Wawaykikunata yachachiy Jehová Diosta munakunankupaq

“Awqa-tinkuqpa hap’isqan wach’ikuna [flechakuna] hinan wayna kashaqtin naceq wawakunaqa.” (SALMO 127:4.)

1, 2. ¿Imaynapin wawakuna tupan ‘awqa-tinkuqpa hap’isqan wach’ikunawan’?

HUK WACH’IQ allichakun wach’inanpaq. Wach’ita sumaqllata p’eqtaman [arcoman] churan hinaspa allinta chutan. Allillamanta maychus chayananman apuntan chaymantataq wach’ita kacharin. ¿Munasqanmanchu wach’i chayanqa? Munasqanman chayananpaqqa wach’iqmi allin wakichisqa kanan, wayrapas chayman hina wayranan, wach’ipas allin kanan.

² Kamachiq Salomonmi wawakunata tupachiran ‘awqa-tinkuqpa hap’isqan wach’ikunawan’ (Salmo 127:4). Qhawarisun imaynatan chay rikch’anachiy tupan tayta mamakunawan. Wach’iqpaqqa pisi tiempollan kan apuntananpaq, usqhayllataqmi wach’ita kacharinan maychus munasqanman chayananpaq. Tayta mamakunapaqpas pisi tiempollan kan Jehová Dios munakuyta wawankuman yachachinankupaq. Wawakunaqa usqhayllata wiñaruspan wasimanta pasapunku (Mateo 19:5). ¿Tayta mamaq munasqanmanchu “wach’ikuna” chayanqa? Huk rimaypi nisunman, ¿wasimanta pasapuspa munakushallanqakuchu Jehová Diosta, munaynintapas ruwashallanqakuchu? Chhayna kananpaqqa askha ruwaykuna necesitakun. T’aqwirisun kinsa ruwaykunamanta: tayta mamaq ruwananmanta, familia ukhupi imayna kawsanamanta, wayna sipaskuna yachasqankuman hina akllakunankumantawan. Ñawpaqta qhawarisun imatan tayta mamakuna ruwananku.

 Allin kawsayniykichiswan yachachiychis

3. ¿Imarayku tayta mamakuna ruwayninkuwan wawankuta yachachinanku?

³ Jesusqa yachachisqanman hinan imatapas ruwaq, chaymi payqa llapa tayta mamakunapaq allin ejemplo (Juan 13:15). Fariseokunan ichaqa mana yachachisqankuman hinachu imatapas ruwaqku chaymi Jesús paykunata huchacharan (Mateo 23:3). Tayta mamakunaqa ruwayninkuwanmi wawankuta yachachinanku Jehová Diosta munakunankupaq. Sichus tayta mamakuna mana rimasqankuman hinachu imatapas ruwanqaku chayqa yanqapaqmi rimasqanku kanqa mana watuyoq p’eqta hina (1 Juan 3:18).

4. ¿Imakunatan tayta mamakuna tapukunanku, imaraykutaq chaykunata tapukunanku?

⁴ Tayta mamakunaqa allin ejemplon kananku. Chayta qhawarisun. ¿Imaynapin tayta mamakuna Diosta munakuranku? Jesusta qhawarispa. Chhaynatan wawakunapas tayta mamanta qhawarispa Jehová Diosta munakunqaku. Wawakunaqa pikunawan huñunakusqankumantan imatapas yachanqaku: paykunan wawata yanapankuman otaq ‘samaykunkuman [waqllichinkuman]’ (1 Corintios 15:33). Wawakunaqa nacesqankumantapacha tayta mamankuwan kanku otaq huñukunku, paykunan kanku wawankuq amigon, paykunamantan wawakunaqa astawan imatapas yachanku. Chayrayku tayta mamakuna tapukunanku: “¿Allin amigochu kani wawaypaq? ¿Allin ruwaykunatachu yachachishani kawsayniywan? ¿Allintachu qhawarichikushani Diosmanta mañakuypi Biblia estudiaypipas?

Wawaykichiswan kuska mañakuychis

5. ¿Imatan wawakuna yachankuman tayta mamanpa mañakusqanmanta?

⁵ Tayta mamakunaq mañakusqanta uyarispan wawakunaqa Jehová Diosmanta astawan yachanqaku. Yachanapaq: ¿imatan wawakuna yachanqaku, Biblia estudiayta qallarinankupaq mikhuyta qallarinankupaqpas tayta mamanku Diosmanta mañakuqtinku? Paykunaqa yachanqakuchá lliw mikhuytapas espiritual mikhunatapas Jehová Dios qowasqanchista, chaykunamanta agradecekunanchistapas. Ancha chaniyoqmi chaykunamanta yachachiyqa (Santiago 1:17).

