Diospa llaqtanpiqa thak kawsaytan tarinchis

“Ancha askha runakuna ukhupin yupaychasqayki.” (SAL. 35:18.)

1-3. a) ¿Imaynatan huk cristiano Diosmanta karunchakunman? b) ¿Ima yanapaymi kan cristianokunapaq?

JOE sutiyoq iñiqmasinchismi khaynata willakun: “Vacacionpi kashaspaykun esposaywan lamar qocha ukhuman haykurqayku imaymana munay challwakunata rikumunaykupaq, ichaqa esposaymi niwarqan: ‘Nishu ukhumanchus hina haykumushanchis’, nispa. Ñoqataq kutichirqani ‘ama llakikuychu’, nispa. Chayllamanmi ñawpaypi rikhurirqan tiburón nisqa hatunkaray challwa, chayraqmi cuerpoy ‘ras’ nirqan, chaymi ‘kayllapiñachá wañukapusaq’ nirqani, tiburonmi ichaqa qonqaylla chinkaripurqan”, nispa.

² Huk cristianochus kay pachapi kusirikuykunawan, allin pagasqa llank’aykunawan, qhapaq kaykunawan ima sonqonta suwachikunman chayqa, Jehová Diosmantan karunchakapunman. Joe umalli iñiqmasinchismi nin: “Lamar qocha ukhupi pasawasqanmi yuyaymanachiwarqan ama hayk’aqpas Diospa llaqtanmanta karunchakunaypaq, payta mana kasukuq runakunawanpas ama huñukunaypaq”, nispa. Ñoqanchispas cuidakunanchismi Diospa llaqtanmanta ama karunchakunanchispaq, mana chayqa iñiyninchismi chiriyapunman. Karunchakushanchis chayqa, usqhayllan kutimpunanchis Saqra ama millp’urqowananchispaq.

³ Kay pachapi imaymana kaqkunaqa manan cristianokunata yanapawanchischu Dioswan allinpi kananchispaq (2 Tim. 3:1-5). Satanasqa yachanmi tiempon pisillaña kasqanta, chaymi makilla kashan mana cuidakuqkunata oqoykunanpaq (1 Ped. 5:8; Apo. 12:12, 17). Ichaqa manan sapallanchischu kashanchis, Diosmi llaqtanwan yanapawanchis paywan allinpi kananchispaq.

4, 5. ¿Imaynatan askha runakuna hamuq tiempota qhawarinku, imarayku?

⁴ Kay tiempopiqa manan thakchu runakuna sientekunku. Askha runakunan manchasqa kawsanku maqasqa, wañuchisqa kanankumanta, mikhuykunapas wicharqapunanmanta, tiempoq cambiasqanwan nishuta paramunanmanta, otaq ch’akiriy kananmanta ima. Chaymantapas llapanchismi llakisqa kanchis onqosqanchiswan otaq machu-paya kapusqanchiswan. Allin llank’anayoq, askha qolqeyoq, qhalilla kaspa familiankuwan kusisqa kawsaq runakunapas manan yachankuchu hayk’aqkama chhaynallapi tarikunankuta.

⁵ Chaymantapas askha runakunan llakisqa kanku imapipas mana kusikuyta tarisqankurayku. Askhan yuyaykurqanku casarakuspanku familiayoq ima kaspanku thakpi kusisqa kawsayta, ichaqa mana chhaynachu kaqtintaq llakisqa kapurqanku. Diosman asuykuyta munaq religioso runakunapas manan thakchu sientekunku. Manan allinpaqchu qhawarinku pastorninkuq yachachikuyninta, astawanqa qhelli huchapi kawsasqankuta rikuspa, pantasqata yachachisqankurayku ima. Chaymi runakunaqa ciencia nisqallapiña, runakunaq allin ruwasqallanpiña suyakunku. Chaywanpas manan rikunkuchu sasachakuyninkuna allichakusqanta, chaychá askha runakuna hamuq tiempopi manaña yuyaykuytapas munankuñachu.

6, 7. a) ¿Imaraykun cristianokuna mana huk runakuna hinachu kawsayta qhawarinchis? b) ¿Imamantan yachasun qatimuqpi?

