¿Valoranchischu kacharichiwananchispaq Jehová Diospa ruwasqanta?

“Israelpa Señor Diosninqa yupaychasqa kachun, watukamuspa llaqtanta kacharichisqanmanta.” (LUC. 1:68.)

1, 2. a) ¿Ima ejemplon rikuchin runakuna imaynapi tarikusqanchis sinchi sasa kasqanta? b) ¿Ima tapuykunatan kay estudiopi kutichisun?

KAYPI yuyaykuy: hospitalpin kashanki. Tarikusqayki salapi kaq runakunaqa llapankun qan hina onqoyniyoq kashanku, chay onqoypaqqa manan hampi kanchu chayraykun wañuyman apasunkichisman. Ichaqa willasunkikun huk doctor chay onqoypaq hampita tarinanpaq kallpachakushasqanmanta. Yachaytachá munawaq hampita tariranchus icha manachus chayta. Anchata kallpachakuspa, pay kikin imaymana sacrificiokunata ruwaspan doctorqa hampita tarin. ¿Imaynan sientekuwaq chayta yacharuspa? Maytachá agradecekuwaq respetawaqtaq chay doctorta, qanta huk runakunatapas wañunaykichismanta librasqasuykichisrayku.

² Chhaynapi tarikuyqa sinchi sasan kanman, ichaqa allinta qhawarikuqtinchisqa, runakuna imaynapi tarikusqanchisqa chaymanta aswanraqmi, chayraykun usqhaylla necesitanchis pipas librawananchista (leeychis Romanos 7:24). Payqa Jehová Diosmi, paymi Churinpiwan hatun sacrificiokunata ruwaranku wañuymanta librawananchispaq. Kay estudiopin tawa tapuykunata kutichisun: ¿Imaraykun kacharichisqa kayta necesitanchis? ¿Imatan Jesús ruwaran kacharichisqa kananchispaq? ¿Imatan Jehová Dios  ruwaran? ¿Imaynatan rikuchisunman librawananchispaq tukuy ruwasqankuta anchata valorasqanchista?

¿Imaraykun kacharichisqa kayta necesitanchis?

3. ¿Imaraykun ninchis huchaqa mast’arikuq onqoy hinan nispa?

³ 1918 watapi rikhuriq gripe española onqoymi millonninpi runakunata wañuchiran. Chayllaraq lloqsimuq informen willan chay onqoy tukuy tiempomantapas sinchi millaypuni kasqanta. Wakin onqoykunaqa pisi runakunallamanmi contagian ichaqa yaqa llapankutan wañuchin. * Kunanqa huchata chhayna onqoywan tupachisun. Romanos 5:12 textoq nisqanta yuyariy, chaypin nin: “Imaynan huk runallawan huchaqa kay pachapi qallarirqan, huchawantaq wañuypas rikhurirqan, chay hinallataqmi, wañuyqa llapa runaman chayarqan llapallan huchallikusqankurayku”, nispa. Huchaqa 100% runakunamanmi contagian nisunmanmi, llapanchis huchayoq kasqanchisrayku (leeychis Romanos 3:23). ¿Hayk’a runataq wañunri? Pablon qelqaran hucha “llapa runaman” wañuyta apamusqanmanta.

4. ¿Imaynatan runakuna kawsasqanchis tiempota qhawarinku, ichaqa imaynatan Jehová Dios qhawarin?

⁴ Kay tiempopiqa pisi runallan huchata wañuytapas mast’arikuq millay onqoyta hina qhawarinkuman. Askhaña mana entiendenkuchu imarayku runakuna pisi tiempollata kawsaspa wañusqankuta chaypas, pipas machu payaman tukupuspa wañuqtinqa yaqa llapa runakunan chayta normal sucedenanpaq qhawarinku. Runakunaqa manan reparankuchu chaymanta imatachus Diospa yuyaykusqanta. Kawsasqanchis tiempoqa pisillan, Diosmi ichaqa wiñaypaq kawsananchista munaran. Diospa qhawarinanpaqqa manan mayqen runapas huk p’unchaymanta astawanqa kawsaranchu (2 Ped. 3:8). Chayraykun Diospa Simin Qelqaqa kawsasqanchis tiempomanta nin: “T’ika hinallan, huk samay hinallan”, nispa (Sal. 39:5; 1 Ped. 1:24). ¿Imaraykun chayta mana qonqananchischu? Aswanta entiendesun “onqoyninchis” otaq hucha sinchita sufrichiwasqanchista chayqa, aswantan valorasun chaypaq “hampita” otaq librawananchispaq Jehová Diospa tukuy ima ruwasqanta.

