykunata allinta entiendechiwanchis. Chhaynapin noqanchisqa allinta reparanchis iman Jehová Diospaq allin imataqmi mana allinchu chayta, jinaspa munasqanman jina kausanchis. Chaykunataqmi yanapawanchis Jehová Diosta kusisqalla servinanchispaq ima sasachakuykunaña kaqtinpas.

12. Isaías 30:23-26 nisqan jina, ¿imaynatan Jehová Dios llaqtanta bendecirqan?

¹² (Leey Isaías 30:23-26). ¿Imaynatan chay textopi nisqan profecía ñaupa tiempopi junt’akurqan? Judío runakuna Babiloniamanta lloqsispa Jerusalenman kutimpuqtinkun Jehová Diosqa imaymanapi paykunata bendecirqan. Israelman kutimpuqtinkun Jehová Diosqa uywankutapas mijunankutapas mana faltachirqanchu, ichaqa paykunatan astawan yanaparqan allin iñiyniyoq kanankupaq. Isaías 30:26 nisqan jina Jehová Diosmi paykunaman k’anchaykurqan, chhaynapin paymanta yachasqankuqa p’unchay jina aswan sut’i kapurqan (Isa. 60:2). Chay bendicionkunata chaskisqankuraykun judío runakunaqa ancha kusisqa Jehová Diosta servirqanku (Isa. 65:14).

13. ¿Imaynatan kay tiempopipas junt’akushan Isaías 30:23-26 textopi nisqan profecía?

¹³ Isaías 30:23-26 textopi nisqan profecía, ¿kay tiempopipas junt’akushanchu? Arí junt’akushanmi. Chaymi junt’akushan 1919 watamantapacha, chay watamantapachan askha  runakuna jatun Babilonia nisqamanta otaq llapa pantasqa religionkunamanta lloqsimpushanku. Pantasqa religionkunamanta lloqsispan chay runakunaqa Jehová Diospa llaqtanman jaykumushanku, chaypiqa paraisopipas tiyashasunman jinañan juj nisqalla tiyashanchis (Isa. 51:3; 66:8).

14. ¿Imaynatan Jehová Diospa llaqtanpi kausanchis, pikunan chaypi kashanku?

¹⁴ Janaq pachapi tiyanankupaq ajllasqa cristianokunaqa 1919 watamantapachan Diospa llaqtanpi juj nisqalla Jehová Diosta kuska servishanku. Watakunaq pasasqanman jinataq kay pachapi tiyanankupaq waj t’aqa ovejakuna Diospa llaqtanman jaykumushanku, chaypin paykunapas imaymana bendicionkunata chaskishanku. Kay Diospa llaqtanpin noqanchisqa Diosmanta jamuq cheqaq yachachikuykunata chaskinchis manataq pantasqa religionkunamantachu. Chaymantapas noqanchisqa kusisqan Jehová Diospa gobiernonmanta runakunaman willanchis. Jinaspapas Diospa llaqtanpiqa Jehová Dioswanpas hermanonchiskunawanpas thajpin kausanchis, chay hermanonchiskunan ima sasachakuypipas tarikuqtinchis yanapawanchis kusisqalla Jehová Diosta servinanchispaq. Diospa sumaq llaqtanmanqa jaykumurqanchis paypa munasqanman jina adorayta qallarisqanchismantapachan (Juan 10:16; Isa. 25:6; 65:13).

15. ¿May ladopin kay tiempopi Diospa llaqtan kashan?

¹⁵ ¿May ladopitaq kay tiempopiri Diospa llaqtanri kashan? Diosta serviqkunaqa lliu kay pachantinpitaq kashanchis chayqa Diospa llaqtanpas lliu kay pachantinpin mast’arisqa kashan. Chhaynaqa kay pachapi maypiña tiyanchis chaypas Jehová Diosta munasqanman jina adoranchis chayqa Diospa llaqtanpin kashanchis.

16. ¿Imatan ruwananchis Jehová Diospa llaqtan may munay kasqanta rikunanchispaq?

