Jesuspa yachachikuyninkunaqa kusichiwanchismi
Jesuspa yachachikuyninkunaqa kusichiwanchismi
‘Jesusmi orqoman wicharqan. [...] Yachachisqankunataq payman asuykurqanku.[Hinan] paykunata yachachiran.’ (MAT. 5:1, 2.)
1, 2. a) ¿Imaynapi tarikushaspan Jesús Orqo Patapi discursonta qoran? b) ¿Imanispan qallariran?
KINSA chunka hukniyoq watan kashan. Jesusmi Galileapi predicashasqanmanta Jerusalén llaqtata rin Pascua fiestata celebraq (Juan 5:1). Galileaman kutipuspataq tutantin Jehová Diospa yanapayninta mañakun chunka iskayniyoq apostolkunata akllananpaq. Paqaristin p’unchaytaq askha runa maskhamunku hinaspa onqosqakunata hampin. Hinan payqa orqoman wicharan, chaypi tiyaspataq qatikuqninkunata huk runakunatawan yachachiyta qallarin (Mat. 4:23–5:2; Luc. 6:12-19).
2 Chaypin Jesusqa sumaq discursota qoran chaytan sutichakun Orqo Patapi yachachisqan nispa. Khaynatan rimayta qallarin: Cheqaq kusikuytaqa tarikun Dioswan allinpi kaspan, nispa (leeychis Mateo 5:1-12). Kusisqa kayqa sonqonchispi allinta sientekuymi anchata q’ochukuymi. Isqon kusikuykunamanta Jesús discursonpi rimasqanqa imaraykuchus cristianokuna kusisqa kasqanchistan rikuchin, chay yachachikuykunaqa anchatan yanapawanchis, imaynan chay tiempopi ancha valorniyoq karan chhaynallataqmi kunanpas. Sapankamanta yachasun.
‘Diosta maskhaqkuna’
3. ¿Imatan yachanku Diosta maskhaqkuna?
3 “Kusisamiyoqmi huch’uyyaykukuspa Diosta maskhaqkunaqa, paykunapaqmi hanaq pacha qhapaqsuyuqa [reinoqa].” (Mat. 5:3.) Diosta maskhaqkunaqa yachankun Diospa pusarisqan kayta khuyapayaynintapas necesitasqankuta.
4, 5. a) ¿Imaraykun kusisqa kanku Diospa pusariyninta necesitaqkuna? b) ¿Imakunatan ruwananchis Dios pusariwananchispaq?
4 Diospa pusarinanta necesitaqkunaqa kusisqa kanku ‘paykunapaq hanaq pacha’ reino kasqanrayku. Jesuspa qatikuqninkunaqa tukuy sonqowanmi Jesusta chaskiranku Diospa prometesqan Mesías kasqanrayku chaymi paykunaqa Diospa Reinonpi Jesuswan kamachimunankupaq waqyasqa karanku (Luc. 22:28-30). Hanaq pachapaqña otaq kay Hallp’apaqña suyakuyninchis chaypas, kusisqan kasun sichus kawsayninchispi Diosta necesitasqanchispi yuyaykuspa paywan pusachikusun chayqa.
5 Ichaqa manan lliw runachu kawsayninkupi Diosta necesitasqankupi yuyaykunku; askha runakunan mana Diospi iñinkuchu yachachikuyninkunatapas pisichanku (2 Tes. 3:1, 2; Heb. 12:16). Sichus munanchis Diospa pusarisqan kayta chayqa, Bibliatan estudiananchis, kusikuywanmi predicananchis, runakunatapas yachachinanchis Jesusta qatikunankupaq, huñunakuykunamanpas sapa kutilla rinanchis (Mat. 28:19, 20; Heb. 10:23-25).
“Kusisamiyoqmi llakisqa sonqoyoqkunaqa”
6. ¿Pikunan kanku ‘llakisqa sonqoyoqkuna’, imaraykun kusisqa kanku?
6 “Kusisamiyoqmi llakisqa sonqoyoqkunaqa, paykunataqa Diosmi sonqochanqa [consolanqa].” (Mat. 5:4.) “Llakisqa sonqoyoqkunaqa” kaqllan kanku ‘Diosta maskhaq’ runakunawan. Kay runakunaqa manan imayna kawsasqankumantachu llakikunku, aswanpas huchasapa runa kasqankumantan hucharayku imaymana ñak’ariyta rikuspanku ima. Chhaynaqa, ¿imaraykun Jesús niran kusisqan kanku nispa llakisqa kashaqtinku? Paykunaqa kusisqa kanku Jehová Diospi, Jesuspi iñisqankurayku, Dioswan allinpi kasqankumanta consuelota tarisqankurayku ima (Juan 3:36).
