¿Imarayku Cristota qatikunanchis?
¿Imarayku Cristota qatikunanchis?
‘Pipas qhepayta hamuyta munaqqa pay kikinta negakuchun [...] qhepaytataq hamuchun.’ (LUC. 9:23.)
1, 2. ¿Imarayku yuyaymanananchis Cristota qatikusqanchispi?
¡ANCHATACHÁ Jehová Diosqa kusikun askha wayna sipaskuna kuraq runakunapas iñiyninkupi wiñarisqankuta rikuspa! Qanpas iñiyniykipi wiñarishanki chayqa kallpachakushallay Bibliata estudianaykipaq, huñunakuykunaman rinaykipaq, chhaynapin astawan yachanki cheqaq yachachikuykunata. Chay qhepamantaq Jesuspa kay nisqanpi yuyaykunayki kanqa: “Pipas qhepayta hamuyta munaqqa pay kikinta negakuchun, cruzpi [otaq k’aspipi] ñak’arishaq hinataq sapa p’unchay ñak’arispa qhepayta hamuchun” (Luc. 9:23). Chay textopi nisqan hina, qan kikiykitan negakunayki, chaymantataq Cristota qatikunayki. ¿Imaraykun chayta ruwanayki? Chay tapuytan kay estudiopi kutichikunqa (Mat. 16:13-16).
2 ¿Jesuspa yupinta unayña qatikuqkunari? Ñoqanchispas ‘astawansi wiñashanallanchis’ (1 Tes. 4:1, 2, Mosoq Rimanakuy). Iskay kinsa watallaraq otaq unayña Diosta servishanchis chaypas Cristota imarayku qatikusqanchispin yuyaymanananchis, chaymi yanapawasun Pabloq nisqan hina iñiyninchispi ‘astawan wiñashananchispaq’. Pisqamanta yachasun.
Jehová Dioswan hukllachakusun
3. ¿Imakunan yanapawasun Diosta reqsinapaq?
3 Atenas llaqtata rispan apóstol Pablo “Areópago huñukuy chawpipi sayaykuspa” niran: “[Diosmi] paykunapaq tiempokunatapas, tiyanankuq qorpankunatapas churapurqan. Chaytan Diosqa ruwarqan runakuna payta maskhanankupaq, ichapas imaynallamantapas reparaspa payta tarinkuman. Chaywanpas Diosqa manan sapankanchismantaqa karupichu kashan”, nispa (Hech. 17:22, 26, 27). Arí, Diosta maskhaqkunaqa tarinkumanmi. ¿Imatan ruwana? Ñawpaqtaqa, Diospa kamasqantan qhawarina, chaypin yachanchis imayna Dios kasqanta atiyniyoq kasqantapas. Arí, agradecido sonqowan Diospa kamasqankunapi yuyaymanaspan Kamaqninchista reqsisun (Rom. 1:20). Bibliapas yanapawasunmi, chaypin Jehová Dios paymanta imaymanata willawanchis (2 Tim. 3:16, 17). Ruwasqankunapi yuyaymanaspa, runakunata imayna qhawarisqanta yachaspan paytaqa astawan reqsisun (Sal. 77:12).
4. ¿Imaynapin Jesusta qatikusqanchis yanapawasunman Jehová Dioswan hukllachakunanchispaq?
4 Chaymantapas Jehová Dioswan hukllachakunapaqqa Cristotan qatikunanchis. Jesusqa ‘manaraq kay pacha kashaqtinmi’ Taytanpa ñawpaqenpi hatunchasqaña karan (Juan 17:5). Paymi ‘Diospa kamasqanpi Qollana’ (Apo. 3:14). ‘Manaraq imapas kamasqa kashaqtinmi’ unay tiempo hanaq pachapi Taytanwan kashaspa imaymanata ruwaran. Jesusqa manan Jehová Diosmanta karunchakuranchu aswanmi kusisqa paypa ñawpaqenpi llank’aran, chaymi hukllachasqa kawsaranku. Jesusqa manan qhawallaranchu Taytanpa imayna kasqanta, sientesqanta, sumaq kayninkunatapas, aswanmi chaykunamanta yachaqakuran. Chayraykun kay kasukuq churiqa Taytanman rikch’akuran chaymi Bibliapas nin: “Mana rikuna Diospa rikch’ayninmi”, nispa (Col. 1:15). Arí, Cristota qatikuspallan Jehová Dioswan hukllachakusun.
Jehová Diosman astawan rikch’akusun
5. ¿Imatan ruwananchis Jehová Diosman rikch’akunapaq? ¿Imarayku chayta ruwananchis?