⁶ Cristianokunan ichaqa mana chay runakuna  hinachu yuyaykunchis. Chay runakunaq hinaña sasachakuyninchis chaypas, manan paykuna hinachu qhawarinchis (leey Isaías 65:13, 14; Malaquías 3:18). ¿Imarayku? Kay tiempopi runakuna imayna tarikusqankumanta Biblia allinta willawasqanchisrayku, sasachakuykunata atipananchispaqpas yanapawasqanchisrayku. Chaymi mana llakikunchischu hamuq tiempomanta. Jehová Diospa serviqninkunaqa manan q’otuchikunchischu pantasqa yachachikuykunawan, manataqmi qhelli huchapichu purinchis, chaymi mana chaykunawan ñak’arinchischu. Chayraykun “runakunaq mana aypay atisqan thak-kayta” tarinchis (Isa. 48:17, 18; Fili. 4:6, 7).

⁷ Bibliaqa ejemplokunawanmi yanapawanchis Diospa llaqtanpi thak kawsay tarisqanchista valorananchispaq. Chaykunan yanapawasun imaynatachus kawsashasqanchista yuyaykusqanchistapas qhawarikunanchispaq. Chhaynapi Diospa munasqanman hina kawsananchispaq (Isa. 30:21).

‘Yaqan urmaykurqani’

8. ¿Imatan Diosta serviqkuna ñawpaq tiempomantapacha ruwashanku?

⁸ Jehová Diosta serviqkunaqa manan amistadta ruwankuchu payta mana kasukuqkunawanqa, chhaynapunin karqan ñawpa tiempomantapacha. Diosqa willarqanñan Satanaspa munayninta ruwaqkuna llaqtanpa enemigon kanankuta (Gén. 3:15). Cristianokunaqa Diospa kamachikuyninkunata kasukusqankuraykun mana kay pachaq munayninman hinachu kawsanku (Juan 17:15, 16; 1 Juan 2:15-17). Chay ruwaymi ichaqa mana facilchu. Chaymi wakinqa tapukunku: “¿Allinpunichu kanman sasaña kaqtinpas Diosta kasukuspa kawsay?” nispa.

9. ¿Imatan mana entienderqanchu 73 Salmota qelqaq?

⁹ 73 Salmo takita qelqaqpas tapukurqanmi Diosta servispa allintapunichus ruwasharqan chayta, payqa Asafpa mirayninmi kanman karqan. Manan entienderqanchu imanaqtin millay runakuna kusisqa kawsasqankuta, wakin Dios sonqo runakunataq ñak’arispa kawsasqankuta (leey Salmo 73:1-13).

10. ¿Imaraykun t’aqwinanchis Salmo takita qelqaqpa imayna sientekusqanta?

 ¹⁰ ¿Hayk’aqllapas sientekurqankichu chay Salmo qelqaq hina? Chhayna kaqtinqa manan huchachakushanaykichu, manataqmi yuyaykunaykichu iñiyniykipi pisipashasqaykita. Diosta serviqkunaqa askhan chhayna sientekurqanku, wakinqa Biblia qelqaqkunan karqanku (Job 21:7-13; Sal. 37:1; Jer. 12:1; Hab. 1:1-4, 13). Tukuy sonqonkuwan Diosta serviyta munaqkunaqa lliwmi khaynata tapukunanku: “¿Tukuy imamantapas aswan allinchu Diosta kasukuy?” nispa. Chay tapuymi yuyarichiwanchis Edén huertapi sucedesqanta, chaypin Satanás iskayrayachirqan Dioslla kamachinanpaq derechoyoq kasqanta (Gén. 3:4, 5). Chayraykun llapanchis Salmo takita qelqaq imayna sientekusqanta t’aqwispa tapukunanchis: “¿Envidianaychu rikunallapaq allin kawsaq runakunata? ¿Chay runakuna hina kawsayta munaspachu Diosmanta karunchakapunay?” nispa. Satanasqa waqllipunanchistan munan.

11, 12. a) ¿Iman Salmo qelqaqta yanaparqan allinta yuyaykunanpaq, imatan yachachiwanchis chay ruwasqan? b) ¿Iman qanta yanaparqasunki pay hina allinta yuyaykunaykipaq?

