Imaynatan runakunata yanapasunman Jesuspa yachachisqan kanankupaq

‘Riychis, llapa suyu runakunata yachachimuychis, yachachisqaykuna kanankupaq.’ (MATEO 28:19.)

1. ¿Imakunatan Diospa kamachinkuna ruwaranku Diospa munayninta hunt’anankupaq?

JEHOVÁ DIOSPA kamachinkunaqa Diospa nisqanta ruwanankupaqmi imaymana ruwayta yachananku karan, sonqonkutapas chaypaq hina allichananku karan. Chaytan Abrahanwan Sarawan ruwaranku Jehová Dios: Ur llaqtamanta ripuychis karpakunapitaq tiyaychis, nispa kamachiqtin (Hebreos 11:8, 9, 15). Josuepas Israel runakunata Prometesqa Hallp’aman pusananpaqmi allinta kallpachakunan karan, Kamachikuy Simita allinta t’aqwinan karan, Jehová Diosmantaq hap’ipakunan karan (Josué 1:7-9). Bezaleelwan Aholiabwan imaymana ruwaytaña yacharanku chaypas, santo espirituq yanapasqanmi aswan allin ruwayta yacharanku; chaymi yupaychana karpa ruwaypipas huk ruwaykunapipas kusata llank’aranku, llank’aqkunatapas umalliranku (Éxodo 31:1-11).

2. ¿Ima tapuytan kutichisunchis kay estudiopi?

² Unay watakuna qhepamantaq Jesusqa qatikuqninkunata kamachiran: “Llapa suyu runakunata yachachimuychis, yachachisqaykuna kanankupaq [...]. Qankunaman lliw kamachisqaykunata paykunaman yachachimuychis kasukunankupaq”, nispa (Mateo 28:19, 20). Manan hayk’aqpas Diospa kamachinkunaqa chhayna hatun llank’aytaqa chaskikurankuchu. ¿Imaynatan runakunata yanapasunman Jesuspa yachachisqan kanankupaq?

Diostan khuyayta munakunanchis

3. ¿Imarayku runakunata yanapanchis Jesuspa yachachisqan kanankupaq?

³ Jehová Diosta khuyayta munakuspanchismi runakunaman  predicanchis, iñichiytataq munanchispas payllata yupaychanankupaq. Israel runakunapas Diosta khuyay munakusqankuta rikuchinkuman karan kamachikuyninkunata kasukuspa, sumaq sacrificiokunata haywaspa, takikunawan yupaychaspa ima (Deuteronomio 10:12, 13; 30:19, 20; Salmo 21:13; 96:1, 2; 138:5). Cristianokunapas Diosta munakuspanchismi kamachikuyninkunata kasukunchis, runakunatapas yanapanchis Jesuspa yachachisqan kanankupaq. Chaymi runakunaman mana iskayaspa willananchis Jehová Diosmanta munayninmantapas, rimayninchispitaq rikuchinanchis suyakuyninchista ancha allinpaq hap’isqanchista (1 Tesalonicenses 1:5; 1 Pedro 3:15).

4. ¿Imaraykun Jesús kusisqa willaran Jehová Diosmanta?

⁴ Jesusqa khuyaytan Jehová Diosta munakuran, chaymi kusisqa rimaran Diospa munayninmanta, Reinomanta, cheqaq yupaychaymantapas (Lucas 8:1; Juan 4:23, 24, 31). Huk kutinmi niran: “Mikhunayqa kachamuwaqniy Yayaq munayninta ruwaspa paypa ruwananta hunt’anaymi”, nispa (Juan 4:34). Jesuspin hunt’akuran salmistaq kay rimasqan: “Diosníy, munayniykitapunin ruwayta munani, yachachikuy simiykitan sonqoy ukhupi hap’ini [...]. Askhallaña llaqtayki huñukuqtinmi qespichiwasqaykimanta sumaq willakuyta willarqani, manapunin upallakurqanichu, Señor Diosníy, qanmi chaytaqa yachanki”, nispa (Salmo 40:8, 9; Hebreos 10:7-10).

5, 6. ¿Imaraykun runakunata yachachinchis?

