39 YACHACHIKUY
¿Qelqasqachu sutiyki kashan “kausay libropi”?
“Paypa ñaupanpitaqmi juj libro qelqasqa karqan, chhaynapi Jehová Diosta manchakuqkuna [...] yuyarisqa kanankupaq” (MAL. 3:16).
61 TAKI ¡Tukuy atisqanchista ruwasun, testigokuna!
KAYKUNAMANTAN YACHASUN *
1. Malaquías 3:16 nisqan jina, ¿imatan Jehová Dios qelqashan?
JEHOVÁ DIOSMI waranqa-waranqa watakuna juj libropi runakunaq sutinta qelqashan. Abelpa sutinmi ñaupaqta chaypi qelqasqa kashan, paymi Jehová Diosta tukuy sonqonwan servirqan (Luc. 11:50, 51). * Chaymantapachan kunankama payta tukuy sonqowan serviq runakunaq sutinta chay libropi qelqashallan. Bibliapin chay librota nikun “kausay libro”, “kausay qelqa k’uyu” nispa. Kay yachachikuypin chay librota nisunchis “kausay libro” nispa (leey Malaquías 3:16; Apo. 3:5; 17:8).
2. a) ¿Pikunaq sutinmi kausay libropi qelqasqa kashan? b) ¿Imatan ruwasunman kausay libropi sutinchis qelqasqa kananpaq?
2 Chay kausay libropin qelqasqa kashan Jehová Diosta manchakuqkunaq, payta munakuqkunaq sutin. Paykunan wiñay kausayta suyakushanku, wakin kay jallp’api wakintaq janaq pachapi. ¿Imatan ruwasunman sutinchis chay libropi qelqasqa kananpaq? Kallpachakunanchismi Jehová Diosta tukuy sonqomanta munakunanchispaq, paywan allin amigontin kananchispaq, chaytan ruwasunman Jesuspa sacrificakusqanrayku (Juan 3:16, 36). Llapanchismi munanchis sutinchis chaypi qelqasqa kanantaqa ¿riki?
3, 4. a) Sichus sutinchis kausay libropi qelqasqa kashan chay, ¿manañachu jayk’aqpas wañusunchis? b) ¿Imatan kay yachachikuypipas jamuq yachachikuypipas yachasunchis?
3 ¿Sichus sutinchis kausay libropi qelqasqa kashan chay manañachu jayk’aqpas wañusunman? Éxodo 32:33 textopin Jehová Dios Moisesta nirqan: “Pichus noqa contra juchallikurqan chaypa sutillantan borrasaq”, nispa. Chhaynaqa piqpa sutinpas chay libromanta borrasqa kayta atikunmi, chay libropiqa lapizllawanraqpas sutinchis qelqasqa kashanman jinallaraqmi kashan (Apo. 3:5). Chaymi kallpachakunanchis chay libromanta Jehová Dios sutinchista ama jayk’aqpas borrananpaq, mana jayk’aq borrakuq tintawanpas qelqasqa kanman chhayna kananpaq.
4 Chhaynaqa, ¿iman pasanqa chay libropi sutinku qelqasqa runakunawan? ¿Chay libropi sutinku mana qelqasqa runakunawanpas? ¿Jayk’aqmi wiñay kausayta chaskinqaku chay libropi qelqasqa runakuna? Jinaspapas chay libropi sutin mana qelqasqa kashaqtin wañupuq runakunari, ¿jayk’aqllapas chay libropi sutinku qelqasqa kanmanchu? Chaykunatan kay yachachikuypipas jamuq yachachikuypipas yachasunchis.
¿PIKUNAQ SUTINMI KAUSAY LIBROPI QELQASQA KASHAN?
5, 6. a) Filipenses 4:3 nisqan jina, ¿pikunaq sutinmi kausay libropi qelqasqa kashan? b) ¿Jayk’aqmi paykunaq sutin mana jayk’aq borrakuq chay libropi qelqasqa kanqa?
5¿Pikunaq sutinmi kausay libropi qelqasqa kashan? Chayta yachanapaq rimasunchis pisqa t’aqa runakunamanta. Chay t’aqakunamanta wakinpa sutinqa ñan kausay libropi qelqasqa kashan, wakinpaqtaq mana.