5. ¿Imatan pierderanchis hucharayku?

⁵ Imaynapi tarikusqanchista entiendenapaq, qhawarisun imakunatachus hucharayku chinkachisqanchista. Chayta entiendeyqa sasan kanman, lliw chinkachisqanchistaqa manan hayk’aqpas kawsayninchispi rikuranchischu. ¿Imamantan rimashanchis? Qallariypiqa, Adanwan Evawanqa yuyayninkupi cuerponkupipas ch’uyan karanku, manan hucha paykunapi karanchu. Chayraykun paykunaqa atiranku piensayninkuta, imayna sientekusqankuta, ruwayninkutapas qhawarikuyta, hinaspa chayman hina imatapas allinta ruwanankupaq. Chhaynapin sapa p’unchay aswan allin Dios serviq kankuman karan, imayna runa kasqankupipas aswantan Diosman rikch’akunkuman karan. Chay ruwanankumantaqa wikch’uykurankun chay sumaq kawsay regalota. Diosta mana kasukuspankuqa pierdepurankun paykunapaq Diospa munasqan kawsayta, hinallataq miraynin runakuna chhaynapi kawsananchistapas (Gén. 3:16-19). Chayta ruwaspankun hucha onqoywan hap’ichikuranku, chaytataq wawankuman saqeranku. Jehová Diosqa chanin kasqanraykun wañuyman paykunata qararan, ñoqanchismantaq huchamanta kacharisqa kananchispaq huk suyakuyta qowaranchis (Sal. 103:10).

Jesuspa sacrificio ruwasqan

6, 7. a) ¿Hayk’aqmi Jehová willaran huchamanta kacharichiwananchispaq ima ruwananta? b) ¿Imatan yachanchis Abel huk runakunapas sacrificio haywasqankumanta?

⁶ Jehová Diosqa yacharanmi Adán Evaq mirayninta huchamanta kacharichinanpaq hatun sacrificio ruwananta. Génesis 3:15 textopi tarikuq profeciapin willaran imatachus ruwananta. Diosqa ‘mirayta’ otaq huk kacharichiqtan qomunan karan, paymi qhepaman Satanasta ñut’unman.  Kacharichiqmi ichaqa talonninpi k’irisqa kanan karan, chayqa sinchi nanaymi paypaq kanman. ¿Imataq chay k’iriri karan? ¿Ima ñak’ariypin Diospa Akllasqan runa tarikunan karan?

⁷ ¿Imatan Kacharichiq ruwanan karan huchanchis pampachasqa kananpaq chhaynapi Dioswan allipunakapunanchispaq? Qallariymantapachan reparakuran huk sacrificio necesitakusqanta. Qallariypi hunt’aq sonqo runa Abel sacrificiopi Diosman animalkunata ofreceqtinqa chaskiranmi favorninta. Chaymantapas Noé, Abrahán, Jacob, Job, huk hunt’aq runakunapas sacrificarankun animalkunata, chaykunataqa allinpaqmi Dios qhawariran (Gén. 4:4; 8:20, 21; 22:13; 31:54; Job 1:5). Qhepamantaq, Moisesman Dios kamachikuynin qosqanpi sut’ita niran sacrificiokuna haywananku kasqanta.

8. ¿Imatan uma sacerdote ruwaq Hucha Pampachay P’unchaypi?