⁵ Wakin runakunaqa Bibliaq nisqanta yachaspankun anchata Diosta munakunku. Chaymi mana iskayaspa Jehová Diosmanta Reinonmantapas rimanku, chhaynapin askha runakunata kallpachanku Bibliata estudianankupaq (Juan 1:41). Arí, Diosta munakusqanchisraykun runakunata yanapanchis Jesuspa yachachisqan kanankupaq. Chay hinaqa, Dios munakuyninchis mana pisiyananpaq mana saqespa Bibliata leenanchis, yuyaymanananchistaq yachachisqanpi (1 Timoteo 4:6, 15; Apocalipsis 2:4).

⁶ Diosta munakusqanraykun Jesusqa tukuy sonqowan runakunaman yachachiran. Ichaqa manan chayraykullachu Reinomanta allinta yachachiran. ¿Imaraykupiwantaq allin yachachiq karan?

 Runamasinchista munakunanchis

7, 8. ¿Imaynatan Jesús qhawariran runakunata?

⁷ Jesusqa runakunatan llakipayaran munakurantaq. Hanaq pachapi Dioswan llank’ashasparaqmi runakunataqa munakuranña (Proverbios 8:30, 31). Kay pachaman hamuspataq runakunata khuyapayaran, yanaparantaq llapa payman hamuqta (Mateo 11:28-30). Jesusqa Yayan hina munakuq khuyapayakuqmi karan, chayrayku askha runakuna Jehová Diosman kutiriranku. Jesusqa lliw runatan llakipayaran, chaymi lliwpas payta uyariranku (Lucas 7:36-50; 18:15-17; 19:1-10).

⁸ Huk runan Jesusta tapuran: ¿Imatan ruwasaq wiñay kawsayniyoq kanaypaq? nispa, hinan Jesusqa ‘munakuywan qhawaykuran’ chay runata (Marcos 10:17-21). Bibliaqa nillantaqmi: “Jesusqa munakurqanmi Lazarota, Martata, ñañantawan”, nispa; paykunaqa Jesuspa yachachisqankunan karanku, Betania llaqtapitaq tiyarankupas (Juan 11:1, 5). Jesusqa anchatapunin runakunata munakuran, chaymi samanan kashaqtinpas allin willakuykunata willashallaran (Marcos 6:30-34). Chhayna munakuq kasqanraykun Jesusqa askha runakunata cheqaq yupaychayman kutirichiran.

9. ¿May tukuytan Pablo munakuran predicasqan runakunata?

⁹ Apóstol Pablopas khuyaytan munakuran predicasqan runakunata. Tesalónica llaqta cristianokunaman niran: “Qankunataqa anchatapunin munakuykiku, chayraykun mana Diosmanta allin willakuykunallatachu willayta munarqaykiku, aswanpas kikin kawsayniykutawanmi qoyta munarqayku, ancha munasqa ñoqaykupaq kasqaykichisrayku”, nispa. Wakin Tesalónica runakunaqa Pabloq munakuyninta qhawaspanku ‘idolokunata saqepuranku [...] kawsaq cheqaq Diosta servinankupaq’ (1 Tesalonicenses 1:9; 2:8). Sichus ñoqanchispas Jesús hina Pablo hina runakunata munakuspa allin willakuykunata willasun chayqa, yanapasunmanmi ‘wiñay kawsayta chaskiy munaqkunata’ (Hechos 13:48, NM).

Hukkunarayku kallpanchista tukukunanchis

10, 11. ¿Imanaqtinmi runakunata yanapanapaq kallpanchista tukukunanchis?