6 Ñaupaq kaq t’aqa runakunan kanku Cristowan kuska janaq pachapi kamachikamunankupaq ajllasqa cristianokuna. Paykunaqri, ¿ñachu sutinku qelqasqa kashan kausay libropi? Arí. Filipos cristianokunata apóstol Pabloq nisqan jina, Cristowan kuska kamachikamunankupaq ajllasqa cristianokunaq sutinqa ñan kausay libropi qelqasqaña kashan (leey Filipenses 4:3). Ichaqa, chay libromanta sutinku ama borrasqa kananpaqqa junt’aq sonqollawanpunin Jehová Diosta tukuy tiempo servinanku. Maypachachus ajllasqa cristianokuna wañupunqaku otaq Armagedón manaraq chayamushaqtin janaq pachaman apasqa kapunqaku chaypiñan sutinkuqa chay wiñay kausay libropi mana jayk’aq borrakuq qelqasqa kapunqa, chaypin mat’inkupi sellasqa kapunqaku (Apo. 7:3).
7. Apocalipsis 7:16, 17 nisqan jina, ¿jayk’aqmi waj t’aqa ovejakunamanta ancha askha runakunaq sutin kausay libropi mana jayk’aq borrakuq qelqasqa kanqa?
7 Iskay kaq t’aqa runakunataq kanku waj t’aqa ovejakunamanta ancha askha runakuna. Paykunaq sutinri, ¿qelqasqachu kashan kausay libropi? Arí, qelqasqan kashan. Armagedón guerrata pasasqanku qhepamanpas chay libropin sutinkuqa qelqasqa kashallanqa (Apo. 7:14). Jesusmi nirqan chay runakunaqa ovejachakuna jina kasqankuta, paykunaqa “wiñay kausaymanmi rinqaku” (Mat. 25:46). Ichaqa manan Armagedón guerra qhepamanchu wiñaypaq kausayta chaskipunqaku, chay libropiña sutinku qelqasqa kashan chaypas lapizwanpas qelqasqa kashanman jinallaraqmi kashan. Jesús waranqa wata kamachikamuqtinmi “paykunata michinqa, jinaspa kausay unu pujyukunaman pusanqa”. Jinan Jesusta llapa qatikuqkuna Jehová Diostapas tukuy sonqowan munakuqkunaqa kausay libropi sutinku qelqasqa kapunqa mana jayk’aq borrakuq (leey Apocalipsis 7:16, 17).
8. ¿Pikunaq sutinmi mana qelqasqachu kashan kausay libropi? ¿Iman paykunawan pasanqa?
8 Kinsa kaq t’aqa runakunataq kanku cabra nisqakuna, paykunaqa Armagedón guerrapin wañupunqaku. Paykunaq sutinqa manan kausay libropiqa qelqasqachu kashan, Jesusmi paykunata nirqan: “Wiñay wañuyman rinqaku”, nispa (Mat. 25:46). Apóstol Pablotaq chay runakunata nirqan: “Paykunaqa wiñaypaq wañuymanmi juchachasqa kanqaku”, nispa (2 Tes. 1:9; 2 Ped. 2:9). Santo espirituq contranpi juchallikuq runakunapas wiñaypaqmi wañuchisqa kapunqaku, paykunaqa manan wiñay kausaytaqa chaskinqakuchu, aswanpas mana jayk’aq kausarimpunankupaqmi wañupunqaku (Mat. 12:32; Mar. 3:28, 29; Heb. 6:4-6). Kunantaq rimasunchis paraisopi kausarimpuq iskay t’aqa runakunamanta.
PARAISOPI KAUSARIMPUQKUNA
9. Hechos 24:15 nisqan jina, ¿pikunan paraisopi kausarimpunqaku? ¿Imaynapin chay iskay t’aqakuna jujniray kanku?
9 Bibliapin willashan paraisopi iskay t’aqa runakuna kausarimpunankuta, paykunan kanku “chanin runakuna” “mana chanin runakunapiwan”, paykunaqa atinkumanmi kay jallp’api wiñaypaq kausayta (leey Hechos 24:15). “Chanin runakunaqa” Jehová Diosta tukuy sonqonkuwan serviq runakunan kanku. “Mana chanin runakunataq” Jehová Diosta mana serviq runakuna kanku, paykunamanta yaqa llapankuqa Jehová Diospa cheqnisqan millay juchakunatan ruwarqanku. Chay iskay t’aqa runakuna paraisopitaq kausarimpunqaku chayqa, ¿kausay libropichu sutinku qelqasqa kashanman? Chayta yachanapaq sapanka t’aqamanta astawan rimasunchis.
