Tukuy sonqo Jehová Diosta servisun

“Kawsayniymi ichaqa ch’uyallaña kashan.” (SAL. 26:11.)

1, 2. ¿Ima nisqanwanmi Job rikuchirqan Diospaq hunt’aq kasqanta, imamantan rimashan Job libro 31 capitulopi?

ÑAWPA tiempopiqa imatapas vendespankuqa iskay platillokunayoq balanzapin pesaqku. Huknin platillopin churaqku imatachus vendeshasqankuta, hukninpitaq churaqku pesata. Diospa serviqninkunaq balanzanqa chaninmi kanan karqan (Pro. 11:1).

² Tukuy sonqonwan Jehová Diosta serviq Jobmi Satanaspa ñak’arichishasqan kaspa nirqan: “Diosqa chaninkaq balanzapi taripawachun, chaypin yachanqa mana ima huchaypas kasqanta”, nispa (Job 31:6). Job libropin 31 capitulopi willakushan Jobpa imaymana pruebakuna atipasqanmanta, kay tiempopipas Diosta serviqkunaqa chhayna pruebakunapin tarikunchis. Ñoqanchispas Job hina pruebakunata atipasun chayqa, David hinan nisunchis: “Kawsayniymi [...] ch’uyallaña kashan”, nispa (Sal. 26:11).

3. ¿Imaraykun hunt’aqpuni Diospaq kananchis pisillapipas askhapipas?

 ³ Jobqa nishu sasachakuykunapiña tarikushaspapas hunt’aqpunin Diospaq karqan. Chhaynapin ancha allin ejemplota saqewarqanchis. Manaña paypa hinachu sasachakuyninchiskuna chaypas, hunt’aqpunin Jehová Diospaqqa kananchis pisillapipas askhapipas. Chhaynapin hukkuna yachanqaku Ancha Hatun Kamachikuqninchista tukuy sonqowan servisqanchista (leey Lucas 16:10).

Ch’uyatapuni kawsasun

4, 5. ¿Imatan Job manapuni ruwaqchu?

⁴ Jehová Diospaq hunt’aq kayta munaspaqa kamachikuyninkunaman hinan kawsananchis, chhaynapi qhelli huchaman mana urmananchispaq imaynan Jobpas ruwarqan hinata, paymi nirqan: “Ñoqa kikiymi allintapuni yuyaykurqani soltera sipaskunatapas mana munapayanaypaq. Wak warmiwanchus sonqoyta suwachikuni chayqa, runamasiytachus qhamiyarqani warminwan puñunaypaq chayqa, warmiypas huk qharipaq kutapakuchun, paywanqa wak qharikuna puñuchun”, nispa (Job 31:1, 9, 10).

⁵ Jobqa Diospaq hunt’aq sonqo kananraykun mana mayqen warmitapas munapayaspaqa qhawaqchu. Casado runataq karqan chayqa, manan solterakunaq casadakunaq sonqonta suwashaqchu. Qhepa watakunamanmi Orqo Patapi rimashaspa Jesusqa qatikuqninkunata yuyaycharqan qhelli huchaman urmaymanta cuidakunankupaq, chaytaqa manapunin qonqananchischu (leey Mateo 5:27, 28).

Amapuni hukkunata q’otusunchu

6, 7. a) ¿Imaynatan kunanpas Jehová Dios yachan paypaq hunt’aq kasqanchista? b) ¿Imaraykun imatapas chaninta ruwananchis?

⁶ Tukuy sonqonkuwan Jehová Diosta serviqkunaqa chanintan imatapas ruwanku (leey Proverbios 3:31-33). Jobmi nirqan: “Juranin ima mana chanintapas mana ruwasqayta, mana pillatapas q’otuy yuyaykusqayta. Diosqa chaninkaq balanzapi taripawachun, chaypin yachanqa mana ima huchaypas kasqanta”, nispa (Job 31:5, 6). Chaypi nisqan hina, Diosqa runakunata t’aqwin ‘chaninkaq balanzanpi’ pesaspan. Kunanpas Diosqa Jobta hinan serviqninkunata chanin kamachikuyninman hina qhawarin hunt’aq kasqankuta yachananpaq.

