Allinpaq hap’isun Kuraq Moisés Jesuspa ruwasqanta

“Señor Diosniykichismi wawqeykichiskuna ukhumanta ñoqa hina profetata sayarichipusunkichis, paytan kasunkichis.” (HECH. 3:22.)

1. ¿Imaynapin Jesucristo runakunapaq tukuy imatapas cambiaran?

ISKAY waranqa watañan pasarun huk wawachaq nacesqanmantapacha, nacesqanraykun hanaq pachapi angelkuna Jehová Diosta hatuncharanku chaytan wakin oveja michiqkunapas uyariranku (Luc. 2:8-14). Chay wawan watakunaq pasasqanman hina wiñaran wiñay hunt’asqa kanankama. 30 watayoq kashaspan payqa allin llank’ayta qallariran, chaypin kinsa wata partinta llank’aran. Manaña unay tiempochu karan chaypas, chaywanmi lliw imapas runakunapaqqa cambiapuran. Paymantan Philip Schaff, allin reqsisqa historiador niran: “Manaña imatapas qelqaranchu chaypas, rimasqanwan ruwasqanwanmi askha libro qelqaqkunata, takiqkunata, charla qoqkunata, hukkunatapas yuyaycharan, manan pi runapas pay hina yachayniyoqqa karanchu”, nispa. Chay yachayniyoq runaqa Jesucriston.

2. ¿Imatan Juan niran Jesusmanta llank’ayninmantapas?

² Jesuspa llank’asqanmanta willaq Juan libron kay hinata tukun: “Askharaqmi kashan Jesuspa tukuy imaymana ruwasqankunaqa, sapankachus qelqasqa kanman chayqa, yuyaykunin manan kay pachantinpas aypanmanchu chay qelqakunata churanapaq” (Juan 21:25). Arí, Apóstol Juanqa yacharanmi chay kinsa wata partinpi Jesuspa ruwasqanmanta, rimasqanmantapas llapantaqa mana qelqay atisqanta. Ichaqa pisillataña chaykunamanta qelqaran chaypas qelqasqanqa ancha valorniyoqmi.

3. ¿Imaynapin aswan allinta entiendesunman Diospa munaynin hunt’akunanpaq Jesuspa tukuy ruwasqanta?

³ Jesusmanta willaq tawantin evangeliomantapas, kanmi huk librokunapi Jesuspa imayna kawsasqanmanta willakuykuna, chaykunaqa iñiyninchispin kallpachawanchis. Paymanta aswan ñawpaqta kawsaq Dios serviq runakunamanta willakuykunan yanapawanchis Diospa munaynin hunt’akunanpaq Jesuspa tukuy ruwasqanta aswanta entiendenanchispaq. Qhawarisunchis wakinninkumanta.

Ñawpaqpi Diospaq hunt’aq runakuna

4, 5. ¿Pikunan rikuchiranku qhepaman Jesuspa ruwananta, imaynata?

⁴ Tawantin Evangeliokunaq willasqanman hinaqa, Moisés, David, Salomón iman kawsayninkuwan rikuchiranku qhepaman Jesús imakuna ruwananta, paymi Rey hina kamachinanpaq Diospa akllakusqan karan. ¿Imapin chay hunt’aq sonqo runakuna Jesusman rikch’akuranku? ¿Imatan paykunamanta yachasunman?

⁵ Biblian willan Moisés profeta kasqanmanta, Jehová Dios Israel runakunawan rimanakuy ruwananpaq Moisesta representantenpaq hap’ikusqanmanta, kacharichiq kasqanmantapas. Jesuspas chhaynallataqmi karan. Davidqa oveja michiqmi karan, enemigonkunata atipaq rey ima, Jesuspas Diospa llaqtanta michiqmi, atipaq reytaq (Eze. 37:24, 25). Salomonqa Diospaq hunt’aq kashaspaqa yachayniyoq reymi karan, kamachisqan tiempopiqa Israel runakunaqa thakpin kawsaranku (1 Rey. 4:25, 29). Jesuspas ancha yachayniyoqmi karan, chaymantapas Biblian paymanta nin: “Thak-kaypa Qollanan”, nispa (Isa. 9:6). Rikusqanchis hina, Jesusqa imaymanapin rikch’akun ñawpaqpi Dios serviq runakunaman, ichaqa Diospa munaynin hunt’akunanpaq Jesuspa ruwasqanqa aswan hatunmi paykunaqmantaqa. Ñawpaqta qhawarisun Jesuswan moiseswan imakunapi rikch’akusqankumanta. Chhaynapin astawanraq valorasun Diospa Churin ruwasqanta.

