‘Angelkunaqa Diospa kamachin ruwaq espiritukunan kanku’

‘Angelkunaqa Diospa kamachin ruwaq espiritukunan kanku, paykunaqa Diospa qespichisqankunaq allinninpaq yanapaqta kachamusqanmi kanku.’ (HEB. 1:14.)

1. ¿Imaraykun anchata kallpachawanchis Mateo 18:10, Hebreos 1:14 textokuna?

JESUSMI qatikuqninkunata mana pipas misk’achinanmanta rimaspa niran: “Paqtataq, kay huch’uychakunamanta mayqentapas pisipaq hap’iwaqchis; niykichismi hanaq pachapi angelninkunaqa hanaq pachapi kaq Yayaypa uyanta qhawashankupunin”, nispa (Mat. 18:10, Mosoq Rimanakuy). Apóstol Pablopas hunt’aq angelkunamantan qelqaran: ‘Llapan angelkunaqa Diospa kamachin ruwaq espiritukunan kanku, paykunaqa Diospa qespichisqankunaq allinninpaq yanapaqta kachamusqanmi kanku’, nispa (Heb. 1:14). Arí, Diosqa angelninkunawanmi yanapawanchis chayta yachayqa anchatan kallpachawanchis. ¿Imatawanmi Biblia yachachin angelkunamanta? ¿Imaynatan yanapawanchis? ¿Imatan paykunamanta yachasunman?

2, 3. ¿Imayna organizasqan angelkuna kashanku, imakunatan ruwanku?

² Hanaq pachapiqa millonninpin Jehová Diospa “atiyniyoq” angelninkuna kashan, paykunan Diospa ‘munayninta ruwanku’ (Sal. 103:20; leeychis Apocalipsis 5:11). Angelkunaqa libren kanku imata decidinankupaqpas, sapankankun imayna kasqankupi hukniray kanku, Jehová Dios hinataq munakuq, chanin, khuyapayakuq kanku. Paykunaqa allin organizasqan kashanku Diosta servispa ruwanankuta hunt’anankupaq. Ñawpaqtaqa arcángel Miguelmi kashan, chaymi hanaq pachapi Jesuspa sutin (Dan. 10:13; Jud. 9). “Payqa karqanñan manaraq imapas kamasqa kashaqtin”, chaymantapas paymi ‘Simi’ otaq Diospa rantinpi rimaq, paywanmi Jehová Diosqa tukuy imaymanata kamaran (Col. 1:15-17; Juan 1:1-3).

³ Arcangelpa kamachisqanta ruwaq angelkunan serafinkuna kashanku, paykunaqa Jehová Diospa ch’uya kayninmantan rimanku, Diospa llaqtantapas yanapanku kamachikuyninkunaman hina kawsaspa ch’uya kanankupaq. Chaymantapas querubinkunan kashanku, chay angelkunaqa Diospa ancha hatun kamachikuq kasqantan respetachinku (Gén. 3:24; Isa. 6:1-3, 6, 7). Wakin angelkunataq mensajero otaq willaq kanku, paykunaqa huk ruwaykunata aparispan Diospa munayninta ruwanku (Heb. 12:22, 23).

4. a) ¿Imatan angelkuna ruwaranku Jehová Dios Hallp’ata kamaqtin? b) ¿Imaynapin tarikunkuman karan Adán Eva Diosta kasukuqtinku?

 ⁴ Angelkunaqa anchatan kusikuranku kay Hallp’ata Jehová Dios runakunaq tiyananpaq preparashaqtin sapankankutaqmi ruwanankuta hunt’aspa yanapakuranku (Job 38:4, 7). Jehová Diosqa ‘runatan angelkunamanta as pisi sullk’ata’ kamaran, ichaqa payman rikch’akuqtan ruwaran chayraykun munakuq, yachayniyoq, khuyapayakuq kanchis (Heb. 2:7; Gén. 1:26). Sichus Adanwan Evawan Diosta kasukunkuman karan chayqa, wiñaypaqmi mirayninkuwan paraisopi tiyankuman karan, huk nisqallataq familia hina angelkunawan kuska Jehová Diosta yupaychankuman karan.

5, 6. ¿Iman pasaran hanaq pachapi Diospa familianwan, imatan Dios ruwaran?

