Kunan manaraq chaymanta willayta tukushaspan willasaykichis imaraykus tukuy tiempoywan Diosta servipurqani chayta.

1942 watapin nacerqani, Curazao nisqa sumaq islapi. Papayqa Surinam nacionmantan karqan, ichaqa Curazao islamanmi llank’aq ripusqa. Iskay wata manaraq naceshaqtiymi chaypi bautizakapusqa. Paymi chay llaqtapiqa primer testigo kasqa. a Noqaykuqa pisqan karqayku. Sapa semananmi papayqa Bibliamanta yachachiwaqku, manaña estudiayta munarqaykuchu chaypas jinatan yachachiwaqku. 14 watayoq kashaqtiymi llapayku Surinam nacionman kutimpurqayku abuelayta cuidanaykupaq, abuelayqa nishu kuraqñan karqan.

Surinam nacionpin Diosta munakuq amigokunata reqsirqani. Paykunaqa juj chhikan kuraqllan noqamantaqa karqanku, paykunaqa tukuy tiemponkuwanmi precursor regular jina Jehová Diosta servirqanku, paykunaqa kusisqallapunin kaqku. Sapa juñunakuy pasaytan paykunawanqa Bibliamanta rimaq kayku, mayninpiqa jawaman lloqsispan ch’askakunata qhawaspa chayta ruwaq kayku. Paykunawan kaspan noqaqa yacharqani imatas vidaywan ruwanay karqan chayta. Noqaqa Jehová Diospaqmi llank’ayta munarqani, chaymi 16 wataypi kashaqtiy bautizakapurqani 18 wataypi kashaspataq precursor regular kapurqani.

Precursor kashaspaqa imaymanatan yacharqani. Chaykunan yanapawarqan tukuy tiempoywan Jehová Diosta servinaypaq. Yacharqanin iñiqmasikunata yachachiy ancha allinpuni kasqanta. Noqatapas Willem van Seijl misionero iñiqmasinchismi yanapawarqan precursor kashaqtiy. b Paymi yachachiwarqan iñiq t’aqapi allinta  yanapakunaypaq. Chay yachachiwasqanqa maytan yanapawarqan. Chay wata qhepallamanmi precursor especial kanaypaq niwarqanku, jinaspa Surinam nacionpa llaqtachankunaman yanapakuq rirqani. ¡Maytan agradecekuni chay hermanokunata! Noqapas kaqtan chay yanapakusqay ladokunapiqa ruwarqani.

Tukuy tiempoywan Jehová Diosta servispan yacharqani ordenpi imatapas ruwayta kapuqnillaywan contento kaytapas. Sapa killa qallariytan compañeroywan tanteakuq kayku imakunatas chay semanakuna mijunaykupaq necesitaykuman chayta. Paypas precursor especialmi kallarqantaq. Sapa killan jujñataq-jujñataq llaqtaman riq kayku llapa necesitasqaykuta rantimunaykupaq. Killa junt’an chaykunataqa taripachikunayku karqan, pisichikuqtiykuqa manan yunka ukhupiqa pipas yanapayta atiwankumanchu karqan. Wayna kasqaymantapacha chaykunata allinta yachaymi yanapawarqan Jehová Diosta tukuy tiempoywan servinaypaq.

Chaymantapas yachallarqanitaqmi runakunaman rimasqanku simipi yachachiy ancha allinpuni kasqanta. Noqaqa imaymana simikunata yachaspan wiñarqani: holandés, inglés, papiamento, surinamés nisqa simikunata. Surinam nacionpiqa surinamés simitan mastaqa rimanku (Sranan nispan chay simitaqa nikullantaq). Ichaqa yunka ukhu llaqtachakunapiqa manan chay simikunataqa rimaqkuchu. Rimasqanku simipi Diosmanta yachachiqtiykiqa allintan uyarikuqku chaymi kallpachakunay karqan chay simikunata yachanaypaq. Jujninmi karqan saramacano nisqa simi, sasa rimaymi chay simiqa karqan, mayninpiqa ñañuta rakhuta iman rimanayki karqan. Ichaqa chay kallpachakusqayqa manan yanqapaqchu karqan, askha runakunatan yanaparqani Diosmanta yachanankupaq.

Noqaqa manan allintachu rimarqani saramakano simitaqa, chaymi rimasqaywan asikuqku. Juj kutinmi yachachisqay señorata watukuq rispa nirqani: “¿Imaynallan kashanki?”, nispa. Payqa wijsa nanaymantan kasharqan. Noqan ichaqa tapusqani: “¿Onqoqchu kashanki?”, nispa. Chaymi señoraqa phiñarikuwarqan. Chaykunaña pasawarqan chaypas kallpachakushallarqanin chay simita yachanaypaqqa.

