¿Cheqnikunchischu mana chaninkaqta?

‘Mana chaninkaqtan cheqnikurqanki.’ (HEB. 1:9.)

1. ¿Imayna munakuytan Jesuspa yachachisqankuna rikuchinanku karqan?

HUK kutinmi Jesús qatikuqninkunata nirqan: “Mosoq kamachikuytan churapuykichis: Qankunapura munanakuychis. Imaynan ñoqapas munakuykichis, ahinata qankunapas munanakuychis. Chhaynapin ñoqaq yachachisqaykuna kasqaykichista llapa yachanqaku qankuna munanakuqtiykichis”, nispa (Juan 13:34, 35). Chaywanmi kamachisharqan sonqomanta munanakunankupaq, chhaynapin rikuchinanku karqan cheqaq cristiano kasqankuta. Chaymantapas nillarqantaqmi: “Munakuychis awqaykichiskunata, mañapuychis k’amiqniykichiskunapaqpas”, nispa (Mat. 5:44).

2. ¿Imatan cristianokuna cheqnikunanchis?

² Jesusqa yachachillarqantaqmi qatikuqninkuna imata cheqnikunanku kasqanta. Biblian paymanta willarqan: “Chaninkaqtan munakurqanki, mana chaninkaqtataq cheqnikurqanki”, nispa (Heb. 1:9; Sal. 45:7). Chaywanmi yachanchis chaninkaqta munakunapaqqa Diospa kamachikusqan contra kaqkunata cheqnikunanchis kasqanta. Apóstol Juanmi nirqan: “Pipas huchallikuqqa Diospa kamachikuy simintan p’akin, huchallikuyqa kamachikuy simi contra sayariymi”, nispa (1 Juan 3:4).

3. ¿Imamantan yachasunchis qatimuq parrafokunapi?

³ Llapa cristianokunan tapukunanchis: “¿Cheqnikunichu Diospa kamachikusqan contra ruwaykunata?” nispa. Qatimuq parrafokunapin yachasunchis imaynatan cheqnikusunman: 1) nishu trago ukyayta, 2) millay espiritukunawan hukllachakuyta, 3) qhelli hucha ruwayta, 4) huchallikuqkunawan huñukuymantawan.

Ama nishuta tragota ukyasunchu

4. ¿Imaraykun Jesús allin concienciawan nirqan nishu trago ukyay mana allin kasqanta?

⁴ Jesusqa Diospa regalonta hinan vinota rikuq  chaymi mayninqa ukyaq (Sal. 104:14, 15). Ichaqa manan hayk’aqpas machanankamaqa ukyarqanchu (Pro. 23:29-33). Chaymi payqa allin concienciawan hukkunata niq ama nishuta vinota ukyanankupaq (leey Lucas 21:34). Sinchi trago ukyayqa imaymana huchamanmi tanqaykuwasunman. Chayraykun apóstol Pablo nirqan: “Ama vinowan machaychischu, machaypiqa waqlliymi kan [otaq mana allin ruwaykunapin tarikusunman], aswanpas Santo Espirituwan hunt’a kaychis”, nispa (Efesios 5:18). Kurak warmikunatapas nirqanmi “ama machaq kanankupaq” (Tito 2:3).

5. ¿Imakunatan tapukunan tragota ukyaq cristiano?

⁵ Sichus conciencianchis mana huchachawanchischu tragota ukyaqtinchis chayqa, tapukunanchismi: “¿Jesús hinachu cheqnikuni nishu trago ukyayta? ¿Allin concienciawanchu iñiqmasiyta anyayman trago ukyaymanta? ¿Sasachakuyniyta qonqanaypaqchu otaq thak sientikunaypaqchu ukyani? ¿Hayk’a kutita semanapi ukyani? ¿Phiñakunichu otaq kutipakunichu pipas, ‘nishutan ukyashanki’ niwaqtin?” nispa. Sichus trago ukyayman qokushanchis chayqa, manan allin yuyaywanchu imatapas ruwasun. Cristianokunaqa allin reparayta allin yuyaykuytawanmi necesitanchis imatapas ruwananchispaq (Pro. 3:21, 22).

Ama hukllachakusunchu millay espiritukunawan

6, 7. a) ¿Imaynatan Jesús Satanaspa contranpi supaykunaq contranpipas qaqata sayarqan? b) ¿Imaraykun astawan yapakushan millay espiritukunawan hukllachakuy?

⁶ Jesús kay Hallp’api kashaspaqa manan Satanasta supayninkunatapas kasurqanchu. Payqa manan Saqraq trampankunaman urmarqanchu aswanmi Diospaq hunt’aq karqan (Luc. 4:1-13). Hukkunawanña waqllichiyta munarqan chaypas, Jesusqa manan atipachikurqanchu (Mat. 16:21-23). Askha runakunatan yanaparqanpas supaykunaq ñak’arichisqan kashaqtinku (Mar. 5:2, 8, 12-15; 9:20, 25-27).

