Espirituwan ‘rawrashaq sonqo’ kaychis

“K’uchi kaychis, ama qellakuychischu, rawrashaq sonqowan Señorta serviychis.” (ROM. 12:11.)

1. ¿Imaraykun Israel runakuna animalkunata sacrificaranku, huk ofrendakunatapas haywaranku?

JEHOVÁ DIOSQA chaniyoqpaqmi qhawarin kamachinkuna paypa munayninta ruwanankurayku sacrificakusqankuta. Israel runakuna Kamachikuy Simi nisqanman hina, animalkunata sacrificaqku, huk ofrendakunatapas Diosman haywaqku. Chhaynapin Diosta agradecekuranku huchankumantapas pampachayninta mañakuranku. Kunanqa manañan Diosqa mañawanchischu chay sacrificiokunata, ichaqa apóstol Pablon niwanchis Roma cristianokunaman qelqasqan cartapi 12 capitulopi hukniray sacrificio mañawasqanchismanta. ¿Ima sacrificiokunan chaykuna?

Kawsashaq ofrenda

2. ¿Imaynatan cristianokuna kawsananchis, imatan chaypaq ruwananchis?

² (Leeychis Romanos 12:1, 2.) Carta qelqasqan qallariy capitulokunapi Pabloq nisqanman hina, akllasqa cristianokunaqa judioña karanku otaq manaña chaypas, iñiyninkuraykun Diospaqqa chanin karanku (Rom. 1:16; 3:20-24). 12 capitulopitaq riman cristianokuna sacrificiowan kawsananchismanta, chhaynapi Jehová Diosman agradecido kasqanchista rikuchinapaq. Chaypaqmi ichaqa yuyayninchistaraq “mosoqyachi[nanchis]”. ¿Imarayku? Lliwpas huchaman wañuyman hap’ichisqa kasqanchisraykun (Rom. 8:2). Chayraykun ‘yuyayninchispas sonqonchispas mosoqman t’ikrasqa kanan’ (Efe. 4:23). Chaypaqqa Diospa, espiritunpa yanapayninta necesitanchis. Ichaqa ñoqanchispas kallpachakunanchismi yanapachikunanchistaq ‘cheqaq sonqo [“yuyaykuq”, NM]’ kasqanchiswanpas. Anchatan kallpachakunanchis kay pachapi kaqkunawan ama apachikunanchispaq: qhelli kawsaypi puriykunawan, mana allin q’ochukuykunawan, qhelli piensaykuwanpas (Efe. 2:1-3).

3. ¿Imanaqtinmi Dios serviyninchispi imatapas ruwanchis?

³ Pablon kallpachawanchis yuyaykuq kasqanchiswan “mayqenchus Diospa munaynin kasqanta repara[nanchispaq], paypa munayninqa allinmi, sumaqmi, hunt’asqapunin”. ¿Imanaqtinmi sapa p’unchay Bibliata leenchis hinaspa yuyaymananchis? ¿Imanaqtinmi mañakunchis? ¿Imanaqtinmi huñunakuykunaman rinchis, Reinomantapas predicanchis? ¿Umalliqkuna kallpachawaqtinchischu? Agradecekunchismi paykuna kallpachawasqanchismanta. Ichaqa, chaykunataqa ruwanchis santo espíritu Dios munakusqanchista rikuchinanchispaq kallpachawasqanchisraykun. Chaymantapas, kikinchismi yachanchis chay ruwaykuna Diospa munaynin kasqanta (Zac. 4:6; Efe. 5:10). Allin cristianokuna hina kawsasqanchisraykun Diosqa ancha allinpaq qhawariwanchis, chayqa maytan kusichiwanchis.

Imaymana ruway atisqanchis

4, 5. ¿Imatan umalliqkuna ruwananku Diospa qosqan atiy qokuykunawan?