⁵ Angelkunaqa anchatachá phiñakuranku Diospa familian ukhupi Pay contra huk ángel hatariqtin. Huknin angelmi manaña kusisqachu sientekuran Diosta yupaychaspa aswanpas paymi yupaychasqa kayta munaran. Kay angelqa Diospa ancha hatun kamachikuq kasqantan iskayachiran, hinaspapas Diospa contranpin huk gobiernota sayarichiyta munaran. Chhaynapin Satanasman tukupuran, chay simiqa “Churapakuq” ninanmi. Satanasqa llullakuspan ñawpaq warmi qhariq sonqonta suwaran, chhaynapin paykunapas Satanaswan kuska ancha munakuq Kamaqninku contra hatariranku (Gén. 3:4, 5; Juan 8:44).

⁶ Hinan Jehová Diosqa Satanasta juzgaran, kaytan niran: “Qantawan warmitawanmi cheqninachisqaykichis, mirayniykitawanpas paypa miraynintawanpas, mirayninmi umaykipi t’ustusunki, qantaq talonninpi kaninki”, nispa (Gén. 3:15). Chay ñawpaqkaq profeciaq nisqanman hina, Satanasmi ‘warmiwan’ cheqninakunan karan. Chay warmiqa hanaq pachapi Diospa lliw angelninkunan, paykunan Diospaq kanku munasqa esposa hina. Chay profeciaq imayna aparikunan “pakasqa[ña]” karan chaypas pisi pisimantan yachakunan karan, chaypi Diospa rimasqanqa allin suyakuyta hamuq tiempopaq qoran. Diosqa ñawpaqmantañan yuyaykuran huknin angelninwan contranpi hatariqkunata tukuchinanpaq hinaspa “hanaq pachapi kaqkunatapas kay pachapi kaqkunatapas llapallanta” huñunanpaq (Efe. 1:8-10).

7. ¿Imatan Noepa tiemponpi wakin angelkuna ruwaranku? ¿Imanaranmi Jehová Dios paykunata?

⁷ Noepa tiemponpin wakin angelkuna “hanaq pacha tiyanankuta” saqemuspa aycha cuerpoman tukuranku, chhaynapi kay Hallp’aman hamuspa warmikunawan puñunankupaq (Jud. 6; Gén. 6:1-4). Diosqa castigaranmi chay angelkunata espiritualpi laqhayaq tutaman wikch’uyuspa. Chhaynapin Satanaswan kuska ‘mana allin espiritukunaman’ tukupuranku, chaymantapas Dios serviqkunaq millay enemigonmi kapuranku (Efe. 6:11-13; 2 Ped. 2:4).

¿Imaynatan angelkuna yanapawanchis?

8, 9. ¿Imaynatan Jehová Dios serviqninkunata angelninkunawan yanaparan?

⁸ Angelkunaqa askha Dios serviqkunatan yanaparanku, paykunamanta wakinmi karanku Abrahán, Jacob, Moisés, Josué, Isaías, Daniel, Pedro, Juan, Pablo, Jesús ima. Chaymantapas Diospa juicionta aparispankun millay runakunata wañuchiranku, profeciakunatan willaranku hinallataq Diospa yachachikuyninkunatapas, paykunawanmi Diosqa Moisesman kamachikuyninkunata qoran (2 Rey. 19:35; Dan. 10:5, 11, 14; Hech. 7:53; Apo. 1:1). Kunanqa hunt’asqatan Diospa Simin Qelqata hap’inchis, chayraykun angelkunaqa manaña Diospa yachachikuyninkunata willankuchu (2 Tim. 3:16, 17). Chhaynaña kaqtinpas paykunaqa Diospa munaynintan ruwashanku serviqninkunata yanapaspa.

⁹ Bibliaq nisqan hina, angelkunaqa “Señor Diosta manchakuqkunatan muyuykunpas qespichinpas” (Sal. 34:7; 91:11). Satanasmi runakuna pruebakunapi tarikuqtinku Diospaq hunt’aq kanankuta iskayachiran, chayraykun Diosqa hinallata qhawan imaymana pruebaman churawananchista (Luc. 21:16-19). Diosmi ichaqa yachan ima ratopichus manaña pruebawan muchunanchista, payqa yachanmi hayk’aqchus paypaq hunt’aq sonqo kasqanchista rikuchinchisña chayta (leeychis 1 Corintios 10:13, Edición 1988). Jehová Dios munaqtinqa angelkunaqa liston kashanku yanapawananchispaq. Paykunaqa yanaparankun Sadracta, Mesacta, Abednegota, Danielta, Pedrota ima. Ichaqa manan Estebanta Santiagotapas hark’arankuchu enemigonkuq wañuchisqan kanankumanta (Dan. 3:17, 18, 28; 6:22; Hech. 7:59, 60;  12:1-3, 7, 11). ¿Imarayku? Imaynapi tarikusqankuqa hukniraymi karan manataqmi hukkuna hinachu kaq pruebapi tarikuranku. Chhaynallataqmi karan Alemania nacionpipas, sinchi llank’ana campokunapi kaqkunata yaqa llapankutaña Jehová Dios wañuymanta qespichiran chaypas, wakinqa wañuchisqan karanku.