7. ¿Imaynatan qhawarinanchis Satanaspa kamachisqan pachata?
7 Ñoqanchisrí, ¿llakikunchischu Satanaspa kamachisqan pachapi imaymana mana allin ruwaykunata rikuspa? ¿Imaynatan qhawarinchis kay pachata imaymana munachisqantapas? Apóstol Juanmi kutichin: “Kay pachaq kaqninkunaqa kaykunan: aychaq millay munayninkuna, ñawiq rikusqan millay munapakuykuna, kay pacha kawsaypi hatunchakuykuna ima, chaykunaqa manan Dios Yayamantachu paqarimun”, nispa (1 Juan 2:16). ¿Imatan ruwasunman Diosmanta karunchasqa runakunaq imayna kawsasqan iñiyninchista pisiyachiqtin? Tukuy sonqowanmi Diosmanta mañakunanchis, Bibliatan estudiananchis hinaspa umalliqkunaq yanapayninta maskhananchis. Astawan Diosman achhuykuspaqa aswan kusikuytan tarisunchis imayna llakikuypiña tarikuspapas (1 Cor. 2:12; Sal. 119:52; Sant. 5:14, 15).
“Kusisamiyoqmi llamp’u sonqoyoqkunaqa”
8, 9. a) ¿Imaynan kanku llamp’u sonqo runakuna? b) ¿Imaraykun kusisqa kanku?
8 “Kusisamiyoqmi llamp’u sonqoyoqkunaqa, paykunaqa kay pacha hallp’atan herenciapaq chaskinqaku.” (Mat. 5:5.) Llamp’u sonqo otaq samp’a kayqa manan hukkunawan sarunchachikuychu; nitaqmi llamp’u runakunaqa hawa sonqollachu hukkunata sumaqta tratanku (1 Tim. 6:11). Paykunaqa Jehová Dioswan pusachikuspan munayninman hina kawsanku. Llamp’u sonqo kaytaqa hukkunata imayna tratasqanchispin rikuchisunman, Roma cristianokunaman apóstol Pabloq nisqanpi hina (leeychis Romanos 12:17-19).
9 ¿Imaraykun Jesús niran “kusisamiyoqmi llamp’u sonqoyoqkunaqa” nispa? “Paykunaqa kay pacha hallp’atan herenciapaq chaskinqaku”. Lliw runamantapas Jesusmi aswan llamp’u sonqo runaqa karan, chaymi payqa kay Hallp’ata herencianpaq chaskin (Sal. 2:8; Mat. 11:29; Heb. 2:8, 9). Akllasqa cristianokunapas llamp’u sonqon kanku, chaymi paykunaqa “Cristowan kuska” chay herenciata chaskinqaku (Rom. 8:16, 17). Wakin llamp’u sonqo runakunataq Jesuspa kamachisqan kay Hallp’api wiñaypaq tiyanqaku (Sal. 37:10, 11).
10. ¿Sumaqtachu hukkunawan kawsasunman k’araq sonqo kaqtinchis? ¿Chaskisunmanchu congregacionpi allin llank’aykunata?
10 Ñoqanchispas Jesús hina llamp’u sonqon kananchis. Ichaqa, ¿iman pasanman hukkunata millay k’araq sonqowan trataqtinchis? Ayqekunkumanmi ñoqanchismanta. Chaymantapas sichus huk iñiqmasinchis umalliq otaq siervo ministerial kayta munanman chayqa, manan chaykunaman aypayta atinmanchu k’araq sonqo kasqanrayku (1 Tim. 3:1, 3). Tito sutiyoq cristianon Creta llaqtapi cristianokunata yuyarichiran ama churanakuq kanankupaq, aswanpas lliw runakunaman tukuy llamp’u kayta rikuchispa sumaq sonqo kanankupaq (Tito 3:1, 2). Arí, llamp’u sonqo runakunaqa anchatan hukkunata yanapankuman.