⁴ (Leeychis Romanos 12:6-8, 11.) Pabloq nisqanman hina, Diosqa llapanchismanpas “imaymana atiy qokuykunatan qowanchis, imatachus sapankaman qoyta munawasqanchisman hina”. Wakin atiy qokuykunan ‘kallpachay’, ‘kamachiy’ ima. Chaykunaqa umalliqkunaq ruwananmi, paykunamantan Biblia nin, makilla “allin yuyaywan kamachichun”, nispa.

 ⁵ Pabloqa rimallantaqmi umalliqkuna makilla yachachinankumanta, hinallataq hukkunata servispankupas. Hukkunata serviymanta rimaspaqa congregación ukhupi serviymantan rimasharan, chaymantan Pablo nin, “huk cuerpolla”, nispa (Rom. 12:4, 5). Chhayna serviymantan apostolkuna Hechos 6:4 textopi rimaranku: “Ñoqaykuqa Diosmanta mañakuspallaña simintapas willaspallaña kasaqku”, nispa. Chay llank’ayqa congregacionpi iñiqmasikunata kallpachaymi. Arí, ‘umalliqkunaqa hukkunata [...] allinta servinku’ Bibliaq nisqanman hina yachachispa yanapaspa ima. Chayta hunt’anankupaqqa mañakusqanku estudiasqanku iman yanapanqa. Paykunaqa kallpachakunankun Diospa qosqan qokuykunawan iñiqmasikunata “kusisqa yanapa[nankupaq]” (Rom. 12:7, 8; 1 Ped. 5:1-3).

6. ¿Imatan Romanos 12:11 textoq nisqanman hina ruwasunman?

⁶ Pablon nillantaq: “K’uchi kaychis, ama qellakuychischu, rawrashaq sonqowan Señorta serviychis”, nispa. Sichus reparanchis Dios serviypi chiriyashasqanchista chayqa, qhawarikunanchismi Bibliamanta estudionchista imayna apashasqanchista, chaymantapas astawanmi tukuy sonqowan Diosmanta santo espiritunta mañakunanchis. Chhaynapin espiritualpi chiriyapuytaqa atipasun, hinaspa espirituq kallpachasqan rawrashaq sonqowan Diosta servisun (Luc. 11:9, 13; Apo. 2:4; 3:14, 15, 19). Ñawpa cristianokunamanqa santo espiritun kallpata qoran ‘Diospa musphana ruwasqankunamanta’ rimanankupaq (Hech. 2:4, 11). Kay tiempopipas kallpachawasunmi “rawrashaq sonqowan” predicacionpi llank’ananchispaq.

Huch’uyaykukuq kasun, amataq albakusunchu

7. ¿Imaraykun huch’uyaykukuq kananchis?

⁷ (Leeychis Romanos 12:3, 16.) Ima ruwaytaña yachanchis chaypas, Diospa ‘khuyapayakuyninpin’ chaykunataqa atinchis. Pablon Corinto cristianokunaman niran: “Atiq kasqaykuqa Diosmantan hamun”, nispa (2 Cor. 3:5). Chayraykun mana hayk’aqpas umanchistaqa hoqarinanchischu ima ruwaytaña atisqanchismantapas. Ima sumaq llank’aytaña Dios serviyninchispi chaskinchis chaypas, huch’uyaykukuspan chaykunataqa qhawarinanchis Diospa bendicionninta hina, manataq kikinchispa yachaynillanchismantachu kasqanta (1 Cor. 3:6, 7). Pablon niran: “Llapaykichista niykichis, ama pipas aswan allinpuni kasqanta yuyakuchunchu, aswanpas pay kikin imaynachus kasqallanta yuyakuchun”, nispa (1 Cor. 3:6, 7). Kikinchista allinpaq qhawarikuyqa allinmi, Jehová Diosta servispa kusisqa sientekuypas. Ichaqa reparananchismi tukuy imatapas mana yachaynillanchiswanchu ruway atisqanchista, mana chayqa tukuy imamantapas yuyaykusqallanchista valechiq runamanmi tukupusunman. Pabloq nisqan hina, ‘kikinchismanta imaynachus kasqallanchista yuyaykunanchis’.