¹⁶ May munaypunin Diospa llaqtanpi tiyayqa. Chaymanta ama jayk’aqpas lloqsinanchispaqqa iñiqmasinchiskunaq allinkuna ruwasqankutan mastaqa qhawananchis manataq pantasqankutachu (Juan 17:20, 21). ¿Imaraykun chayta ruwananchis? Chaypaq kaypi piensasun, juj munay huertapiqa imaymana clase sach’akunan kan ¿riki? Chhaynallataqmi Diospa llaqtanpipas imaymana clase hermanonchiskuna kan (Isa. 44:4; 61:3). Juj huertapi ladonchispi kaq sach’allata qhawasunman chayqa manan reparasunmanchu chay huerta ancha munay kasqanta. Chhaynatan ama nishutaqa  qhawananchischu hermanonchiskunaq pantasqantaqa ni noqanchispa pantasqanchistapas, aswanpas reparasunchis Diospa llaqtan may munaypuni kasqanta.

17. ¿Imatan sapankanchispas ruwasunman Diospa llaqtanpi juj nisqalla kausananchispaq?

¹⁷ Chaymantapas, ¿imatan sapankanchispas ruwananchis Diospa llaqtanpi juj nisqalla kausananchispaq? Kallpachakunanchismi llapa hermanonchiskunawan thajpi kausananchispaq (Mat. 5:9; Rom. 12:18). Hermanonchiskunawan thajpi kausaspaqa Diospa llaqtan aswan munay kananpaqmi yanapakushanchis. Llapa hermanonchiskunatapas Jehová Diosmi kay llaqtanmanqa pusamurqan chaymi paykunawanqa thajpi kausananchis (Juan 6:44). Chaymantapas llapa hermanonchiskunawan thajpi kausananchispaq kallpachakuqtinchisqa Jehová Diosmi anchata kusikun, hermanonchiskunaqa ancha valorniyoqmi Jehová Diospaqqa kanku (Isa. 26:3; Hag. 2:7).

18. ¿Imapin yuyaymanananchis, imarayku?

¹⁸ Jehová Diosqa llapa serviqninkunatan iñiyninpi yanapan. Noqanchistapas yanapashawanallanchispaqqa Bibliatapas qelqanchiskunatapas leesqanchispin yuyaymanananchis. Sichus chaykunata leesqanchispi yuyaymanasun chayqa iñiyninchismi astawan wiñanqa, chaytaq yanapawasun hermanonchiskunata “tukuy sonqowan” anchata munakunanchispaq (Rom. 12:10). Chaymantapas imaynata kunan Jehová Dios bendeciwasqanchispi yuyaymanaqtinchisqa astawanmi paywan amigontin kasunchis. Jamuq tiempopi bendicionkunata chaskinanchispi yuyaymanaqtinchispas kusisqallan Jehová Diosta servisunchis.

19. a) Isaías 30:18 nisqan jina, ¿imatan Jehová Dios noqanchispaq ruwanqa? b) ¿Iman yanapawasun sasachakuykunata kusisqalla aguantananchispaq?

¹⁹ Kay pachapi lliu millay kaqkunata chinkachinan p’unchay chayamuqtinmi Jehová Diosqa “jatarispa khuyapayakuyninta rikuchiwasunchis” (Isa. 30:18). Jinaspapas “Jehová Diosqa chanin Diostaq” chayqa señalasqan tiempollapin Satanastapas kay millay pachatapas ch’usaqman tukuchipunqa (Isa. 25:9). Chay p’unchaytaqa pacienciawanmi suyakunanchis kanqa, ichaqa chaykamaqa kallpachakushallasun Jehová Diosmanta mañakunanchispaq, simin qelqata leenanchispaq, leesqanchisman jina kausananchispaq, tukuy imaymana bendicionkunata qowananchispi yuyaymanananchispaqpas. Chaykunata ruwananchispaq kallpachakushallasunchis chayqa Jehová Diosmi yanapawasunchis sasachakuykunata kusisqalla aguantananchispaq.