Qankunaqa “amigoykunan kankichis”

“Qankunachus kamachikuyniykunata hunt’ankichis chayqa, amigoykunan kankichis.” (JUAN 15:14.)

1, 2. a) ¿Imaynapin yachanchis Jesuspa amigonkuna imaymana clase runa kasqankuta? b) ¿Imaraykun Jesuspa amigon kananchis?

JESUSMI Jerusalén llaqtapi altos pata wasipi apostolninkunawan Pascua fiestata celebrasharan, chay tutaqa mana hayk’aq qonqanapaqmi karan. Apostolkunaqa imaymana clase runakunan karanku. Pedron wayqen Andreswan challwaq karanku. Mateotaq impuesto cobraq karan, chaytaqa mana allinpaqmi judiokuna qhawariqku. Yaqachus hina, Santiagowan Juanwanqa huch’uyninkumantapacha Jesusta reqsiranku, wakintaq, Natanael hina pisi watakunalla reqsiranku (Juan 1:43-50). Ichaqa llapankun yacharanku Jesús Diospa Churin, prometesqa Mesías kasqanta (Juan 6:68, 69). Jesusmi paykunata niran: “Amigoykuna nisqaykichismi, Yayaymanta lliw imaymana uyarisqayta qankunaman willasqayrayku”, nispa, chayta uyarispankuqa anchatachá kusikuranku (Juan 15:15).

² Jesuspa chay nisqanqa manan apostolninkunallapaqchu karan, kay tiempopi kawsaq llapa akllasqa cristianokunapaqwanmi, hinallataq ‘wak ovejamanta’ kaq compañeronkunapaqwan (Juan 10:16). Cristianokunaqa imaymana clase runakunan kanchis, ichaqa llapanchismi Jesuspa amigon kayta atisunman. Jesuspa amigon kayqa ancha importanten, paypa amigon kaspaqa Jehová Diospa amigonmi kallasuntaq. Manachus Jesuspa amigon kasunman chayqa, manan atisunmanchu Diosman asuykuyta (leeychis Juan 14:6, 21). ¿Imatan ruwananchis Jesuspa amigon kananchispaq, paywan wiñaypaq amigontin kananchispaqpas? Manaraq chay tapuykunaman kutichishaspa, qhawarisunchis imayna amigochus Jesús karan chayta, imaynatachus qatikuqninkuna rikuchiranku Jesuspa amigon kasqankuta chaytawan.

Jesusqa allin amigon

3. ¿Pikunaq amigonmi Jesús karan?

³ Yachayniyoq rey Salomonmi qelqaran: ‘Qhapaqqa [...] askhallaña amigoyoqmi’, nispa (Pro. 14:20). Arí, runakunaqa askhan interesraykulla amigokunata maskhanku, imachus chaskinankupi yuyaykuspalla. Jesusmi ichaqa mana chhaynachu karan. Payqa manan qhapaqkunaq nitaq allin qhawarisqa runakunaq amistadninta makharanchu. Huk qhapaq waynataña munakuran hinaspa discipulon kananpaq invitaran chaypas, sut’itan niran lliw kaqninkunata vendespa wakchakunata yanapananpaq (Mar. 10:17-22; Luc. 18:18, 23). Jesusqa manan qhapaqkunawan, allin qhawarisqa runakunawan purisqanmantachu reqsisqa karan, aswanpas k’umuykukuq, pisichasqa runakunaq amigon kasqanmantan (Mat. 11:19).

4. ¿Imakunapin pantaranku Jesuspa amigonkuna?

⁴ Jesuspa amigonkunaqa pantaqmi karanku. Huk kutinmi, Pedro waqllisqata yuyaykuspa Jesusta anyasqa (Mat. 16:21-23). Santiagowan Juanwantaq ambicioso kaspanku Jesusmanta mañakusqaku Reinopi kamachiqtin ladonpi tiyanankupaq, chayqa anchatan phiñachiran wakin apostolkunata. Paykunaqa sapa kutillanmi ch’aqwaranku mayqenchus aswan importante kasqankumanta. Chaywanpas Jesusqa pacienciakuranmi, munakuywantaq yapa-yapamanta paykunata qhawarichiq ama chhayna kanankupaq (Mat. 20:20-28).

5, 6. a) ¿Imaraykun Jesús apostolninkunamanta mana t’aqakapuranchu? b) ¿Imaraykun Jesús manaña Judaspa amigonchu kapuran?