10. ¿Imaraykun “chanin runakuna” kausarimpunqaku, paykunamanta wakin iman kanqaku? (Kay qelqapi qhaway “Leeqkunaq tapukusqan” nisqata, chaypin rimashan paraisopi kausarimpuqkunamanta).
10 Tawa kaq t’aqa runakunataq kanku “chanin runakuna”. Manaraq wañupushaqtinkun paykunaq sutinqa ña kausay libropi qelqasqa kasharqan. Ichaqa, ¿wañupuqtinkuchu chay libromanta sutinku borrasqa kapurqan? Manan. Paykunaqa Jehová Diospa yuyayninpin kashallanku, Lucas 20:38 textopin nin: “Payqa manan wañusqakunaq Diosninchu, aswanpas kausaqkunaq Diosninmi; paypaqqa llapankupas kausashanmi”, nispa. Chhaynaqa, chanin runakunaqa paraisopi kausarimpuqtinkuqa sutinkuqa kausay libropin qelqasqa kashanqa, ichaqa lapizwanpas kashanman jinallaraqmi (Luc. 14:14). Chay t’aqamanta kausarimpuq wakin runakunaqa jallp’antinpi “umalli kanankupaqmi” churasqa kanqaku (Sal. 45:16).
11. ¿Imatan “mana chanin runakuna” ruwananku sutinku kausay libropi qelqasqa kananpaq?
11 Pisqa kaq t’aqa runakunataq kanku “mana chanin runakuna”. Paykunaq sutinqa manan kausay libropiqa qelqasqachu kashan. Manataq Jehová Diospa kamachikuyninkunata reqsirqankuchu chayqa yaqapaschá paykunaqa imaymana mana allinkunata ruwarqanku manaraq wañupushaspa. Ichaqa paraisopi kausarimpuqtinkun Jehová Dios paykunata yanapanqa chay kausay libropi sutinku qelqasqa kananpaq. Chaypaqmi ichaqa paykuna Jehová Diospa kamachikuyninkunata yachananku kanqa chayman jinataq kausananku kanqa. Chaypaqmi lliu kay pachantinpi llapa kausarimpuq runakunata Jehová Diosmanta yachachikunqa.
12. a) ¿Pikunan Jehová Diosmanta yachachinqa mana chanin runakunata? b) ¿Iman pasanqa Jehová Diospa kamachikuyninkunata mana kasukuqkunawan?
12 ¿Pikunan mana chanin runakunata Jehová Diosmanta yachachinqa? Waj t’aqa ovejakunamanta ancha askha runakunan, jinallataq paraisopi kausarimpuq chanin runakunapiwan. ¿Imatan ruwananku mana chanin runakuna sutinku kausay libropi qelqasqa kananpaq? Chaypaqmi paykunaqa kallpachakunanku Jehová Dioswan amigontin kanankupaq, jinaspa Jehová Diosta servinankupaq prometekunanku. Jesuspas ajllasqa cristianokunapas juezkunataq kanqaku chayqa makillan qhawashanqaku chay mana chanin runakunaq kallpachakusqankuta (Apo. 20:4). Sichus pipas Jehová Diospa kamachikuyninkunata mana kasukunqachu chayqa wañupunqan pachaj watayoqña kanman chaypas (Isa. 65:20). Paraisopiqa manan ima mana allinpas ni maqanakuypas kanqañachu, chaymi Jehová Diospas Jesuspas mana kasukuq runakunataqa wañuchipunqa (Isa. 11:9; 60:18; 65:25; Juan 2:25).
¿IMAN KAUSAYPAQ KAUSARIMPUY, JUZGASQA KANAPAQ KAUSARIMPUYPAS?
13, 14. a) ¿Imaynatan ñaupaq entienderqanchis Juan 5:29 textopi Jesuspa nisqanta? b) ¿Imanispan Jesús sut’ita nirqan?