⁷ Sichus hukkunata q’otushasunman chayqa, manan rikuchishasunmanchu Diospaq hunt’aq kasqanchista. Payqa “pakapi ruwasqakunatapas p’enqay ruwasqakunatapas” saqepunanchistan munan, manataqmi ‘q’otuspa purinanchistachu’ munan (2 Cor. 4:1, 2). ¿Imapin rikukusunman mayqen iñiqmasinchistapas rimasqanchiswan otaq ima ruwasqanchiswanpas sonqonta k’irispa? Chay iñiqmasinchisqa Diospa yanapaynintapaschá mañakunqa Salmo takita qelqaq hina, paymi nirqan: “Llaki-phutiypi kashaspan Señor Diosta waqyakurqani, paytaqmi kutichimuwarqan. Señor Diosníy, llulla runamanta qespichiway, q’otukuq runamanta hark’aykuway”, nispa (Sal. 120:1, 2). Chhayna kaqtinqa mana allinpichá tarikusunman. Manan qonqananchischu Jehová Diosqa “yuyaytapas sonqotapas t’aqwi[q]” kasqanta, chhaynapin payqa yachan hunt’aqpunichus paypaq kashanchis chayta (Sal. 7:8, 9).

Runamasinchiskunata sumaqta tratasun

8. ¿Imaynatan Job runakunata trataq?

⁸ Chaymantapas Diospaq hunt’aq kasqanchistaqa rikuchisun Job hina huch’uyyaykukuq kaspan, runamasinchistapas  sumaqta trataspan. Jobmi nirqan: “Kamachiykuna imachus tupaqninmanta quejakuwaqtin mana uyariqpas tukuymanchu karqan chayqa, Dios uyapurachiwaqtinri, ¿imanaymantaq? Pay tapuwaqtinri, ¿imaynatataq kutichiyman? Kikin Diosmi wiksapiqa kamawanchis, paykunaqpas ñoqaqpas Payllapunin kamaqninchis”, nispa (Job 31:13-15).

9. ¿Imaynatan Job kamachinkunata trataq, imaynapin pay hina kasunman?

⁹ Jobpa tiemponpiqa manan kay tiempopi hinachu kanman karqan askha juezkuna. Chaywanpas runakunataqa allintan juzgaqku, kamachi runakunapas atiqkun quejakuyta. Jobqa kamachinkunataqa khuyapayakuywanmi chaninta trataq. Tukuy sonqonkuwan Diosta serviq cristianokunapas chhaynan kananku astawanqa iñiq t’aqapi umallikuna.

Qoykukuq kasun amataq munapayaqchu

10, 11. Jobqa qoykukuqmi karqan, ¿imaynapin chayta yachanchis? b) ¿Ima yuyaychaykunatan yuyarinchis Job 31:16-25 textota leespa?

¹⁰ Jobqa qoykukuqmi karqan, hukkunatapas sumaqtan atiendeq manataqmi hukpa kaqninkunatapas munapayaqchu. Chaymi nirqan: “Manapunin viudakunaq llakikunantapas munarqanichu. Manan hayk’aqpas sapallayqa mikhunayta mikhurqanichu, wakchakunamanpas qorillaqpunin kani. [...] Mana p’achayoq q’alakuna chiripi kashaqtinqa, wakchakunapas mana imawanpas p’istuykukunan kashaqtinqa, ovejaykunaq millmanwanmi q’oñirichirqani [...]. Mana tayta-mamayoqtachus makiywan amenazarqani, juzganapi ñoqaman sayapakuwananta yachashaspapas chayqa, makiykuna p’akikuchun, rikraymanta urmachun”, nispa. Jobqa ‘manan qorinmanpas hap’ipakurqanchu’, chayta ruwaspaqa manan rikuchishanmanchu karqan Diospaq hunt’aq kasqanta (Job 31:16-25).