 Moisesmi Jesusmanta willaran

6. Apóstol Pedroq nisqanman hina, ¿imaraykun Jesusta uyarinanchis?

⁶ Qhawarisunchis Moisespa willasqan profeciamanta, chaytan apóstol Pedro sut’incharan templopi kashaq askha judío runakunaman. Chayqa sucederan 33 watapi Pentecostés fiesta qhepatan, Pedrowan Juanwan huk such’u naceq runata hanpiqtinku. Purishaqta rikuspan chaypi kaq runakunaqa anchata admirakuranku chaymi apostolkunaman phawaylla riranku imaynatan chay sucederan chayta yachanankupaq. Chaymi Pedroqa willaran Jesusmanta chaskisqan Diospa santo espiritunwan chay milagro ruwasqanta. Chaymantataq Hebreo Qelqakunamanta huk profeciata willaran chaytan Jesucristowan tupachiran, kaytan niran: “Moisesmi nirqan: ‘Señor Diosniykichismi wawqeykichiskuna ukhumanta ñoqa hina profetata sayarichipusunkichis, paytan kasunkichis lliw imaymana nisqasuykichista’”, nispa (Hech. 3:11, 22, 23; leeychis Deuteronomio 18:15, 18, 19).

7. ¿Imaraykun Pedroq rimasqan profeciamanta uyariqninkuna yacharankuña?

⁷ Pedrota uyariqkunaqa yacharankun chay profeciamanta. Judío runakunataq karanku chayqa, anchatan Moisesta respetaranku, willasqan profetaq chayamunantataq makilla suyakusharanku, chay profetan Moisesmanta kuraq kanan karan (Deu. 34:10). Moisestaqa Diospa akllasqan kasqanrayku mesías nikunmanña chaypas, chay profetaqa manan Moisés hina Diospa akllasqallanchu kanman, aswanpas paymi Mesías kanan karan, “Jehová Diospa Akllakusqan Cristo” (Luc. 23:35; Heb. 11:26, Edición 1988).

¿Imakunapin Jesuswan Moiseswan rikch’akunku?

8. ¿Imakunapin Moiseswan Jesuswan rikch’akunku?

⁸ Jesuspa kawsayninqa imaymanapin Moisesman rikch’akun. Wawacha kashaqtinkun iskayninkupas wañunanku patapiña kasharanku huk millay reypa makinpi (Éxo. 1:22–2:10; Mat. 2:7-14). Chaymantapas paykunaqa Egiptomantan lloqsimuranku Jehová Diospa waqyasqan, Profeta Oseasmi Diospa nisqanta qelqaran: “Wawallaraq Israel llaqta kashaqtinmi, ñoqaqa payta munakurqani, chay churiytan Egipto suyumanta waqyamurqani”, nispa (Ose. 11:1). Oseasqa Jehová Diospa ‘churin’ Israel llaqta Egiptomanta Moisespa pusasqan lloqsimusqankumantan rimaran, Moisesqa Diospa akllasqanmi karan (Éxo. 4:22, 23; 12: 29-37). Ichaqa chay simikunaqa huk profecian kallarantaq, chayraykun qhepaman hunt’akuran José, María Jesuswan Egiptomanta kutimpuqtinku, rey Herodes wañusqan qhepaman (Mat. 2:15, 19-23).

9. a) ¿Ima milagrokunatan Moisespas Jesuspas ruwaranku? b) ¿Imakunapiwanmi rikch’akunku? (Qhaway  26 paginapi recuadrota.)

⁹ Moisespas Jesuspas ruwarankun milagrokunata, chhaynapin rikuchiranku Jehová Diospa yanapasqanta. Biblian willan Moisés ñawpaqtaqa milagrokuna ruwayta qallarisqanmanta (Éxo. 4:1-9). Askha milagrokunatan unuwan ruwaran. Diospa atiyninwanmi Nilo mayuta, yarqhapi, pukyupi kaq unuta yawarman tukuchiran, Puka qochata iskayman t’aqaran, ch’aki aqo pampapipas qaqamanta unuta lloqsichiran (Éxo. 7:19-21; 14:21; 17:5-7). Jesuspas askha milagrokunatan unuwan ruwaran. Ñawpaqkaq milagro ruwasqanpiqa unutan vinoman tukuchiran (Juan 2:1-11). Huk kutipitaq Galilea qochapi nishu olakuna hatariqtin chayta sayachiran, chaymantapas unupatapin puriran (Mat. 8:23-27; 14:23-25). Qatimuq paginaq recuadronpin willakushan Moiseswan Kuraq Moisés Jesuswan imakunapiwan rikch’akusqankumanta.