⁷ Jesusqa 1914 watapi kamachikuyta chaskispa hinan hanaq pachata limpiarqan Satanasta supayninkunatawan wikch’uyamuspa. Chaymantapachan Saqraqa astawan kallpachakushan ‘kay pachantinta q’otuspa pantachinanpaq’ (Apo. 12:9, 10). Chaychá runakunaqa millay espiritukunawan hukllachakunapaq ruwaykunaman astawan urmashanku. Chaymi cristianokunaqa cuidakunanchis chay ruwaykunamanta. ¿Imaynatan cuidakusunman?

8. ¿Imakunatan tapukunanchis kusirikuykunata akllakuspa?

⁸ Jehová Diosqa sut’itan Bibliapi willawanchis millay espiritukunawan hukllachakuymanta karunchakunapaq (leey Deuteronomio 18:10-12). Kunanpas Satanasqa supayninkunawan iman peliculakunapi, librokunapi, videojuego nisqakunapi chay ruwaykunata rikhurichimun runakunaq yuyayninta waqllichinanpaq. Chaymi cristianokunaqa allinta qhawarinanchis imakunawan kusirikusqanchista. Sapankanchismi tapukunanchis: “¿Kay killakunapi qhawarqanichu televisionpi, videojuego nisqapi, librokunapi, layqakuykunamanta, suerte qhawaymanta,  watuymanta, otaq huk chhayna ruwaykunata? ¿Cheqnikunichu chay ruwaykunata, icha ninichu ‘manan ñoqataqa imanawanqapaschu’ nispa? ¿Yuyaymananichu imaynatan chay ruwaykunata Jehová Dios qhawarin chaypi? ¿Manachu ñawpaqpi hinaña chay ruwaykunamanta cuidakuni? Chhayna kaqtinqa, ¿kallpachakusaqchu chay millay ruwaykunata cheqnikapunaypaq?” nispa (Hech. 19:19, 20).

Qhelli hucha ruwaymanta karunchakusun

9. ¿Imaynapin mana chaninkaq sonqonchispi saphichakunman?

⁹ Jesusqa Taytan hinan qhelli huchata qhawarirqan. Nirqanmi: “¿Manachu Diospa Simin Qelqata leerqankichis? Diosqa qallariypi kamarqan qharita warmitawanmi. Diospa Simin Qelqan nin: ‘Chayraykun runaqa taytantapas mamantapas saqepunqa, hinaspan warminman hukllachaykakapunqa, huk cuerpollataq kapunqaku’, nispa. Chay hinaqa, manan iskayñachu kanku aswanpas huk cuerpollañan. Chayrayku, runaqa Diospa hukllachasqantaqa ama t’aqachunchu”, nispa (Mat. 19:4-6). Jesusqa yacharqanmi ima qhawasqanchispas sonqonchisman haykusqanta. Orqo Patapi yachachishaspan nirqan: “Uyarirqankichismi: ‘Aman wasanchankichu’, nisqa kasqanta. Ñoqataq ichaqa niykichis, pipas huk warmita munapakuspa qhawaqqa ñan sonqonpi chay warmiwan wasanchay huchata ruwanña”, nispa (Mat. 5:27, 28). Chay nisqanta mana kasukusunchu chayqa, sonqonchispin mana chaninkaq saphichakunqa.

10. ¿Imaynapin yachanchis millay qhelli ruwaykuna qhawayta saqey atikusqanta?

¹⁰ Satanasqa llapa runakuna qhelli huchapi purinanta munaspan q’alalla warmikunata qharikunata millay qhelli ruwaykunatawan (pornografía) imaymanapi rikhurichimushan. Chayta huk kutillatapas qhawaspaqa manan umamanta lloqsiyta atinchu, wakintaqmi astawan qhawayta munanku. Huk cristianon chhaynapi tarikurqan, paymi nin: “Pakallapin qhelli ruwaykunata qhawaq kani. Jehová Diosta servishaspaypas chaykunata qhawaspan kawsasharqani. Yachakurqanin mana allin ruwasqayta, ichaqa ‘Diosqa chaskiwallanqan’ nispan ñoqallataq yukakuq kani”, nispa. ¿Iman payta yanaparqan chaykunata saqenanpaq? Ninmi: “Sasaña karqan chaypas, kallpachakurqanin umallikunaman willakunaypaq”, nispa. Qhepamanqa saqepurqanmi chay millay ruwayta. Paymi nin: “Chay huchata saqepuspañan chayraq conciencian ch’uya kapurqan”, nispa. Chay experienciapi yachasqanchis hina, mana chaninkaqta cheqnikuspallan millay qhelli ruwaykunatapas cheqnikusun.

