Yuyaqña kashaspapas rurunkuraqmi

‘Señor Diospa wasinpi mallkisqa kaqkunaqa, [...] yuyaqña kashaspapas rurunqakuraqmi.’ (SALMO 92:13, 14.)

1, 2. a) ¿Imaynapin tarikunku yuyaq runakuna? b) Bibliaq nisqan hina, ¿iman sucedenqa Adanpa huchallikusqanmanta ñak’ariykunawan?

YUYAQ runakunamanta rimaspa, ¿imapin yuyaykunki? ¿Uyaq ch’awiyapusqanpi? ¿Roqt’oyaypi? ¿Chakiq makiq pisi kallpayapusqanpi? ¿Icha Eclesiastés 12:1-7 textopi yuyaqkuna ‘sasa p’unchaykunapi’ tarikusqankumanta willasqanpichu yuyaykushanki? Jehová Diosqa manan munaranchu chay textopi nisqan hina machuyaspa muchunanchista, runakunaqa Adanpa huchallikusqanmantan machuyashanchis (Romanos 5:12).

² Watakunaq pasasqanqa manan ñakapakunapaqchu, aswanmi llapa kawsaqkuna wiñanankupaq poqonankupaqwan tiempoq pasananta munanchis. Runakunaq  soqta waranqa watapi huchawan muchusqanqa as pisimanmi qonqasqa kapunqa. Jehová Diosta kasukuq runakunan qallariypi Diospa munasqanman hina kawsanqaku, manan ñak’arinqakuñachu machuyaywan wañuywanpas (Génesis 1:28; Apocalipsis 21:4, 5). Manañan pipas ninqachu: “Onqosqan kani”, nispa (Isaías 33:24). Machu payakunaq cuerponmi “waynaq hinaraq” kapunqa, aychankupas ‘qholla wawaq hinaraqmi’ kapunqa (Job 33:25). Ichaqa chay p’unchay chayamunankaman Adanpa huchallikusqanmanta ñak’arisunraq. Chhaynaña kaqtinpas Jehová Diospa kamachinkunaqa machuyapusqankuman hinan sumaq saminchaykunata chaskinku.

3. ¿Imapin cristianokuna ‘yuyaqña kashaspapas rurunkumanraq’?

³ Diospa Siminmi nin: ‘Señor Diospa wasinpi mallkisqa kaqkunaqa, [...] yuyaqña kashaspapas rurunqakuraqmi’, nispa (Salmo 92:13, 14). Diospa kamachinkuna “yuyaqña” kashaspapas ruruq mallkikuna hinan espiritualpi rurunkumanraq, chaytan salmista chay rikch’anachiywan sut’incharan. Biblian willan chhayna runakunamanta, tiemponchispipas kashanmi chhayna runakuna.

“Rillaqpuni”

4. ¿Imaynatan profetisa Ana Dios sonqo kayninta rikuchiran, imaynatan Jehová Dios samincharan?

⁴ Ana sutiyoq profetisapi yuyaykuy. Pusaq chunka tawayoq watanpin ‘Dios yupaychana wasimanta mana lloqsiqchu, [otaq yupaychana wasita rillaqpuni] tuta-p’unchaymi ayunaspa mañakuspa Diosta yupaychaq’. Payqa manan Leví ayllumantachu karan, aswanmi “Aser ayllumanta”, chaymi mana yupaychana wasipichu tiyaran. Anchatan kallpachakuran tutamanta ofrenda haywasqankumantapacha rasphiyaykuyta ofrenda haywasqankukama yupaychana wasipi qhepakunanpaq. Dios sonqo kasqanmantan saminchasqa karan, huk p’unchaymi Josewan Mariawan Kamachikuy Simipi nisqanman hina yupaychana wasiman Jesús wawata apaqtinku Ana chaypi kasharan. Jesusta rikuspan “Diosman graciasta qorqan, Jesús wawamantataq rimarirqan llapallan Jerusalén llaqtaq kacharichisqa kayninta suyakushaqkunaman”  (Lucas 2:22-24, 36-38; Números 18:6, 7).