¹¹ Chhayna nisqanqa Santiagoq nisqantachá yuyarichiwanchis, paymi nirqan: “Dios Yayaq sonqonman chayaq chanin mana ima qhelliyoq yupaychayqa kay hinan: Mana tayta-mamayoqkunatapas, viudakunatapas, llakikuyninkupi yanapaykuymi, kay pachaq millay ruwayninkunamanpas mana chhaqrukuspa waqaychakuymi”, nispa (Sant. 1:27). Jesuspas nirqanmi: “Qhawariychis, tukuy imaymana munapayaymanta cuidakuychis. Runaq kawsayninqa manan askha kaqniyoq kaspallachu allin kanqa”, nispa. Chayta nisqan qhepamanmi Jesusqa huk rikch’anachiywan willarqan payllapaq kananta munaq qhapaq runamanta, “Diospa qhawarinanpaqmi ichaqa wakcha” karqan (Luc. 12:15-21). Diospaq hunt’aq kayta munaspaqa manan munapayaqchu kananchis. Munapayayqa ídolo yupaychay hinan. Imatapas nishuta munapayaspaqa Diosninchista hinan chayta qhawaripusunman (Col. 3:5). Rikusqanchis hina, munapayaq kaspaqa manan tukuy sonqowan Diosta serviyta atisunmanchu.

Ama t’aqakusunchu cheqaq yupaychaymanta

12, 13. ¿Imaraykun Job ancha allin ejemplo Diosllata yupaychananchispaq?

¹² Dios sonqo runaqa Job hinan pantasqa religionpa ruwayninkunamanta t’aqakun. Paymi nirqan: “Inti k’anchaqtapas qhawasharqanin, killaq sut’isqantapas rikusharqanin, ichaqa manapunin pakallapipas chaykunataqa yupaycharqanichu, manan karumantapas much’arqanichu. Chayta ruwayman karqan chayqa, muchunaymi kanman karqan, hanaq pacha Diostachá chaywanqa qheparpariyman karqan”, nispa (Job 31:26-28).

 ¹³ Jobqa Jehová Diosllatan yupaychaq. Payqa manapunin pakallapipas yupaychaqchu Intita, ch’askakunata, Killatapas; manan karumantapas much’aqchu. Chay ruwayqa kanman karqan Diosta qheparparispa idolota yupaychay hinan (Deu. 4:15, 19). Ñoqanchispas Diospaq hunt’aq kananchispaqqa karunchakunanchismi chay ruwaykunamanta (leey 1 Juan 5:21).

Ama vengakuqpas iskay uyapas kasunchu

14. ¿Imaraykun nisunman “Jobqa manan millay runachu karqan”, nispa?

¹⁴ Jobqa manan millay runachu karqan, chay hina kaspaqa manan Dios sonqochu kanman karqan. Khaynatan nirqan: “Awqaytaqa manan kusipayarqanichu hatun llakipiña rikukuqtinpas, manan asipayarqanichu sasakunapiña rikukuqtinpas. Simiyqa manan huchallikurqanchu: Wañuchunraq, nispaqa manan ñakarqanchu”, nispa (Job 31:29, 30).

15. ¿Imaraykun mana kusikunanchischu cheqnikuwaqninchiskunaq ñak’arisqanmanta?

¹⁵ Jobqa manan hayk’aqpas kusikuqchu cheqnikuqninkunaq ñak’arisqanwanqa. Qhepa watakunamanmi Proverbios libropi qelqakurqan: “Awqayki urmaykuqtinqa aman kusikunkichu, misk’akuqtinpas aman sonqoykipi kusikunkichu. Señor Diosqa manan kusisqachu chaytaqa rikunqa, awqaykipaqmi manaña phiñakunmanchu”, nispa (Pro. 24:17, 18). Sonqokunata t’aqwiq Diospaqqa manan pakasqachu kanman hukkunaq ñak’arisqanmanta kusikusqanchisqa, chaytaqa mana allinpaqmi Diosqa qhawarin (Pro. 17:5). Enemigonchiskunaq ñak’arisqanmanta kusikusunman chayqa, Jehová Diosmi ñoqanchispaq phiñakunman, paymi nin: “Ñoqan awqakunata vengakuqqa kani, ñoqan chaskinanta pagaqqa kani”, nispa (Deu. 32:35).