11, 12. ¿Imaynatan rikuchisunman mana chanin ruwaykuna cheqnikusqanchista?

¹¹ Takikunapi letrakuna uyarisqanchispas sonqonchismanmi haykun. Takikunaqa Diospa qowasqanchismi, chaymi ñawpaqkunamantaraq takikunawan Diosta yupaychaqku (Éxo. 15:20, 21; Efe. 5:19). Kay tiempopin ichaqa qhelli hucha ruwaymanta takikuna lloqsimun (1 Juan 5:19). ¿Imaynapin yachasunman uyarisqanchis takikuna allinchus mana allinchus kasqanta?

¹² Kaykunatan tapukunanchis: “¿Imayna takikunatan uyarini? ¿Wañuchiymanta, wasanchaymanta, qhelli huchamantachu riman?  ¿Qhelli rimaykunachu kan? ¿Imaninqakun ñoqamanta takikuna uyarisqayta uyarispa? ¿Ninqakuchu: ‘Cheqnikunmi mana chanin ruwayta’ nispa, icha ‘sonqonqa waqllipushanmi’ nispachu?” nispa. Mana chanin ruwaykunata cheqnikushaspaqa manan chaykunamanta rimaq takikunata uyarinachu. Amapuni Jesuspa kay nisqanta qonqasunchu: “Millay rimasqakunan ichaqa sonqomanta lloqsimuspa runataqa huchallichin. Runaq sonqonmantan lloqsimun mana allin yuyaykuna, runa wañuchiykuna, wasanchaykuna, qhelli huchapi puriykuna, suwakuykuna, yanqa tumpakuykuna, millay k’amikuykuna”, nispa (Mat. 15:18, 19; tupachiy Santiago 3:10, 11).

Jesus hina qhawarisun chaninkaq cheqnikuqkunata

13. ¿Imaynatan Jesús qhawariq huchankumanta mana kutirikuy munaqkunata?

¹³ Jesusqa huchasapakunata Diosman kutirichinanpaqmi hamurqan (Luc. 5:30-32). Ichaqa, ¿imaynatan qhawarirqan huchankumanta mana kutirikuy munaqkunata? Payqa willarqanmi chay hina runakunawan huñunakuy mana allin kasqanta (Mat. 23:15, 23-26). Nirqantaqmi: “Manan llapa ‘¡Señor! ¡Señor!’ niwaqniychu hanaq pacha qhapaqsuyumanqa haykunqa, aswanpas hanaq pachapi kaq Yayaypa munayninta ruwaqllan haykunqa. Askhan taripay p’unchaypi niwanqaku: ¡Señor! ¡Señor! ¿Manachu qanmanta willakurqayku, sutiykipi supaykunatapas qarqorqayku, sutiykipi askha milagrokunatapas ruwarqayku? nispa. Chaymi paykunata nisaq: Manapunin reqsiykichischu, qayllaymanta anchhuriychis mana allin ruwaqkuna”, nispa (Mat. 7:21-23). ¿Imaraykun chhaynata huchachanqa? Ruwasqankuwan Diosta pisichasqankurayku, runamasinkutapas mana allinta ruwasqankurayku.

14. ¿Imaraykun Diospa llaqtanmanta qarqosqa kanku huchankumanta mana kutirikuy munaqkuna?

¹⁴ Jehová Diosmi kamachikun huchanmanta mana kutirikuy munaqtaqa llaqtanmanta qarqonankupaq (leey 1 Corintios 5:9-13). Chaytaqa ruwakun: 1) Jehová Diospa sutin ama qhellichasqa kananpaq, 2) Diospa llaqtanpi ama ima qhellipas kananpaq, 3) huchallikuq Diosman kutirikunanpaqwan.

15. ¿Imakunatan tapukunanchis Diosta kasukuy munaqkuna?

¹⁵ Cristianokunaqa Jesús hinan huchallikuqkunata qhawarinanchis. Chaymi llapallanchis tapukunanchis: “¿Huñukushallaymanchu Diospa llaqtanmanta qarqosqa otaq kikinmanta t’aqakapuq runawan? ¿Chay runa familiay kanman manañataq wasiypichu tiyanman chayri?” nispa. Chhaynapi tarikuspan rikuchinanchis chaninkaqta ruway munasqanchista Diosta kasukuq kasqanchistapas. *

16, 17. ¿Ima llakipin tarikurqan huk cristiana? ¿Iman payta yanaparqan Bibliaq nisqanta kasukunanpaq?

¹⁶ Huk cristianaq kurak wawanmi Diosmanta t’aqakapuspa huchaman urmapurqan, Diosman mana kutirikuyta munaqtintaq Diospa llaqtanmanta qarqopurqanku. Chay cristianaqa anchatan Jehová Diostapas  wawantapas munakurqan, chaymi paypaqqa sasa karqan Bibliaq nisqanman hina wawanmanta t’aqakapunanpaq.

