Huk sonqolla Diosta yupaychasun

“Hukkuna hukkunawan sumaqta kawsanaykichispaq kallpachakuychis.” (EFE. 4:3.)

1. ¿Imaynatan Éfeso llaqtayoq iñiqkuna Diosta hatuncharqanku?

ÉFESO llaqtapi wakin cristianokunaqa qhapaqmi karqanku kamachikunayoq, wakintaq kamachikunalla (Efe. 6:5, 9). Wakinqa judío runan karqanku, paykunan cristiano kapurqanku kinsa killa apóstol Pablo sinagogankupi predicaqtin; wakintaq wak llaqtayoq runa karqanku, ñawpaqpin Artemisa diosata yupaychaqku, layqakunaq ruwanantapas ruwaqku (Hech. 19:8, 19, 26). Chaywanpas chay cristianokunaqa huk-nisqallan Jehová Diosta yupaychaqku, chaymi apóstol Pablo nirqan: “Ñoqanchis iñiq t’aqakuna Jesucristowan hukllachasqa kaqkuna Diosta wiñay-wiñaypaq yupaychasun”, nispa (Efe. 3:21, Edición 1988).

2. ¿Imaraykun Éfeso cristianokuna cuidakunanku karqan?

² Hukllachasqaña kawsarqanku chaypas, cuidakunankun karqan ama pipas ni imapas paykunata t’aqanachinanpaq. Apóstol Pablon umallikunata nisqaña: “Qankuna ukhullamantataqmi waqllisqa rimaq runakunaqa hatarinqa, iñiqkunata q’otuspa aysaqanankupaq”, nispa (Hech. 20:30). Chaymantapas wakin iñiqkunaqa manaraqmi tukuy sonqowanchu hukllachasqa kayta munasharqanku, “Diosta mana kasukuqkunata” kallpachaq espiritun  kallpachasharqan t’aqanakunankupaq (Efe. 2:2; 4:22).

Hukllachasqa kaymanta rimaq carta

3, 4. ¿Imaynapin yachanchis Efesios cartapi hukllachasqa kaymanta rimakusqanta?

³ Cristianokuna huk sonqolla sumaqta kawsanankupaqqa sapankankun kallpachakunanku, chaytan Pabloqa yacharqan, chaymi Éfeso cristianokunaman qelqasqanpi rimarqan hukllachasqa kaymanta. Chaypin willarqan Diospa tukuy imatapas ‘Cristowan huñuykuy’ munasqanmanta (Efe. 1:10). Chaymantapas hanaq pachapaq waqyasqa cristianokunatan tupanachirqan wasi hatarichinapaq rumikunawan, hinaspa nirqan: “[Cristopin] llapa wasipas allin k’askanasqa sayarishan [Jehová] Señorpa tiyanan ch’uya wasi kananpaq”, nispa (Efe. 2:20, 21). Rimallarqantaqmi wak llaqtayoq cristianokunapas judío cristianokunapas kaq suyakuyniyoq kasqankumanta, llapallanku Jehová Diosmanta kawsay chaskisqankumantapas, chaymi nirqan: “Payraykun llapa familiapas kan, hanaq pachapipas kay pachapipas”, nispa (Efe. 3:5, 6, 14, 15, NM).

⁴ ¿Imaraykun sasa hukllachasqa kawsay? ¿Imaynatan Jehová Dios yanapawanchis hukllachakunanchispaq? ¿Imatan ruwananchis ama t’aqanakuy kananpaq? Chaykunamantan yachasun Efesios 4 capitulota t’aqwispa. Chaypaqqa allinmi kanman chay capitulota ñawpaqta leey.

Sasan hukllachasqa kawsayqa

5. ¿Imanaqtinmi angelkuna huk yuyaylla Dios serviyta atinku? ¿Imanaqtinmi ñoqanchispaq sasa chay ruway?