Jesusqa profetan

10. a) ¿Imatan profetakuna ruwaqku? b) ¿Imaraykun ninchis Moisespas profetan karan nispa?

¹⁰ Yaqa llapa runakunan yuyaykunku profetakunaqa hamuq tiempopi imakuna sucedenanmanta willaqlla kanankupi, ichaqa manan chayllatachu paykunaqa ruwaranku. Profetakunaqa Diospa yuyaychasqanmi paymanta imaymana ‘musphana ruwasqankunata’ willaqku (Hech. 2:11, 16, 17). Hamuq tiempopi imakuna sucedenanmanta willasqankumantapas Jehová Dios imakuna ruwananmanta, juicionkunamanta iman willaqku. Chaytan Profeta Moisesqa ruwaran. Paymi willaran chunka plagakunawan Egipto llaqtata castigananmanta. Chaymantapas Sinaí orqopin Jehová Diosmanta chaskisqan  kamachikuy simita Israel runakunaman qoran, yachachirantaq Diospa munayninmanta. Chaywanpas paymanta kuraq profetan hamunan karan.

11. ¿Imaraykun nisunman Jesusmi Moisesmantaqa kuraq profeta karan nispa?

¹¹ Qallariy siglopi manaraq Jesús naceshaqtinmi Bautizaq Juanpa papan Zacarías, Profeta hina churinmanta rimaran, imatachus Diospaq ruwananmantan willaran (Luc. 1:76). Bautizaq Juantaq willaran, Moisespa profetizasqan suyakusqanku profeta Jesucristoq chayamunanmanta (Juan 1:23-36). Jesuspas profetan karan, willaranmi hamuq tiempopi imakuna sucedenanmanta. Wañupunanmantan rimaran, willarantaq maypi, imaynata, piqpa makinpi wañupunantapas (Mat. 20:17-19). Chaymantapas willaranmi Jerusalén, templonpas thunichisqa kananmanta (Mar. 13:1, 2). Wakin profeciankunaqa kay tiemponchispin hunt’akushan (Mat. 24:3-41).

12. a) ¿Imaynapin Jesús pachantinmanña chayaq predicación llank’ayta qallarichiran? b) ¿Imaynatan kay tiempopi Jesuspa ejemplonta qatikusunman?

¹² Hamuq tiempopi imakuna sucedenanmanta willasqanmantapas, Jesusqa predicaq, yachachiqmi karan. Diospa reinonmanta allin willakuykunatan valorwan predicaran (Luc. 4:16-21, 43). Chaymantapas ancha allin yachachiqmi karan. “¡Manan hayk’aqpas pipas kay runa hinaqa rimarqanchu!” Nisparaqmi wakin runakunaqa niranku (Juan 7:46). Tukuy sonqowanmi Reinomanta allin willakuykunata predicaran, discipulonkunapas  chayta qhawarispan chhaynata predicaranku. Chhaynapin predicación llank’ayta qallarichiran, chaymi entero Hallp’antinman chayaran, kunankamapas chay llank’ayqa aparikushallanmi (Mat. 28:18-20; Hech. 5:42). Qhayna watallan yaqa qanchis millón cristianokuna 1.500 millón horata predicaranku yachachiranku ima Bibliamanta runakunaman. ¿Tukuy atisqaykitachu chay llank’aypi yanapakushanki?

13. ¿Iman yanapawasun rikch’asqa kashananchispaq?

¹³ Jehová Diosqa hunt’aranpunin Moisés hina profetata kachamunanpaq prometesqantaqa. ¿Imaninkin chaymanta? ¿Manachu astawan confianki hunt’akunanpiña kashaq profeciakunapi? Astawanraqchá confianki. Sichus yuyaymanasun Kuraq Moisespa ejemplonpi chayqa, rikch’asqan kashasun, yachaywanmi imatapas ruwasun, makillataq suyashasun Jehová Diospa p’unchayninta (1 Tes. 5:2, 6).

