Wiñaypaq kaq munakuyta sonqonchispi wiñachisun
Wiñaypaq kaq munakuyta sonqonchispi wiñachisun
‘Munakuqqa tukuy imapin pacienciakun. Munakuyqa wiñaypaqmi.’ (1 COR. 13:7, 8.)
1. a) ¿Imaynatan munakuyta runakuna qhawarichinku? b) ¿Imakunatan runakuna astawan munakunku?
LLIW runan necesitan munasqa kayta. Munakuymantaqa imaymana rimaymi kan. Askha takikuna, novelakuna, peliculakuna iman munakuyta allinpaq qhawarichinku otaq yanqa mana kaqta qhawarichinku. Kay tukukuy tiempokunapin ichaqa manaña kapushanchu Diosta runamasinkutapas munakuq runakuna. Bibliaq nisqan hina, yaqa llapa runakunan kanku “paykuna kikinkuta munakuqkuna”, “qolqe sonqokuna”, ‘Dios munakunankutaqa aycha kusichiyllapi puriyta munaqkuna” ima (2 Tim. 3:1-5).
2. ¿Iman sucedenman mana allin kaqkunata munakuqtinchis?
2 Llapanchisña munakuq kayta atinchis chaypas, Bibliaqa sut’itan niwanchis mana cuidakuqtinchis munakuyninchis waqllipunanta, chay sucedeqtin imaynapi tarikunanchistapas (1 Tim. 6:9, 10). Pabloq compañeron Demas sutiyoq runamanta yuyarisun, payqa kay pachapi kaqkunawanmi apachikurqan (2 Tim. 4:10). Chaymanta cuidakunanchispaqmi apóstol Juan yuyaychawarqanchis (leeychis 1 Juan 2:15, 16). Kay pachatawan Diostawan munakuytaqa manan atisunmanchu.
3. ¿Imamantan cuidakunanchis, imakunatan tapukunanchis?
3 Manaña kay pacha runakuna hinachu kanchis chaypas, paykuna ukhupin tiyanchis, mana cuidakuqtinchisqa paykuna hinan munakuymanta mana allinta yuyaykusunman. Chayraykun tapukunanchis: “¿Pikunatan munakunay? ¿Imaynatan sonqoypi wiñachiyman tukuy imata aguantaq, wiñaypaq kaq munakuyta? ¿Imaynapin munakuq kasqay allinniypaq kanqa kay tiempopi, hamuq tiempopipas?” nispa. Chaypaq qhawarisun Diospa nisqanta, chhaynapi chayman hina sapa p’unchay kawsananchispaq.
Sonqonchispi wiñachisun Jehová Dios munakuyta
4. ¿Imaynatan sonqonchispi Dios munakuyta wiñachisunman?
4 Cristianokunaqa Jehová Dios munakuytan sonqonchispi wiñachinanchis. Ima muhupas wiñananpaqqa, chaypaq imakunachus necesitakusqantan ruwana. Ejemplopaq, ¿imaynatan chakra ruwaq muhuta wiñachin? Ñawpaqtaqa hallp’atan preparan chaymantataq tarpun (Heb. 6:7). Chhaynaqa, ¿imaynatan ñoqanchispi Dios munakuyta wiñachisunman? Sonqonchista preparaspan, chaypin cheqaq kaqmanta muhuqa tarpusqa kashan. Chaypaqqa, Bibliatan estudiananchis Jehová Diosta astawan reqsinanchispaq (Col. 1:10). Yanapawasunmi lliw huñunakuykunaman risqanchispas, chaypi tapuykunaman kutichisqanchispas. Chayraykun tapukunanchis: “¿Kallpachakushanichu Bibliamanta astawan yachanaypaq?” nispa (Pro. 2:1-7).
5. a) ¿Imaynatan yachanchis Jehová Dios imayna kasqanmanta? b) ¿Imaniwaqtaq Diospa chanin kayninmanta, yachayninmanta, atiyninmantawan?