10. ¿Imaynatan Jehová Dios yanapawallasunmantaq?

¹⁰ Bibliaqa manan ninchu sapankanchispa angelninchis kananta. Ichaqa ninmi “munayninman hina imatapas Diosmanta mañakuqtinchisqa pay uyariwananchista” (1 Juan 5:14). Jehová Diosqa kachamunmanmi huk angelninta yanapawananchispaq, ichaqa yaqapaschá hukniraymanta yanapawasunman. Huk iñiqmasinchispa sonqontan kuyurichinman yanapawananchispaq consolawananchispaq ima. Otaq yachayta, kallpata qowasunman “khiska t’ipasqa hina nanayta” aguantananchispaq, yaqapaschá chay nanaywanqa sientekusunman ‘Satanaspa kamachinpas saqmawashasunman’ hina (2 Cor. 12:7-10; 1 Tes. 5:14).

Jesuspa ejemplon

11. a) ¿Imaynatan angelkuna Jesusta yanaparanku? b) ¿Imatan Jesús rikuchiran Diospaq hunt’aq kasqanwan?

¹¹ ¿Imakunatan angelkuna ruwaranku Jesús kay Hallp’aman hamuqtin? Angelkunaqa willarankun Jesuspa nacesqanmanta, kawsarimpusqanmanta ima, yanaparankutaq kanpas. Manaraq presota hap’ishaqtinkun huk ángel kallpacharan. Ichaqa manan hark’arankuchu presota hap’ispa wañuchinankuta (Mat. 28:5, 6; Luc. 2:8-11; 22:43). ¿Imarayku? Diospa munayninta hunt’ananpaqmi sacrificakunan karan, chhaynapin rikuchiran mana huchayoq ch’uya runa sinchi sasachakuypiña tarikuspanpas Diospaq hunt’aq kananta. Chayraykun Diosqa mana hayk’aq wañuqta kawsarichiran hinaspa “tukuy atiyta” qoran lliw angelkunapas payta kasukunankupaq (Mat. 28:18; Hech. 2:32; 1 Ped. 3:22). Chhaynapin sut’ita yachakuran Diospa warminpa miraynin Jesús kasqanta (Gén. 3:15; Gál. 3:16).

12. ¿Imaynatan ñoqanchispas Jesús hina “allin yuyaywan” kawsasunman?

¹² Jesusqa manan hayk’aqpas Jehová Diosta probananpaq yanqapas qasi kawsayninta peligroman churaqchu, Diospa angelninkuna yanapananta suyaspa (leeychis Mateo 4:5-7). Ñoqanchispas Jesús hinan “allin yuyaywan” kawsananchis. Qatiykachasqa kaspa anchataña Jehová Diospi confianchis yanapawananchispaq chaypas, manan yanqapas qasi peligropi churakunanchischu (Tito 2:12).

¿Imatan hunt’aq angelkunamanta yachanchis?

13. ¿Imatan angelkunamanta yachanchis 2 Pedro 2:9-11 textomanta? ¿Imaynatan ejemplonta qatikusunman?

¹³ Diospa churasqan umalliqkunata ‘k’amiq’ cristianokunata anyaspan apóstol Pedro angelkunaq ejemplonta qhawarichiran. Angelkunaqa atiyniyoqña kanku chaypas k’umuykukuqmi kanku, paykunaqa Jehová Diosta respetasqankuraykun mana pitapas juzgankuchu nitaq huchachankuchu (leeychis 2 Pedro 2:9-11). Ñoqanchispas paykuna hinan kananchis, manan pitapas huchachashananchischu, aswanpas Diospa llaqtanpi kaq umalliqkunata respetaspa tukuy imatapas  chanin Juez Jehová Diospa makinpi saqenanchis (Rom. 12:18, 19; Heb. 13:17).

14. ¿Imaynatan angelkuna yachachiwanchis k’umuykukuq kayta?