Criston Diospa kuraq Representantenqa

14. ¿Imaynatan Jehová Dios Moisesta utilizaran Israel llaqtawan rimanakuyta ruwananpaq?

¹⁴ Jehová Diosqa huk rimanakuyta otaq contratota ruwananpaqmi Moisestapas Jesustapas representanten kanankupaq utilizaran. Ñawpaq rimanakuy ruwasqanpiqa, Moiseswanmi Diosqa Israel runakunaman Kamachikuy Simita qoran. Sichus paykuna chay kamachikuyninkunata kasukuspa hunt’ankuman chayqa, Jehová Diosmi paykunata llapa llaqtakunamantapas aswan chaniyoqpaq llaqtanta hina qhawarinman (Éxo. 19:3-8). Chay contratoqa qallariran 1513 watapin (manaraq Jesús hamushaqtin) tukurantaq qallariy siglopi.

15. ¿Imaraykun ninchis Jesusmi Moisesmantaqa Diospa kuraq representanten nispa?

¹⁵ 33 watapin Jehová Diosqa huk contratota ruwaran “cheqaq Israel llaqtan[wan]”, chay mosoq llaqtaqa, hanaqpachapaq akllasqa cristianokunan kanku (Gál. 6:16). Ñawpaq contratopiqa representanten Moiseswanmi Jehová Dios kamachikuyninkunata p’alta rumikunapi qelqaspa Israel llaqtaman qoran. Representanten Jesusta utilizaspa ‘cheqaq Israel llaqtanwan’ mosoq contrato ruwasqanmi ichaqa aswan valorniyoq, Diosmi kamachikuyninkunata chay cristianokunaq sonqonpi qelqaran (leeychis 1 Timoteo 2:5 , Hebreos 8:10). Kunanqa ‘cheqaq Israel llaqtan’ llapa llaqtakunamantapas aswan chaniyoq Diospa llaqtan kapun, Diospaq hunt’aq kasqanrayku (Mat. 21:43). Chay mosoq llaqtapi tarikuq akllasqa cristianokunaña mosoq contratopi kashanku chaypas, manan paykunallachu favorecesqa kanku. Chay contrato ruwakusqanraykun ancha askha runakuna, millonninpi wañupuq runakunapas wiñaypaq askha bendicionkunata chaskinqaku.

Jesusmi Kacharichiwaqninchis

16. a) ¿Imaynapi tarikuqtinmi Jehová Dios Moiseswan llaqtanta salvaran? b) Éxodo 14:13 nisqanman hina, ¿pitaq salvaqninchisri?

¹⁶ Egiptomanta Israel llaqta lloqsimunan tutapin, huk ángel kamachisqa karan llaqtapi llapa phiwita wañuchinanpaq. Chay raykun Israel runakunaq wawanqa peligropi tarikuranku. Ichaqa Jehová Diosmi Moiseswan llaqtanta kamachiran, Pascuapaq borregoq yawarninta wasipunkunkuq iskaynin sayaq k’aspinpi chakanpiwan ch’aqchunankupaq, chayta ruwaspan mana wañunkumanchu (Éxo. 12:1-13, 21-23). Israel runakunaqa kasukurankun chay kamachikuyta chhaynapin wawankuta wañuymanta salvaranku. Chaymantaqa, Egiptomanta Israel llaqta lloqsimuqtinmi sasachakuypi tarikuranku, Puka qochan ñawpankupi kasharan, qhepankutataq paykuna contra Egipto ejército phawamusharanku. Chaypipas kaqmantan Jehová Diosqa llaqtanta Moiseswan salvaran, paymi lamar qochata iskayman t’aqaran (Éxo. 14:13, 21).

17, 18. ¿Imaraykun nisunman Jesusmi Moisesmantaqa kuraq kacharichiwaqninchis nispa?

¹⁷ Admirakunchisña imaynata ñawpaq tiempopi Jehová Dios llaqtanta qespichisqanmanta  chaypas, manan imapaschu Churinwan huchamanta kacharichiwasqanchiswan tupanachisqaqa (Rom. 5:12, 18). Kasukuq runakunaqa huchamantan ‘wiñaypaq qespichisqa’ kanchis (Heb. 9:11, 12). Jesuspa sutinqa “Jehová Diosmi Salvaq” ninanmi. Salvawaqninchis Cristoqa manan huchanchiskunallamantachu kacharichiwanchis, sacrificakusqanraykun hamuq tiempopaq sumaq kawsaytapas suyakusunman. Chaymantapas huchamanta kacharichiwaspanchismi Jesusqa Diospa phiñakuyninmanta qespichiwanchis, hinallataq Dioswan allinpi kananchispaq yanapawanchis (Mat. 1:21).