5 Jehová Diosqa Bibliapin willawanchis imayna kasqanmanta. Chayrayku estudiaspaqa astawan Diosta reqsinchis, chhaynapitaq aswanta valoranchis chanin, yachayniyoq, atiyniyoq kasqanta, astawanqa munakuq kayninta. Chanin kasqantan yachanchis imayna ruwasqanta, chanin kamachikuyninta ima qhawarispanchis (Deu. 32:4; Sal. 19:7). Lliw kamasqankunapi yuyaymanaspan yachayniyoq kasqanta yachanchis (Sal. 104:24). Universota qhawarispanchistaq yachanchis sinchi kallpayoq ancha atiyniyoq kasqanta (Isa. 40:26).
6. ¿Imaynatan Jehová Dios rikuchiwarqanchis ancha munakuwasqanchista, imaynatan chayman kutichisunman?
6 Ichaqa, ¿ima nisunmantaq munakuyninmanta? Jehová Diosqa hayk’an atisqan runakunamanmi munakuyninta rikuchiyta munan. Munakuyninqa llapanchispa allinninpaqmi. Munakuq kasqanraykun runakunata huchamanta librarqan (leeychis Romanos 5:8). Lliw runan huchamanta librasqa kayta atisunman, chaypaqmi ichaqa ñoqanchispas Diosta munakunanchis Churinpipas iñinanchis (Juan 3:16, 36). Arí, Diosqa munakunanchispaq hinapunin Jesusta huchanchiskunamanta sacrificiopi qosqanrayku.
7, 8. a) ¿Imaynatan rikuchisunman Jehová Dios munakusqanchista? b) ¿Imaynatan runakuna predicasqanchista qhawarinku, ichaqa imatan ruwashallanchis?
7 ¿Imaynatan Jehová Diosman rikuchisunman lliw ruwasqanmanta munakusqanchista agradecekusqanchistapas? Biblian kutichiwanchis: “Diosta munakuspanchisqa kamachikusqankunatan kasukunchis, kamachikuyninkunaqa manataqmi sinchi sasachu”, nispa (1 Juan 5:3). Arí, Diosta munakuspanchisqa, tukuy ima niwasqanchistan ruwasun. Chayraykun sutinmanta, Reinonmanta ima runakunaman willanchis, chaymantapas chayqa uyariwaqninchis runakunaq allinninpaqmi. Tukuy sonqomanta chayta ruwaspaqa, ch’uya sonqowan Diosta munakusqanchistan rikuchinchis (Mat. 12:34).
8 Reinomanta noticiakunapiqa askha runan mana interesakunchu, wakinqa manan uyariytapas munankuchu. Ñoqanchismi ichaqa pachantinpi iñiqmasinchiskuna hina kallpachakushallanchis Diosmanta yachachinanchispaq, paymanta chaskisqanchis llank’ayta hunt’ananchispaq, kamachikuyninkunata kasukunanchispaqpas (2 Tim. 4:5).
¿Imaraykun Señor Jesucristota munakunchis?
9. ¿Ima sasachakuykunatan Jesús aguantarqan, imarayku?
9 Diosta munakuymi kallpachawanchis Churinta munakunanchispaq. Chaymantapas imaymanamantan Jesustaqa munakunchis. Manan hayk’aqpas rikurqanchischu, ichaqa paymanta aswan allinta yachaspan astawan munakunchis (1 Ped. 1:8). ¿Ima sasachakuykunatan aguantarqan? Taytanpa munaynintaña ruwarqan chaypas, yanqamantan tumparqanku, cheqnikurqanku, qatiykacharqanku, k’amirqanku ima, imaymanawantaq pisicharqanku (leeychis Juan 15:25). Taytanta munakusqanraykun chay pruebakunata aguantarqan. Munakuq kasqanraykutaq vidantapas entregarqan huchamanta librawananchispaq (Mat. 20:28).
10, 11. ¿Imapaqmi kallpachawanchis Cristoq munakuynin?