5, 6. ¿Imakunapin askha yuyaq wayqe panakuna Anaman rikch’akunku?

⁵ Kay tiempopipas Ana hinan askha yuyaq wayqe pananchiskuna mana saqespa huñunakuykunaman rinku, tukuy sonqomanta mañakunku cheqaq yupaychay mast’arikunanpaq, tukuy sonqowantaq allin willakuykunata willanku. Huk cristianon pusaq chunka watanpi kashaspapas mana saqespa huñunakuykunaman rin warmintin, paymi nin: “Yachasqañan kayku huñunakuykunaman rinaykupaq, chayllapipunin kayta munayku. Jehová Diospa kamachinkunaq kasqanpin kayta munayku. Chaypin kusisqa kayku”, nispa. ¡Chay ruwasqanqa kallpachakunapaqmi! (Hebreos 10:24, 25.)

⁶ “Espiritualpi ima ruwanapas kaqtinqa atisqayman hinan yanapakunipacha”. Chhaynatan yuyaykun pusaq chunka watanpi kaq Jean sutiyoq cristiana. Paymi nin: “Mayninqa llakikunin, ichaqa manan llakikusqaywan hukkunata llakichiyta munanichu”, nispa. Ñawinmi k’ancharinraq huk suyukunaman rispa espiritual ruwaykunapi yanapakusqanmanta willakuspa. Chayllaraq viajasqanpin paywan riqkunata nisqa: “Manañan llaqtakunata reqsispa puriyta munaniñachu. ¡Predicaqmi riyta munani!” nispa. Manaña runakunaq rimasqan simita yacharanchu chaypas yachachiranmi Bibliamanta wakin runakunaman. Hinaspapas huk congregacionpi unayta yanapakuran, chaypaqmi yachanan karan chay congregacionpi rimasqanku simita, huñunakuykunaman rispapas huk horapin chayaran huk horapitaq kutipuranpas.

Yachashallay

7. Yuyaqña kashaspapas, ¿ima niranmi Moisés Jehová Dioswan astawan hukllachakuy munasqanmanta?

⁷ Runakunaqa watakunaq pasasqanman hinan astawan yachanku (Job 12:12). Espiritualpi wiñanapaqmi ichaqa mana watakunallachu pasanan. Diospa hunt’aq kamachinkunapas manan ñawpaqpi yachasqallankuwanchu kusisqa kanku, aswanmi kallpachakunku astawan ‘yachaysapa kanankupaq’ (Proverbios 9:9). Moisestapas pusaq chunka watanpi kashaqtinmi Jehová Dios kamachiran llaqtanta  kacharichimunanpaq (Éxodo 7:7). Moisespa tiemponpiqa huk iskay runakunallan pusaq chunka wataman chayaqku, chaymi payqa kayta qelqaran: “Qanchis chunka watallan kawsayku, kallpasapakunataq pusaq chunkakama chayayku”, nispa (Salmo 90:10). Moisesqa manan hayk’aqpas niranchu, machuñan kani yachanaypaq, nispa. Payqa askha watakunan Jehová Diospa munayninta ruwaran, askha saminchaykunatan chaskikuran, sasa kamachikuykunatan hunt’aranpas, chaykunata ruwasqan qhepamanmi Jehová Diosta valekuran: ‘Yuyaykusqaykikunata yachachiway, qanta reqsinaypaq’, nispa (Éxodo 33:13). Arí, Moisesqa astawanmi Jehová Dioswan hukllachakuyta munaran.

8. Isqon chunka watanpi hinaña kasharan chaypas, ¿imatan profeta Daniel ruwashallaran, iman karan chhayna ruwasqanmanta?

⁸ Profeta Danielpas isqon chunka watanpi hinaña kasharan chaypas, t’aqwishallaranmi Diospa Simin Qelqakunata. T’aqwisqan ‘qelqakunapi’ yachasqanmi (yaqapaschá Levítico, Isaías, Jeremías, Oseas, Amós librokunatawan t’aqwiran) kallpacharan tukuy sonqowan Jehová Diosmanta mañakunanpaq (Daniel 9:1, 2). Mañakusqanman kutichispan Jehová Diosqa Danielman willaran Mesiaspa chayamunanmanta, qhepa tiempoman cheqaq yupaychay imayna kananmantawan (Daniel 9:20-27).