13 Jesusmi paraisopi kausarimpuqkunamanta nirqan: “Tiempon chayamunqa, chaypin sepulturakunapi llapa kaqkunaqa runaq Churinpa kunkanta uyarinqaku, jinaspa lloqsimunqaku; pikunachus allin kaqkunata ruwarqanku chaykunan kausaypaq kausarimpunqaku, pikunachus millay kaqkunata ruwarqanku chaykunataq juzgasqa kanankupaq kausarimunqaku”, nispa (Juan 5:28, 29). ¿Imatan chaywan nisharqan?
14 Ñaupaqmi chay textota leespa piensarqanchis paraisopi kausarimpuqkuna wakin allinkunata ruwanankuta wakin runakunataq mana allinkunata ruwanankuta. Ichaqa Jesusqa manan nirqanchu “pikunachus allin kaqkunata ruwanqaku pikunachus millay kaqkunata ruwanqaku” nispaqa. Aswanpas nirqanmi “pikunachus allin kaqkunata ruwarqanku” “pikunachus millay kaqkunata ruwarqanku” nispa. Chhaynaqa, Jesusqa rimasharqan chanin runakunapas mana chanin runakunapas manaraq wañupushaspa ruwasqankumantan. Bibliaq nisqan jina paraisopiqa manan pipas mana allintaqa ruwanqachu, chayraykun Jesusqa ñaupaqpi ruwasqankumanta nirqan. Chhaynaqa, ¿imatan Jesús nisharqan “kausaypaq kausarimpuy” kanqa “juzgasqa kanapaq kausarimpuy” kanqa nisqanwan?
15. ¿Pikunan “kausaypaq kausarimpunqaku”, imarayku?
15 Chanin runakunaqa otaq pikunachus manaraq wañupushaspa allin kaqkunata ruwaqkunaqa “kausaypaqmi kausarimpunqaku”. ¿Imarayku? Paykunaq sutin kausay libropi qelqasqaña kasqanrayku. Chhaynaqa, Juan 5:29 textopi “allin kaqkunata ruwaqkunaq” kausarimpunanmanta rimasqanqa kaqllan Hechos 24:15 textopi “chanin runakunaq” kausarimpunanmanta rimasqanwan. Romanos 6:7 textopin nin: “Wañuqqa wañusqanwanmi llapa juchankunamanta pagapun”, nispa. Chaypi nisqan jina chanin runakunaqqa wañupusqankuwanmi juchankuqa qonqasqaña kapun, junt’aq sonqowan Diosta servisqankutan ichaqa manapuni Jehová Diosqa qonqanqachu (Heb. 6:10). Paraisopi kausarimpuspapas chanin runakunaqa Jehová Diostan tukuy sonqowan servishanallanku kanqa chhaynapi kausay libromanta sutinku ama borrasqa kananpaq.
16. ¿Imayna juzgasqan kanqaku “millay kaqkunata ruwaqkuna”?
16 Mana chanin runakunaqpas paraisopi kausarimpuqtinkuqa juchankuqa qonqasqan kapunqa. Ichaqa manataq Jehová Diosta servirqankuchu chayqa paykunaq sutinqa manan kausay libropiqa qelqasqachu kashan. Chhaynaqa, Hechos 24:15 textopi “mana chanin runakunamanta” nisqanqa kaqllan Juan 5:29 textopi “millay kaqkunata ruwaqkunawan”, paykunan ichaqa “juzgasqa kanankupaq kausarimpunqaku”. * ¿Imaynataq chayri? Paykunaqa paraisopi kausarimpusqanku qhepaman Jehová Diosta kasukunqakuchus icha manachus chayman jinan juzgasqa kanqaku (Luc. 22:30). Yaqapaschá cambianankupaqqa tiempo pasanan kanqa, ichaqa kausay libropi sutinku qelqasqa kananpaqqa mana allin ruwaykunatan saqepunanku jinaspa Jehová Diosta servinankupaq prometekapunanku.
17, 18. a) ¿Imatan ruwananku kanqa kay jallp’api kausarimpuqkuna? b) ¿“Ima ruwasqankumantan” rimashan Apocalipsis 20:12, 13 texto?