10 Jesuspa tukuy imaymana ruwasqanpi yuyaymanayqa sonqonchistan kuyurichin astawantaq payta munakunchis. Qatikuqninkunan kanchis chayraykun pay hina munakuq kananchis. Chhaynapin kamachiwasqanchisman hina mana sayk’uspa Reinomanta predicashallasun, discipulokunatapas ruwashallasun (Mat. 28:19, 20).
11 Runakunata Cristoq munakusqanmi kallpachawanchis manaraq p’uchukay chayamushaqtin encargawasqanchis ruwayta tukunanchispaq (leeychis 2 Corintios 5:14, 15). Munakuymi Jesustaqa kallpachan runakunapaq Diospa munasqanta ruwananpaq, amapuni chayta qonqasunchu. Ñoqanchistaq chay munayninman hina llank’ayninchista hunt’asun Jesuspa yupinta qatikuspalla. Chayraykun kallpachakunanchis astawanraq Diosta munakunanchispaq (Mat. 22:37). Sichus Cristoq yachachikuyninkunata, kamachikuyninkunatapas kasukusun chayqa, payta munakusqanchistan rikuchisun, pay hina imaña kaqtinpas Diosllata kamachiqninchista hina kasukunanchispaq decidisqa kasqanchistapas (Juan 14:23, 24; 15:10).
Aswan allin purina ñanta purisun
12. ¿Imatan Pablo nisharqan ‘aswan allin purina’ ñanmanta rimaspa?
12 Pabloqa allintapunin Cristota qatikurqan, chayraykun Corinto iñiqmasinkunata nirqan pay hina qatikunankupaq (1 Cor. 11:1). Kallpacharqanña Diospa atiy qokuyninkunata aypanankupaq, chhaynapi huk simikunata rimanankupaq, onqosqakunata qhaliyachinankupaq chaypas, rimallarqantaqmi aswan allinkaqta aypanankumanta: “Ñoqan [...] yachachisqaykichis aswan allin purinata”, nispa (1 Cor. 12:31). Qatiqnin versiculokunata t’aqwispan yachanchis, munakuymanta rimashasqanta. Ichaqa, ¿imaynapin munakuy hukkunamanta aswan allin purina ñan karqan? Chaypaqqa kutichiyta tarinchis chay versiculokunapi Pabloq rimasqanpin (leeychis 1 Corintios 13:1-3). Diospa yuyaychasqanmi kayta sut’ita qhawarichirqan: tukuy imaymana allinkunataña yachasunman, ruwasunman chaypas, mana munakuyniyoq kaqtinchisqa manan imapaqpas chaykuna valenmanchu.
13. a) ¿Iman 2010 watapaq texto? b) Willay imarayku ‘munakuy wiñaypaq’ kasqanta.
13 Chaymantataq Pablo qhawarichin ima ruwaykunas munakuyta rikuchin, imakunataqchus mana chayta (leeychis 1 Corintios 13:4-8). Llapanchismi qhawarikunanchis sichus chay textoq nisqanman hina ruwashanchis icha manachus chayta. Kunanmi ichaqa t’aqwirisun qanchis versiculoq tukuyninpi kaqta, pusaqpa qallariyninpi kaqtawan, iskayninmantan horqosqa kashan 2010 watapaq texto, chaymi nin: ‘Munakuqqa tukuy imapin pacienciakun. Munakuyqa wiñaypaqmi’, nispa. Pusaq versiculon rimashallantaq, huk simipi rimaykunamanta, espirituq huk atiy qokuyninkunamantawan, chaykunaqa karqan cristiana congregación chayraq qallarishaqtinmi. Apostolmi willarqan chay qokuykuna tukupunanmanta, munakuytaq kashanallanmanta. Munakuq Jehová Diosqa wiñaypaqtaq kawsan chayqa, munakuyqa wiñaypaqmi kanqa (1 Juan 4:8).
“Tukuy imapin pacienciakun”
14, 15. a) ¿Imaraykun munakuy importante sasachakuykunata aguantanapaq? b) ¿Imaraykun huk wayna hermanonchis mana iñiyninta saqerqanchu?