6. ¿Imaynatan tayta mamakuna wawankuta yachachinkuman Jehová Dios paykunata ancha munakusqanta?

 ⁶ Chaymantapas tayta mamakunaqa astawanmi yanapankuman sapanka wawankuq necesitasqanman hina mañakuspa. Chhaynapin wawankuta yachachinqaku Jehová Dios familianku hina kasqanta, sapankankuta munakusqantapas (Efesios 6:18; 1 Pedro 5:6, 7). Huk tayta nin: “Ususiykuwan kuskan mañakurayku nacesqanmantapacha. Wiñasqanman hinataq imachus necesitasqanmanta pikunawan huñukunanmantawan mañakurayku. Mañakushallaraykun casarakuspa wasimanta ripunankamapas”, nispa. Tayta mamakuna, ¿sapa p’unchaychu wawaykichiswan mañakushankichis? ¿Yanapawaqchischu wawaykichista Jehová Diosta amigonkuta hina rikunankupaq imaymana qoqninkuta hina rikunankupaqpas? (Filipenses 4:6, 7.)

7. ¿Imatan ñawpaqta tayta mamakuna sapanka wawankumanta yachananku chayman hina mañakunankupaq?

⁷ Ñawpaqtan yachananku wawakunawan ima sucedesqanta chayman hinataq mañakunanku. Qhawarisun imatan ruwaran iskay ususiyoq tayta: “Sapa semana tukuytan kaykunata tapukurani: ‘¿Ima llakikuykunan karan kay semanapi ususiykunapaq? ¿Ima kusikuykunan karan?’” nispa. Tayta mamakuna, ¿manachu qankunapas chay tapuykunata tapurikuwaqchis? Chaykunamanta yachaspaqa chayman hinan wawaykichiswan mañakuwaqchis. Chayta ruwaspaqa manan Jehová Dioswan rimayllatachu yachachinkichis aswanpas —mañakusqata Uyariq— Dios munakuytan yachachinkichis (Salmo 65:2).

Yachachiychis allin estudiaq kanankupaq

8. ¿Imarayku tayta mamakuna yanapananku wawankuta sapa p’unchay Bibliata estudianankupaq?

⁸ Jehová Dioswan wawakuna allinpi kanankupaqqa tayta mamakunan allin estudiaq kananku. Jehová Dioswan runakunawanpas allinpi kananchispaqqa manan ñoqallanchischu rimananchis paykunatapas uyarinanchismi. Diosta uyarinapaqqa Bibliatan estudiananchis “hunt’aq kamachi” apachimuwasqanchis qelqakunawan yanapachikuspa (Mateo 24:45-47; Proverbios 4:1, 2). Chaymi wawakuna Jehová Dioswan allinpi kanankupaqqa  yanapanayki sapa p’unchay Bibliata estudianankupaq.

9. ¿Iman yanapanqa wawakunata sapa p’unchay Bibliata estudianankupaq?

⁹ ¿Iman yanapanqa wawakunata allin estudiaq kanankupaq? Tayta mamakunan astawanqa qhawarichikunanku allin estudiaq kasqankuta. Tayta mamakuna, ¿rikushasunkichischu wawaykichis mana saqespa Biblia estudiasqaykichista? Yaqapaschá wawaykikunata uywanaykipaq llank’asqaykirayku mana tiempo aypasunkichu Bibliata estudianaykipaq. Ichaqa tapukuy: “¿Rikushanchu wawaykuna televisionta qhawaspa unay tiempo usuchisqayta?”. Chhayna kaqtin, ¿manachu aswanpas chay tiempota t’aqaspa Bibliata estudiawaq chhaynapi wawaykikunawan allinta qhawarichikunaykipaq?

10, 11. ¿Imaraykun kananpuni sapa semana familia ukhupi Biblia estudiay?

¹⁰ Hinaspapas wawaykikuna Jehová Diosta uyarinankupaqqa familiantinmi sapa semana Bibliata estudianaykichis (Isaías 30:21). Wakinqa ninkumanpaschá, sapa huñunakuymantaq wawayku rishan chayqa imapaqñataq wasipi yachachiykuman, nispa. Ichaqa kananpunin familia ukhupi estudioqa. Jehová Diosmi tayta mamakunata kamachin wawankuman yachachinankupaq (Proverbios 1:8; Efesios 6:4). Familiapi estudiasqankun wawakunata qhawarichinqa runakuna ukhupipas familia ukhupipas Dios yupaychanankuta (Deuteronomio 6:6-9).

