Chanin runakunan “inti hina kʼancharinqaku”
Chanin runakunan “inti hina k’ancharinqaku”
“Chanin runakunaqa Dios Yayankuq qhapaqsuyunpi inti hina k’ancharinqaku.” (MAT. 13:43.)
1. ¿Imakunatan Reinomanta Jesús rikch’anachiykunapi yachachirqan?
JESUCRISTOQA askha rikch’anachiykunawanmi Reinomanta yachachirqan. Biblian nin: “Rikch’anachiy simikunallawanpunin paykunamanqa yachachiq”, nispa (Mat. 13:34). Rikch’anachiypi Reinoq muhunmanta rimaspan rikuchirqan mensajeta chaskinanpaq otaq mana chaskinanpaq runaq sonqonmanta kasqanta, espiritualpi wiñananpaq Jehová Diosmantaña kasqantapas (Mar. 4:3-9, 26-29). Chaymantapas rikuchirqanmi chay Reinomanta willakuykunata askha runakuna kasukunanta, hinaspa runakunaq mana reparasqallan wiñananta (Mat. 13:31-33). Huk rikch’anachiypitaq willarqan mana llapa runakunachu chay Reinoman haykunankumanta (Mat. 13:47-50). *
2. Trigomanta chirisuela qoramantawan rikch’anachiypi, ¿iman allin muhu?
2 Mateo libropin 13 capitulopi tarikun trigomanta chirisuela qoramantawan rikch’anachiy, chaypin Jesús yachachin imaynata Reinopi paywan kamachiqkuna huñusqa kananta. Ñawpaq rikch’anachiypiqa Reinomanta willakuymi muhu karqan, kay rikch’anachiypin ichaqa muhu ‘qhapaq suyuq [“reinoq”, NM] wawankuna’ (Mat. 13:19,38). Chaypiqa rimashan Reinopi kamachimuqkunamantan manan Reinoq kamachisqan runakunamantachu (Rom. 8:14-17; leey Gálatas 4:6, 7).
Trigomanta chirisuelamantawan rikch’anachiy
3. ¿Ima sasachakuypin tarikun muhu t’akaq runa, imaynatan chayta allichan?
3 Leesunchis chay rikch’anachiyta: “Hanaq pacha qhapaqsuyuqa kaymanmi rikch’akun. Huk runan chakranpi allin muhuta t’akarqan. Ichaqa runakuna puñushanankama awqan hamuspa chirisuela qora muhuta trigo chakraman t’akaykurqan, hinaspataq ripurqan. Trigo wiñamuspa ruruyta qallariqtintaq chirisuela rikhurimullarqantaq. Chaymi kamachinkunaqa chakrayoqman hamuspa nirqanku: –Patrón, ¿manachu ch’uya muhuta chakraykipi t’akarqanki? ¿Imaynapitaq chay chirisuelari rikhurin? nispa. Chakrayoqtaq paykunata nirqan: –Pi awqaychá chaytaqa t’akaykun, nispa. Kamachikunataq nirqanku: –¿Munankichu t’iramunaykuta? nispa. Chaymi chakrayoqqa nirqan: –Ama, t’irashaspaykichisqa trigotawanmi t’irarqowaqchis, nispa. Trigo ichhuykama hinalla wiñashachunku, ichhuy chayamuqtinña ichhuqkunata nisaq: Chirisuelataraq ñawpaqtaqa ichhurqariychis, hinaspa marq’ay-marq’ayta wataykuychis kanaykapunapaq, trigotan ichaqa taqeyman taqenkichis” (Mat. 13:24-30).
4. a) ¿Pin rikch’anachiypi muhu t’akaq? b) ¿Hayk’aqmi imaynatan Jesús muhu t’akayta qallarirqan?