 ⁵ ¿Imaraykun Jesús amigonkunamanta ma­na t’aqakapuranchu? Manan pantaq kasqankuta mana reparaqpas tukusqanraykuchu, aswanpas sumaq runa kasqankuta, Dios sonqo kasqankutawan qhawarisqanraykun. Kay pachapi Jesuspaq sinchi llakikuy tutapiqa Pedro, Santiago, Juanwanqa paywanmi kashananku karan, chayta ruwanankumantan ichaqa puñupusqaku. Chayqa maytan Jesusta llakichiran, ichaqa entienderanmi paykuna mana chaytachu munasqankuta. Chayraykun paykunata niran: “Sonqoqa munallanpunin, aycha cuerpon ichaqa pisi kallpa”, nispa (Mat. 26:41).

⁶ Judas Iscariotewanmi ichaqa manaña amigontinchu kapuranku. ¿Imarayku? Allin amigomanña Judas rikch’akuran chaypas, Jesusqa repararanmi mana allin runaman tukupusqanta. Kay pachaq amigonman tukupuspan Judasqa Diospa enemigonman tukupuran (Sant. 4:4). Chayraykun Jesusqa 11 hunt’aq apostolninkunata manaraq amigoymi kankichis nishaqtin, Judasta niran ripunanpaq (Juan 13:21-35).

7, 8. ¿Imaynatan Jesús rikuchiran amigonkuna munakusqanta?

⁷ Jesusqa entienderanmi amigonkuna pantaq kasqankuta, allinninkupi yuyaykuspan imatapas ruwaran. Taytanmantan mañakuran pruebakunapi tarikuqtinku paykunata yanapananpaq (leeychis Juan 17:11). Chaymantapas qhawariranmi samayta, mikhuyta ima necesitasqankuta (Mar. 6:30-32). Manan yuyaykusqallantachu rimaq, uyarillaqtaqmi qatikuqninkunata, yachaytan munaran ima yuyaykusqankuta imayna sientekusqankutapas (Mat. 16:13-16; 17:24-26).

⁸ Jesusqa amigonkunapaqmi kawsaran, wañuranpas. Payqa yacharanmi Taytanpa chanin kamachikuyninman hina sacrificakunan kasqanta (Mat. 26:27, 28; Heb. 9:22, 28). Ichaqa munakuymi kallpacharan sacrificakunanpaq. Paymi niran: “Pillapas amigonkunarayku wañuspanmi aswan munakuq kasqantaqa rikuchikun. Chaymanta aswan munakuqqa manan kanchu”, nispa (Juan 15:13).

Jesuspa amigonkunaqa kasukurankun paypa kamachisqanta

9, 10. Jesusqa munakuq qoykukuq iman karan, ¿imaynatan runakuna chayman kutichiranku?

⁹ Jesusqa munakuranmi runakunata chaymi paykunawan tukuy tiempo pasaran, kaqninkunatapas qoran, chayraykun payman askha yachakuranku, munakuyninman hinataq ruwaranku (Luc. 8:1-3). Jesusmi niran: “Runa-masiykichisman qoykuychis, ahinapin Diosqa qosunkichis. Payqa qosunkichis allin tupusqata, ñit’isqata, chhaphchisqata, unkhuyniykichispi llimp’arishaqta. Kikin tupusqaykichis tupuwanmi Diosqa tupusunkichis”, nispa, chaytaqa pay kikinpunin allinta yacharan (Luc. 6:38).

 ¹⁰ Wakin runakunan ichaqa Jesusta maskhaqku interesraykulla. Huk kutinmi chay amigonman tukuq runakuna ­rimasqanta pantasqata entienderanku, paypi confianankumantaqa waqllisqatan yuyaykuranku hinaspa Jesusta saqepuranku. Apostolkunan ichaqa mana saqerankuchu. Jesuswan amistadninkuqa sapa kutinña pruebaman churasqa karan chaypas, tukuy atisqankutan ruwa­ranku allinpipas mana allinpipas Jesusta yanapanankupaq (leeychis Juan 6:26, 56, 60, 66-68). Wañupunan ñawpaq tutan Jesús amigonkunata niran: “Qankunaqa wateqasqa kasqaykunapin ñoqallawanpuni kasharqankichis”, nispa, chay nisqanwanmi rikuchisharan paykunata ancha munakusqanta (Luc. 22:28).

11, 12. a) ¿Imaynatan Jesús qatikuqninkunata consolaran payta saqerparisqanku qhepaman? b) ¿Imatan discipulokuna ruwaranku?

¹¹ Ichaqa hunt’aq kasqankumanta allinta rimasqan qhepallamanmi apostolninkuna saqerparipuranku. Runakunata manchakusqankuraykun ayqekapuranku. Ichaqa hukmantan Jesús paykunata pampacharan. Kawsarimpusqan qhepatan, paykunaman rikhurispa amigonku kasqanta rikuchiran. Chaymantapas huk hatun llank’aytan paykunaman kamachiran, Jesusta qatikunankupaqmi “llapa suyu runakunata” yachachinanku karan, chhaynapi “kay pachaq k’uchunkunakamaraq” paypa testigon kanankupaq (Mat. 28:19; Hech. 1:8). ¿Hunt’arankuchu qatikuqninkuna kamachisqanta?