⁵ Apóstol Pablon Éfeso cristianokunata nirqan: “Hukkuna hukkunawan sumaqta kawsanaykichispaq kallpachakuychis”, nispa (Efe. 4:3). “Kallpachakuychis” nisqanmi reparachiwanchis chay ruway mana facilchu kasqanta. Angelkunamanta yachasunchis. Paykunaqa askhan kanku runakuna hinataq mana kaqllachu kanku (Dan. 7:10). Chaywanpas huk sonqollan Jehová Diosta servinku siminta kasukuspa munasqanman hina kawsasqankurayku (leey Salmo 103:20, 21). Angelkuna hinaña allin kaqkunata ruwanchis chaypas, imaymanapin pantanchis, chaymi ñoqanchispaqqa sasa huk-nisqalla Jehová Diosta serviy.

6. ¿Imatan ruwanayki qanwan kuska llank’aq iñiqmasi mana qanpaq hinachu imatapas ruwaqtin?

⁶ Huchasapataq kanchis chayqa, kuska llank’aqtinchisqa kanmanmi ima phiñachinakuypas. Huk iñiqmasinchismi kanman llamp’ulla ichaqa tardeta chayamuq, huktaq kanman temprano chayamuq, ichaqa ratolla phiñakuq. ¿Iman pasanman kuska llank’aqtinku? Yaqapaschá imapi pantasqankuta qonqaspa qhawanakunkuman. Chhayna kaqtinqa, ¿imatan ruwankuman huk sonqolla llank’anankupaq? Pablon nirqan: “Valekuykichis[mi] [...] allinta kawsanaykichispaq. [...] Qankunaqa huch’uyyaykukuywan, llamp’u sonqo-kaywan, pacienciawan, munanakuypi muchunakuspaykichis kawsaychis. Santo Espiritun huk-nisqallata  kawsachisunkichis, chayrayku hukkuna hukkunawan sumaqta kawsanaykichispaq kallpachakuychis”, nispa (Efe. 4:1-3). Chaypi nisqanqa allintan yanapanman chay iskay iñiqmasinchiskunata, ñoqanchispas chay textoq nisqanman hinan qhawarikunanchis.

7. Huchasapaña kanchis chaypas, ¿imanaqtinmi yachananchis huk sonqolla llank’ayta?

⁷ Jehová Diospa llaqtallanpin cheqaq cristianokunataqa tarisunman, chayraykun kallpachakunanchis huk sonqolla Diosta servinanchispaq, pantaqña kanchis chaypas. Biblian nin: “Huk cuerpollan, huk Santo Espiritullan kan, imaynan Diosqa waqyarqasunkichis huk suyakuyllaman hina. Hukllan Señorqa, hukllan iñiypas, hukllataqmi bautismopas, llapanchispa Yayanchis Diospas hukllan”, nispa (Efe. 4:4-6). Chhaynaqa Diospa espirituntapas, sumaq qhawariynintapas llaqtallanpin tarisunman. Huk iñiqmasinchisña mana ñoqanchispaq hinachu ruwanman chaypas, Diospa llaqtanmantaqa manan lloqsipunanchischu. Chayllapin wiñay kawsay simikunataqa tarinchis (Juan 6:68).

Diospa churasqan runakunan hukllachawanchis

8. ¿Pikunawanmi Jesús yanapawanchis hukllachasqalla kananchispaq?

⁸ Apóstol Pabloq nisqan hina, Jesusqa ‘presokunatan’ iñiq t’aqaman qorqan “sumaq sonqota [regalota]” hina. Ñawpaq tiempopin guerrapi atipaq soldadokunaqa mayninpi presokunantin wasinkuta kutimpuqku, paykunan soldadokunaq esposankuta yanapaqku wasipi ruwanakunawan (Sal. 68:1, 12, 18). Chay soldadokuna hinan Jesuspas kay pachata atipaspa wakin runakunata ‘presota’ hap’irqan, paykunan tukuy sonqowan payta servinku (leey Efesios 4:7, 8). Chaymi “churarqan hukkunata apóstol kananpaq, hukkunata profeta kananpaq, hukkunata Jesucristomanta allin willakuykunata willaq kananpaq, [...] hukkunatataq yachachiq kananpaq. Paykunatan churarqan iñiqkunata allinta wakichinankupaq, Diosta servinankupaq, Cristoq cuerponta wiñachinankupaq. Chay hinapin iñiypi huk-nisqalla-kaymanpas [...] llapallanchis chayasunchis” (Efe. 4:11-13).