“Kusisamiyoqmi chanin-kaymanta yarqachikuqkunaqa, ch’akichikuqkunaqa”
11-13. a) ¿Imatan ruwanku chanin kaymanta yarqachikuqkuna, ch’akichikuqkuna? b) ¿Imaynapin paykuna saksachisqa kanku?
11 “Kusisamiyoqmi chanin-kaymanta yarqachikuqkunaqa, ch’akichikuqkunaqa, paykunaqa saksachisqan kanqaku.” (Mat. 5:6.) Chanin kaymanta Jesús rimaspaqa Diospa munayninman hina kawsaspa kamachikuyninkunata hunt’aymantan rimasharan. Salmistan niran: ‘Chaninchasqa simiykikunataqa yachaytapunin munani’, nispa (Sal. 119:20). ¿Ñoqanchispas yarqasqapas ch’akisqapas kashasunman hinachu Diospa munaynin ruwayta munanchis? ¿Anchatachu valoranchis chaninchasqa kamachikuyninkunatapas?
12 Jesusmi niran chanin kaymanta yarqachikuqkuna, ch’akichikuqkuna ‘saksachisqa’ kanankuta otaq kusi sonqo kanankuta. Chayqa 33 watapi Pentecostés fiestamantapachan karan, Jehová Dios santo espiritunwan runakunaman “chanin-kaymanta” sut’ita reparachiqtin (Juan 16:8, Mosoq Rimanakuy [MR]). Diosqa santo espiritunwanmi huk t’aqa runakunata yuyaycharan Griego rimaypi Librokunata qelqanankupaq, chaykunaqa ancha allinmi “chanin kawsayta yachachinapaq” (2 Tim. 3:16). Chay espiritun yanapawallanchistaq ‘Diosman rikch’akuq kamasqa mosoq runawan p’achallikunanchispaq, chaymi rikukun chanin kawsaypi’ (Efe. 4:24). Chaymantapas Diosqa Jesuspa sacrificakusqanraykun huchankumanta khuyayta llakikuspa pampachayninta maskhaq runakunata chaninpaq qhawarin (leeychis Romanos 3:23, 24).
13 Kay Hallp’api wiñay kawsayta suyakuqkunaqa manañan hayk’aqpas mosoq pachapi chanin kaymanta yarqachikunqakuñachu nitaq ch’akichikunqakuñachu. Chaykamaqa kasukushallasun Diospa kamachikuyninkunata tukuy ruwasqanchispi. Jesusmi niran: “Diospa qhapaqsuyunta, chanin-kaynintawan ñawpaqtaqa maskhaychis”, nispa (Mat. 6:33). Chayta ruwaspaqa ‘Señorpa llank’ananpin aswan aswanta llank’asun’, chhaynapitaq cheqaq kusikuyta tarisun (1 Cor. 15:58).
¿Imaraykun kusisqa kanku khuyapayakuqkuna?
14, 15. a) ¿Imakunata ruwaspan rikuchisunman khuyapayakuq kasqanchista? b) ¿Imaraykun kusisqa kanku khuyapayakuqkuna?
14 “Kusisamiyoqmi khuyapayakuqkunaqa, paykunatapas Diosmi khuyapayallanqataq.” (Mat. 5:7.) Khuyapayakuqkunaqa yanapaytan munanku sasachakuypi tarikuq runakunata. Jesusqa khuyapayakuq kasqanraykun ñak’ariypi tarikuq runakunata yanaparan (Mat. 14:14). Ñoqanchispas khuyapayakuq kasqanchistaqa rikuchisunman contranchispi huchallikuqkunata pampachaspan, imaynan Diospas khuyapayakuywan huchankumanta nanachikuspa kutirikuqkunata pampachan hinata (Éxo. 34:6, 7; Sal. 103:10). Hinallataq sasachakuypi tarikuqkunata sumaqta rimapayaspa necesitasqankupi yanapaspapas. Astawanqa runamasinchisman Bibliamanta yachachispan khuyapayakuq kasqanchista rikuchinchis. Chhaynapin Jesusta qatikushanchis, payqa khuyapayakuq kasqanraykun payman achhuykuq runakunaman “imaymanata [...] yachachiyta qallarirqan” (Mar. 6:34).