¹² Tukuy atisqankutan kallpachakuranku Reinomanta predicanankupaq. Pisi tiempollapin santo espirituq yanapayninwan Jerusalén llaqtata yachachikuyninkuwan hunt’achiranku (Hech. 5:27-29). Wañuchinankupaq amenazaqtinkupas, yachachishallarankun. Yaqa 30 wata qhepaman hinan apóstol Pablo niran: “Allin willakuykunan kay pachantinpi runakunaman willasqa kashan”, nispa (Col. 1:23). Chaypin yachanchis, qatikuqninkuna Jesuswan amigontin kasqankuta anchata valorasqankuta.

13. ¿Imaynatan ñawpa cristianokuna rikuchiranku Jesuspa yachachikuyninman hina kawsasqankuta?

¹³ Qhepaman cristianoman tukupuq runakunapas Jesuspa yachachikuyninman hinan kawsaranku. Askhan, mana allin runa kasqankuta saqepuspa sumaq runaman tukupuranku. Wakinmi saqepuranku qhari pura puñuq kasqankuta, wasanchay huchapi, machaypi, suwakuypi ima purisqankuta (1 Cor. 6:9-11). Wakintaq wak llaqtayoq runakunata kikinkuta hina munakunanku karan (Hech. 10:25-28). Ichaqa llapankun Jesusta kasukuranku, ñawpa kawsayninkuta wikch’uspan mosoq runawan p’achallikuranku (Efe. 4:20-24). ‘Cristoq yuyaynin yuyayniyoq’ kaspankun yacharanku pay hina yuyaykuyta ruwayta ima, kallpachakurankutaq payman rikch’akunankupaq (1 Cor. 2:16).

Jesuspa amistadninta maskhasun

14. ‘Kay tiempo p’uchukapushaqtin’, ¿imata ruwananpaqmi Jesús prometeran?

¹⁴ Ñawpa cristianokunamantaqa askhan Jesusta reqsiranku kay Hallp’api predicashaqtin otaq kawsarimpusqan qhepaman. Ñoqanchismi ichaqa mana paykuna hinachu Jesusta reqsiyta atisunman. Chhaynaqa, ¿imaynatan paypa amigon kasunman? Allin yuyayniyoq hunt’aq kamachiq nisqanta kasukuspa, paykunan kay Hallp’apiraq kashaq Cristoq akllasqa wayqenkuna kanku. Jesusmi rimaran ‘kay tiempo p’uchukapushaqtin, “tukuy kaqninkunata qhawananpaq” chay kamachita churananmanta (Mat. 24:3, 45-47). Kay tiempopi Jesuspa amigon kanankupaq kallpachakushaq runakunaqa yaqa llapankun mana chay t’aqamantachu kanku. ¿Imaraykun paykuna  allin yuyayniyoq hunt’aq kamachiq nisqanta kasukuspallanku Jesuspa amigon kayta atinkuman?

15. ¿Imamantan kanqa huk runa oveja otaq cabra hina qhawarisqa kanan?

¹⁵ (Leeychis Mateo 25:31-40.) Jesusqa hunt’aq kamachi t’aqapi kaq cristianokunatan ‘wawqeykuna’ nin. Ovejakunamanta cabrakunamantawan rikch’anachiypin, Jesús sut’ita nin chay wayqenkunapaq imatapas ruwaspanchis paypaq ruwashasqanchista. Chaymantapas paypa nisqanman hina, aswan ‘pisipaq hap’isqa wawqenkunata’ imayna tratasqankumantan kanqa, huk runa oveja otaq cabra hina qhawarisqa kanan. Chayrayku, kay pachapi kawsayta suyakuq cristiano Jesuspa amigon kayta munan chayqa, hunt’aq kamachita kasukunan.

16, 17. ¿Imaynatan rikuchisunman Jesuspa wayqenkunaq amigon kasqanchista?

¹⁶ Diospa Reinon kamachimuqtin kay Hallp’api kawsananchispaq suyakuqkuna, ¿imaynatan rikuchisunman Jesuspa wayqenkunaq amigon kasqanchista? Ñawpaqkaqpi, tukuy sonqowan allin willakuykunata predicaspa. Jesusmi wayqenkunata kamachiran pachantinpi chay llank’ayta aparinankupaq (Mat. 24:14). Jesuspa wayqenkunan ichaqa pisillaña kay Hallp’api kashanku, paykunallaqa mana chay llank’ayta hunt’ayta atinkumanchu wak ovejamanta kaq cristianokunaq mana yanapayninwanqa. Chayrayku, chay cristianokuna predicaq lloqsispankuqa, akllasqa cristianokunata yanapashanku ruwanankuta hunt’anankupaq. Hunt’aq kamachipas, Cristopas ancha allinpaqmi chay ruwasqanchistaqa qhawarinku.