8. ¿Imaynapin mana ‘kikinchis yachaysapaman tukusunmanchu’?

 ⁸ Yanqan kanman imamanpas aypasqanchismanta alabakuyqa, yachasqanchis hina, ‘Diosmi [...] tarpusqata wiñachiqqa’ (1 Cor. 3:7). Pabloq nisqan hina, ‘sapankanchismi Diospa qowasqanchis iñiyninchisman hina’ imatapas ruwanchis. Arí, iñiqmasinchiskunaqa Diospa qosqan iñiyninkuman hina ima llank’aytapas congregacionpi chaskinku, chayraykun mana allinchu kanman hukkunmanta aswan allinpaq qhawarikuyqa. Pablon niran: “Qankunapura huk sonqolla kawsaychis, ama hatunchakuychischu”, nispa. Huk cartanpitaq yuyaychawanchis: “Ama imatapas ruwaychischu allinnillaykichista maskhaspapas hatunchakuspapas, aswanpas huch’uyyaykukuspa hukkunata aswan allinpaq hap’iychis kikiykichismantaqa”, nispa (Fili. 2:3). Hermanonchiskuna ñoqanchismanta imapipas aswan allin kasqanta qhawarinapaqqa kallpachakunanchismi huch’uyaykukuq kananchispaq. Huch’uyaykukuq kaspaqa manan ‘kikinchismanta yachaysapaman tukusunchu’. Pipas Diospa llaqtanpi allin llank’ayta chaskiqqa, hukkunamanta aswan allin qhawarisqapaschá kanqa. Ichaqa llapanchismi kusikunanchis “pisichasqa” kaq ruwaykunata ruwaspa, runakunaqa manaña chaykunata valorankuchu chaypas (1 Ped. 5:5).

Cristianokunaq huk nisqalla kawsasqan

9. ¿Imaraykun Pablo akllasqa cristianokunata rikch’anachiran cuerpoq miembronkunawan?

⁹ (Leeychis Romanos 12:4, 5, 9, 10.) Pablon akllasqa cristianokunata rikch’anachiran huk cuerpoq miembronkunawan chay miembrokunaqa huk hinallan llank’anku umaq kamachisqan (Col. 1:18). Sapanka miembroña ruwanayoq chaypas, llapankun huk cuerpolla kanku. Ahinallataqmi akllasqa cristianokunapas “askhaña kaspapas huk cuerpolla [umalliqninku] Cristowan hukllachasqa” kanku. Éfeso cristianokunamanmi Pablo yaqa chhaynallatataq niran: “Munakuywan [...] tukuy imaymanapi Cristowan hukllachasqa wiñasunchis. Paymi cuerpoq umanqa. Cristoq yanapasqanmi llapa cuerpoqa allin k’askanasqa kashan, sapanka moqokuna allin ch’antasqa, sapankataq ruwananman hina allinta llank’aqtin llapa cuerpo munakuypi aswan-aswanta wiñashan”, nispa (Efe. 4:15, 16).

10. ¿Pikunatan ‘wak ovejakuna’ umalliqninkuta hina qhawarinanku?

¹⁰ ‘Wak ovejakunaqa’ manaña Cristoq ‘cuerponpa’ partenchu kanku chaypas, askhatan yachankuman chay rikch’anachiymanta (Juan 10:16). Pabloq nisqan hina, Diosmi “tukuy imaymanata Cristoq chaki sarunanman churarqan, hinallataq llapa iñiq t’aqapipas tukuy imaymanapi qollanata payta churarqan” (Efe. 1:22, Edición 1988). Diosqa wak ovejakunatapas Jesuspa chaki sarunanmanmi churarqan paykunata michinanpaq. Wak ovejakunaqa Cristoq ‘kaqninkuna’ ukhupin tarikullankutaq, paykunatan Churi ‘allin yuyayniyoq hunt’aq kamachiman’ saqeran (Mat. 24:45-47). Chayrayku Hallp’api wiñaypaq kawsayta suyakuqkunaqa Jesusta Umalliqninkuta hina qhawarinanku. Kasukunankutaqmi allin yuyayniyoq hunt’aq kamachita, Umalliq T’aqata, umalliq kanankupaq churasqa runakunatapas (Heb. 13:7, 17). Chaykunan yanapawanchis cristianokuna huk nisqalla kawsananchispaq.