¹⁰ Hukkunarayku kallpankuta tukuq cristianokunan aswan allintaqa runakunata yanapankuman Jesuspa yachachisqan kanankupaq.  Chay cristianokunaqa manan qolqe maskhaypichu kallpankuta tukunku. Aswanmi yuyarinku Jesuspa kay nisqanta: “¡May sasapunin qhapaqkunapaqqa Diospa qhapaqsuyunman [reinonman] haykunankuqa kanqa!” nispa. Chayta uyarispankun Jesuspa yachachisqankunaqa hatuntaraq qhawariranku. Chaywanpas Jesusqa hukmanta nillarantaq: “Wawallaykuna, ¡may sasapunin Diospa qhapaqsuyunman haykuyqa! Camelloraqmi yawriq ninrin suchuytaqa atinman Diospa qhapaqsuyunman huk qhapaqpa haykunanmantaqa”, nispa (Marcos 10:23-25). Chaymi Jesusqa yachachisqankunata kallpacharan imachus kapuqnillankuwan kawsanankupaq, chhaynapi aswan allinta runakunata yanapankuman Jesuspa yachachisqan kanankupaq (Mateo 6:22-24, 33). Chayta ruwanapaq, ¿imanaqtintaq hukkunarayku kallpanchista tukukunanchis?

¹¹ Jesuspa llapa kamachisqankunata yachachinapaqqa anchatan kallpachakuna. Chaymi yachachiyta munaq cristianokunaqa sapa semana estudiota qonku Bibliamanta yachay munaqkunaman. Wakinqa chay runakunata tarinankurayku manaña nishutachu llank’anku. Wakintaq huk rimaykunata yachanku huk rimayniyoq runakunata predicanankupaq. Wakinñataq huk llaqtakunaman astakunku chaypi astawan predicanankupaq (Mateo 9:37, 38). Chaykunata ruwanapaqmi hukkunarayku kallpanchista tukukunanchis. Ichaqa huktawanraqmi ruwananchis runakuna Jesuspa yachachisqan kanankupaq.

Pacienciakunanchismi, amataq tiemponchista usuchisunchu

12, 13. ¿Imanaqtinmi pacienciawan yachachinanchis?

¹² Pacienciayoq kaqtinchisqa runakunatan yanapasun Jesuspa yachachisqan kanankupaq. Biblia llapa runakunataña kamachin Diosman usqhaylla kutirikunankupaq chaypas, wakin yachachisqanchiskunaqa unaymantaraqmi Jesuspa yachachisqan kanqaku (1 Corintios 7:29). Jesusqa pacienciawanmi suyaran wayqen Santiago qatikuqnin kananta. Santiagoqa allintan yachanman karan Jesuspa predicasqanmantaqa, chaywanpas imachá hark’aran Jesuspa yachachisqan kananta (Juan 7:5). Ichaqa 33 watapaqqa Jesuspa qatikuqninña karan, Santiagoqa iñinman  karan Jesuspa wañusqan qhepaman, manaraq Pentecostés fiesta chayamushaqtin. Chaymi, Bibliaq nisqan hina, Pentecostés fiestapaqqa ña huñukusharanña apostolkunawan, wayqenkunawan, mamanwanpas Diosmanta mañakunankupaq (Hechos 1:13, 14). Santiagoqa allintan ñawpariran Diospa munaynin ruwaypi, chaymi qhepamanqa congregacionpi hatun llank’aykunata chaskikuran (Hechos 15:13; 1 Corintios 15:7).

¹³ Chakra llank’aqpa wakin tarpusqanqa unaypin wiñan. Wakin yachachisqanchis runakunapas unaypiraqmi Diospa Siminta entiendenkuman, Diosta munakunkuman, cristianomanpas tukunkuman, chaymi pacienciakunanchis. Santiagon qelqaran: “Wawqe-panaykuna, pacienciakuychis Señorpa hamunankama. Qhawariychis chakra llank’aqta, payqa hallp’aq sumaq rurusqanta manaraq hoqarishaspanmi ñawpaq paratapas qhepa paratapas pacienciawan suyakun. Señorpa hamunanqa qayllaykamushanñan, chayrayku qankunapas pacienciakullaychistaq, amataq pisi kallpayaychischu”, nispa (Santiago 5:7, 8). Qhawasqanchispas hina, Santiagoqa [Jacobo] wayqe panakunata kallpacharan “pacienciakuychis Señorpa hamunankama [otaq qayllaykamunankama]”, nispa. Kikin Jesuspas pacienciakuranmi, chaymi yachachisqankunaq mana entiendesqankutaqa pacienciawan sut’incharan, mayninpiqa rikch’anachiy simikunata willaspan sut’incharan (Mateo 13:10-23; Lucas 19:11; 21:7; Hechos 1:6-8). Señorninchis Jesucristoqa ñan qayllaykamunña. Chaywanpas, pacienciawanmi runakunata yachachinanchis Cristoq yachachisqan kanankupaq (Juan 14:9).