5 Runakunaqa Diospa rikch’ayninman hinan ruwasqa kashanchis chayraykun pay hina sumaq kayniyoq kanchis (Gén. 1:26). Apóstol Pablon cristianokunata kallpacharan: “Diospa munasqa wawankunan kankichis, chayrayku payman rikch’akuq kaychis”, nispa (Efe. 5:1). Diosman rikch’akunapaqqa Cristotan qatikunanchis. ¿Imarayku? Payllan Jehová Dios hina karan sientesqanpi, imayna kasqanpi, yuyaykusqanpipas. Payllan Taytanmanta sut’illanta yachachiran. Jesusqa manan Taytanpa sutillantachu yachachiran, yachachiranmi imayna kasqantapas (leeychis Mateo 11:27). Chaytan rikuchiran rimasqanwan yachachisqanwan ruwasqanwanpas.
6. ¿Imatan Jehová Diosmanta yachanchis Jesuspa yachachisqanpi?
6 Yachachisqanpin Jesusqa willaran Jehová Dios kamachin runakunamanta ima munasqanta, paykuna munakusqantapas (Mat. 22:36-40; Luc. 12:6, 7; 15:4-7). Chunka Kamachikuy Simimanta hukninkaqmi nin: “Aman wasanchankichu”, nispa. Chaymanta rimaspan sut’incharan manaraq huchallikushaspa runaq sonqonpi ima sucedesqanta chayta Jehová Dios imayna qhawarisqantapas. Niranmi: “Pipas huk warmita munapakuspa qhawaqqa ñan sonqonpi chay warmiwan wasanchay huchata ruwanña”, nispa (Éxo. 20:14; Mat. 5:27, 28). Hinaspapas fariseokunan Kamachikuy Simita waqllichispa yachachiranku: runamasiykita munakunki awqaykitataq cheqnikunki, nispa. Chaytan Jesús sut’incharan Taytanpa yuyaykusqanta willaspa, niranmi: “Munakuychis awqaykichiskunata, [...] mañapuychis k’amiqniykichiskunapaqpas qatiykachaqniykichiskunapaqpas”, nispa (Mat. 5:43, 44; Éxo. 23:4; Lev. 19:18). Jehová Diospa yuyaykusqanta, sientesqanta, ñoqanchismanta ima munasqantapas astawan entiendespan payman rikch’akusun.
7, 8. ¿Imatan Jehová Diosmanta yachanchis Jesuspa ruwasqanmanta rimasqanmantapas yachaspa?
7 Chaymantapas, Jesusqa ruwasqanpi rimasqanpin rikuchiran Taytanpa imayna kasqanta. Evangelio qelqakuna willasqan hina, Jesusqa anchatas khuyapayasqa wakchakunata ñak’ariqkunatapas, phiñakusqas apostolninkunata wawakuna payman asuykushaqtin hark’asqankumantapas. ¿Manachu chay willakuykunata ñawinchasqanchis Jehová Diospa sientesqanta yachachiwanchis? (Mar. 1:40-42; 10:13, 14; Juan 11:32-35.) Jesuspa ruwasqanpin reparanchis Diospa tawa hatun sumaq kayninkunata. Milagrokunata ruwasqanpin rikuchiran hatun atiy chaskisqanta, chay atiywanqa runakunaq allinnillantan ruwaran manataqmi hayk’aqpas munasqantaqa ruwaranchu (Luc. 4:1-4). Qolqe sonqo runakunata yupaychana wasipi qhatusqankumanta qarqosqanpin rikuchiran chaninkaq ruwaq kasqanta (Mar. 11:15-17; Juan 2:13-16). Runakunaq sonqonman chayaqta yachachisqanpin rikuchiran Salomonmantapas aswan yachayniyoq kasqanta (Mat. 12:42). Runakunarayku wañusqanpin rikuchillarantaq ancha munakuyniyoq kasqanta. “Chaymanta aswan munakuqqa manan kanchu.” (Juan 15:13.)
8 Jesusqa tukuy ruwasqanpi tukuy rimasqanpin Taytanman rikch’akuran. Chaymi niran: “Ñoqata rikuwaqqa Yayatan rikun”, nispa (leeychis Juan 14:9-11). Arí, Cristota qatikuspan Jehová Diosman rikch’akusun.
Jesusqa Jehová Diospa Akllakusqanmi
9. ¿Hayk’aqmi Jesús Jehová Diospa Akllasqan kapuran? ¿Imaynapi chay sucederan?