11. a) ¿Imaraykun huk nisqalla kawsanchis? b) ¿Imatawanmi Pablo aconsejaran?

¹¹ “Munakuymi tukuy imatapas sumaqta hukllaman tukuchin” chayraykun huk nisqalla kawsanchis (Col. 3:14). Romanos 12 capitulopin Pablo chayta allinta sut’inchaspa niran “tukuy sonqo” ‘wawqe-panantin hinapuni munanakunanchismanta’. Chaykunaqa allinpunin  ñoqanchis ukhupi respeto kananpaq. Pablon nin: “Respetanakuspa hukkuna hukkunawan aswan allinpaq qhawanakuychis”, nispa. Ichaqa, munakuyqa manan kaqllachu sinchi khuyapayakuq kaywan. Kallpachakunanchismi congregación ch’uya kananpaq. Chayraykun munakuymanta aconsejaspa Pablo niran: “Mana allinkaqta cheqnikuychis, allinkaqtataq ruwaychis”, nispa.

Qoykukuq qorpachakuq kasun

12. ¿Imatan yachanchis Macedoniamanta cristianokuna qoykukuq sumaq runa kasqankumanta?

¹² (Leeychis Romanos 12:13.) Iñiqmasinchiskunata munakusqanchismi kallpachawasun “pisichikuyninkupi” atisqanchisman hina ‘yanapananchispaq’. Wakchaña kanchis chaypas allinmi paykunawan haywarinakusqanchis. Pablon Macedonia cristianokunamanta niran: “Paykunaqa sinchitapuni ñak’arishaspankupas anchatan kusikurqanku, khuyay wakcha kashaspankupas qoykukuq kayninkupiqa qhapaqkuna hinan llimp’arishaqta qorqanku. Ñoqan allinta yachani, paykunaqa atisqankuman hina qosqankuta, hinallataq atisqankumantapas aswantaraq qosqankuta. Paykuna kikinkun anchatapuni valekuwarqanku: Ñoqaykupas [Judea llaqtamanta] iñiqkunata yanapaykuytapunin munayku, nispa” (2 Cor. 8:2-4). Wakchaña karanku chaypas, chay cristianokunaqa qoyukuq sumaq runan karanku. Ancha allinpaqmi hap’iranku Judeamanta necesidadpi tarikuq iñiqmasinku yanapayta.

13. ¿Imaninanmi “qorpachallaychispuni” nisqa simi?

¹³ “Qorpachallaychispuni” nisqa simiqa, griego rimaypi kikinchismanta ima ruwaypaqpas ofrecekuy ninantan nin. Romanos cartapin C. E. B. Cranfield (españolpi) chay simikunata t’ikran: “Qhawariychis imaynatachus [...] qoyukuq kawaqchis chayta”, nispa. Chay consejotan kasukusunman pitapas mikhunapaq invitaspa, allinmi chay ruwayqa chhaynapi munakuyninchista rikuchinapaq. Ichaqa sichus makilla kashasun chayqa, askha kutipin ocasión kanqa qoyukuq kananchispaq. Sichus mikhunata invitananchispaq mana kanmanchu qolqenchis otaq onqosqa kasunman chayqa, ¿invitasunmanchu matechallatapas? Chaypas qoykukuq sumaq sonqo kaymi.

14. a) ¿Griego rimaypi mayqen simikunamantan paqarimun ‘qorpachay’ simi? b) ¿Imaynatan rikuchisunman huk nacionkunamanta runakuna munakusqanchista?