9. a) ¿Imaynatan Jesuspa qowasqanchis runakuna yanapawanchis? b) ¿Imaraykun mana umallikunallachu yanapakunanku hukllachasqa kananchispaq?

⁹ Jesuspa regalota hina qowasqanchis runakunan michiwanchis huk-nisqalla Diosta servinanchispaq. Sichus paykuna reparankuman iskay iñiqmasinchis gana-gana llank’ashasqankuta chayqa, sapallankupin paykunata “llamp’u sonqo-kaywan” yuyaychankuman, chhaynapin yanapankuman huk-nisqalla llank’anankupaq (Gál. 5:26–6:1). Paykunaqa yachachiwallanchistaqmi Bibliaq yachachikuyninkunapi iñinanchispaq. Chhaynapin yanapawanchis hukllachasqalla kananchispaq, allin cristiano kananchispaqpas. “Ahinapi manaña wawakuna  hinañachu kasunchis runakunaq tukuy llulla yachachikuyninwan qochata phoqchiqechiq wayrawan hina kayman chayman apaykachasqapaschu, pantachiyta munaq yuyaysapa llulla runakunaq q’otusqanpaschu kasunchis.” (Efe. 4:13, 14.) Umallikunaña yanapawanchis chaypas, llapanchismi kallpachakunanchis hukllachasqa kananchispaq, imaynan cuerpoq miembronkunapas yanapanakunku allinta llank’anankupaq hinata (leey Efesios 4:15, 16).

Mana allin ruwaykunamanta karunchakusun

10. ¿Ima ruwaykunan t’aqanachiwasunman?

¹⁰ Efesios 4 capitulopi ñawpaq versiculokunapi rikusqanchis hina, iñiqmasinchiskunawan hukllachasqa kanapaq, allin cristiano kanapaqpas munanakuytan yachananchis. Qatiqnin versiculokunapin willawanchis munakuy ñanpi kaqkuna ch’uyata kawsananchismanta. Cheqnikunanchismi qhelli hucha ruwayta, mana p’enqakuspa ima mana allin ruwaytapas. Apóstol Pablon nirqan: “Amaña wakin mana judío [mana iñiq] runakuna hinaqa kawsaychisñachu, [...] paykunan mana p’enqarikuspa tukuy imaymana sinchi millaykunata ruwanku”, nispa (Efe. 4:17-19). Kunanpas chhayna millaymi kawsay kashan. Runakunaqa chansakunapi, takikunapi, peliculakunapipas qhelli hucha ruwayllamantañan rimanku. Wakinqa pakallapin chay huchata ruwanku, wakintaq mana p’enqakuspa lliw rikushaqtin chayta ruwanku. Ichaqa cuidakunallanchistaqmi chayman apaq ruwaykunamantapas. Sichus mana casarakuyta munaspa hukpa sonqonta suwashasunman chayqa, qhelli huchamanmi urmasunman hinaspa Jehová Diosmanta llaqtanmantapas karunchakusunman. Pipas casarasqa kashaspa hukpa sonqonta suwashanman chaypas, wasanchay huchamanmi urmanman, chay hawataq t’aqanakuyman chayanman esposanta otaq qosanta sinchi llakikuyman churaspa; wawankunaq sonqontapas sinchitan k’irinman mana taytayoqta otaq mana mamayoqta hina qhepachispa. Chhaynaqa amapuni chhayna ruwaykunamanqa urmasunchu. Pablon nirqan: “Mana[n] chay hinatachu Cristomanta yachaqakurqankichis”, nispa (Efe. 4:20, 21).