9 29 watapin Jesús 30 watanpi kashaspa bautizaq Juanman riran, chaypi sucedesqanta yuyarisun. Biblia willan: “Jesusqa bautizachikuspaña unumanta lloqsimushaqtintaq hanaq pacha kicharikamurqan, hinan Jesusqa rikurqan pay pataman Diospa Espiritun paloma hina uraykamushaqta”. Chaymantapachan Jesús, Cristo otaq Mesías kapuran. Kikin Jehová Diosmi nimuran Hawisqa otaq Akllasqa kapusqanta: “Kaymi munakusqay Churiy, paymi anchata kusichiwan”, nispa (Mat. 3:13-17). ¡Chayta yachasqanchismi anchata kallpachawanchis Jesusta qatikunapaq!
10, 11. a) ¿Imaninmi Biblia Jesucristo, Cristo Jesús, Cristo nisqa titulokunamanta? b) ¿Imaraykun Jesusta qatikushanallanchispuni?
10 Mayninpin Biblia Jesusta sutichan “Jesucristo”, “Cristo Jesús”, “Cristo”, nispa. “Jesucristo” nisqa título rikhuriqtinqa chay título apaqmantan rimashan, paytan Dios kachamuran Akllakusqan kananpaq. Jesuspunin chay sutitaqa rimariran, Taytantan kayta niran: ‘Chay wiñay kawsayqa kaymi: Qan sapallayki cheqaq Dios kasqaykita, kachamusqayki Jesucristotawan reqsiyninku’, nispa (Juan 17:3). “Cristo Jesús” nisqa título rikhuriqtinqa akllasqa hina imakunachus ruwananmantan rimashan (1 Cor. 1:30). “Cristo” nisqa título rikhuriqtintaq Mesías kasqanmanta rimashan (Hech. 5:42).
11 Jesucristo, Cristo Jesús, Cristo nisqa titulokunan kayta yachachiwanchis: runaman tukuspaña kay Hallp’aman hamuran Diospa munayninta yachachinanpaq chaypas Jesusqa manan runakuna hinallachu karan nitaq profetallachu karan. Payqa Diospa Akllakusqanmi karan. Chaymi paytaqa qatikushanallanchispuni.
Jesusmi qespichiwaqninchis ñanqa
12. ¿Imaniranmi Jesús apóstol Tomasta?
12 Manaraq wañupushaspa, apostolninkunawan Jesuspa rimasqanpin rikullanchistaq imarayku qatikunanchista. Hanaq pachaman ripuspa paykunapaq wasita wakichinanmanta willashaqtinmi Tomás tapukuran, hinaspan Jesús kayta kutichiran: “Ñoqan kani ñanpas, cheqaq-kaypas, kawsaypas. Pipas ñoqallantapunin Yayamanqa chayanqa”, nispa (Juan 14:1-6). Chunka hukniyoq qatikuqninkunallawan chayta rimaran chaypas kay Hallp’api wiñay kawsayta suyakuq runakunapaqwanmi chayqa (Apo. 7:9, 10; 21:1-4). ¿Imarayku chayta ninchis?
13. ¿Imaraykun Jesusta nikun ‘ñan’ nispa?
13 ¿Imaraykun Jesusta nikun ‘ñan’ nispa? Payllanta Jehová Diosman asuykunanchis kasqanrayku. Chaymi Diosmanta mañakuspaqa paypa sutillanpi mañakunanchis, chayllan Diosninchisqa munayninman hina mañakusqanchista qowasun (Juan 15:16). Chaymantapas huchan runakunata Diosmanta t’aqawaranchis (Isa. 59:2). Chaymi Jesusqa ‘askha runa kacharichisqa kananrayku wañuran’ (Mat. 20:28). Bibliaq nisqan hina, wañuyninpi yawar hich’arisqanmi “tukuy huchamanta ch’uyanchawanchis” (1 Juan 1:7). Chhaynapin Churiqa ñanta kichariq hina Taytanwan allipunachiwaranchis, chaymi payta nikullantaq ‘ñan’ nispa (Rom. 5:8-10). Jesuspi iñispa payta kasukuspallan Dioswan allinpi kasun (Juan 3:36).
14. ¿Imaraykun Jesusta nikun ‘cheqaq-kay’, nispa?