17 Paraisopi kausarimpuq chanin runakunapas mana chanin runakunapas mosoq qelqa k’uyukunapi kaq kamachikuykunatan kasukunanku, chaymi kichasqa kanqa waranqa wata Jesús kamachikamuqtin. Apóstol Juanmi juj mosqoypi jina chayta rikurqan, paymi nin: “Chaymantan rikullanitaq wañusqakunata, juch’uykunata jatunkunatawan tronoq ñaupanpi sayashaqta, chaypin qelqa k’uyukuna kichasqa karqan. Chaymantan waj qelqañataq kichasqa karqan, chayqa kausay libron kasqa. Chay wañusqakunaqa imachus ruwasqankuman jina, qelqa k’uyukunapi imachus qelqasqa kasqanman jinan juzgasqa karqanku”, nispa (Apo. 20:12, 13).
18 ¿“Ima ruwasqankuman jinan” paraisopi kausarimpuqkuna juzgasqa kanqaku? ¿Ñaupaqpi ruwasqankuman jinachu? Manan. Ñaupaqpi jucha ruwasqankuqa wañupusqankuwanmi qonqasqa kapun. Aswanpas paykunaqa juzgasqa kanqaku paraisopi Diosmanta yachasqankuta kasukunqakuchus icha manachus chayman jinan. Ñaupa tiempopin Dios sonqo runakuna kausarqanku, wakinmi karqanku Noé, Samuel, David, Daniel; paykunapas paraisopiqa yachanankun kanqa Jesusmanta imarayku wañurqan chaymantapas.
19. ¿Iman pasanqa paraisopi Jehová Diosta mana kasukuqkunawan?
19 ¿Iman pasanqa paraisopi Diosta mana kasukuqkunawan? Apocalipsis 20:15 textopin nin: “Piqpa sutinchus mana kanchu kausay libropi qelqasqa chay runapas nina rauray qochamanmi wijch’uykusqa karqan”, nispa. Chhaynaqa mana kasukuqkunaqa mana jayk’aq kausarimpunankupaqmi wañupunqaku, chayraykun llapanchispas kallpachakunanchis sutinchis chay kausay libropi qelqasqa kananpaq.
20. ¿Imatan ruwakunqa Jesús waranqa wata kay pachata kamachimuqtin? (Qhaway tapanpi kaq dibujota).
20 Waranqa wata Jesús kamachikamuqtinqa may munaymi kanqa. Chay tiempopin paraisopi llapa kausarimpuqkunaman Jehová Diosmanta yachachikunqa. Ichaqa chay tiempopin chanin runakunatapas mana chanin runakunatapas Jesús qhawarinqa wiñay kausayta chaskinankupaq jinachu kanku icha manachus chayta (Isa. 26:9; Hech. 17:31). ¿Imaynatan paraisopi kausarimpuqkunata yachachikunqa? Chaytan jamuq yachachikuypi yachasunchis.
147 TAKI Wiñay kausaytan Dios prometewanchis
^ Juan 5:28, 29 textopin Jesús rimarqan wakin runakuna “kausaypaq kausarimpunankumanta” wakin runakunataq “juzgasqa kanankupaq kausarimpunankumanta”. ¿Imatan chaywan Jesús nisharqan? Chaytan kay yachachikuypi sut’inchakunqa. Chaymantapas yachallasuntaqmi pikunan chay iskaynin t’aqapi kashanku chaymanta.
^ Chay kausay libroqa “runakunaq qallariyninmantapachan” qelqakushan, sichus chay runakuna Jehová Diosta kasukunqaku chayqa juchankuqa pichasqan kapunqa (Mat. 25:34; Apo. 17:8). Chhaynaqa yaqachus jina kausay libropiqa Abelpa sutin ñaupaqta qelqasqa kashan.
^ Ñaupaqmi “juzgasqa” simita niq kanchis castigasqa kanapaq juchachanallamanta rimashasqanta. Chhaynataña entiendekun chaypas Juan 5:29 textopin ichaqa Jesús nisharqan juj tiempo runakunaq sonqonta qhawanamanta imaynapunichus kanku chayta allinta yachanapaq. Juj qelqapin “juzgasqa” simita nin: “Chayqa kallanmantaqmi runakunaq imaynachus kasqanta yachanapaq tiempo”, nispa.