¹⁴ Qhawarisunchis imaynatawanchus angelkuna k’umuykukuq kasqankuta rikuchinku chayta. Wakin angelkunata sutinta tapuqtinkun mana willayta munarankuchu (Gén. 32:29; Jue. 13:17, 18). Millonninpiña angelkuna kanku chaypas, Bibliaqa iskay angelkunaq sutillanmantan riman, Miguelmanta Gabrielmantawan. Manan sutinkuta willanchu paykunata mana yupaychananchisrayku (Luc. 1:26; Apo. 12:7). Apóstol Juan huk angelman yupaychananpaq k’umuykuqtinmi, chay ángel niran: “Ama qonqorikuwaychu! Ñoqaqa kamachimasiykin kani”, nispa (Apo. 22:8, 9). Arí, Diosllatan yupaychananchis payllamantataqmi mañakunanchis (leeychis Mateo 4:8-10).

15. ¿Imaynatan angelkuna rikuchinku pacienciayoq kasqankuta?

¹⁵ Angelkunaqa pacienciayoqmi kallankutaq. Paykunaqa anchatan munanku Diospa pakasqa yachaynin reqsiyta. Bibliaq nisqan hina, “chaykunatan kikin angelkunapas yachaytapuni munanku” (1 Ped. 1:12). Ichaqa manan wakin pakasqa yachaymanta yachankuraqchu. ¿Ima ninkun chaymanta? Pacienciawanmi suyakunku Jehová Dios “iñiq t’aqawan” “tukuy imaymana yachayninta [...] reqsichinanpaq” tiempo chayamunanta (Efe. 3:10, 11, Edición 1988).

16. ¿Imatan angelkuna yachankuman imayna comportakusqanchiswan?

¹⁶ Biblian willawanchis sasachakuykunapi tarikuqtinchis angelkuna ‘qhawawashasqanchista’ (1 Cor. 4:9). Paykunaqa imayna comportakusqanchistan qhawamunku anchatataq kusikunku Diospa munayninman hina kawsaqtinchis. Huk cristiano huchallikusqanmanta kutirikuqtinpas maytan q’ochukunku (Luc. 15:10). Chaymantapas angelkunaqa qhawamushankun cristianakunaq comportakusqankuta. Bibliaq nisqan hina, “warmiqa umanta qatakunan angelkunaq allinpaq qhawasqan kananrayku” (1 Cor. 11:3, 10). Arí, angelkunaqa kusikunkun cristianakuna, lliw Dios serviqkunapas congregacionpi kaq umalliqkunata kasukuqtinku. Kasukuqtinchisqa allin ejemplon paykunapaq kanchis.

Angelkunaqa yanapawanchismi predicacionpi

17, 18. ¿Imaynapin yachanchis angelkuna predicacionpi yanapawasqanchista?

¹⁷ Angelkunaqa ancha importante ruwaykunatan “Señorpa p’unchayninpi” ruwanku. 1914 watapi Diospa Reinon hanaq pachapi takyachisqa kaqtinmi “Miguel[qa] angelninkunantin” Satanasta supayninkunatawan qarqomuran (Apo. 1:10;  11:15; 12:5-9). Chaymantapas apóstol Juanmi rikuran “hanaq pachanta wak ángel phalashaqta. Chay angelmi wiñay qespikuypaq allin willakuykunata kay pachapi tiyaqkunaman [...] willanan karqan”. Kaytan niran: “Diosta manchakuychis, payta yupaychaychis, juzganan p’unchaymi chayarqamunña. Yupaychaychis Diosta, paymi hanaq pachatapas kay pachatapas lamar-qochatapas pukyukunatapas kamaqqa”, nispa (Apo. 14:6, 7). Saqraña tukuy kallpanwan hark’awanchis allin willakuykuna predicananchista chaypas, angelkunaq yanapayninwanqa atisunmi allin willakuykuna apariyta (Apo. 12:13, 17).

¹⁸ Kunanqa manañan angelkuna ñoqanchiswan rimankuñachu allin sonqoyoq runakunaman pusawananchispaq imaynan Felipeta huk ángel Etiopía runaman pusaran hinata (Hech. 8:26-29). Manaña rikunchischu chaypas angelkunaqa ñoqanchiswanmi predicacionpi llank’ashanku, paykunan yanapawanchis ‘llapallan wiñay kawsaypaq [sonqoyoq] kaqkunata’ tarimunanchispaq, chaytan yachanchis askha experienciakunata uyarispa (Hech. 13:48). * Chayraykun kallpachakunanchis sapa kutilla predicacionman lloqsinanchispaq, ‘espiritupi cheqaq-kaypiwan’ Diosta yupaychay munaq runakunata tarimunanchispaqpas (Juan 4:23, 24).