14 ¿Imaraykun Jesusta nikun ‘cheqaq-kay’, nispa? Cheqaqllata rimasqanrayku chayman hina kawsasqanrayku, hinaspapas paypin hunt’akuran Mesiasmanta qelqakusqan askha profeciakuna. Chaymantan Pablo kayta qelqaran: “Diospa llapa prometesqankunaqa Jesucristopin hunt’akun”, nispa (2 Cor. 1:20). Hinaspapas Kamachikuy Simipi ‘hamuq allinkaqkunaq llanthunmi’ Jesuspa chayamusqanwan sut’inchakuran (Heb. 10:1; Col. 2:17). Llapa profeciakunan paymanta rimaran, chaykunataqmi sut’inchan Diospa munaynin hunt’akunanpaq imakunachus ruwananta (Apo. 19:10). Chay profeciakunaq hunt’akusqanta rikunapaqqa Cristotan qatikunanchis.
15. ¿Imaraykun Jesusta nikun ‘kawsay’, nispa?
15 ¿Imaraykun Jesusta nikun ‘kawsay’, nispa? Yawarninwan runakunata rantisqanrayku. Jehová Diosmi “Señorninchis Jesucristopi” wiñay kawsayta qowanchis (Rom. 6:23). Wañupuqkunatapas Jesusqa kawsarichinpunqan (Juan 5:28, 29). Waranqa Wata Kamachikamuqtinpas Uma Sacerdote kayninpin llapa kamachisqan runakunata huchamanta wañuymantawan kacharichinqa (Heb. 9:11, 12, 28).
16. ¿Imarayku Jesusta qatikunanchis?
16 Tomaspa tapuyninman Jesuspa kutichisqanqa ancha allinpunin ñoqanchispaq. Jesusmi ñanpas, cheqaq-kaypas, kawsaypas. Paytan Jehová Dios akllakuran kay pachaman hamuspa runakunata qespichinanpaq (Juan 3:17). Payllantan Yayaman chayasunman. Biblia khaynata sut’inchan: “Manan hukpiqa qespikuy kanchu, manataqmi kay pachapiqa huk sutipas kanchu runakuna qespichisqa kananchispaq”, nispa (Hech. 4:12). Chaymi, imataña ñawpaqpi yachachiwaranchis chaypas, kunanqa Jesuspi iñispa yupinta qatikunanchis chayllan kawsaytaqa tarisun (Juan 20:31).
Cristota uyarinanchispaqmi kamachisqa kanchis
17. ¿Imarayku Diospa Churinta uyarinanchis?
17 Pedrowan Juanwan Santiagopiwanmi sumaq rikhuriyta rikusqankupi kayta uyariranku: “Kaymi munakusqay Churiy, payta uyariychis”, nispa (Luc. 9:28, 29, 35). Chay kamachikuytaqa kasukunanchismi uyarinanchistaqmi Mesiaspa nisqanta (leeychis Hechos 3:22, 23).
18. ¿Iman Jesusta uyariy?
18 Jesusta uyariyqa ruwasqanpi rimasqanpi ‘allintapuni yuyaykuymi’ (Heb. 12:2, 3). Chaymi “makillapuni” ñawinchananchis paymanta rimaq qelqakunata —Bibliata “allin yuyayniyoq hunt’aq kamachi” ruwamusqanku qelqakunatapas—, huñunakuykunapi paymanta yachachikamuqtinpas allinta uyarinanchis (Heb. 2:1; Mat. 24:45). Ovejankunan kanchis, chaymi kunkanta uyarispa qatikunanchis (Juan 10:27).
19. ¿Iman yanapawasun Jesusta qatikushanallapaq?
19 ¿Qatikushallasunchu Cristota sasachakuykunapi tarikuspapas? Arí, ‘cheqaq yachachikuykunata hap’ikuspaqa’ qatikushallasunmi, otaq ‘Jesucristowan hukllachasqa kaspa iñiywan munakuywan kawsasun’ (2 Tim. 1:13).
¿Imata yacharanki?
• ¿Imaraykun Cristota qatikusqanchis Jehová Dioswan hukllachawasunman?
• ¿Imarayku Cristota qatikuspa Jehová Diosman rikch’akusun?
• ¿Imaynapin Jesús “ñanpas, cheqaq-kaypas, kawsaypas”?
• ¿Imaraykun Jehová Diospa Akllasqan Churita uyarinanchis?
[Tapuykuna]
[29 paginapi dibujo]
Jesuspa yachachiyninqa Jehová Diospa yuyaykusqanwanmi tupan
[30 paginapi dibujo]
Qatikushallasunpuni Jehová Diospa Akllasqan Churita
[32 paginapi dibujo]
Jehová Diosmi niran: “Kaymi munakusqay Churiy, payta uyariychis”, nispa