4 ¿Pin allin muhu t’akaq? Jesusmi nirqan: “Allin muhuta t’akaqqa Runaq Churinmi”, nispa (Mat. 13:37). ‘Runaq Churinqa’ Jesusmi, payqa kinsa wata soqta killa kay pachapi predicaspan hallp’ata preparasharqan (Mat. 8:20; 25:31; 26:64). Chaymantan 33 wata Pentecostespi allin muhu t’akayta qallarirqan otaq Reinoq wawankunata. ¿Imaynatan chayta ruwarqan? Payqa Taytanpa rantinpin qatikuqninkunaman santo espiritunta qomurqan Diospa wawankuna hina akllasqa kanankupaq, chaymantataq chay muhuqa wiñarqan poqonankama (Hech. 2:33). * Chhaynaqa, muhutaqa t’akakurqan Cristowan kuska Reinopi llapa kamachikuqkunata huñukunanpaqmi.
5. ¿Pitaq awqari? ¿Pikunan kanku chirisuela qora?
5 ¿Pitaq awqa otaq enemigori? Jesuspa nisqan hina, ‘awqaqa Saqran’ chirisuelataq “saqraq wawankuna” (Mat. 13:25, 38, 39). Chirisuela qoramanta rimaspaqa yaqapaschá Jesusqa yuyaykusharqan wañuchiq qorapi, chayraq wiñashaqtinqa trigomanmi rikch’akun. Chaymi chay rikch’anachiyqa allinta tupan. ¿Imarayku? Wakin runakunan ninku, “ñoqaykun kayku Reinoq wawankuna”, nispa. Ichaqa yanqa cristianokunallan kanku, manan allin rurutachu rurunku. Arí, kay iskay uyakunaqa chirisuela ‘muhu’ Saqraq ‘mirayninmi’ kanku (Gén. 3:15).
6. ¿Hayk’aqmi chirisuela qora rikhurimurqan? ¿Ima ninanmi “runakuna puñushanankama” nisqa simikuna?
6 ¿Hayk’aqmi chirisuela qoraman rikch’akuq falso cristianokuna rikhurimurqanku? “Runakuna puñushanankama”, ninmi Jesús (Mat. 13:25). ¿Hayk’aqmi chay qallarirqan? Éfeso congregacionpi umalliqkunatan apóstol Pablo nirqan: “Yachanin ripusqay qhepata qotuqkuna yarqasqa lobokuna hina qankunaman haykumunanta, paykunaqa iñiqkunatan tukurqoyta munanqaku. Qankuna ukhullamantataqmi waqllisqa rimaq runakunaqa hatarinqa, iñiqkunata q’otuspa aysaqanankupaq”, nispa (Hech. 20:29, 30). Chay qhepamanmi umalliqkunata nirqan espiritualpi rikch’asqa kashanankupaq. Apostolkunaqa apóstata runakunamanta ‘hark’aqkunan’ karqanku, ichaqa wañupusqankuman hinan askha cristianokuna espiritualpi puñupusqaku (leey 2 Tesalonicenses 2:3, 6-8). Chhaynapin congregacionman pantasqa yachachikuykuna haykumurqan.
7. ¿Chirisuela qoramanchu wakin trigo tukupurqan?
7 Jesusqa manan nirqanchu trigo chirisuela qoraman tukupusqanta, aswanpas nirqanmi chirisuela trigo chakraman t’akakusqanmanta. Chayraykun chay rikch’anachiyqa mana cristianokunaq t’aqakusqankumantachu rimashan. Aswanpas Saqra congregacionta waqllichinanpaq kallpachakusqanmantan willashan, chaytan ruwan paykuna ukhupi millay runakunata churaspa. Apóstol Juan manaraq wañupushaqtinqa askha runakunañan yachachisharqanku pantasqa yachachikuykunata (2 Ped. 2:1-3; 1 Juan 2:18).
“Trigo ichhuykama hinalla wiñashachunku”
8, 9. a) ¿Imaraykun Jesuspa qatikuqninkunapaq mana sasa entiendeychu karqan patronpa kamachisqan? b) ¿Imaynatan trigopas chirisuelapas unay tiempo kuska wiñarqanku?