14 ¿Iman yanapawasun ima sasachakuytapas aguantananchispaq? Bibliaq nisqanman hina sonqonchispi wiñachisqanchis munakuymi. Chay munakuyqa manan Reinorayku kaqninchiskunallata saqeychu, aswanpas Cristopaq hunt’aq kaymi wañunanchisña kaqtinpas (Luc. 9:24, 25). Chaytan tukuy sonqo Diosta serviq Testigokuna ruwarqanku, segunda guerra mundialpi chaymanta qhepa tiempomanpas, carcelkunapi, campos de concentración nisqapi, sinchi llank’ana campokunapipas kashaspanku.
15 Ejemplopaq, Alemania llaqtayoq wayna Testigomanta rimasunchis. Manataq iñiyninta saqeyta munarqanchu chayqa, nazi soldadokunan condenasqaku fusilasqa wañunanpaq. Familianman último carta qelqasqanpin nirqan: “Imamantapas astawanqa Diostan munakunanchis, Umalliqninchis Jesucristoq kamachisqanman hina. Sichus imaña kaqtinpas Diospaq hunt’aq kasun chayqa, bendeciwasunmi”, nispa. Qhepa watakunamanmi, kay revistapi familianmanta huknin willakurqan imaynata sasachakuykunata aguantasqankumanta: “Familiantinmi decidikurqayku imamantapas astawanqa Diosta munakunaykupaq”, nispan nirqan. Kay tiempopi Armenia, Corea del Sur, Eritrea nisqa nacionkunapi, carcelpi wisq’asqa kashaq iñiqmasinchiskunapas chhaynatan yuyaykunku, paykunaqa tukuy sonqowanmi Diosta munakushallanku.
16. ¿Ima sasachakuykunatan Malauimanta iñiqmasinchiskuna aguantarqanku?
16 Huk ladokunapiqa hukniraymantan iñiqmasinchiskunaq iñiynin, pacienciankupas pruebaman churasqa. Malaui nacionpin Jehová Diospa testigonkuna 26 wata gobiernoq hark’asqan tarikurqanku, sinchi qatiykachasqa, maltratasqa iman tarikurqanku. Aguantasqankun ichaqa bendecisqa karqan. Qatiykachayta qallariqtinkun 18.000 karqanku, 30 wata qhepamantaq 38.393 cristianokunaña karqanku. Wakin nacionkunapipas yaqa chhaynan sucedellantaq.
17. ¿Familiankuq imayna tratasqanmi wakin iñiqmasikuna tarikunku, imaynatan chaykunata aguantanku?
17 Diospa llaqtanpi chay hina sasachakuykunata aguantayqa sasan, kaqllataqmi familianchiskunaq hark’awasqanchista aguantaypas. Ichaqa, ¿manachu Jesús chaymanta rimarqanña? Arí rimarqanmi, askha iñiqmasinchiskunan kikinkupuni rikurqanku rimasqan cheqaq kasqanta (Mat. 10:35, 36). Wakin wayna-sipaskunan mana iñiq tayta-mamankuq cheqnisqan karqanku. Mayninpiqa wasimanta imaraqmi qarqosqa karqanku, hinaspa iñiqmasikunaq wasinpi tiyarqanku. Wakintaq familianpa negasqan kapurqanku. ¿Imaynatan chaykunata aguantarqanku? Pachantinpi iñiqmasikunata munakusqankuraykun, astawanqa Jehová Diosta Churintawan munakusqankurayku (1 Ped. 1:22; 1 Juan 4:21).
18. ¿Imaynatan casadokunata yanapan tukuy imata muchuq munakuy?
