‘Diospa yachayninta’ t’aqwisun

“Espirituqa lliwtan t’aqwin, Diospa ukhu sonqontapas [otaq yachaynintapas].” (1 CORINTIOS 2:10.)

1. Willay, ima yachachikuykunan kusichin Bibliamanta chayllaraq yachaqkunata.

YAQA llapa cristianokunan yuyarinchis chayllaraq Bibliamanta cheqaqta yachashaqtinchis ancha kusikusqanchista. Kaykunamanta yacharanchis: ima ninanmi Diospa sutin, imarayku Dios hinallata qhawan runakunaq ñak’arisqanta, imarayku wakin runakuna hanaq pachaman rinku, iman kanqa wakin hunt’aq runakunapaq. Yaqapaschá Bibliata ñawincharanchis ichaqa kay tiempopi askha runakuna hina chay yachachikuykunata mana allintachu entienderanchis. Karumanta yunkata qhawaq runa hinan karanchis. Karullamanta qhawarispaqa manan rikunmanchu chay ukhupi imakunachus kasqanta. Yunka ukhuman haykuspan ichaqa mana hayk’aq rikusqanta rikun: hatuchachaq munay sach’akunata, imaymana t’ikakunata, animalkunata, kurukunata, musphanapaq hina imaymana rikch’ay kawsaqkunatawan. Chhaynallapitaqmi ñoqanchispas tarikuranchis: Diospa Simin Qelqamanta yachaspañan ‘Diospa yachayninta’ yacharanchis (1 Corintios 2:8-10).

2. ¿Imarayku kusikushallasun Diospa Siminmanta yachaspa?

² ¿Hawan-hawallantachu Bibliamanta yachananchis? ‘Diospa ukhu sonqon’ nisqaqa Diospa yachayninmi, wakin runakunamantaña pakasqa kashan chaypas santo espiritunwanmi chay yachayta cristianokunaman sut’inchan (1 Corintios 2:7). Arí, ¡mana tukukuq yachaynintan Diosqa mast’ariwanchis! Jehová Diospa yachayninqa mana tukukuqmi manan hayk’aqpas yuyaykusqanta ruwasqantapas yachayta tukusunmanchu. Ichaqa ‘Diospa yachayninta’ t’aqwishallasun chayqa wiñaypaqmi kusikusun imaynan Bibliamanta qallariy yachaykunata yachashaqtinchis kusikuranchis hinata.

3. ¿Imarayku saphinmantapacha yachananchis iñisqanchispi yachachikuykunata?

 ³ ¿Imarayku ‘Diospa yachayninmanta’ astawan yachananchis? Iñiyninchista kallpachanapaq, chaypaqqa manan hawallantachu qallariypi yachaykunata yachananchis, aswanmi saphinmantapacha yachananchis. Diospa Siminmi cristianokunata kallpachan ‘cheqaq sonqoyoq [“allin yuyayniyoq”, NM]’ kanankupaq, ‘ahinapin mayqenchus Diospa munaynin kasqanta reparanqaku, paypa munayninqa allinmi, sumaqmi, hunt’asqapunin’ (Romanos 12:1, 2). Hinaspapas, Jehová Diospa kamachiwasqanchista allinta entiendespaqa sonqomantan kasukusun. ‘Diospa yachayninmanta’ astawan yachasqanchismi kallpachawasun huchamanta karunchakunanchispaq ‘allin kaqkunata tukuy sonqowan ruwananchispaqpas’ (Tito 2:14).

4. ¿Imaynatan Bibliata estudiananchis?

⁴ Diospa yachayninta entiendenapaqqa allintan estudiananchis. Manan ñawinchayllachu ñawinchananchis; aswanmi yachasqanchiswan tupachinapaq hina tukuy yuyaywan ñawinchananchis (2 Timoteo 1:13). Chaypi yachasqanchistan allinta entiendenanchis. Yachasqanchispin yuyaymanananchis chayman hinataq imatapas ruwananchis runamasinchistapas yanapananchis. “Diospa Simin Qelqakunaqa llapallanmi Diospa yuyaychasqan” chaymi ‘Diospa llapa siminta’ t’aqwinanchis (2 Timoteo 3:16, 17; Mateo 4:4). Bibliata estudianapaq kallpachakusqanchisqa kusikunanchispaqmi kanqa. Hinaspapas manan sasachu ‘Diospa yachayninta’ entiendeyqa.