8 Chakrapi chirisuelata rikuspan kamachikunaqa patronninkuman willarqanku hinaspa tapurqanku: “¿Munankichu t’iramunaykuta?” nispa (Mat. 13:27, 28). Paytaq kutichirqan: “Ama, t’irashaspaykichisqa trigotawanmi t’irarqowaqchis, [...] Trigo ichhuykama hinalla wiñashachunku”, nispa. Ñoqanchisqa manapaschá allintachu entiendesunman imarayku chhayna kutichisqanta, ichaqa chay tiempopi chakra llank’aq runakunaqa yacharqankun chirisuela qora trigoman rikch’akusqanta, chaymantapas chirisuelaq saphinmi trigoq saphinpi mayt’ukuq. * Chayraykun, ¡allinta patronqa nisharqan!
9 Jesuspa nisqanman hina, pachak watakunaq pasasqanman hinan sinchita chirisuela qora rikhurirqan pantasqa religionkunapi, ñawpaqtaqa Iglesia Católica Romana nisqapi, Ortodoxa nisqapipas, chaymantataq askha rikhurimuq protestante t’aqakunapi. Ichaqa chay tiempopin ‘chakrapi’ otaq kay pachapi t’akakullarqantaq pisi trigo muhuta. Rikch’anachiypi patronqa pacienciawanmi suyarqan wiñanankuta ichhuy tiempo chayamunankama, chaytaqa ratullañan ruwakunman.
Cosechana tiempo chayamun
10, 11. a) ¿Hayk’aqmi cosechay tiempo chayamurqan? b) ¿Imaynatan trigota Jehová Diospa taqenpi huñukusharqan?
10 Jesusmi nillarqantaq: “Cosechataq kay tiempo p’uchukay, ichhuqkunataq angelkuna”, nispa (Mat. 13:39). Arí, millay pachaq p’uchukay p’unchayninkunapin Reinoq wawankunata huñukunman, hinaspa chirisuelaman rikch’akuq yanqa cristianokunamanta sapaqman t’aqakunman. Chaymantan apóstol Pedro nirqan: “Ñan chayamunña Diospi iñiqkunamanta taripay qallarinan p’unchay. Ñoqanchismantachus taripay qallarin chayqa, ¿imaynaraqtaq kanqa Diospa allin willakuyninkunata mana kasukuqkunaq p’uchukayninqa?”, nispa (1 Ped. 4:17).
11 “Kay tiempo p’uchukay” otaq tukukuy tiempo qallarisqan qhepallamanmi, “cheqaq cristianon kayku” niqkunata juzgayta qallarikurqan, Reinoq wawankunata ‘Saqraq wawankunatawan’. Rikch’anachiypi nisqanman hina, ¿iman sucederqan cosechay tiempo qallariqtin? “Ñawpaqta” Hatun Babilonia urmayurqan, “hinaspa” Reinoq wawakunata huñukurqan (Mat. 13:30). ¿Imaynatan trigoman rikch’akuq cristianokunata Jehová Diospa taqenpi huñukun? Hukmanta rikhuriq congregacionpin chaskisqa kanku, chaypin Dios paykunata sumaqta qhawarin, wakintaq hanaq pachapi chaskisqa kanku.
12. ¿Hayk’a tiempon cosecha kanan karqan?
12 ¿Hayk’a tiempon juicio kanan karqan? “Ichhuy chayamuqtinña” nispaqa, cosechana tiempomantan Jesusqa rimasharqan, chayqa unay tiempon kanan karqan (Apo. 14:15, 16). Chhaynaqa, akllasqa cristianokunaq juicionqa p’uchukay tiempopin kanan karqan, tukunantaq karqan llipinku sellowan marcasqaña kaqtinku (Apo. 7:1-4).
13. ¿Imaynatan runakunata misk’achinku falso cristianokuna? ¿Ima ruwaykunatataq Diospa kamachikuynin contra ruwanku?