16. ¿Imaynatan rikuchisunman iñiqmasinchiskunapaq sumaq sonqoyoq kasqanchista?

¹⁶ Jobqa wasinman riqkunatapas sumaqtan chaskiq (Job 31:31, 32). Ñoqanchispas ‘watukamuqninchiskunataqa qorpachananchismi’ manaña Job hinachu qhapaq kanchis chaypas (Rom. 12:13). Pitapas wasinchisman invitaspaqa manan qoweta, wallpataraqchu sipinanchis. Biblian nin: “Aswan allinqa munakuypa kasqanpi yuyu mikhuymi, cheqnikuypa kasqanpi wira waka aycha mikhuymantaqa”, nispa (Pro. 15:17). Lawachallatapas mikhuykuspaqa sumaqtan iñiqmasinchiskunawanqa rimarisunman.

17. ¿Imaraykun mana pakananchischu huchallikusqanchista?

¹⁷ Jobpa wasinman riqkunaqa kusisqachá sientekuqku allin atiendesqa kasqankumanta. Jobqa manan apostolkunaq tiempopi iñiq t’aqaman haykuq iskay uya runakuna hinachu karqan, paykunaqa ‘imatapas chaskinankuraykullan’ allin qhawarisqa runakunata sumaqta chaskiqku (Jud. 3, 4, 16). Chaymantapas Jobqa manan p’enqaypi rikukuyta manchakusqanraykuchu huchanta ‘sonqollanpi hap’ikuq’. Payqa liston kasharqan Diospa t’aqwinanpaq huchankunata payman willakunanpaqpas (Job 31:33-37). Ñoqanchispas hatun huchaman urmaspaqa manan chayta pakananchischu p’enqaypi qhepayta manchakusqanchisraykuqa. Aswanpas huchanchista reqsikuspan pesapakunanchis, umallikunaq yanapaynintapas maskhananchis, tukuy atisqanchistataq ruwananchis mana allin ruwasqanchista allichananchispaq, chhaynapin rikuchisun Diospaq hunt’aq kasqanchista (Pro. 28:13; Sant. 5:13-15).

Sut’itan rikuchirqan hunt’aq kasqanta

18, 19. a) ¿Imaraykun nisunman “Jobqa chanintan llank’aqninkunata tratarqan”, nispa? b) Huchayoqchus kasqanta Dios tarinman chayqa, ¿imapaqmi Job listo kasharqan?

¹⁸ Jobqa chanin ruwaqmi karqan, nirqanmi: “Hallp’aychus contrayta hanaq pachaman waqyakun chayqa, wachunkunapas llakikuymanta waqan chayqa, mana pagaspachus cosechasqankuta hap’ikapurqani chayqa, chaypi llank’aqniykunamanchus mana pagarqani chayqa, hallp’aykuna trigo rurunanmantaqa khiskata ruruchun, cebada rurunanmantaqa asna qora wiñachun”, nispa (Job 31:38-40). Chhayna nisqanwanmi Jobqa rikuchirqan pimantapas hallp’anta mana qechusqanta, llank’aqninkunatapas chaninta tratasqanta.  Ñoqanchispas pay hinan tukuy imapi Jehová Diospaqqa hunt’aq kananchis.

¹⁹ Jobqa kinsantin compañeronkunamanmi hinallataq Elihú waynamanpas sut’ita rikuchirqan tukuy tiempo kawsasqanpi Diospaq hunt’aqpuni kasqanta. Chaymantapas contranpi hatariqtan nirqan mana allin ruwasqanta sut’iman horqonanpaq. Huchayoq kasqanta tariqtinkuqa liston kasharqan chaymanta muchunanpaq. Tukuy chaykunata rimayta tukuspan suyakurqan Diospa juzganan kananta (Job 31:35, 40).

Tukuy sonqo Diospaq kasun

20, 21. a) ¿Imaraykun Job hunt’aq karqan Jehová Diospaq? b) ¿Imakunatan ruwananchis Jehová Diosta astawan munakunanchispaq?