K’umuykukuqkunatan Jehová Dios yachachin

5. ¿Pikunan ‘Diospa yachayninta’ entiendenkuman?

⁵ Wakinqa manapaschá allintachu escuelapi yacharan otaq mana yachanchu estudiayta ichaqa manan chayraykuchu ninan, ‘Diospa yachaynintaqa’ manan hayk’aqpas entiendeymanchu, nispa. ¿Pikunamanmi Jehová Dios munayninta sut’incharan kay Hallp’api Jesús kashaqtin? Manan yachayniyoqkunamanchu nitaq yuyayniyoqkunamanchu, aswanmi k’umuykukuspa Jesuspa yachachikuyninta chaskikuq ‘mana estudioyoq runakunaman’. Paykunaqa wawakuna hinan karanku allin educacionniyoq runakunamantaqa (Mateo 11:25; Hechos 4:13). ‘Munakuqninkunapaq [Diospa] wakichisqanmantan’  apóstol Pablo niran: “Diosmi santo espiritunwan chaykunata reqsichiwarqanchis, espirituqa lliwtan t’aqwin, Diospa ukhu sonqontapas [otaq yachaynintapas]”, nispa (1 Corintios 2:9, 10).

6. ¿Ima ninanmi 1 Corintios 2:10 textoq nisqan?

⁶ ¿Imaynapin Diospa espiritun ‘lliwta t’aqwin, Diospa yachaynintapas’? Jehová Diosqa manan sapanka cristianokunamanchu yachayninta yachachin, aswanmi santo espiritunwan llaqtanta yachachin. Chay llaqtanpitaqmi huk hinalla munaynin ruwaqkunata Bibliamanta allinta yachachin (Hechos 20:28; Efesios 4:3-6). Teqsimuyuntinpi congregacionkunan kaq yachachikuyllata yachanku, sapa pisi watakunamantataq chay yachaykunata wakmanta yuyarinku. Congregacionpin santo espíritu runakunata yanapan k’umuykukuq kanankupaq, chhaynapi ‘Diospa yachayninta’ entiendenankupaq (Hechos 5:32).

Imakunan ‘Diospa yachaynin’

7. ¿Imarayku yaqa llapa runakuna mana entiendenkuchu ‘Diospa yachayninta’?

⁷ Manan ninanchischu, ‘Diospa yachayninqa’ sasa entiendenapaqmi, nispa. Arí, yaqa llapa runakunamantan pakasqa kashan. Ichaqa manan sasa entiendenapaq kasqanraykuchu, aswanmi Satanaspa q’otusqanrayku runakuna wikch’uyukunku Jehová Dios llaqtanwan yachachiwasqanchista (2 Corintios 4:3, 4).

8. ¿Ima yachaykunamantan apóstol Pablo willan Efesios qelqapi kinsa capitulopi?

⁸ Efesios qelqapi, kinsa capitulopi ‘Diospa yachayninmanta’ apóstol Pabloq willasqanqa Jehová Diospa kamachinkunaq reqsisqan yachachikuykunamantan rimashan: pin prometesqa Miray kasqanmanta, Mesiaspa Reinonmanta, hanaq pachaman ripunankupaq akllasqa runakunamantawan. Paymi willan: “Chay pakasqa yachaytan Diosqa ñawpa tiempopi mana pimanpas reqsichiqchu kasqa, kunanmi ichaqa, paypaq t’aqasqa apostolninkunamanpas profetankunamanpas santo espirituwan reqsichin. Kaymi chay pakasqa yachayqa: Mana judío runakunan judío runakuna hinallataq Diospa saminchayninta chaskinku [...], huk cuerpoman hukllachasqallataq kanku, Jesucristopi Diospa prometesqanta chaskiqmasintintaq kankupas”, nispa. Kayta willallarantaq: ‘Imaynatachus Diospa pakasqa yuyaykusqan sucedenanta tukuy runaman sut’inchanay. [...] Diosmi wiñay  tiempomantaña chay yuyaykusqanta mana reqsichirqanchu’, nispa (Efesios 3:5-9).