9, 10. ¿Imatan wakin wayqe panakuna ruwanku yuyaqña kashaspapas?

⁹ Ñoqanchispas Moisés, Daniel hinan Diospa Siminmanta yachashanallanchis atisqanchisman hina Diospa munayninta ruwananchispaq. Askha wayqe panakunan chayta ruwanku. Pusaq chunka watayoq Worth sutiyoq umalli cristianon “allin yuyayniyoq hunt’aq kamachi” cristianokunaq apachimusqan qelqakunata t’aqwishallan (Mateo 24:45). Paymi nin: “Cheqaq yachaytan ancha sumaqpaq qhawarini, k’anchay hina pisi pisimanta ch’uyanchakusqantaq anchata kusichiwan”, nispa (Proverbios 4:18). Fred sutiyoq cristianopas soqta chunka wata hinañan Diospa munayninta ruwaspa tukuy tiemponwan llank’ashan, cristianomasinkunawan Bibliamanta rimaspataq  anchata kallpachakun. Paymi nin: “Bibliamanta yachasqaytan umallaypi hap’inay. Sichus Bibliapi yachasqanchista allinta entiendesun ‘cheqaq yachachikuykunawantaq’ yachasqanchista tupachisun chayqa, manan yanqa willakuykunata hinallachu qhawarisun. Aswanmi reparasun Bibliapi sapanka yachachikuy huk yachachikuyninkunawan tupasqanta”, nispa (2 Timoteo 1:13).

¹⁰ Yuyaqkunaqa yachallankumanmi sasa yachaykunata mosoq yachaykunatapas. Wakin runakunan soqta chunka, qanchis chunka otaq pusaq chunka watankupi hinaña kashaspa qelqayta ñawinchayta yachanku. Wakin runakunataq huk simi rimayta yachanku, chhaynatan Jehová Diospa wakin testigonkunapas ruwanku huk suyukunamanta runakunaman allin willakuykunata willanankupaq (Marcos 13:10). Harry sutiyoq cristianon warmintin yaqa qanchis chunka watankupiña kashaspanku portugués rimaq runakunata yanapayta munaranku. Paymi nin: “Ñoqayku hina yuyaqkunapaqqa sasan ima ruwaypas”, nispa. Chhaynaña kaqtinpas anchata kallpachakuranku portugués rimaq runakunaman Bibliamanta yachachinankupaq. Paytaq portugués rimaypi askha watakunaña distrito asambleakunapi discursokunata qoshan.

11. ¿Ima rayku yuyaq wayqe panakunaq ruwasqanmanta yachashanchis?

¹¹ Ichaqa manan llapa yuyaq cristianokunachu chaykunata ruwayta atinku onqosqa tarikusqanku rayku otaq ima sasachakuypipas tarikusqanku rayku. Chhaynaqa ¿ima raykutaq yuyaq wayqe panakunaq ruwasqanmanta yachashanchis? Chaywanqa manan nishanchischu, llapa yuyaqkunan chayta ruwananku nispaqa. Apóstol Pablon Dios sonqo umalliqkunamanta rimaspa hebreo cristianokunaman kayta qelqaran: “Imaynatachus kawsasqankuta yachaqakuychis, iñiyninkutapas qatichikullaychistaq” nispa, chayta ruwanapaqmi kaypi kallpachawashanchis (Hebreos 13:7). Yuyaq cristianokunaq kallpachakusqanta rikuspan kallpachakunchis paykuna hina allin iñiywan Diospa munayninta ruwanapaq. ¿Iman kallpachan Harry sutiyoq cristianota pusaq chunka qanchisniyoq watanpiña  kashaqtinpas? Paymi nin: “Atisqayman hinan Jehová Diospa munayninta ruwayta munani wañupunay p’unchaykama”, nispa. Fred sutiyoq cristianopas ancha kusisqan kashan Betel wasipi llank’aspa. Paymi nin: “Qhawarinan imata ruwaspa aswan allinta Jehová Diospa munayninta ruwasunman, manataqmi chay ruwasqanchista saqenachu”, nispa.