²⁰ Jobqa Jehová Diospaqmi hunt’aq karqan payta anchata munakusqanrayku, Diostaq chayman kutichirqan munakuyninta rikuchispa yanapaykuspa ima. Chaymi Jobqa nirqan: “Munakuwaspaykin kawsayta qowarqanki, sumaqta qhawapayawaspan kawsachiwarqanki”, nispa (Job 10:12). Jobqa runamasinkunatapas munakurqanmi, payqa yacharqanmi chayta mana ruwaspanqa Diostapas manaña manchakapunanta (Job 6:14, NM). Job hina hunt’aq runakunaqa munakunkupunin Jehová Diosta runamasinkutapas (Mat. 22:37-40).

²¹ Jehová Diosta astawan munakunanchispaqqa sapa p’unchaymi Bibliata leenanchis, yuyaymanananchistaq Diosmanta imakuna yachasqanchispi. Sonqonchismantapacha mañakuspa hatunchasun, agradecekusuntaq ñoqanchiswan sumaq sonqo kasqanmanta (Fili. 4:6, 7). Chaymantapas takikunawan hatunchasun amataq huñunakuykunamanpas faltakusunchu (Heb. 10:23-25). ‘Qespichiwananchismanta’ allin willakuykunatapas ‘sapa p’unchay willasun’ (Sal. 96:1-3). Tukuy chaykunata ruwaspan Jehová Diospaq hunt’aq kasunchis, Salmo takita qelqaq hinataq nisunchis: “Ñoqapaq aswan allinqa Diospa qayllanpi kayniymi. Qollana Señorníy, qanmi pakakunayqa kanki”, nispa (Sal. 73:28, Edición 1988).

22, 23. ¿Imaynatan ñawpa tiempopi Diosta serviqkuna rikuchirqanku Diospaq hunt’aq kasqankuta? ¿Imaynatan kay tiempopi rikuchishanchis chayta?

²² Unay tiempomantapachan Jehová Diosqa imaymanata serviqninkunaman kamachirqan. Noetan kamachirqan arcata ruwananpaq “chanin kawsaymanta” willananpaqwan (2 Ped. 2:5). Josuetan kamachirqan Israel runakunata Prometesqa Hallp’aman pusananpaq, payqa chayta hunt’arqan ‘kamachikuy simi qelqata [...] tuta-p’unchay’ leespa chayman hina ruwaspan (Jos. 1:7, 8). Apostolkunaq tiemponpi cristianokunataq runakunata yachachinanku karqan Jesuspa yachachisqan kanankupaq, sapa kutillataq huñunakunanku karqan Bibliata estudianankupaq (Mat. 28:19, 20).

²³ Kay tiempopiqa Ancha Hatun Kamachiqninchismanmi hunt’aq kasqanchista rikuchishanchis: chanin kaqmanta predicaspa, runakunaman yachachispa, Bibliaq nisqanman hina kawsaspa, iñiqmasinchiskunawan huñunakuspa ima. Tukuy chaykunan kallpachawanchis iñiyninchispi, Diospa munayninta ruwananchispaqpas. Manataqmi sasa hunt’aychu chaykunaqa hanaq pacha Taytanchis Wawanpiwan yanapawasqanchisrayku (Deu. 30:11-14; 1 Rey. 8:57). Chaymantapas llapa ‘iñiqmasinchiskunan’ yanapawanchis, paykunapas kallpachakushankun Ancha hatun Kamachiqninchista tukuy sonqowan servinankupaq (1 Ped. 2:17).

¿Imaynatan kutichisunman?

• ¿Imaynatan qhawarinanchis ch’uya kawsaymanta Diospa kamachikuyninkunata?

• ¿Jobpa ima ruwasqanmi astawan sonqoykiman chayan?

• Job 31:29-37 textopi nisqanman hina, ¿imayna runan karqan Job?

• ¿Imanaqtinmi llapallanchis atisunman Diospaq hunt’aq kayta?

[Tapuykuna]

[29 paginapi dibujo]

Ñoqanchispas atisunmanmi Job hina Jehová Diospaq hunt’aq kayta

[32 paginapi foto]

Llapanchis rikuchisun Jehová Diospaq hunt’aq kasqanchista