¹⁴ Qorpachaq, qoyukuq kayqa imayna sonqoyoq kasqanchismantan. Griego rimaymanta t’ikrakuq ‘qorpachay’ simiqa “munakuy”, “mana reqsisqa” simikunamantan paqarimun. ¿Imaynatan qhawarinchis mana reqsisqanchis runakunata, otaq huk nacionkunamanta kaqkunata? Huk rimayta yachaspapas rikuchisunmanmi qoyukuq kasqanchista, chhaynapi huk nacionmanta runakunaman allin willakuykunata predicananchispaq. Ichaqa, manapaschá llapanchischu chay ruwayta atisunman. Ichaqa atisunmanmi Buenas nuevas  para gente de todas las naciones nisqa folletowan huk nacionmanta runakuna yanapayta. ¿Hayk’aqllapas chay folletowan predicarankichu?

Hukkuna hina sientekusun

15. ¿Imaynatan Jesús rikuchiran hukkuna hina sientekuymanta Romanos 12:15 nisqanta?

¹⁵ (Leeychis Romanos 12:15.) Kay versiculopin apóstol Pablo rimashan hukkuna imaynatachus sientekunku chay hinata sientekunanchismanta. Comprendenanchismi hukkuna imayna sientekusqankuta, kusisqaña otaq llakisqaña kanku chaypas, paykunawan kuskan kusikunanchis llakikunanchispas. Sichus santo espirituq kallpachasqan kashanchis chayqa, hukkunan reparanqaku allinlla tarikuqtinku kusikusqanchista llakikuypi tarikuqtinkupas khuyapayasqanchista. Jesusqa chhaynan karan, 70 * kachasqan qatikuqninkuna predicaq risqankumanta kusisqa kutimuqtinkun ‘santo espiritupi [...] kusikuran’ (Luc. 10:17-21). Ichaqa, amigon Lázaro wañupuqtinqa waqaranmi waqaqkunawan (Juan 11:32-35).

16. ¿Imaynatan rikuchisunman hukkuna hina sientekusqanchista, pikunan chaypaq astawanqa kallpachakunanku?

¹⁶ Jesuspa ejemplontan qatikunanchis. Iñiqmasinchiskuna kusisqa kaqtinkuqa kusisqan kananchis llakipi tarikuqtinkutaq llakipayananchis. Huk llakisqa iñiqmasitaqa, ñoqanchispas chhaynapi tarikushasunman hinata pacienciawan uyariymi anchata kallpachanman. Mayninpiqa yaqapaschá sonqonchis phoq niqtin waqasunmaraq (1 Ped. 1:22). Umalliqkunan astawanqa kallpachakunanku hukkuna hina sientekuymanta Pabloq aconsejasqanta kasukunankupaq.

17. ¿Imatan kunankama Romanos 12 capitulopi yacharanchis, imamantan qatimuq estudiopi yachasun?

¹⁷ Romanos 12 capitulota kunankama t’aqwirisqanchispin sumaq yuyaychaykunata tarinchis, sichus chayman hina sapa p’unchay kawsasun chayqa, anchatan yanapawasun, iñiqmasinchiskunawanpas sumaqtan kawsasun. Qatimuq estudiopin puchuq versiculokunata t’aqwirisun. Chaypin willashan hark’awaqninchis otaq qatiykachawaqninchis runakunata imayna qhawarinanchismanta, tratananchismantapas.

[Uranpi willakuy]

¿Kutichiwaqchu?

• ¿Imaynatan rikuchisunman espirituq kallpachasqan rawrashaq sonqo kasqanchista?

• ¿Imanaqtinmi huch’uyaykukuspa Diosta servinanchis?

• ¿Imaynatan rikuchisunman iñiqmasinchiskuna hina sientekusqanchista, paykunata khuyapayasqanchistapas?

[Tapuykuna]

[4 paginapi fotokuna]

¿Imaraykun Dios serviyninchispi tukuy imatapas ruwanchis?

[6 paginapi foto]

¿Imaynatan huk nacionmanta runakunata yanapasunman Reinomanta allin willakuykunata yachanankupaq?