⁸ Hucha Pampachay P’unchaypi haywakuq sacrificiokunan Diospa kamachisqanman hina importante sacrificiokunaqa karan. Chay p’unchaytaqa watapi huk kutitan celebraqku, chaypin uma sacerdote Diospa nisqanman hina imaymana ruwaykunata apariq, chaykunaqa qhepa tiempoman chay hina sucedenantan rikuchiran. Huchakuna pampachasqa kananpaqmi ofrendakunata Diosman haywaspa qallariq, ñawpaqtaqa sacerdotekunaq huchanraykun haywaq, chay qhepamantaq llapa Israel runakunaq huchanrayku. Chaymantataq Ch’uyay-ch’uya cheqas yupaychana karpaman otaq temploman haykuq. Payllan chay cheqasmanqa haykuyta atiq, chay p’unchayllapi. Chaypin sacrificiokunamanta yawarta ch’allaq rimanakuy arcaq ñawpanpi. Mayninpiqa arcaq hawanpin k’anchaq phuyu rikhuriq, chayqa Jehová Dios chaypi kashasqantan representaran (Éxo. 25:22; Lev. 16:1-30).

9. a) Hucha Pampachay P’unchaypi, ¿imatan representaran uma sacerdote, sacrificiokunapas? b) ¿Imatan representaran uma sacerdote Ch’uyay-ch’uya cheqasman haykusqan?

⁹ Apóstol Pablon Diospa yuyaychasqan willaran imatachus chay ruwaykuna qhepa tiempopaq rikuchisqanta. Paypa nisqanman hinaqa, uma sacerdoten Mesías Jesucristota representaran, haywakuq sacrificiokunataq wañuyninta (Heb. 9:11-14). Sacrificionraykun iskay t’aqa runakunaq huchanta pampachakunman, 144.000 Cristoq wayqenkunaq huchanta, hinallataq “Wak ovejaykuna[q]” huchanta (Juan 10:16). Uma sacerdote Ch’uyay-ch’uya cheqasman haykusqanqa Jesús hanaq pachaman haykunantan representaran, chaypin payqa kacharichiwananchispaq sacrificakusqanpa valorninta Jehová Diosman haywaran (Heb. 9:24, 25).

10. Profeciakunaq nisqanman hina, ¿iman sucedenan karan Mesiasta?

¹⁰ Rikusqanchis hina, Adán Evaq mirayninta huchamanta kacharichinapaqqa hatun sacrificion necesitakuran, ¡Mesiasmi vidanta entreganan karan! Hebreo Qelqakunamanta profetakunan chay imayna sucedenanmanta willarankuña. Ejemplopaq, Danielmi profetizaran “mana chanin ruwasqata pampachanapaq”, “Diospa akllasqan Kamachikuq” Mesías “wañuchisqa” kananmanta (Dan. 9:24-26). Isaiaspas willaranmi Mesías mana allin qhawarisqa, qatiykachasqa, k’irisqa, wañuchisqa kananmanta, lliw runaq huchanta q’epinanmanta ima (Isa. 53:4, 5, 7).

11. ¿Imaynatan Diospa Churin rikuchiran ñoqanchisrayku kawsayninta qonanpaq listo kasqanta?

¹¹ Manaraq Hallp’aman hamushaspan, Diospa sapallan Churinqa yacharanña runakunata  librananpaq sinchita ñak’arinanta, hinaspa wañuchisqa kananta. Chaymanta Taytan willaqtin, ¿mana kasukuqchu karan otaq iskayaranchu? Manapunin, tukuy sonqomantan imanisqantapas kasukuran (Isa. 50:4-6). Hallp’api kashaspapas tukuypin Taytanta kasukuran. ¿Imarayku? Pay kikinmi niran: ‘Yayatan munakuni’, nispa. Chaymantapas niranmi: “Pillapas amigonkunarayku wañuspanmi aswan munakuq kasqantaqa rikuchikun. Chaymanta aswan munakuqqa manan kanchu”, nispa (Juan 14:31; 15:13). Arí, huchamanta kacharichisqaqa karanchis Diospa wawan munakuwasqanchisraykun. Payqa mana huchayoq ch’uya kawsaynintaña entreganan karan chaypas, liston qonanpaq kasharan salvawananchisrayku.

Jehová Diospa sacrificio ruwasqan

12. ¿Piqpa munayninraykun kacharichisqa karanchis, imanaqtinmi chay kacharichiy ruwakuran?