9. ¿Imaraykun ancha chaniyoq ‘Diospa yachayninta’ entiendey?

⁹ Apóstol Pablo nisqan hina Diosmi munallasqataq hanaq pachapi kaqkunaman ‘iglesianwan [otaq congregacionninwan] Diospa tukuy imaymana yachayninta [...] reqsichiyta’ (Efesios 3:10). Imaynatachus Jehová Dios llaqtanta yachachisqanqa angelkunaq allinninpaqmi, chayta rikuspan paykunapas Diospa yachayninmanta astawan yachanku. ¡Ancha sumaqmi kikin angelkunaq yachay munasqanmanta yachayqa! (1 Pedro 1:10-12.) Chaymantataq apóstol Pablo kallpachawanchis “llapan ch’uya runakunawan kuska [...] anchonmanpas, wask’anmanpas, ukhunmanpas, sayayninmanpas” iñiymanta allinta entiendenanchispaq (Efesios 3:11, 18). Chayrayku Diospa yachayninmanta wakinta t’aqwirisun, manapaschá chaykunamanta ñawpaqpi yacharanchischu.

Diospa yachayninmanta qhawarichiykuna

10, 11. Bibliaq willasqan hina, ¿hayk’aqmi Jesús ‘warmiq’ ‘mirayninman’ tukupuran?

¹⁰ Génesis 3:15 textopin willan hanaq pachapi Diospa ‘warminmanta’, chay warmiq ‘miraynintaqmi’ Jesús. Chaymanta astawan entiendenapaqqa kaykunatan tapukusunman: “¿Hayk’aqmi Jesús prometesqa Mirayman tukupuran? ¿Hanaq pachallapiraq kashaqtin, kay Hallp’api naceqtin, bautizakushaqtin icha kawsarinpusqan qhepamanchu?”.

¹¹ Diosmi prometesqaña ‘warmiq’ —warmiqa hanaq pachapi kaq Diospa llaqtanmi— miraynin mach’aqwayta umanpi t’ustunanta. Waranqa-waranqa watakunaña pasaran chaypas Diospa ‘warminqa’ manaraqmi mirayniyoqchu karan Satanasta millay ruwayninkunatapas tukuchinanpaq. Chaymi profeta Isaías niran: “Mana wiksallikuq”, “llakisqa sonqoyoq” warmi, nispa (Isaías 54:1, 5, 6). Tiempo hunt’akuqtinmi Jesús Belén llaqtapi naceran. Bautizakusqan qhepamantaq —santo espirituwan hawispa espiritual churinta hina reqsisqan qhepaman— Jehová Dios niran: “Kaymi munakusqay Churiy”, nispa (Mateo 3:17; Juan 3:3). Chhaynapin warmiq ‘miraynin’ rikhurimusqa. Chay qhepamantaq Jesuspa qatikuqninkuna santo espirituwan hawisqa karanku churikuna hinataq chaskisqa karanku.  Chayraqmi Jehová Diospa ‘warminqa’ ‘kusikuran’ unay tiempoña mana wiksallikuq kasqanmanta llakikuran chaypas (Isaías 54:1; Gálatas 3:29).

12, 13. ¿Ima textokunan rikuchin kay Hallp’api qhepaq llapa hawisqa cristianokuna “allin yuyayniyoq hunt’aq kamachi” kasqankuta?