¹⁷ ¿Imaynatan yanapawaq karqan chay cristianata? Huk umallin yanapaspa nirqan: “Jehová Diosqa yachanmi sonqoykipi llakikusqaykita. Maytachá paypas llakikurqan wakin angelninkuna huchallikusqanmanta. Llakikunapaqña kanman chaypas, paymi kamachikun huchamanta mana kutirikuy munaqkunata llaqtanmanta qarqonankupaq”, nispa. Chay cristianaqa uyarikurqanmi, chaymi chaymantapacha Bibliaq nisqanta kasukurqan. * Jehová Diosqa kusikunmi chay cristiana hina kasukuq kaqtinchis (Pro. 27:11).

18, 19. a) ¿Imakuna cheqnikusqanchistan rikuchinchis qarqosqa kaqkunamanta t’aqakuspa? b) ¿Iman kanman Jehová Diosta kasukuspa kamachikusqanman hina imatapas ruwaqtinchis?

¹⁸ Ama qonqasunchu, Jehová Diosqa yachanmi pipas familianchismanta qarqosqa kaqtin otaq kikillanmanta t’aqakapuqtinpas sonqonchispi llakikusqanchista. Paykunamanta t’aqakapuspan rikuchinchis mana allin ruwasqanku cheqnikusqanchista, paykuna munakusqanchista, wanachiy chaskisqanku allinninkupaq kasqantapas. Sichus Jehová Diosta kasukuspa kamachikusqanman hina imatapas ruwasun chayqa, yaqapaschá huchankuta saqepuspa Diospa llaqtanman kutimpunqaku.

¹⁹ Qarqosqa kasqanmanta Diospa llaqtanman kutimpuq cristianan nirqan: “Anchatan kusikuni Jehová Dios llaqtanta ch’uya hap’isqanmanta. Hawapi runakuna chayta mana allinpaqña qhawarinku chaypas, Jehová Diosqa munakuq kayninpin chayta ruwan allinninchispaqtaqmi kanpas”, nispa. ¿Chaytachu ninman karqan qarqosqa kasqan qhepaman iñiqmasikunapas familianpas kaqllata rimaykuqtinku? Bibliaq nisqanman hina wanachiyta qhawarispaqa chaninkaqta ruway munasqanchistan rikuchinchis, Diosninchispa kamachikuyninkuna respetasqanchistapas.

“Mana allinkaqta cheqnikuychis”

20, 21. ¿Imaraykun mana chaninkaqta cheqnikunanchis?

²⁰ Apóstol Pedron niwanchis: “Allin yuyayniyoq kaychis, makillapuni cuidakuychis”, nispa. ¿Imaraykun chayta niwanchis? ‘Awqanchis saqra qaparishaq león hinaraq tukuyneqta purispa pillatapas oqoykunanpaq maskhasqanraykun’ (1 Ped. 5:8). ¿Munasunmanchu Saqraq oqoykusqan kayta? Mana oqoykusqa kanapaqqa kallpachakunanchismi mana chaninkaqta cheqnikunapaq.

²¹ Huchallikuq runa kasqanchisrayku, munayninman hina kawsaq runakuna ukhupi tiyasqanchisraykun sasa kanqa mana chaninkaqta cheqnikuy (1 Juan 2:15-17). Sichus Jesusta qatikusun Jehová Diostapas munakusun chayqa, cheqnikusunmi mana chaninkaqta. Llapa cristianokunan ‘mana allinkaqta cheqnikunanchis’. Sichus chay kamachikuyta kasukusun chayqa, ‘paymi payman sonqollikuqkunata waqaychawasun, millay runakunaq makinman urmaykunanchismantapas qespichiwasun’ (Sal. 97:10).

[Uranpi willakuykuna]

¿Ima nispan kutichiwaq?

• ¿Iman yanapawasun tragota allin yuyaywan ukyanapaq?

• ¿Imaynatan cuidakusunman millay espiritukunawan hukllachakunapaq ruwaykunamanta?

• ¿Imakunapin rikukusunman millay qhelli ruwaykunata qhawaspa?

• ¿Imaynatan rikuchisunman mana chaninkaqta cheqnikusqanchista Diospa llaqtanmanta pipas qarqosqa kaqtin?

[Tapuykuna]

[29 paginapi foto]

¿Imakunapin cristiano yuyaykunan manaraq tragota ukyashaspa?

[30 paginapi foto]

¡Cuidakusun Saqraq trampankunamanta!

[31 paginapi foto]

¿Iman saphichakushan millay qhelli ruwaykunata qhawaqpa sonqonpi?