15 Arí, Jesuspa nisqan hina, ‘kusisqan khuyapayakuqkunaqa, paykunatapas Diosmi khuyapayallanqataq’. Sichus hukkunata khuyapayakuywan tratasun chayqa, paykunapas kaqllatataqmi tratawasun. Diospas hukkunata khuyapayasqanchisraykun payman cuentata qoqtinchis khuyapayakuywan juzgawasun (Sant. 2:13). Rikusqanchis hina, khuyapayakuqkunallan huchankumanta pampachasqa kanqaku wiñay kawsaytapas chaskinqaku (Mat. 6:15).
¿Imaraykun kusisqa kanku ch’uya sonqoyoq runakuna?
16. ¿Imaynatan rikukun ‘ch’uya sonqoyoq’ kasqanchis, imaynapin Diosta rikusunman?
16 “Kusisamiyoqmi ch’uya sonqoyoqkunaqa, paykunan Diosta rikunqaku.” (Mat. 5:8.) ‘Ch’uya sonqoyoq’ kasqanchisqa rikukunqa imayna kasqanchispi, imakuna munasqanchispi, imarayku imatapas ruwasqanchispin. Imatapas ‘ch’uya sonqomanta’ paqarimuq munakuywanmi ruwasun (1 Tim. 1:5). Chayta ruwaspaqa, ‘Diostan rikusun’. Ichaqa manan ñawinchiswanchu rikusun. Bibliaq nisqan hina, ‘manan pi runapas [Diosta] rikuspaqa kawsanmanchu’ (Éxo. 33:20). Diostaqa rikusunman Jesús imayna runa kasqanmanta yachaspan, payqa Taytanmanmi rikch’akuran ima ruwasqanpipas. Pay kikinmi niran: “Ñoqata rikuwaqqa Yayatan rikun”, nispa (Juan 14:7-9). Kay pachapi Diosta serviqkunaqa payta rikusunman ñoqanchisrayku imaymana ruwasqanta qhawarispan (Job 42:5). Hawisqa cristianokunan ichaqa ñawinkuwan Jehová Diosta rikunqaku espíritu cuerpopi kawsarichisqa kaqtinku (1 Juan 3:2, NM).
17. ¿Imaynan kanku ch’uya sonqoyoq runakuna?
17 Ch’uya sonqoyoq runaqa manan Diospa mana allin qhawarisqan ruwaykunata ruwanmanchu nitaq qhawanmanchu, aswanpas kallpachakunmi Diospa ñawpaqenpi ch’uya concienciayoq kananpaq (1 Cró. 28:9; Isa. 52:11). Ch’uya sonqoyoq kasun chayqa, rimasqanchispas ruwasqanchispas ch’uyallataqmi kanqa, Dios serviyninchispipas manan iskay uyachu kasun.
Thak kayta maskhaqkunaqa Diospa wawanmi kanku
18, 19. ¿Imaynan kanku thak kayta maskhaq runakuna?
18 “Kusisamiyoqmi thak-kaypi kawsanapaq allipunachiqkunaqa, paykunaqa Diospa wawankunan kanku.” (Mat. 5:9.) Thak kaypi kawsanapaq allipunachiqkunaqa tukuywanpas thakpi kawsaytan maskhanku. Kay runakunaqa manan ruwasqallankupichu reqsisqa kanku, mana ruwasqankupipas reqsichikullankutaqmi. Manan pimanpas ‘mana allinmantaqa mana allinllawantaq kutichinkumanchu’. “Aswanpas [...] allinkaqllatapuni” llapapaqpas ruwanku (1 Tes. 5:15).
19 Thak kayta maskhaq runakunaqa manan ‘ancha munanasqa amigokunata t’aqanachinchu’ (Pro. 16:28). Aswanpas “tukuy runawan sumaqta kawsanankupaqmi’ kallpachakunku (Heb. 12:14).
20. ¿Pikunan ‘Diospa wawanña’ kanku, pikunan qhepa tiempoman kanqaku?