¹² Hinaspapas 144.000 hawisqa runakunamantan Diospa yachaynin astawan sut’inchallantaq (Apocalipsis 14:1, 4). Jehová Diospa testigonkunan yachanchis kay Hallp’api qhepaq hawisqa cristianokuna “allin yuyayniyoq hunt’aq kamachi” kasqankuta, Jesuspa nisqan hina paykunan tiempollanpi cristianomasinkuman ‘mikhunata’ qonanku karan (Mateo 24:45). ¿Sut’inchasunmanchu chayta Bibliawan? ¿Manachu Jesús rimasharan cristianomasinkunaman espiritual mikhunata qoq mayqen cristianomantapas?

¹³ Diosmi Israel llaqtata nisqa: “Testigoykunan qankunaqa kankichis, akllakusqay kamachiykunan kankichis”, nispa (Isaías 43:10). Jehová Diosmi ichaqa chay llaqtata saqepusqa manañan kamachinta hinachu qhawariran, chaytan Jesús willasqa 11 p’unchay nisán killapi 33 watapi. Israel llaqtapi umallikunatan niran: “Diospa qhapaqsuyunqa qankunamanta qechusqan kanqa, paypa munayninman hina ruwaqkunamantaq [otaq huk llaqtaman] qonqa”, nispa. Runakunatan nillarantaq: “Chay hinaqa, wasiykichismi purunyapunqa”, nispa (Mateo 21:43; 23:38). Arí, Israel llaqtaqa manan allin yuyayniyoq hunt’aq kamachi hinachu karanku (Isaías 29:13, 14). Chay p’unchayllapitaqmi Jesús tapuran, ¿pitaq allin yuyayniyoq hunt’aq kamachiri? nispa, chayta tapuspaqa manan huk runallamantachu tapusharan aswanmi Israel llaqtaq rantinpi huk allin yuyayniyoq hunt’aq llaqtamanta. Hawisqa cristianokunaman qelqaspan apóstol Pedro niran: “Qankunan [...] Diospaq t’aqasqa ch’uya runakuna, Diospa rantikusqan llaqta” kankichis, nispa (1 Pedro 1:4; 2:9). Chay espiritual llaqtan —‘Diospa cheqaq Israel llaqtan’— Jehová Diospa mosoq kamachin kapuran (Gálatas 6:16). Ñawpa Israel llaqtan ‘kamachi’ nisqa karan paykuna hinan kay Hallp’api qhepaq llapa hawisqa cristianokunapas “allin yuyayniyoq hunt’aq kamachi” nisqa kanku. ¡Ancha sumaqmi Diospa kamachinmanta espiritual ‘mikhunata’ chaskiyqa!

 Kusikuwaqmi sapallaykipi Bibliata t’aqwispa

14. ¿Imaraykun Biblia estudiay ancha kusikunapaq kanman?

¹⁴ Bibliamanta ima yachachiytapas allinta entiendeqtinchisqa iñiyninchismi wiñarin chaytaqmi anchata kusichiwanchis. Arí, Bibliata estudiayqa —mana ñawinchayllachu— ancha kusikunapaqmi kanman. Qelqakunata ñawinchaspaqa kaykunata tapukunanchis: “¿Kay yachay yanapawanchu yachasqayta aswan allinta entiendenaypaq? ¿Kanchu huk textokuna otaq willakuykuna kay yachasqayta astawan sut’inchanapaq?”. Astawan t’aqwirinaykipaq tapuykuna kanmanraq chayqa qelqay qhepamanña maskhanaykipaq.

15. ¿Ima yachachikuykunamanta t’aqwisqanchismi kusichiwasunman? ¿Ima ruwaymi astawan yanapawasunman?