Hunt’aq runakunan kanku imaynapiña tarikuspapas

12, 13. ¿Imaynatan Barzilai yuyaqña kashaspapas Dios sonqo kayninta rikuchiran?

¹² Machu paya kayqa sasan. Ichaqa ruwashallankumanmi Jehová Diospa munayninta. Chaytan Galaad hallp’amanta Barzilai runa ruwaran. Pusaq chunka watanpiña karan chaypas, Absalonmanta ayqekushaqtinkun Davidta soldadonkunatawan sumaqta chaskispa mikhuchiran qorpacharan ima. Jerusalén llaqtaman David kutipushaqtinmi Barzilai riysiran Jordán mayu patakama, chaypin kamachikuqqa niran, haku uywakanpusqayki, nispa. Paytaq kutichiran: “Pusaq chunka watayoqñan kani [...]. Manan sumaqtañachu mikhunipas ukyanipas. Takiqkunaq kunkantapas manan uyariniñachu. [...] Aswanpas, señor reyníy, Quimam churiymi kaypi kashan, pay richun servinasuykipaq, ima munasqaykita payman qoy”, nispa (2 Samuel 17:27-29; 19:31-40).

¹³ Yuyaqña karan chaypas atisqanman hinan Barzilaiqa kallpachakuran Jehová Diospa akllasqan kamachikuqta yanapananpaq. Payqa manan ñakapakuranchu ninrinpa roqt’oyapusqanwan manaña sumaqta mikhusqanwanpas, aswanmi kamachikuqta niran, Quimamta pusay munachiwasqaykitapas payman qopuy nispa, chaypin payqa rikuchiran sumaq runa kasqanta. Kunan p’unchaypas askha yuyaq wayqe pananchiskunan Barzilai hina sumaq sonqo kanku. Atisqankuman hinan yanapakunku cheqaq yupaychay mast’arikunanpaq, yachankun ‘chay hina sacrificiokunawan Diospa kusikusqanta’. ¡Ancha sumaqmi chhayna hunt’aq sonqo wayqe pananchiskunawan llank’ayqa! (Hebreos 13:16.)

14. ¿Imaynatan Davidpa yuyaq kayninpi qelqasqan chaninchan Salmo 37:23-25 textopi nisqanta?

¹⁴ Jehová Diosqa manan hayk’aqpas  hunt’aq kamachinkunata saqerparinchu, chaytan David yacharan watakunaq pasasqanman hina imaymana tarikusqanpi. Wañupunan patapiña kashaspan Davidqa sumaq takita takiran, chaymi tarikun Salmo qelqapi 37 capitulopi. Payqa allinta yuyaykuspachá arpata hap’ispa kay simikunata takiran: “Señor Diosmi runataqa pusan may ñannintachus purinanta, paymi munasqan runata allinta sayachin. Urmanqaña chaypas, manan wikch’urayashallanqachu, Señor Diosmi paytaqa makinmanta aysarin. Waynallan karqani, kunantaq machuyapuniña, manan hayk’aqpas rikurqanichu chanin runata Señor Diospa saqerparisqanta, manan hayk’aqpas rikurqanichu wawankunatapas mikhuna mañapakushaqta” (Salmo 37:23-25). Jehová Diosmi chay qelqapi Davidpa yuyaq kasqanta qelqachiran, chaywanmi astawan chaninchakuran chay qelqapi sonqomanta rimasqan.

15. ¿Imaynatan apóstol Juan rikuchiran hunt’aq kayninta yuyaqña karan imaynapiña tarikuran chaypas?