¹⁷ Iskaykaqpi, predicación aparikunanpaq donacionkunata churaspanchis. Jesusmi qatikuqninkunata niran ‘qhapaq kaykunawan amigokunata tarinankupaq’ (Luc. 16:9, Edición 1988). Ichaqa manan chaywanqa nisharanchu paypa, otaq Diospa amistadninta rantinamanta. Reinomanta willakuykuna mast’arikunanpaq donacionkuna churasqanchiswanqa munakuyninchistan, allin amigo kasqanchistawanmi rikuchinchis. Biblian nin: “Ama simillawanchu rimayllawanchu munanakusun, aswanpas [...] ruwasqanchiswan”, nispa (1 Juan 3:16-18). Donacionkunataqa churanchis pachantinpi predicación aparikunanpaq, huñunakunanchis wasikunata sayarichikunanpaq, allichakunanpaq ima. Allin willakuykunata predicananchispaqpas gastanchismi. Askhaña, pisiña donación churasqanchis kanqa chaypas, anchatan Jehová Dioswan Jesuswanqa chaymanta agradecekunku (2 Cor. 9:7).

18. ¿Imaraykun kasukunanchis Bibliapi nisqanman hina umalliqkunaq yuyaychawasqanchista?

¹⁸ Kinsakaqpi, Jesuspa amigonkuna kasqanchistan rikuchisunman umalliqkunata sonqomanta kasukuspa. Paykunaqa Jesuspa umallisqanmi santo espirituwan nombrasqa kanku (Efe. 5:23). Apóstol Pablon niran: “Umalliykichiskunata uyariychis, paykunata kasuychis”, nispa (Heb. 13:17). Ichaqa mayninpin ñoqanchispaq sasa kanman Bibliaq nisqanman hina niwasqanchista kasukuy. Rikunchistaq imakunapi pantasqankuta chayqa, yaqapaschá mana  allinpaq yuyaychawasqanchista qhawarisunman. Pantaqña kanku chaypas, Umalliqninchis Cristoqa kusikunmi paykunawan pusawaspanchis. Chayrayku, paykunata kasukuspaqa Jesuspa amigonkuna kasqanchista rikuchishanchis. Sichus entiendesun umalliqkuna pantaq kasqankuta sonqomantataq paykunata kasukusun chayqa, Jesusta munakusqanchistan rikuchisun.

¿Maypin allin amigokunata tarisunman?

19, 20. a) ¿Imatan Diospa llaqtanpi tarisun? b) ¿Imamantan qatimuq estudiopi yachasun?

¹⁹ Jesusqa cuidawanchismi munakuywan michiq umalliqkunata qowaspanchis, chaymantapas qowanchismi mamakunata, hermanokunata, hermanakunata ima (leeychis Marcos 10:29, 30). ¿Imaynatan familiaykikuna qhawariranku Diospa llaqtanwan huñukusqaykita? Yaqapaschá kusikuranku. Jesusmi ichaqa niran mayninpi ‘runaq awqankuna kikin familiallantaq’ kananta (Mat. 10:36). Chayrayku, maytan kusikunchis Diospa llaqtanpi amigokunata tarispanchis, paykunawanqa kikin hermanonchiskunamantapas aswan sumaq amigontinmi kasunman (Pro. 18:24).

²⁰ Apóstol Pablo Roma cristianokunaman carta qelqasqanpi napayukuykuna apachisqanmi rikuchin, askha wayqe panankunawan allin amigontin kasqanta (Rom. 16:8-16). Apóstol Juanpas kinsakaq cartanpa tukuyninpin niran: “Amigonchiskunata sapankankuta napaykapuway”, nispa (3 Juan 15). Arí, paypas allin amigokunayoqmi karan. ¿Imaynatan qatikusunman Jesuspa, hinallataq ñawpa cristianokunaq ejemplonta? ¿Imaynatan iñiqmasinchikunawan amigontin kasunman? ¿Imatan ruwasunman paykunawan tukuy tiempo amigontin kananchispaq? Chay tapuykunamanmi kutichikunqa qatimuq estudiopi.

¿Imaynatan kutichiwaq?

• ¿Imaraykun Jesús allin amigo karan?

• ¿Imaynatan discipulokuna Jesuspa amigon kasqankuta qhawariranku?

• ¿Imaynatan rikuchisunman Jesuspa amigon kasqanchista?

[Tapuykuna]

[14 paginapi dibujo]

Jesusqa yachaytan munaran qatikuqninkuna ima yuyaykusqankuta, imayna sientekusqankutapas

[16 paginapi fotokuna]

¿Imaynatan rikuchinchis Jesuspa amigon kay munasqanchista?