¹¹ Familiapi estudiota allinta apariqtinkun tayta mamakuna yachanqaku imatan wawanku yuyaykun iñiymanta imayna kawsanamantapas. Wawakuna huch’uyllaraq kaqtinqa Aprendamos del Gran Maestro nisqa librowanmi yachachinkuman. * Yaqa llapa parrafokunapin tapuykuna kashan erqechakuna yuyaykusqankuman hina kutichinanpaq. Sichus tayta mamakuna libropi kaq textoman hina erqechakunata yuyaymanachinqaku chayqa “allinkaqta mana allinkaqta reparayta” yachachinqaku (Hebreos 5:14).

12. ¿Imaynatan tayta mamakuna sapanka wawankupaq hina estudiota aparinkuman, imaynatan qan wawaykikunata yanaparanki?

¹² Sapanka wawakunapaq hinan estudiotaqa ruwakunan.  Qhawarisun imaynatan huk tayta mama ususinkunata yanaparanku estudiaqmasinkunawan tusuyman riyta munaqtinku. Tayta nin: “Paykunatan nirayku, qatimuq estudiopin qankuna tayta mama kankichis, nispa. Ñoqawan warmiywanmi wawakuna kanayku karan, paykunataq tayta mamayku. Paykunaña pin taytapas mamapas kananta akllakunanku karan chaypas iskayninkun tusuq riymanta qelqakunapi t’aqwinanku karan, chayman hinataq yuyaychawananku karan”, nispa. ¿Imapin tukuran? “Musphariraykun, allin tayta mama hinan allinkaqta mana allinkaqta reparaspa Bibliawan qhawarichiwaranku tusuyman riy mana allin kasqanta. Tusuyman rinaykumantaqa huk q’ochukuykunata akllarinaykupaqmi yuyaychawaranku, chaymi astawanqa musphachiwaranku. Chaypin yacharayku yuyaykusqankuta ima munasqankutapas”, nispa. Familiapi estudio sapankata yanapananpaqqa tayta mamakunan allin yuyaykuq kananku sapa semanataqmi estudiananku. Chhaynata kallpachakusqankuqa allinpaqmi kanqa (Proverbios 23:15).

Familia ukhupi thak kawsay kanan

13, 14. a) ¿Imatan tayta mamakuna ruwananku familia ukhupi thak kawsay kananpaq? b) ¿Iman kanman pantasqankuta reqsikuqtinku?

¹³ Wach’iqqa thakpin kanan wach’inta allinta takyachispa maychus munasqanman chayachinanpaq. Tayta mamakunapas thakpin kawsananku, chhaynapin wawakuna yachanqaku Jehová Dios munakuyta. Thak kawsaymanta rimaspan Santiago niran: “Thak-kaypi kawsanapaq allipunachiq runakunaqa sumaqpi kawsaspan allinta ruwanku chanin kawsayta ruruta hina cosechanankupaq”, nispa (Santiago 3:18). ¿Imatan tayta mamakuna ruwankuman familia ukhupi thak kawsay kananpaq? Chaypaqqa warmi qhari sumaqta kawsananku. Sichus tayta mamakuna munanakuspa respetanakuspa kawsanqaku chayqa wawankupas chhaynatan runamasinkuta qhawarinqaku, astawanqa Jehová Diosta munakunqaku respetanqakupas (Gálatas 6:7; Efesios 5:33). Qhawarisqanchis hina munakuypas respetopas kaqtinqa familia ukhupin thak kawsay kanqa. Hinaspapas warmi qhari thakpi kawsaqtinkuqa allin wakichisqan  kanku ima sasachakuykunatapas atipanankupaq.

¹⁴ Ichaqa llapallanchismi kay pachapi huchayoq kanchis. Chaymi mayninqa tayta mamakuna mana Bibliaq nisqanman hinachu wawankuta tratanku (Gálatas 5:22, 23). Chhayna kaqtin, ¿imatan ruwananku? Pantasqankuta reqsikunanku. Chayta ruwaqtinku ¿respetashallanqachu wawankuna? Chaypaq apóstol Pablomanta yachasun. Payqa askha cristianokunaq espiritual taytanmi karan (1 Corintios 4:15). Chaywanpas pantaq kasqantan reqsikuran (Romanos 7:21-25). K’umuykukuq honrado kasqanmantan paytaqa astawan respetanchis. Pantaqña karan chaypas Corinto llaqtapi cristianokunatan niran: “Ñoqamanta yachaqakuychis, imaynan ñoqapas Cristomanta yachaqakuni hinata”, nispa (1 Corintios 11:1). Tayta mamakuna, sichus qankunapas pantasqaykichista reqsikunkichis chayqa wawaykichisqa qonqapunqan ima pantasqaykichistapas.