13 Chay rikch’anachiyqa nishallantaqmi Diospa kamachikuyninkuna contra ruwaqkunata misk’achiqkunata ima Reinomanta horqokunanta (Mat. 13:41). ¿Pikunamantan rimashan? Chay mana allin qorapin tarikun clero, paymi unay tiempoña millonninpi runakunata engañarqan ‘lliw urmachiq’ ruwaykunawan, chaykunamanta wakinmi mana entiendekuq Trinidad, wiñaypaq infiernopi ñak’ariy ima, chay yachachikuykunan Diosta mana allinpaq qhawarichin. Chaymantapas, religionpi umallikunan mana allinkunata ruwanku hinaspa mana allin ejemplo kanku qatikuqninkunapaq, Diosta wasanchaspa kay pacha kaqkunaman k’askakunku, mayninpiqa qhelli ruwaykunataraqmi ruwankupas (Sant. 4:4). Hinaspapas, sapa kutinmi dejallanku qatikuqninkuna qhelli kawsaypi purinankuta (leey Judas 4). Chaykunata ruwashaspapas, Dios sonqo runamanmi rikch’akunku. Chaymi Reinoq wawankunaqa kusisqa kashanku, chirisuela qora hina runakuna samayunanmanta, urmachiq yachachikuyninkunamanta ima t’aqasqa kaspanku.
14. ¿Imanaqtinmi “saqraq wawankuna” waqanku kirunkutaq k’achachachan?
14 Chirisuela qoraman rikch’akuq ‘Saqraq wawankunan’ waqanku kirunkutaq k’achachachan (Mat. 13:42). ¿Imanaqtinmi ñak’arinku? Wañuchiq chirisuela qora kasqankuta “qhapaq suyu wawakuna” sut’iman horqoqtinkun. Hinaspapas clerotaqa llakichin pisi-pisimanta qatikuqninkuna manaña paywanchu kasqanku, mana kasukusqanku ima (leey Isaías 65:13, 14).
15. ¿Ima ninanmi falso cristianokuna ninapi kanaykusqa kananku?
15 ¿Ima ninanmi chirisuelata huñuspa ninaman kanaykapunan? (Mat. 13:40.) Ninaman kanaykapuyqa wiñaypaq wañuymi, chaymi suyashan falso cristianokunata (Apo. 20:14; 21:8). Chay engañaqkunaqa manchay ñak’ariy p’unchaypin tukukapunqaku (Mat. 24:21).
“Inti hina k’ancharinqaku”
16, 17. Malaquiaspa profetizasqan hina, ¿imatan Diospa templonpi ruwakunan karqan? ¿Hayk’aqmi chay profecía hunt’akuyta qallarirqan?
16 ¿Hayk’aqmi “inti hina” k’anchanku trigoman rikch’akuq chanin runakuna? (Mat. 13:43.) Malaquías libropi tarikuq profeciapin chayta yachasun, chaypin Diospa wasin ch’uyanchasqa kananmanta nin: “Ñoqamanta willakuqtan ñawpaqta kachamusaq, paymi ñanta wakichipuwanqa. Maskhashasqaykichis Señor Diosqa ñoqan kani, qonqayllan yupaychana wasiyman chayamusaq. Qankunan munaykushankichis rimanakusqayta willakuq kachamunayta, payqa hamushanñan, nispa. Ñoqa Tukuy-atiyniyoq Señor Diosmi chayta nini. ¿Pitaq Señor Diospa hamunan p’unchayta aguantanman? Chayri, ¿pitaq pay rikhurimuqtin sayayta atinman? Payqa ch’uyayachiq nina hinan, t’aqsaqkunaq lejian hinan. Paymi Levipa mirayninkunata ch’uyayachinanpaq tiyaykunqa, imaynan qolqetapas qoritapas ch’uyayachinku hinatan paykunata ch’uyayachinqa. Chayraqmi paykunaqa Señor Diosman ofrendakunata haywanqaku imaynan haywanankuta hinapuni”, nispa (Mal. 3:1-3).
17 Chay profecian hukmanta kay tiempopi hunt’akuyta qallarirqan 1918 watapi. Chay watan Jehová Dios ‘paymanta willaq’ Jesuswan espiritual temploman haykurqanku, chaypin t’aqwirqanku pikunachus cheqaq cristiano kasqankuta, hinaspa ch’uyancharqanku. Chay qhepaman ima sucedenanmantan Malaquías nin: “Hinaqtinmi qankunaqa wakmanta reparankichis allin runaq millay runaq imaynachus kasqanta, pichus ñoqata serviq, pitaqchus ñoqata mana serviq kasqantapas”, nispa (Mal. 3:18). Cheqaq cristianokunaqa kallpachakuspan astawan predicarqanku, chaypin yachanchis cosechaqa chay tiempopi qallarisqanta.