14. Pacienciakuspaña runakunata estudiachinchis chaypas, ¿imatan ruwanchis tiemponchista mana usuchinapaq?

¹⁴ Pacienciawanña yachachinchis chaypas, ‘Diospa qhapaqsuyunmanta [reinonmanta] willakuyqa’ pisi runakunallapin rurun (Mateo 13:18-23). Tukuy atisqanchista ruwananchis estudiachisqanchis runakunata yanapanapaq. Mana ruruqtinkun ichaqa saqepusunman, hinaspa maskhamusunman cheqaqtapuni Bibliamanta yachay munaqkunata (Eclesiastés 3:1, 6). Ichaqa wakin estudiachisqanchis runakuna allinpaqña hap’inku Bibliaq yachachisqanta chaypas, manan ratullachu cambianku  yuyaykusqankuta, sonqonkuta, kawsayninkutapas, chaymi aswan unayta paykunata yanapana. Chhaynaqa, kallpachakusunchis Jesús hina pacienciayoq kanapaq, payqa pacienciakuranmi yachachisqankuna mana usqhaylla yuyaykusqankuta t’ikraqtinku (Marcos 9:33-37; 10:35-45).

Allin yachachiq kasun

15, 16. ¿Imaraykun allinta preparakunanchis, entiendey atiyllatataq yachachinanchispas?

¹⁵ Sichus estudiachisqanchista yanapayta munanchis Jesuspa yachachisqan kananpaq chayqa, Diostan munakunanchis, runakunata munakunanchis, hukkunarayku kallpanchista tukukunanchis, pacienciakunanchistaq. Chaymantapas kallpachakunanchismi allin yachachiq kanapaq, chhaynapin entiendey atiyllata yachachisunchis. Hatun Yachachiq Jesucristoqa pisi rimayllapin willaran entiendey atiylla yachachikuykunata. Wakinmi kaykuna: “Qhapaq kaykunataqa hanaq pachapi huñukuychis”, “Ama alqokunaman Diospaq t’aqasqa kaqta qaraychischu”, “Diospa yachayninqa ruwasqankunawanmi reqsichikun”, “Cesarpa kaqtaqa payman qopuychis, Diospa kaqtataq Diosman qopuychis” (Mateo 6:20; 7:6; 11:19; 22:21). Ichaqa manan khayna pisi rimaykunallawanchu yachachiran. Mayninpiqa mast’ariranmi yachachiyninkunata, chaywanpas entiendey atiyllatan yachachiran. ¿Imaynatan ñoqanchispas chhaynata yachachisunman?

¹⁶ Entiendey atiyllata yachachinapaqqa allintan preparakunanchis. Mana preparakuspa yachachiqqa nishutan paylla riman. Hinaspapas, huk yachachikuymanta rimashaspa tukuy yachasqanta willarqarin, chhaynapitaq manaña yachakunchu imamantachus rimasqankuta. Preparakuqmi ichaqa, allinta yuyaykun estudiachisqan runapi, imamantachus yachachinanpipas, chaymantapas imachus yachachinallatan yachachin (Proverbios 15:28; 1 Corintios 2:1, 2). Preparakuqqa reparanmi estudiachisqan runa imakuna yachasqanta, yachantaq estudiopi imakunamanta astawan rimanantapas. Yaqapaschá yachachiqqa askhata yachan rimasqanku temamanta ichaqa wakillantan willan entiendey atiyllata yachachinanrayku.

17. ¿Imaynatan estudiachisqanchis runakunata allinta yuyaymanachisunman Bibliaq yachachikuyninkunapi?