¹¹ Yaqalla mana allin ñanman llusk’arqan chaypas, Salmo qelqaqtaqa yanaparqan ‘Diospa ch’uya wasinpi’ Dioswan allinpi kaq runakunawan huñukusqan, Diospa munasqanpi yuyaymanasqan iman. Chhaynapin entienderqan huchasapakuna imapi tukupunankuta, imayna kawsasqanku ima decidisqankupas ‘llusk’ana’ ñanman churasqanta, chaymi payqa mana chay runakuna hinachu mana allinpi tukuyta munarqan. Paypa nisqan hina, qhelli huchapi kawsanankurayku Diosmanta karunchakapuqkunaqa “sinchi llaksasqan [manchasqan]” rikukunqaku. Diosta serviqkunan ichaqa yanapayninta chaskinqaku (leey Salmo 73:16-19, 27, 28). Ñoqanchisqa allintan yachanchis chhaynapuni kasqanta. Yaqapaschá wakinqa yuyaykunku munasqankuman hina kawsay allin kasqanta, mana allin ruwasqankumantan ichaqa nishu sasachakuypi rikukunqaku (Gál. 6:7-9).

¹² ¿Imatawanmi Salmo qelqaqmanta yachasunman? Jehová Diospa llaqtallanpin thak kawsaytapas yachaytapas tarinchis. Salmo qelqaqqa ‘Diospa ch’uya wasinpin’ repararqan mana allinta yuyaykusqanta. Ñoqanchispas huñunakuykunapin allin yuyaychaykunata tarisun, allin yachachisqataq kasun. Chaymi Jehová Diosqa kamachiwanchis huñunakuykunata ama saqenanchispaq. Chaypin kallpachasqa kasun Diospa munayninman hina kawsashanallanchispaq (Isa. 32:1, 2; Heb. 10:24, 25).

¿Pikunawanmi huñukushanchis?

13-15. a) ¿Iman Dinata sucederqan, imatan chaymanta yachanchis? b) ¿Imaraykun iñiqmasinchiskunawan huñukuy allinninchispaq?

¹³ Jacobpa ususin Dinaq ruwasqanmantan yachanchis Diosta mana kasukuq runakunawan huñunakuy mana allinchu kasqanta. Génesis qelqan willan Canaán sipaskunawan sapa kutilla huñukusqanmanta. Chaypi tiyaq runakunaqa manan Diospa kamachikuyninman hinachu kawsarqanku. Aswanpas, arqueólogo runakunaq willasqanku hinan paykunaqa idolokunata yupaycharqanku, maqanakuyllapi karqanku, millay qhelli huchapitaq purirqanku (Éxo. 23:23; Lev. 18:2-25; Deu. 18:9-12). ¿Iman Dinata sucederqan chay wayna-sipaskunawan huñukusqanmanta?

¹⁴ Bibliaq willasqan hina, Shehem sutiyoq runan “payta hap’ispa violarqan”, chay runaqa “aswan reqsisqan [allin qhawarisqan] karqan taytanpa lliw wasi ayllunpi” (Gén. 34:1, 2, 19). Dinaqa nichá yuyaykullarqanpaschu violasqa kananta. Payqa chay wayna-sipaskunata allinpaq qhawarispa paykunaq amigan kayllatachá munarqan. Ichaqa manan allintachu yuyaykurqan.

¹⁵ ¿Imatan Dinamanta yachasunman? Diosta mana serviq runakunawan huñukuspaqa sasachakuypipunin tarikusun. Biblian  niwanchis: “Mana allin runakunawan huñukuyqa, allin costumbrekunatan waqllichin”, nispa (1 Cor. 15:33, MR). Diosta munakuqkunawan, kamachikuyninkunatapas kasukuqkunawan huñukuymi ichaqa allinninchispaq. Paykunan kallpachawasun yachaywan imatapas ruwananchispaq (Pro. 13:20).

‘Ch’uyanchasqañan kankichis’

16. ¿Ima nirqanmi Pablo Corinto llaqtayoq wakin cristianokunamanta?

¹⁶ Diospa llaqtanqa askha runakunatan yanapan millay qhelli ruwaykunata saqepunankupaq. Apóstol Pablon Corinto cristianokunaman ñawpaqkaq carta qelqasqanpi rimarqan Diospa kamachikuyninkunata kasukunankurayku mana allin kawsasqankuta saqepusqankumanta. Chay cristianokunamanta wakinmi qhelli huchapi, ídolo yupaychaypi, wasanchay huchapi, qharipura puñuypi, suwakuypi, machaypi ima purirqanku. Apostolmi ichaqa paykunata nirqan: ‘Ch’uyanchasqañan kankichis’, nispa (leey 1 Corintios 6:9-11).