1970 watapin watukuq umalli kanaypaq niwarqanku. Chay watapiqa yunkaq ukhunpi kaq llaqtachakunamanmi watukuq rinay karqan chaypi discursota qonaypaq. Chay discursoqa fotokunayoqmi karqan Diospa llaqtanta allinta reqsinankupaq, temanmi karqan “Jehová Diospa testigonkunaq llank’ananku wasita reqsisun” nisqa. Chayman chayanaykupaqqa botekunapin viajaq kayku. Apaqmi kayku generador eléctrico nisqa maquinata fotokunata qhawachinaykupaq, gasolinata, tutapi k’anchakunaykupaq lamparatapas. Chayaqtiykutaq tukuy chaykunata q’epiyukuspa riq kayku maychus discurso qonayku cheqasman. Chhaynataña purirqayku chaypas astawanqa yuyarini chaypi runakuna Diosmanta yachay munasqankutan, paykunaqa kusisqan chay discursokunataqa uyarikuqku, Diospa llaqtanmanta fotokunatapas kusisqan qhawaqku. Imaymanamantan Jehová Diosqa yanapawarqanku, chay bendicionninqa manan imawanpas tupanchu.

Solterolla kashaspaqa allintan watukuq umalli jina llank’arqani, ichaqa vida pasaq compañeraytan munasharqani. Chaymi Jehová Diosmanta mañakurqani juj esposata qowananpaq paywan kuska yunka ukhupi yanapakunaykupaq. Jinan juj wata qhepallaman Ethel esposayta reqsirqani, payqa precursora especialmi kasqa. Tukuy tiemponwanmi payqa Jehová Diosta servisqa, sipaschallaraq kashaqtinsi payqa apóstol Pablo jina tukuy tiemponwan Jehová Diosta serviyta munasqa. 1971 watapin casarakapurqayku jinaspa kuska iñiq t’aqakunata watukuq kayku.

Ethel esposaypa familianqa manan qhapaqchu karqanku. Chaymi payqa facil-llata yunka ukhupi tiyayta yacharukurqan. Yunka ukhupi llaqtachakunaman visitaqtiykuqa imachus necesitasqallaykutan apaq kayku. P’achaykutaqa mayupin t’aqsaq kayku, jinaspapas mayupin bañakuq kayku. Yacharakapurqaykun chaypi mijunamanpas. Iñiqmasikunan qaraykuwaqku iguana aychata, piraña aychata, mayumanta jap’imusqanku ima challwatapas. Plato mana kaqtinqa platanoq raphinkunapin mijuq kayku, cuchara mana kaqtinpas makillawanmi mijuq kayku. Esposaypiwanmi piensaq kayku ima sacrificiokunataña ruwaspapas kuska Jehová Diospaq llank’aspaqa astawan jujllachakusqaykuta, Jehová Dioswanqa kinsanpasqa waskha jina kasqaykuta (Ecl. 4:12). ¡Imaña kaqtinpas manapunin chaytaqa imawanpas cambiaykumanchu!

Qallariypi willakusqayqa yunkaq ukhun llaqtachakunata visitasqaykupin pasawarqanku. Chay unu ukhuman chinkaykusqayku boteqa wajmantan unumanta lloqsimurqan. Allipaqchá salvavidas chalecowan churasqa kasharqayku, manan mayqenniykupas botemantaqa urmayurqaykuchu. Ichaqa boteykupiqa unun junt’a kasharqan, chaymi llapa mijuna apasqaykuta tallipurqayku jinaspa platokunawan mankakunawan botemanta unuta orqorqayku.

Mijunaykutataq tallipurqayku chayqa manan imaykupas mijunaykupaq karqanchu. Chaymi  challwayta qallarirqayku, ichaqa manan imatapas jap’irqaykuchu. Chaymi Jehová Diosmanta mañakurqayku chay punch’aypaq mijunaykuta qowanankupaq. Mañakuyta kutuqtiykun juj hermano anzuelonta mayuman chanqaykurqan jinaspa juj jatun challwata orqomurqan, chaywanmi cenata ruwakurqayku, jinaspa pisqantiyku sajsay-sajsayllaña puñupurqayku.

Noqaykuqa pisqa wata jinañan Ethel esposaypiwan watukuq umalli jina Jehová Diosta servisharqayku, ichaqa chayllamanmi yacharqayku esposay onqoq kashasqanta, chaymantan noqaqa ancha kusisqa kasharqani. Chhaynaña kaqtinpas esposaypiwan kuskan Jehová Diosta tukuy tiempo serviyta munarqayku, ichaqa piensasharqaykun onqoq kapusqanrayku manaña watukuq umalli jina servinaykuta. Noqaykuqa 1976 watapin wawayoq kapurqayku, kuraq kaq wawaypa sutinmi Ethniël. Iskay wata quepamantaq juj wawayoq kapullarqaykutaq, chay wawaypa sutintaq Giovanni.