19, 20. ¿Ima ruwaykunatan angelkuna aparinku ‘kay tiempo p’uchukapunanpaqña kashaqtin’?

¹⁹ ‘Kay tiempo p’uchukananpaqña’ kashasqan tiempomanta rimaspan Jesús niran: “Angelkunan hamuspanku chanin runakuna ukhumanta mana chanin runakunata t’aqanqaku”, nispa (Mat. 13:37-43, 49). Angelkunaqa llank’allankutaqmi hanaq pachapaq akllasqakunata huñuypi chhaynapi sellasqa kanankupaq (leeychis Mateo 24:31; Apo. 7:1-3). Chaymantapas angelkunaqa Jesuswanmi kashanqaku “ovejakunata cabrakunamanta” t’aqaqtin (Mat. 25:31-33, 46).

²⁰ “Señor Jesús hanaq pachamanta atiyniyoq angelninkunawan” hamuqtinmi ‘Diosta mana reqsiqkunata, Señorninchis Jesucristoq allin willakuyninkunatapas mana kasukuqkunatawan’ wiñaypaq tukuchipunqa (2 Tes. 1:6-10). Apóstol Juanpas chhaynatan huk rikhuriypi rikuran. Jesustan angelninkunatawan rikuran yuraq caballokunapi hamushaqta chanin kaq guerrapi maqanakunankupaq (Apo. 19:11-14).

21. ¿Imatan ruwanqa Satanasta supayninkunatapas ‘chinkay-chinkay ukhuq llaventa hatun cadenatawan apaq’ ángel?

²¹ Apóstol Juanmi rikullarantaq “huk angelta hanaq pachamanta uraykamushaqta [...] chinkay-chinkay ukhuq llaventa hatun cadenatawan apaykusqata”. Chay angelqa arcángel Miguelmi, paymi Saqrata supayninkunatawan chinkay chinkay ukhuman wikch’uyunqa. Waranqa wata Kamachikuy tukuqtintaq pisi tiempollapaq kacharisqa kanqa, mana huchayoq ch’uya runakunata huk kutillatawanña pruebaman churananpaq. Chay qhepamantaq Satanás lliw Diosta mana kasukuqkunapas wiñaypaq chinkachisqa kanqaku (Apo. 20:1-3, 7-10; 1 Juan 3:8). Chayraqmi tukupunqa Diosta mana kasukuy.

22. a) ¿Ima ruwaykunatan angelkuna aparinqaku kay millay pacha tukuchisqa kaqtin? b) ¿Imaynan sientekunchis angelkuna yanapawasqanchismanta?

²² Satanaspa kamachisqan pachaqa pisi tiempollamantan tukupunqa ñoqanchistaq kacharichisqa kasun. Chay sucedeqtinmi angelkunaqa ancha importante ruwaykunata ruwanqaku, chhaynapin Dioslla kamachinanpaq derechoyoq kasqanta sut’ita rikukunqa, runakunapaq Diospa munasqanpas kay Hallp’api hunt’akunqa. Cheqaqtapunin ‘angelkunaqa Diospa kamachin ruwaq espiritukuna kanku, paykunaqa Diospa qespichisqankunaq allinninpaq yanapaqta kachamusqan kanku’. Anchatan Jehová Diosta agradecekunchis angelninkunawan munayninta ruwananchispaq yanapawasqanchismanta, chhaynapi wiñay kawsayman aypananchispaq.

[Uranpi willakuy]

¿Imaynatan kutichiwaq?

• ¿Imayna organizasqan angelkuna kashanku?

• ¿Imatan wakin angelkuna Noepa tiemponpi ruwaranku?

• ¿Imaynatan Dios angelkunawan yanapawanchis?

• ¿Imakunatan angelkuna kay tukukuy tiempopi ruwashanku?

[Tapuykuna]

[21 paginapi dibujo]

Angelkunaqa kusisqan Diospa munayninta ruwanku

[23 paginapi dibujo]

Jehová Dios munaqtinqa angelkunaqa liston kashanku Danielta hina yanapawananchispaq

[24 paginapi fotokuna]

Ama manchakusunchu, angelkunan predicacionpi yanapawashanchis

[Fotota horqorqan]

Globo terráqueo: NASA photo