18 Tukuy imata muchuq munakuyqa casado kawsaypipas yanapawanchismi. Jesusmi nirqan: “Runaqa Diospa hukllachasqantaqa ama t’aqachunchu”, nispa; chaytan kasukunanku casado cristianokunaqa (Mat. 19:6). ‘Sasakunapi rikukuspankuqa’ yuyarinankun matrimonionku Dioswan hukllachasqa kasqanta (1 Cor. 7:28). Paymi Simin Qelqapi nin: ‘Munakuyqa tukuy imatan muchun’, nispa. Sichus iskayninku chay hina munakuyniyoq kanqaku chayqa, aswan preparasqan kashanqaku sasachakuykunata atipanankupaq, chhaynapi mana t’aqanakuspa sumaqta kawsanankupaq (Col. 3:14).
19. ¿Imatan Diospa llaqtan ruwan ima llakipas pasaqtin?
19 Munakuyqa yanapawallanchistaqmi ima llakiña pasaqtinpas tukuy imata aguantananchispaq. Chaymi sucederqan Perú nacionpi kaq uray lado llaqtakunapi terremoto pasaqtin, Katrina sutiyoq hatun wayra hatarisqanwan Estados Unidospa costa ladon llaqtakunata inundaqtinpas. Askha iñiqmasinchiskunan wasinkuta tukuy ima kaqninkutapas pierdepurqanku, ichaqa pachantinpi iñiqmasikunan paykunata yanaparqanku tukuy ima necesitasqankuta apachispa, chaymantapas askha voluntariokunan yanapakurqanku wasinkuta hukmanta hatarichinankupaq, hinallataq Huñunakuna Wasikunatapas allicharqanku. Chay ejemplokunan rikuchin iñiqmasipura tukuy tiempo imaynapiña tarikuspapas munanakusqanchista, qhawarinakusqanchistapas (Juan 13:34, 35; 1 Ped. 2:17).
“Munakuyqa wiñaypaqmi”
20, 21. a) ¿Imaraykun munakuy hukkunamanta aswan allin? b) ¿Imaraykun kallpachakusun munakuyta rikuchinanchispaq?
20 Diospa llaqtanpiqa imaymanapin rikunchis munakuy aswan allin purina ñan kasqanta, lliwtan atipan. Qhawarisunchis imaynata Pablo chayta rikuchirqan. Paypa nisqan hina, congregación espiritualpi wiñaqtin espirituq atiy qokuyninkuna chinkapuqtinqa, ‘kashanallanmi [karqan] iñiy, suyakuy, munakuy, ichaqa chaykunamanta aswan chaniyoqqa munakuymi’ kanan karqan (1 Cor. 13:13).
21 Tiempowanqa, lliw imapipas iñisqanchisqa ruwakunqan, chayrayku manaña chaykunapi iñisunchu. Hinallataq tukuy imapas mosoqman tukupuqtin suyakusqanchis promesakuna hunt’akapunqa. Chhaynapin manaña chaykunata suyakusunchu. ¿Munakuyri? Yachamusqanchis hina, manan hayk’aqpas chinkanqachu, aswanpas wiñaypaqmi kanqa. Hamuq tiempopi wiñaypaq kawsaspañachá astawan yachasun imaynachus tukuy imapipas Diospa munakuynin kasqanta. Chayrayku kallpachakusun Diospa munayninta ruwananchispaq, mana hayk’aq tukukuq munakuyta rikuchinanchispaqpas. Chayta ruwaspaqa wiñaypaqmi kawsasun (1 Juan 2:17).
¿Imaynatan kutichiwaq?
• ¿Imaynapin mana allinninchispaq kanman waqllisqa kaqta munakuy?
• ¿Imakunata aguantanapaqmi munakuy yanapawanchis?
• ¿Imaraykun ‘munakuy wiñaypaq’?
[Tapuykuna]
[27 paginapi willakuy]
2010 watapaq texto: ‘Munakuqqa tukuy imapin pacienciakun. Munakuyqa wiñaypaqmi’ (1 Cor. 13:7, 8).
[25 paginapi foto]
Diosta munakusqanchisraykun predicanchis
[26 paginapi foto]
Munakuymi paykunataqa yanaparqan pruebakunata aguantanankupaq