Surinam nacionpiqa pisin Diosmanta willaqkunaqa karqanku, chaymi sucursalmanta niwarqanku watukuq umalli jina chaypi llank’ashanallaykupaq. Wawaykuna juch’uyllaraq kasqankuraykun noqaykuqa pisi iñiq t’aqakunallata watukuq kayku. Iskay semanan iñiq t’aqakunata visitaq kani watukuq umalli jina, iskay semanataq precursor especial jina iñiq t’aqaypi yanapakuq kani. Iñiq t’aqakuna wasiykuq qayllanpi kaqtinqa esposaypiwan wawaykunapiwan kuskan riq kayku, ichaqa karu llaqtakunata visitanay kaqtin otaq asambleakuna karupi aparikuqtinqa sapallaymi riq kani.

Llapa ruwanaykunawan allinta junt’anaypaqqa ordenpin imatapas ruwaq kani. Chaymi kallpachakurqani familiantin sapa semana Diosta adoranaykupaq. Yunka ladoman watukuq riqtiymi ichaqa esposay wawaykunawan familiantin Dios adorana estudiota paykunalla apariqku. Kallpachakurqaykun familiantin juj nisqalla imatapas ruwanaykupaq. Chaymi mayninpiqa pujllanaykupaq paseaq rinaykupaq tiempota t’aqaq kayku. Wakin tardekunaqa nishu tardekaman preparakuq kani iñiq t’aqakunapi yachachinaypaq. Esposayqa allintan yanapawarqan. Payqa Proverbios 31:15 textopi nisqanman jinan tutamanta jatarispa mijunata wawaykunapaq wayk’uq, chaymantataq usqhaylla alistaq colegionkuman rinankupaq. Chay qhepamantaq paykunawan kuska leeq kayku sapa p’unchay t’aqwinapaq textota. Chhayna  esposayoq kasqaymantan anchata agradecekuni, esposayqa allintan yanapawarqan llapa ruwanaykunata allinta junt’anaypaq.

Esposaywanqa tukuy atisqaykutan kallpachakurqayku wawaykuman Jehová Diosmanta yachachinaykupaq. Munarqaykun paykunapas tukuy tiemponkuwan Jehová Diosta servinankuta, ichaqa paykunallamanta chayta ruwanankutan munarqayku. Chaymi sapa kutilla paykunaman willaq kayku imakunas Diosta servispa pasawarqanku chayta. Ichaqa masta paykunamanqa willaq kayku imaynata Jehová Dios yanapawasqankuta imaynata bendeciwasqankutan. Chaymantapas wawaykutan kallpachaq kayku allin iñiyniyoq hermanokunawan tiempota pasanankupaq chhaynapi tukuy tiemponkuwan Diosta servinankupaq.

Jehová Diosqa llapa necesitasqaykutan qowarqanku. Chhaynaña kaqtinpas kallpachakurqanin allin tayta kanaypaq familiaytapas allinta cuidanaypaq. Noqaqa solterollaraq yunka ladopi precursor especial kasqaymantapachan allin yuyaywan qolqeta gastaq kani. Casarakusqayku qhepamanpas allin yuyaywanmi qolqeykuta gastaq kayku, chhaynaña kaqtinpas manan qolqeykuqa aypawaqkuchu, ichaqa Jehová Diosmi yanapawarqanku. 1986 watamantan 1992 watakama Surinam nacionpi guerra karqan. Chaymi mijuykunaqa pisiyapurqan. Chhayna sasachakuypiña tarikurqayku chaypas Jehová Diosqa tukuy tiempon cuidawarqanku (Mat. 6:32).

Jehová Diosqa manan jayk’aqpas saqerpariwarqankuchu tukuy ima necesitasqaykutan qowarqanku. Wawaykunaqa Jehová Diospa qowasqanku sumaq regalokunan kanku, chaymi kusisqa kashayku paykunaman Jehová Diosmanta yachachisqaykumanta. Kunanqa paykunaqa tukuy tiemponkuwanmi Jehová Diosta servishanku, Ethniël wawaypas Giovanni wawaypas Diospa llaqtanpiqa imaymana escuelakunapin graduakurqanku. Kunanqa paykunaqa esposankupiwan kuskan Surinam sucursalpi yanapakushanku.

Noqaykuqa kuraqñan kashayku, chhaynaña kaqtinpas precursor especial jinan kusisqa Jehová Diosta servishayku. Noqaykuqa Jehová Diosta serviypin ocupasqa kashayku chaymi kunankama mana nadaytapas yachaniraqchu. Vidayta yuyarispaqa astawanraqmi kusikuni. Noqaqa wayna kasqaymantapachan Jehová Diospaq llank’ayta ajllakurqani.