¹⁷ Chaymantapas Jesusqa allintan  yuyaymanachiran uyariqninkunata. Huk kutinmi Pedrota tapuran: “Simón, ¿ima niwaqtaq? Kay pacha reykunaqa, ¿pimantataq contribuciontapas impuestotapas cobranku? ¿Llaqta-masinkumantachu icha wak llaqtayoqmantachu?” nispa (Mateo 17:25). Ñoqanchispas, estudiachisqanchis runakunataqa tapunanchismi ima yuyaykusqanta, otaq nisunman: Kunan rimasqanchismanta entiendesqaykita willaway, nispa. Chaypaqmi mana nishutachu rimana, estudiachisqanchis tema anchataña gustawaqtinchispas. Hinaspapas manan nishutachu tapupayananchis, aswanpas allin tapuykunallata tapunanchis, allin rikch’anachiy simikunallatataq willananchispas. Chhaynapin estudiachisqanchis runakunaqa allinta entiendenqaku Bibliamanta yachachisqanchista.

18. ¿Imatan ruwananchis ‘allin yachachiq kanapaq’?

¹⁸ Bibliaqa rimanmi ‘allin yachachiq kaymanta’ (2 Timoteo 4:2, NM; Tito 1:9, NM). Allin yachachiq kanapaqqa manan estudiachisqanchispa umallanmanchu yachaykunata churananchis, aswanmi reparachinanchis cheqaq kayta mana cheqaq kaytapas, allin kaqta mana allin kaqtapas, yachayniyoq kayta mana yachayniyoq kaytapas (Mateo 6:5, 6). Sichus chay yuyaywan yachachinchis, estudiachisqanchispa sonqontapas kuyurichinchis Jehová Diosta munakunanpaq chayqa, payqa entiendenmanmi imanaqtin Diosta kasukunan chayta.

Tukuy sonqowan runakunata yanapasun Jesuspa yachachisqan kanankupaq

19. ¿Imaynatan llapa cristianokuna runakunata yanapanchis Jesuspa yachachisqan kanankupaq?

¹⁹ Cristoq congregacionninpi kaqkunaqa huk nisqallan runakunata yanapashanku Jesuspa yachachisqan kanankupaq. Chaymi pipas Jesuspa yachachisqanman tukupuqtinqa manan yachachiqnillanchu kusikun, aswanpas llapa congregacionpi kaqkuna. Paykunaqa rikch’akunku chinkasqa erqechata maskhaqkunaman.  Hukllaña erqechata tarin chaypas, llapa maskhaqkunan kusikunku erqecha tayta mamanwan huñukapuqtin (Lucas 15:6, 7). Llapanchismi maskhamushanchis Jesuspa yachachisqan kay munaqkunata. Huñunakuykunaman hamuyta qallariqtinkupas llapanchismi kallpachanchis cheqaq yupaychayman k’askakunankupaq (1 Corintios 14:24, 25). Chaymi llapallanchis kusikunchis sapa wata waranqanpi runakuna Jesuspa yachachisqanman tukupuqtinku.

20. Runakunaman Bibliamanta yachachinaykipaq, ¿imakunatan ruwanayki?

²⁰ Askha iñiqmasinchiskuna maytapuni huk runallatapas yanapayta munanku Jehová Diosta reqsinanpaq, Diospa llaqtanman haykunanpaqpas, ichaqa kallpachakuspapas manan atinkuchu. Chhaynapi tarikuspaqa, Jehová Dios munakuyniykita wiñachiy, runakunata munakuy, hukkunarayku kallpaykita tukukuy, pacienciakuy, allin yachachiq kanaykipaqtaq kallpachakuy. Astawanqa Jehová Diosman willakuy: Huk runallamanpas yachachiytan munani, nispa (Eclesiastés 11:1, NM). Ama pisi kallpayaychu. Jehová Diospa servicionpi imaymana ruwasqaykiwanmi yanapakushanki askha runakuna Jesuspa yachachisqan kanankupaq, Diostapas hatunchashanki.

¿Imaynatan kutichiwaq?

• ¿Imanaqtinmi Diosta munakunanchis runakunata yachachinapaq?

• ¿Imakunatan ruwananchis runakunata yachachinapaq?

• ¿Imataq ‘allin yachachiq kayri’?

[Tapuykuna]