18. ¿Imatan nirqanña profeta Daniel p’unchayninchiskunamanta?
18 Kay tiemponchismantan profeta Daniel nirqan: “Hamawt’akunaqa [entiendeqkuna] hanaq pacha k’anchay hinan k’anchanqaku, askha runata chanin kawsayman kutirichiqkunapas ch’askakuna hinan wiñay-wiñaypaq k’anchanqaku”, nispa (Dan. 12:3). ¿Pikunan hanaq pacha k’anchay hina k’anchanku? Jesuspa willasqan rikch’anachiypi trigo, hanaq pachapaq akllasqa cristianokunan. Chay cristianokunatan wak ovejakunamanta ancha askha runakuna yanapanku. Paykunaqa cuentatan qokurqanku kay tiempopi chirisuela qora falso cristianokunata t’irakushasqanta. Chayraykun akllasqa cristianokunawan kuska kay laqhayaq pachapi k’ancharishanku (Zac. 8:23; Mat. 5:14-16; Fili. 2:15).
19, 20. ¿Imatan Reinoq wawankuna suyashanku, imatan qatimuq estudiopi yachasun?
19 Reinoq wawankunaqa tukuy sonqowanmi hanaq pacha premionkuta suyakushanku (Rom. 8:18, 19; 1 Cor. 15:53; Fili. 1:21-24). Suyashanankukamaqa Diospaqmi hunt’aq sonqo kananku, allintan k’anchananku, chaymantapas hukniraymi kananku ‘Saqraq wawankunamanta’ (Mat. 13:38; Apo. 2:10). Kunanqa ñan Diospa llaqtanmanta horqokunña chirisuela qorata, ¡anchatan kusikunchis kay tiempopi kawsasqanchismanta!
20 Ichaqa, ¿imaynapin Reinoq wawankuna huk hinalla kawsanku Hallp’apaq suyakuyniyoq ancha askha runakunawan? Qatimuq estudiopin chayta yachasun.
[Uranpi willakuykuna]
^ párr. 1 Chay rikch’anachiykunamanta astawan yachanaykipaq qhaway, 2008 wata Qhawaq revistata 1 julio killamanta, 18-29 paginakama.
^ párr. 4 Kay rikch’anachiypi chakrapi (kay pachapi) t’akayqa, manan predicaspa yachachiychu, chhaynapi mosoq discipulokuna akllasqa kanankupaq. Aswanpas chay t’akayqa karqan Reinoq wawankunata akllakunanpaqmi. ¿Imaynapin chayta yachanchis? Jesusqa manan nirqanchu “qhepamanmi Reinoq wawankuna kanqaku” nispa, aswanpas “allin muhutaqmi hanaq pacha qhapaqsuyu wawakuna”, nirqanmi.
^ párr. 8 Chirisuela qoraq saphinqa trigoq saphinwanmi allinta mayt’ukun chaymi t’irankuman chayqa trigontinta t’irankuman. Chayraykun suyana trigo rutuy tiempo chayamunankama (qhaway Perspicacia para comprender las Escrituras, volumen 1, 1205 paginata).
¿Yuyashanki?
Jesuspa willasqan rikch’anachiypi:
• ¿Iman allin muhu?
• ¿Pin muhu t’akaq runa?
• ¿Iman muhu t’akay?
• ¿Pin awqa?
• ¿Pikunan Chirisuela qora kanku?
• ¿Iman ichhuy tiempo?
• ¿Iman taqe?
• ¿Iman waqay kiru k’achachaypas?
• ¿Iman rawrashaq horno?
[Tapuykuna]
[20 paginapi dibujokuna]
33 wata pentecostespin Jesús allin muhu t’akayta qallarirqan
[23 paginapi foto]
Jehová Diospa taqenpin trigoman rikch’akuq cristianokunata huñukushan
[Fotota horqorqan]
Pictorial Archive (Near Eastern History) Est.