11. ¿Imata ruwananchispaqmi Biblia kallpachawanchis?

¹¹ Pablon yuyaychawallanchistaq tukuy imapas t’aqanachiwaqninchiskunata saqespa huk-nisqalla kawsananchispaq, khaynatan nirqan: “Chayrayku, ñawpa kawsayniykichista wikch’upuychis, chay mawk’a runaqa q’otukuq mana chanin munayninkunawanmi waqllisqa kashan. Qankunaqqa yuyayniykichispas sonqoykichispas mosoqman t’ikrasqan kanan. Qankunaqa Diosman rikch’akuq kamasqa mosoq runawan p’achallikuychis, chaymi rikuchikun chanin kawsaypi cheqaq ch’uya kawsaypiwan”, nispa (Efe. 4:22-24). Ichaqa, ¿imaynapin ‘yuyayninchispas sonqonchispas mosoqman’ t’ikrasqa kanman? Chaypaqqa yuyaymanananchismi Bibliamanta yachasqanchispi, iñiyninpi allin takyasqa cristianokunamantapas yachasunmanmi. Kallpachakuspaqa atisunmi “Diosman rikch’akuq kamasqa mosoq runawan” p’achallikuyta.

Kallpachakusun allinta rimanapaq

12. ¿Imaraykun cheqaqllatapuni rimananchis? ¿Imanaqtinmi wakinpaq sasa chay ruway?

¹² Diospa llaqtanpi familia ukhupipas allinta kawsanapaqqa sut’illantan munakuywantaq rimananchis. Chhaynata rimaspaqa ch’ulla sonqollan kawsasunchis (Juan 15:15). Ichaqa huk iñiqmasinchis otaq familianchispas llullakuwasunman chayqa, manañan confiasunmanchu paypi. Chayraykun Pablo nirqan: “Sapankaykichis runa-masiykichiswan cheqaqkaqta  rimaychis, huk cuerpoq miembronkunalla kasqanchisrayku”, nispa (Efe. 4:25). Wakinpaqqa sasan cheqaq kaqllata rimay, huch’uychankumantapacha llullakuy mañayoq kasqankurayku. Ichaqa sichus tukuy atisqankuta ruwanqaku cambianankupaq chayqa, Jehová Diosmi yanapanqa.

13. ¿Imatan ruwananchis k’arak simi kayta qonqanapaq?

¹³ Jehová Diosqa munan iñiq t’aqapipas familianchispipas respetanakuspa hukllachasqa kawsananchistan, chayraykun niwanchis: “Ama millay qhelli simikunata rimaychischu [...]. Tukuy haya sonqo-kay, phiñapayay, k’arak phiñakuy, qaparkachay, tumpay, tukuy mana allin ruwaykunapas qankunamanta chinkachun”, nispa (Efe. 4:29, 31). Ama k’arak rimaq kananchispaqqa yachananchismi hukkuna respetayta. Pipas mana sumaqtachu esposanta rimapayan chayqa, kallpachakunanmi Jehová Dios hina qhawarinanpaq. Payqa ancha allinpaqmi qhawarin warmikunata, chaymi askhata akllarqan Cristowan kuska kamachimunankupaq (Gál. 3:28; 1 Ped. 3:7). Esposataqchus qosanta millayta rimapayan chayqa, kallpachakunanmi Jesús hina kananpaq, payqa k’amishaqtinkupas manan ima nirqanpaschu (1 Ped. 2:21-23).

14. ¿Imaraykun phiñakuywan mana atipachikunanchischu?