¹² Yuyarinanchismi, manan Jesuschu huchamanta kacharisqa kananchispaq sacrificio ruwakunanpaqqa allicharan. Aswanpas Jehová Diosmi chay ruwakunanmantaqa encargakuran, chay sacrificioqa munaynin hunt’akunanpaqmi necesitakuran. Apóstol Pablon rimaran sacrificiokuna haywakunanpaq templopi altar Diospa munayninta representasqanmanta (Heb. 10:10, NM). Chayraykun kacharichisqa kasqanchismantaqa Jehová Diosta astawanqa agradecekunanchis, huchamantaqa librakuranchis chayta pay munasqanraykullan (Luc. 1:68). Hinaspapas, chaywanmi payqa rikuchin runakunata anchatapuni munakusqanta (leeychis Juan 3:16).

13, 14. ¿Imaynatan Abrahanmanta yachasqanchis yanapawasunman ñoqanchisrayku Diospa ruwasqanta valorananchispaq?

¹³ Runakunata anchata munakusqanrayku Jehová Diospa sacrificio ruwasqantaqa manapaschá allintachu entiendesunman, ichaqa Bibliapi tarikuq huk willakuymi yanapawasun chayta entiendenanchispaq. Diosmi Abraham sutiyoq hunt’aq serviqninta niran churin Isaacta sacrificiopi haywananpaq. Chay ruwayqa sinchi sasan karan, Abrahamqa anchatan wawanta munakuran. Jehová Diosqa yacharanmi chayta, chayraykun niran: “Munasqayki sapallan churiyki lsaacta pusay”, nispa (Gén. 22:2). Abrahamqa yacharanmi Isaacta munakusqanmantaqa Diosninpa munaynin aswan importante kasqanta, chayraykun chay kamachikuyta kasukuran. Diosmi ichaqa mana hinallatachu qhawaran qhepaman paypa ruwananta hina Abraham sacrificananta, aswanpas churinta sacrificananpaqña kashaqtinmi hark’ananpaq huk angelninta kachamuran. Abrahamqa decidikusqan Diosta kasukunanpaq, chayraykun yacharan churinta Dios kawsarichinpullaqtin hukmanta rikunanta. Ichaqa tukuy sonqon confiaran Jehová Dios Isaacta kawsarichimpunanpi. Pablon niran: “Huk rikch’anachiypin nisunman: Abrahamqa churintan chaskikapun wañusqamanta kawsarimpuqta”, nispa (Heb. 11:19).

¹⁴ Wawanta sacrificananpaq preparashaqtin, imaynatachus Abrahampa sonqon nanasqanta entiendiyqa sasan ñoqanchispaq. Paypa sufrisqanmi rikuchin ‘munakusqan Churinta’ sacrificaspa Jehová Dios imayna sientekusqanta (Mat. 3:17). Ichaqa, Jehová Diospa sonqonqa astawanraqchá nanaran. Payqa Churinwan kuskan hanaq pachapi waranqaq waranqan watakuna kawsaran. Payta ‘llank’aysiq’ Maestroqa kusikuywanmi Taytanpa ladonpi llank’aran, chaymantapas rantinpi rimaqmi karan, chayraykun payta ‘Simi’ nikuran (Pro. 8:22, 30, 31;  Juan 1:1). Jehová Diosqa rikusharanmi wawanta ñak’arichisqankuta, paymanta burlakusqankuta, suwata hina wañuchisqankutapas, chayta rikuspa imayna sientekusqantaqa manan lliwta entiendesunmanchu. ¡Ancha hatun sacrificiotan ruwaran librawananchispaq! ¿Imaynatan chay ruwasqanta valorasqanchista rikuchisunman?

Librasqa kasqanchistaqa chaniyoqpaq hap’isun

15. a) ¿Imatan Jesús ruwaran sacrificio haywasqan hunt’asqa kananpaq? b) ¿Ima bendicionkunan karan chaymantapacha?

¹⁵ Jesusqa huchakuna pampachakunanpaq sacrificio haywasqantan llapanpi hunt’aran, kawsarichisqa kaspa hanaq pachaman kutipuspa. Taytanpa ñawpanpi kaspan sacrificio ruwasqanta haywaran. ¿Ima bendicionkunan chaymanta karan? Huchakunatan pampachakuran, ñawpaqta akllasqa wayqenkunaqta, chaymantataq “lliw runakunaq” huchanta. Chay sacrificioraykun huchankumanta sonqomanta pesapakuspa Jesuspa discipulonman tukupuqkunaqa Diospa amigon kayta atinku (1 Juan 2:2). Chhaynaqa, ¿imatan sapankanchis ruwananchis?