15, 16. ¿Imarayku tayta mamakuna wawaykichista yanapanaykichis wayqe panakunata munakunankupaq, imaynatataq chayta ruwawaqchis?

¹⁵ Tayta mamakuna, ¿imatawanmi ruwawaqchis wawaykichis Jehová Diosta munakunankupaq? Apóstol Juanpa qelqasqanta yuyarinaykichis: “Pipas iñiqmasinta cheqnikushaspa: ‘Ñoqaqa munakunin Diosta’, niqqa llullan. Rikushasqan iñiqmasinta mana munakunchu chayqa, ¿imaynatan munakunman mana rikusqan Diostaqa?” (1 Juan 4:20, 21). Sichus wawaykichista yachachinkichis wayqe panakuna munakuyta chayqa Jehová Diostapas munakunqakun. Tapukuychis: “¿Imaynatan rimani wayqe panakunamanta? ¿Allintachu rimani icha mana allintachu?” nispa. Chayta yachanaykichispaq uyariychis imaninkun wawaykichis huñunakuykunamanta wayqe panakunamantapas. Qankunaq yuyaykusqaykichismi reparakunqa paykunaq rimasqanpi.

¹⁶ ¿Imatan ruwanaykichis wawaykichis wayqe panakunata munakunanpaq? Iskay churiyoq tayta Peter sutiyoq nin: “Churiykuna huch’uyllaraq kasqanmantapachan espiritualpi poqosqa cristianokunata mink’aqllapuni kayku wasiykuman mikhuq kusirikuq hamunankupaq. Jehová Diosta munakuq runakuna  ukhupi wiñasqankuraykun yachanku Diospa munaynin ruway kusikunapaq kasqanta”, nispa. Huk tayta Dennis sutiyoq nillantaq: “Phisqantin ususiykunatan kallpachashallarayku kuraq precursorkunawan huñunakunankupaq, atisqaykuman hinataq viajaq superintendenteta warmintawan wasiykupi chaskiq kayku”, nispa. Qankunari tayta mamakuna, ¿yanapawaqchischu wawaykichista, wayqe panakunata familiankuta hina qhawarinankupaq? (Marcos 10:29, 30.)

Wayna sipaskuna akllakunan

17. ¿Imatan wayna sipaskuna akllananku kanqa wiñasqankuman hina?

¹⁷ Wakmanta qhawarisun wach’iqmanta. Allin yachaqña kanman chaypas wach’in q’ewesqa kaqtinqa manan munasqanman chayachinqachu. Sichus wayna sipaskuna q’ewesqa wach’i hina kanqaku chayqa tayta mamakuna kallpachakunanku yanapanankupaq. Ichaqa imaynaña kaqtinpas wayna sipaskunan akllanqaku kay millay pachawan pusachikuyta otaq Jehová Dioswan ‘cheqaq ñanninta pusachikuyta’ (Proverbios 3:5, 6; Romanos 12:2).

18. ¿Imaynatan tayta mamakunapas Jehová Diospas sientekunqaku wayna sipaskuna allinta akllakuqtinku?

¹⁸ Tayta mamakunan “Señormanta yachachispa” wawankuta uywananku, ichaqa wayna sipaskunan akllakunanku kanqa kuraq kaspa ima ruwanankutapas (Efesios 6:4). Wayna sipaskuna, ¿munakuq tayta mamaykichispa yachachisqanman hinachu kawsankichis? Chayta ruwankichis chayqa aswan allin kawsaytan akllakunkichis. Manan tayta mamallaykichistachu kusichinkichis, Jehová Diostan astawanqa kusichinkichis (Proverbios 27:11).

[Uranpi willakuy]

¿Yuyashankichischu?

• ¿Imaynapin tayta mamakuna allin ejemplo kankuman Diosmanta mañakuypi Biblia estudiaypipas?

• ¿Imatan tayta mamakuna ruwananku familia ukhupi thak kawsay kananpaq?

• ¿Imatan wayna sipaskuna akllakunanku, chay akllakusqankumanta imaynan Jehová Diospas tayta mamanpas sientekunqaku?

[Tapuykuna]