¹⁴ Chaymantapas kallpachakunanchismi phiñakuyninchista controlananchispaq. Mana chayqa confianza amigonchiskunawanpas t’aqanakusunmanmi. K’arak phiñakuyqa nina hinan ratolla rawrarin, mana allinmantaq apawasunman (Pro. 29:22). Razonwanña mayninpi phiñakunchis chaypas, manan chaywan atipachikunanchischu, mana hinaqa t’aqanakuytan hatarichisunman. Aswanpas cristianokunaqa sonqomantapachan pitapas pampachananchis, manataq sientepakunanchischu nitaq ñawpaqpi mana allin ruwawasqanchistapas yuyarichishananchischu (Sal. 37:8; 103:8, 9; Pro. 17:9). Pablon Éfeso cristianokunata nirqan: “Phiñakunkichischus chayqa, ama huchallikuychischu, ama p’unchay ch’isiyaqqa phiñasqa kaychischu, amapuni imaynallamantapas saqraq huchallichinasuykichistaqa munaychischu”, nispa (Efe. 4:26, 27). Chaypi nisqan hina, pipas sonqonta mana tiyaykachiqqa Saqramanmi campota qoshan phiñachinakuyta t’aqanakuyta Diospa llaqtanpi rikhurichinanpaq.

15. ¿Iman pasanman imatapas suwakuqtinchis?

¹⁵ Hukllachasqa kananchispaqqa manan imatapas suwakunachu. Pablon nirqan: “Suwakuqqa amaña suwakuchunñachu”, nispa (Efe. 4:28). Diospa llaqtanpiqa sumaqtan confianakunchis. Chayraykun manapuni imachallatapas apakunanchischu hukpa kaqnintaqa.

Diosta munakuymi hukllachawanchis

16. ¿Imaynan rimakuyninchis kanan?

¹⁶ Jehová Diosta munakusqanchisraykun cristianokunaqa sumaqta qhawarinakuspa huk sonqolla kawsanchis. Anchatataq Diospa munakuyninta agradecekunchis chayqa, tukuy atisqanchistan ruwananchis Efesios 4:29, 32 textoq nisqanta kasukunanchispaq, chaypin nin: “Allin kaqkunallatapuni rimaychis uyariqkunaq wiñanankupaq necesitasqanman hina, [...] sumaq sonqo kaychis, khuyapayanakuq, pampachaykunakuq, imaynan Diospas Cristopi qankunata pampacharqasunkichis ahinata”, nispa. Jehová Diosqa yuyarinmi huchasapa kasqanchista, chaymi khuyapayawaspanchis pampachawanchis. ¿Chaychu mana ñoqanchispas hukkunata pampachasunman?

17. ¿Imaraykun hukllachasqa kaytapuni maskhananchis?

¹⁷ Hukllachasqa kaspaqa Jehová Diosninchistan hatunchanchis. Santo espirituntaq kallpachawanchis huk-nisqalla kananchispaq chayqa, ama k’ulluchakusunchu munasqanchisman hina kawsananchispaq, mana chayqa ‘llakichisunmanmi’ (Efe. 4:30). Hukllachasqa kasqanchisqa aswan valorniyoqmi kay pachapi qorimantapas, chayrayku amapuni t’aqanakusunchu, aswanpas huk sonqolla kawsasun, chhaynapin kusisqa kasunchis, hanaq pacha Yayanchistapas hatunchasun. ‘Diospa munasqa wawankunan kanchis, chayrayku payman rikch’akuq kasun. Munanakuypi kawsasun.’ (Efe. 5:1, 2.)

¿Ima nisunmanmi?

• Huchayoqña kanchis chaypas, ¿iman yanapawasunman hukllachasqa kananchispaq?

• ¿Imaraykun cuidakunanchis qhelli ruwaykunamanta?

• ¿Imaynan rimayninchis kanan hukkunawan sumaqta llank’ananchispaq?

[Tapuykuna]

[17 paginapi foto]

May llaqtayoqña kanchis chaypas, huk-nisqallan kawsanchis

[18 paginapi foto]

¿Imamanmi apawasunman yanqapaq hukpa sonqonta suway?