17. ¿Imaynatan Bibliaq yachachikuyninkuna runakunaq kawsayninta cambiarqan?

¹⁷ Diospi mana iñiq runakunaqa manan yachankuchu imaynatachus allinta kawsankuman chayta. Paykunaqa munasqankuman hinallan kawsanku otaq hukkunaq kawsasqankuman hina, imaynan Corinto runakuna manaraq cristiano kashaspa kawsarqanku hinata (Efe. 4:14). Ichaqa askha runakunan mana allin kawsasqankuta saqepunku Bibliapi yachasqankuman hina kawsaspanku, Diospa munasqanmantawan cheqaqta yachaspanku (Col. 3:5-10; Heb. 4:12). Manaraq Diospa kamachikuyninkunamanta yachashaspankun askha iñiqmasinchiskuna munasqankuman hina kawsarqanku. Ichaqa manan kusisqachu karqanku, Diospa llaqtanman haykumuspa kamachikuyninkunaman hina kawsaspallan cheqaq kusikuytaqa tarirqanku.

18. ¿Iman sucederqan huk sipasta, imatan chaymanta yachasunman?

¹⁸ Diospa llaqtanmanta karunchakuqkunan ichaqa sinchita ñakapakunku. Tanya * sutiyoq iñiqmasinchismi willakun huch’uyninmantapacha Jehová Diospa testigonkunawan huñukusqanmanta, 16 watayoq kashaspan ichaqa kay pachaq imaymana munachisqanwan apachikusqa. Payqa onqoq rikhurispan abortarqan. Paymi nin: “Kinsa wata Diospa llaqtanmanta karunchakusqaypi ruwasqaykunaqa kunankaman nishuta llakichiwan. Astawanqa wawayta wañuchisqaymantan mana thakchu kawsani. [...] Yachanin wakin wayna-sipaskuna kay pachapi millay kawsasqankuman hina kawsay munasqankuta. Paykunatan nini amapuni chayta ruwanankupaq. Yaqapaschá qallariypiqa kusikunapaq kanman, ichaqa waqaypin tukupun. Kay pachapiqa llakikuykunallan kan. Chaytaqa yachaspaymi niykichis. Chayrayku amapuni Diospa llaqtanmantaqa karunchakuychischu, chaypi kaspallan kusisqaqa kankichis”, nispa.

19, 20. ¿Imaynatan iñiqmasinchiskuna yanapawanchis, imatan chaypaq ruwananchis?

¹⁹ ¿Imaynapin tarikusunman Diospa llaqtanmanta karunchakapuspa? Askha cristianokunan chaypiqa mana yuyaykuyllatapas munankuchu, paykunan yuyarinku manaraq Bibliamanta yachashaspanku mana kusisqachu kawsasqankuta (Juan 6:68, 69). Thakpi kawsashanallanchispaq, kay pachapi sasachakuykunawanpas ama ñak’arinanchispaqqa manan t’aqakunanchischu iñiqmasinchiskunamanta. Paykunawan amigontin  kasqanchismi, huñunakuykunamanpas sapa kutilla risqanchismi yanapawasun Diospa kamachikuyninkunata allinpaq qhawarispa kasukushanallanchispaq. Chhaynaqa imaymanamantan Jehová Diosta “ancha askha runakuna ukhupi” hatunchasunman, imaynan Salmo qelqaqpas hatuncharqan hinata (Sal. 35:18).

²⁰ Mayninpin ichaqa llapa cristianokunapaq sasa kanman Diosta tukuy sonqowan kasukuy. Chhaynapi tarikuspankuqa yaqapaschá yuyaychanallata necesitanku. ¿Imaynatan paykunata yanapasunman? Qatimuq estudiopin yachasunchis imaynata iñiqmasinchiskunata kallpachasunman yanapasunman chayta (1 Tes. 5:11).

[Uranpi willakuy]

¿Imaynatan kutichiwaq?

• ¿Imatan yachanchis 73 Salmo qelqaqmanta?

• ¿Imatan yachanchis Dinata sucedesqanmanta?

• ¿Imaynapin allinninchispaq Diospa llaqtanpi kay?

[Tapuykuna]

[7 paginapi dibujokuna fotokunapiwan]

Amapuni Diospa llaqtanmanta karunchakuychu