¹⁸ Huchanchiskunamanta kacharichisqa kasqanchisraykun pisi tiempollamanta onqoymanta wañuymantawan kacharichisqa kasun. Chayta allinta entiendenaykipaq yuyaykuy Jesús Jairoq wasinta riqtin ima sucedesqanpi. 12 watanpi kashaq ususinmi chayraq wañurapusqa chayta yachaspan Jesusqa Jairota niran: “Ama mancharikuychu, iñillay, kawsallanqan”, nispa (Luc. 8:41, 42, 49, 50). Nisqanman hinan sipaschata kawsarichiran. ¡Maytachá kusikuran tayta mamanqa! Chhaynallataqmi ancha kusikuy kanqa ‘aya p’ampanakunapi lliw kaqkuna’ Jesuspa kunkanta uyarispa kawsarimpuqtinkupas (Juan 5:28, 29). Arí, Jesusmi Kacharichiwaqninchis Salvawaqninchispas (leeychis Hechos 5:31; Tito 1:4; Apo. 7:10).

19, 20. a) ¿Imapin yanapawanchis Kuraq Moisespa ruwasqanpi yuyaymanay? b) ¿Imamantan yachasun hamuq estudiopi?

¹⁹ Runakunatan yanapasunman Jesuspa sacrificakusqanrayku wiñay kawsayman aypanankupaq, chayraykun predicanchis yachachinchispas (Isa. 61:1-3). Yuyaymanasun Diospa munaynin hunt’akunanpaq Kuraq Moisés Jesuspa ruwasqanpi, chhaynapin astawan confiasun kay millay pachata tukuchiqtin salvawananchispi (Mat. 25:31-34, 41; Apo. 7:9, 14).

²⁰ Jesusqa Moisespa mana hayk’aq ruwanankunatan ruwaran chaymi sutichakun Kuraq Moisés nispa. Profeciakuna willasqan, Jehová Dios mosoq contratota ruwananpaq Jesusta utilizasqanpas llapa runakunaq allinninpaqmi. Chaymantapas huchamanta kacharichisqa kasqanchisqa wiñaypaqmi, manan iskay kinsa watallapaqchu. Ñawpaq tiempopi tukuy sonqowan Dios serviq huk runakunapas askhatan Jesusmanta yachachiwasunman. Hamuq estudiopin yachallasuntaq imaraykun Jesusta nikun Kuraq David, Kuraq Salomón nispa.

¿Kutichiwaqchu?

Imaraykun ninchis Jesusmi Moisesmantaqa . . .

• . . . kuraq profeta nispa?

• . . . kuraq representante nispa?

• . . . kuraq kacharichiq nispa?

[Tapuykuna]

[26 paginapi dibujo recuadropiwan]

 Moiseswan Jesuswan IMAKUNAPIWAN RIKCH’AKUSQANKU

□ Sumaq kawsayninkutan saqeranku Jehová Diosta llaqtantawan servinankupaq​—(2 Cor. 8:9; Fili. 2:5,7; Heb. 11:24-26)

□ Diospa akllasqanmi karanku​—(Mar. 14:61, 62; Juan 4:25, 26; Heb. 11:26)

□ Jehová Diospa sutinpin hamuranku​—(Éxo. 3:13-16; Juan 5:43; 17:4, 6, 26)

□ Llanp’u sonqo runan karanku​—(Núm. 12:3; Mat. 11:28-30)

□ Jehová Diosmi paykunawan askha runakunata alimentaran​—(Éxo. 16:12; Juan 6:48-51)

□ Iskayninkun juez karanku, Diospa kamachikuynintapas qoranku​—(Éxo. 18:13; Mal. 4:4; Juan 5:22; 15:10)

□ Diospa llaqtanta pusanankupaqmi churasqa karanku​—(Núm. 12:7; Heb. 3:2-6)

□ Jehová Diospa hunt’aq testigonmi karanku​—(Heb. 11:24-29; 12:1; Apo. 1:5)

□ Wañupuqtinkuqa Diosmi asegurakuran cuerponkuta mana pipas tarinanpaq​—(Deu. 34:5, 6; Luc. 24:1-3; Hech. 2:31; 1 Cor. 15:50)