16. ¿Ima ejemplon rikuchin kacharichiwasqanchismanta Jehová Diosta agradecekunanchista?

¹⁶ Qallariypi rimasqanchis ejemplota yuyarisun. Hospitalpi kashaqtiykin onqoyniykipaq hampita tariq médico kashasqaykichis salaman hamun, hinaspa nisunkichis tarisqan hampi qhaliyachinasuykichista, ichaqa, qhaliyanaykichispaqqa imakunatachus nisqasuykichisman hinapunin ruwanaykichis. Askhan ichaqa mana chay hampiwan tratakuyta munankuchu, doctorpa nisqanta sasa hunt’ayta hina qhawarisqankurayku. ¿Imatan qan ruwawaq? ¿Hukkuna hinachu mana munawaq chay hampiwan tratakuyta, chaywan qhaliyanaykita yachashaspaykipas? ¡Manapunin chaytaqa ruwawaqchu! Aswanpas maytachá chay doctorta agradecekuwaq, lliw kamachisqasuykiman hinataq ruwawaq. Chaymantapas, tukuy atisqaykitan hukkunatapas kallpachawaq chay tratamientowan hampichikunankupaq. Chhaynallataqmi, llapanchismi Jehová Diosman agradecemientonchista rikuchiyta munanchis Churinpa sacrificionwan huchamanta kacharichiwasqanchisrayku (leeychis Romanos 6:17, 18).

17. ¿Imaynatan rikuchisunman librawasqanchismanta Diosta agradecekusqanchista?

¹⁷ Sichus Jehová Diosta Churintawan agradecekunchis huchamanta wañuymantawan librawasqanchismanta chayqa, imayna kawsasqanchiswanmi rikuchisun (1 Juan 5:3). Anchatan Kallpachakusun huchawan ama atipachikunanchispaq, manan yuyaypi huchallikusunchu, nitaq Dios serviq kashaspa Diospa huchachasqan ruwaykunata pakapi ruwasunchu. Mana chayqa, mana valeqta hinan kacharichisqa kasqanchista qhawarishasunman, hinallataq chaymanta mana agradecekusqanchistapas. Aswanpas agradecekusqanchistan rikuchisun Diospa qhawarinanpaq ch’uyata kawsananchispaq kallpachakuspa (2 Ped. 3:14). Chaymantapas, runakunamanmi willasun huchamanta libre kananchispaq suyakuyninchismanta, ahinapi paykunapas Diospa amigon kanankupaq wiñay kawsayman aypanankupaqpas (1 Tim. 4:16). Chhaynaqa, Jehová Dioswan Jesuswanqa, ¡tukuy tiemponchiswan, kallpanchiswan alabananchispaq hinapunin kanku! (Mar. 12:28-30.) Llapanchismi munanchis huchamanta wiñaypaq librasqa kayta; chhaynapi, qallariypi Diospa munasqanman hina mana huchayoq kaspa wiñaypaq kawsayta. Chaykunaqa hunt’akunqa, ¡kacharichiwananchispaq Jehová Diospa ruwasqanraykun! (Rom. 8:21.)

[Uranpi willakuy]

¿Imaynatan kutichiwaq?

• ¿Imaraykun anchata necesitanchis kacharichisqa kayta?

• ¿Imapaqmi kallpachasunki vidanta entregaspa Jesuspa sacrificio ruwasqan?

• ¿Imaynan sientekunki Jehová Dios wañuymanta librawananchispaq ruwasqanpi yuyaymanaspa?

• ¿Imaynatan rikuchiwaq kacharichiwasqanchismanta Diosta agradecekusqaykita?

[Tapuykuna]

[27 paginapi dibujo]

Hucha Pampachay P’unchaypi uma sacerdoteq ruwasqanqa Mesiaspa ruwanantan representaran

[28 paginapi dibujo]

Abraham churinta sacrificiopi haywayta munasqanmi rikuchiwanchis Jehová Dios librawananchispaq hatun sacrificio ruwasqanta