¹⁵ Apóstol Juanpas yuyaqña karan imaynapiña tarikuran chaypas allin ejemplo karan hunt’aq kayninpi. Qanchis chunka wata hinaña Diospa munayninta ruwashaqtinmi Patmos islaman qarqosqa karan, ‘Diospa siminta Jesucristomantawan willasqanrayku’ (Apocalipsis 1:9). Ichaqa askharaqmi ruwanan kasharan. Yuyaq kashaspañan Bibliapi tarikuq librokunata qelqaran. Patmos islapi preso kashaqtinmi musphanapaq rikhuriykunata rikuran, chay rikhuriykunatan qelqaran (Apocalipsis 1:1, 2). Chay qhepamansi Roma suyupi Nerva sutiyoq kamachikuq kacharichipunman karan, 98 watapitaq isqon chunka otaq pachak watanpi hinaña kashaqtin Juan nisqa librota qelqaran sutinwan sutichasqa kinsa cartakunatawan.

Qaqa sayasqankuqa manan qonqasqachu kanqa

16. ¿Imaynatan qallunku watakapuq cristianokuna Dios sonqo kasqankuta rikuchinkuman?

¹⁶ Yuyaq cristianokunapaqqa imaymana sasachakuykunan kan. Yachanapaq, wakin cristianokunaq qallunmi watakapushan, chaywanpas paykunaqa kusikuywanmi yuyarinku Jehová Diospa munakuyninta sumaq sonqo kaynintapas. Manaña  allintachu rimanku chaypas sonqonkupin Jehová Diosta ninku: “¡Maytapunin yachachikuy simiykitaqa munakuni! P’unchay-ch’isiyaqmi chayllapiña yuyaymanani”, nispa (Salmo 119:97). Jehová Diosqa reqsinmi “sutinpi yuyaykuqkunata”, yachantaqmi kamachikusqankunata mana kasukuq runakunamanta hukniray kasqankuta (Malaquías 3:16, NM; Salmo 10:4). Jehová Diosqa sonqonchispi kasqantan qhawarin ¡chayta yachayqa anchatan kusichiwanchis! (1 Crónicas 28:9; Salmo 19:14.)

17. ¿Ima saminchaytan chaskinku unayña Jehová Diospa munayninta ruwaqkuna?

¹⁷ Askha wataña Jehová Diospa munayninta ruwaqkunaqa ancha hatun saminchaytan chaskinku: qaqa sayasqankuqa manan hayk’aqpas qonqasqachu kanqa. Jesusmi niran: “Qaqata sayaspaykichismi qespikunkichis”, nispa (Lucas 21:19). Arí, wiñay kawsayta chaskinapaqqa qaqatan sayana. Qankuna ‘Diospa munayninta ruwaqkuna’, tukuy tiempo Diosman hunt’aq sonqo kaqkuna Diospa ‘prometesqantan chaskinkichis’ (Hebreos 10:36).

18. a) ¿Yuyaqkunapi imata rikusqanmi Jehová Diosta kusichin? b) ¿Imamanta yachasun qatimuq estudiopi?

¹⁸ Askhataña pisitaña yuyaqkuna ruwanku chaypas, tukuy sonqowan ruwasqankutan Jehová Diosqa chaninpaq qhawarin. ‘Aycha cuerponchisña’ mawk’ayapushanman chaypas, ‘espiritunchisqa’ p’unchay p’unchaymantan mosoqyapun (2 Corintios 4:16). Jehová Diosqa sumaqtan qhawarin ñawpaq tiempopi paypaq llank’asqaykita, kunanpas sutin rayku kallpachakuspa ruwasqaykitaqa chaninpaqmi qhawarin (Hebreos 6:10). ¿Ima sumaq saminchaykunan kanqa hunt’aq kasqankumanta? Qatimuq estudiopin chaymanta yachasun.

¿Imaynata kutichiwaq?

• ¿Imapin Ana allin ejemplo yuyaq cristianokunapaq?

• ¿Yuyaq cristianokuna atinkumanraqchu ima ruwaytapas?

• ¿Imakunata ruwaspan yuyaq cristianokuna rikuchinkuman Dios sonqo kasqankuta?

• ¿Imaynatan Jehová Dios qhawarin yuyaqkunaq kallpachakusqanta?

[Tapuykuna]