20 ¿Imaraykun thak kayta maskhaqkuna kusisqa kanku? ‘Diospa wawan’ kasqankuraykun. Jehová Diosqa hawisqa cristianokunatan ‘wawankunata’ hina reqsikapun, chaymi paykunaqa Dioswan hukllachasqa allinpi kawsanku. Paykunaqa Cristopi iñisqankurayku, ‘thak-kayta qowaqninchis munakuwaqninchis Diosta’ tukuy sonqowan yupaychasqankurayku iman Diospa wawankuna kanku, chayqa ¡may kusikuymi paykunapaq! (2 Cor. 13:11; Juan 1:12). ¿‘Wak ovejakunari’ Diospa wawanchu kanku? Paykunapaqqa Jesusmi ‘Wiñay Yayanku’ kanqa waranqa wata kamachikusqanpi, chaymantataq Cristoqa chay kamachikuyta Taytanman qopunqa, wak ovejamanta kaq cristianokunataq Diospa wawan kapunqaku (Juan 10:16; Isa. 9:6; Rom. 8:21; 1 Cor. 15:27, 28).
21. ¿Imayna runan kasunchis ‘santo espirituq pusasqanman hina kawsaspa’?
21 Sichus ‘santo espirituq pusasqanman hina kawsashanchis’ chayqa, hukkunan reparanqaku thakpi kawsasqanchista. Manan ‘hukkuna hukkunawan phiñachinakusunchu’ (Gál. 5:22-26). Aswanpas kallpachakusunmi ‘llapa runawan sumaqta kawsananchispaq’ (Rom. 12:18).
Qatiykachasqaña kaspapas kusisqan kanchis
22-24. a) ¿Imaraykun kusisqa kanku chanin kaymanta qatiykachasqa kaqkuna? b) ¿Imamantan yachasun qatimuq iskay estudiokunapi?
22 “Kusisamiyoqmi chaninkaqta ruwasqamanta qatiykachasqakunaqa, paykunapaqmi hanaq pacha qhapaqsuyuqa.” (Mat. 5:10.) Chayta nisqan qhepamanmi Jesusqa nillarantaq: “Kusisamiyoqmi kankichis, ñoqarayku k’amisuqtiykichispas qatiykachasuqtiykichispas, hinallataq tukuy mana allinkunata llullakuspa qankunamanta rimaqtinkupas. Kusikuychis q’ochukuychis, hanaq pachapi premioykichisqa hatunmi, chay hinatapunin qankunamanta ñawpaq profetakunatapas qatiykacharqanku”, nispa (Mat. 5:11, 12).
23 Cristianokunaqa yachanchismi ñawpaq tiempopi profetakunata hina ‘chaninkaqta ruwasqanchismanta’ runakuna k’amiwananchista yanqamanta huchachawananchista, qatiykachawananchistapas. Ichaqa sichus sasachaykunata aguantasun chayqa, Jehová Diostan kusichisun hatunchasun, chhaynapin kusisqa kasun (1 Ped. 2:19-21). Cristianokunaqa anchatan kusikunchis Jehová Diosta kay tiempopi servisqanchismanta hamuq tiempopi servinanchismantapas, chay kusikuyninchistaqa manan imapas pisiyachinqachu. Diospa Reinonpi Cristowan kuska kamachimunankupaq akllasqa cristianokunaq kusikuynintapas manan pisiyachinmanchu nitaq wak ovejamanta kaq cristianokunaqtapas, paykunaqa Reinoq kamachisqanmi kay Hallp’api wiñaypaq tiyanqaku. Chay sumaq bendicionkunan rikuchin Jehová Dios allinpaq qhawariwasqanchista ñoqanchiswan sumaq sonqo kasqantapas.
24 Astawanraqmi Orqo Patapi Jesuspa discursonmantaqa yachasunman. Qatimuq iskay estudiokunapin chay ancha allin yachachikuyninkunamanta astawan qhawarisunchis. Ñawpaqta qhawarisunchis imaynata Jesuspa yachachisqanman hina kawsasunman chayta.
¿Imaynatan kutichiwaq?
• ¿Imaraykun ‘huch’uyyaykukuspa Diosta maskhaqkuna’ kusisqa kanku?
• ¿Imaraykun ‘llamp’u sonqoyoqkuna’ kusisqa kanku?
• ¿Imaraykun cristianokuna kusisqa kanku qatiykachasqaña kashaspapas?
• Orqo Patapi Jesuspa yachachisqanmanta, ¿mayqen kusikuymi astawan sonqoykiman chayan?
[Tapuykuna]
[7 paginapi dibujo]
Orqo Patapi Jesuspa yachachisqanqa ancha valorniyoqmi, kay tiempopipas anchatan yanapawanchis
[8 paginapi foto]
Khuyapayakuq kasqanchistaqa astawan rikuchinchis runakunaman Bibliamanta yachachispa