¹⁵ ¿Ima yachachikuykunamanta t’aqwispan yachayninchista yapasunman estudiasqanchispipas kusikuyta tarisunman? Runakunaq allinninpaq Diospa askha rimanakuykuna ruwasqanmantan t’aqwisunman. T’aqwillasunmantaqmi Jesucristomanta willaq profeciakunata otaq profeciamanta willaq librokunaq sapanka versiculonta. Chaymantapas Los testigos de Jehová, proclamadores del Reino de Dios nisqa libropin yachallasunmantaq Jehová Diospa testigonkunaq kawsasqankumanta, chay libro rimasqanchis simipi kaqtinqa. * Yapa-yapamantan ñawinchallasunmantaq ñawpaq killakunapi lloqsimuq La Atalaya nisqa revistapi “Preguntas de los lectores” nisqata, chaymi yanapawasun wakin textokunata astawan entiendenanchispaq. Chay yachachikuykuna Bibliawan imayna sut’inchakusqantan allinta qhawarinanchis. Chhaynapin allinkaqta mana allinkaqta ‘reparayta yachasun’ (Hebreos 5:14). Hinaspapas, t’aqwisqanchistan qelqananchis Biblianchispi otaq papelpipas chaymi astawan yanapawasun chaywantaqmi hukkunatapas yanapasun.

Wawaykichista yanapaychis Bibliata estudiaspa kusikunankupaq

16. ¿Imaynatan tayta mamakuna wawankuta yanapankuman Bibliamanta yachaspa kusikunankupaq?

¹⁶ Tayta mamakunaqa Dioswan allinpi kanankupaqmi wawankuta yanapananku. Manan hayk’aqpas ninankuchu, wawayqa huch’uyllaraqmi Diospa yachayninta entiendenanpaq, nispa. Yaqapaschá  tareata qonkuman ima temamantapas maskhanankupaq, familiantin estudiasqankupitaq yachamusqankumanta tapurinkuman. Chaypin wawankuta yachachinkuman iñiyninkupi qaqata sayanankupaq, yachasqanku cheqaqpuni kasqanta sut’inchanankupaqpas. Chaymantapas Veamos “la buena tierra” * nisqa folletowanmi Bibliaq willasqan llaqtakunamanta yachachinkuman, yanapankumantaqmi sapa semanapaq Biblia ñawinchasqankupi rikushankumanpas hina ñawinchanankupaq.

17. ¿Imaraykun Bibliamanta t’aqwinanchispaq tiemponchista allinta t’aqananchis?

¹⁷ Arí, Bibliamanta t’aqwisqanchisqa iñiyninchistan kallpachan. Ichaqa ancha sumaqña kanman Bibliamanta astawan yachay chaypas, huñunakuykunapaqwanmi allinta preparakunanchis, Jehová Diosqa huñunakuykunapin yachachillawanchistaq ‘allin yuyayniyoq hunt’aq kamachiwan’. Hinaspapas allinta preparakusqanchismi yanapawasun, Qelqamanta Yachanapaq Huñunakuypi, Escuelapi sapa semanapaq akllasqa textokunamanta rimarinapaq otaq huk huñunakuypipas tapuykunaman allinta kutichinapaq.

18. ¿Imaraykun kallpachakunanchis ‘Diospa yachayninta’ maskhaypi?

¹⁸ Arí, Bibliata t’aqwisqanchisqa Jehová Diosmanmi astawan asuykachiwasun. Bibliapunin willan ancha chaniyoq kasqanta: “Yachayniyoq kaypas qolqeyoq kaypas runatan waqaychan, yachayniyoq kaymi ichaqa runata allinta kawsachin” (Eclesiastés 7:12). Diosmanta cheqaq yachaykunata astawan entiendenapaq kallpachakusqanchisqa allinpunin. Diospa yachaynin maskhaqkunatan Biblia nin: ‘Paytapunin reqsinki [otaq Diospa yachaynintapunin tarinki]’, nispa (Proverbios 2:4, 5).

[Uranpi willakuykuna]

¿Willasunmanchu?

• ¿Iman ‘Diospa ukhu sonqon’?

• ¿Imaraykun Diospa yachayninmanta mana hayk’aqpas yachayta tukusunchu?

• ¿Imaraykun llapa cristianokuna ‘Diospa yachayninmanta’ yachankuman?

• ¿Imakunatan ruwananchis ‘Diospa yachayninmanta’ astawan yachanapaq?

[Tapuykuna]