Ama yanqa yuyaykuykunawan kikinchista q’otukusunchu

MANA mikhunan frutata mikhusqan qhepamanmi Jehová Dios Evata tapurqan: “¿Imatan ruwarqanki?” nispa. Warmitaq nirqan: “Mach’aqwaymi q’otuwarqan, hinan mikhurqani”, nispa (Gén. 3:13). Yachaysapa Satanasmi mach’aqwayta hap’ispa Evata q’oturqan Diosta mana kasukunanpaq, chaymi payta sutichakun “ñawpa mach’aqway [...]. Paymi kay pachantinta q’otuspa pantachin” (Apo. 12:9).

Génesis qelqapi leesqanchis hina, trampata churaq runa hinan Satanaspas allillamanta tukuypi creeq runakunata q’otun urmachinanpaq, imaynan Evawanpas ruwarqan hinata. Ichaqa manan Saqrallachu paykunata chhaynata q’otun. Biblian nin: “Ama yanqa uyariqkunallachu kaychis, qankuna kikiykichista q’otukuspa”, nispa (Sant. 1:22).

“¿Imaynapitaq ñoqanchis kikinchistari q’otukusunman? ¿Manachus hina chaytaqa ruwasunmanchu?” nispapaschá nishanchis. Ichaqa manan yanqachu Jehová Diosqa imatapas niwanchis. Chhaynaqa, ¿imaynapin ñoqanchis kikinchista q’otukusunman? ¿Ima yanqa yuyaykuykunan chayman urmachiwasunman? Chaykunamanta yachananchispaqmi ñawpaq tiempopi sucedesqanmanta yachasun.

Paykuna kikinkuta q’otukurqanku

537 watapin Persia suyupi kamachikuq Ciro, Babilonia suyupi tiyaq judiokunata kamachirqan Jerusalén llaqtaman kutispa yupaychana wasita sayarichinankupaq (Esd. 1:1, 2). Kutipusqankumanta huk wata qhepamanmi Diospa munasqanman hina yupaychana wasiq teqsinta sayarichirqanku. Chayta tukuruspan kusikuymanta Jehová Diosta hatuncharqanku saminchasqanrayku (Esd. 3:8, 10, 11). Chay qhepallamanmi ichaqa enemigokuna hark’akuyta qallariqtinku pisi kallpayarqanku (Esd. 4:4). Llaqtankuman kutipusqankumanta 15 wata pasasqan qhepamanmi huk kamachikuyta chaskirqanku Jerusalén llaqtata amaña sayarichinankupaq. Persia suyumanta umallikuna rispan “llank’asqankuta ancha kallpawan qolluchirqanku” (Esd. 4:21-24).

Judiokunaqa chhayna sasachakuykunapi tarikuspan kikinkuta q’otukuyta qallarirqanku. Nirqankun: “Manaraqmi tiempo chayamunchu Señor Diospa wasinta wakmanta sayarichinapaq”, nispa (Hageo 1:2). “Diosqa manaraqmi munanchu wasin sayarichinata” nispan yuyaykurqanku. Imata ruwaspapas Diospa wasinta sayarichinankupaq kallpachakunankumantaqa, Diospa kamachisqanta qonqapuspan paykunapaq sumaq wasikunata ruwakurqanku. Chaymi profeta Hageo sonqonkuman chayaqta tapurqan: “¿Ima allinmi qankunapaq sumaqchasqa wasikunapi tiyayniykichis, yupaychawanaykichis wasitaq kay hina raqay-raqay kashaqtin?” nispa (Hageo 1:4).

¿Imatan kay willakuymanta yachasunman? Jehová Diosqa pisi tiempollamantan munayninta hunt’anqa, chayta mana allinta entiendespaqa ñoqanchispas Diospaq llank’asqanchista saqepuspan imaymana maskhaypi afanakusunman. Kaywan rikch’anachisun. Sichus pitapas wasinchisman invitamurqanchis chayqa, kallpachakusunchá ima ruwanakunatapas ruwanapaq, chhaynapi listollaña suyananchispaq. ¿Qheparimunanta yacharuspari? ¿Hinatachu ruwasqaykita mana hunt’aspa saqerpariwaq?

Jehová Diosqa yupaychana wasinta usqhaylla ruwanankutan munarqan. Chayta ruwanankupaqmi Zacariaspas Hageopas runakunata kallpacharqanku. Hageoqa khaynatan nirqan: “¡Suyuntin runakunapas kallpachakuychis! ¡Llank’aychis!” nispa (Hageo 2:4). Chaymi paykunaqa usqhaylla Diospa kamachisqanta ruwananku karqan, santo espiritunpa yanapayninwan (Zac. 4:6, 7). Chay ñawpa tiempopi sucedesqanmi  yachachiwanchis Jehová Diospa p’unchayninta makilla suyananchispaq (1 Cor. 10:11).

Sut’ita imamantapas yachaymi yanapawanchis

Iskay kaq carta qelqamusqanpin apóstol Pedro willarqanña huk p’unchayta Jehová Dios churasqanta “mosoq hanaq pachata mosoq hallp’a pachatawan” apamunanpaq (2 Ped. 3:13). Askha runakunan ichaqa nirqanku: “Manan Diosqa runakunaraykuqa imatapas ruwanqachu”, nispa. Hinaspapas asikuspan khaynata nirqanku: “Kurak taytakunaq wañukapusqanmantapachan lliw imaymanapas kaqllapuni kashan, imaynan kamay qallariymantaña karqan chay hinallapunin kashan”, nispa (2 Ped. 3:4). Chaymi apóstol Pedroqa khaynata paykunata reparachirqan: ‘Yuyarichispan [...] yuyayniykichista rikch’arichiyta munani’, nispa. Hinaspapas nirqanmi Diospa promesanpi iñisqankumanta asipayakuq runakunaqa huchallikuyman urmasqankuta. Ñawpa tiempopiqa ñan Jehová Diosqa millp’uq para unuwan millay runakunata chinkachirqanña (2 Ped. 3:1, 5-7).

520 watapi manaraq Jesús hamushaqtinmi, Hageo iñiqmasinkunata kallpacharqan allinta yuyaykunankupaq. Iñiyninkupi pisiyaq judiokunatan nirqan: “Aswanpas imaynatachus kawsashasqaykichista allinta qhawarikuychis”, nispa (Hageo 1:5). Hageoqa yuyaymananankutan munarqan, chaymi yuyarichirqan ñawpa tiempomantaraq Jehová Dios llaqtanpaq hatun promesakuna ruwasqanta (Hageo 1:8; 2:4, 5). Chaykunata uyarispan judiokunaqa kamachikuqkunaña hark’asharqanku chaypas usqhaylla llank’ayta qallarirqanku. Awqankunaqa wakmantan hark’arqanku, ichaqa manan qolluchiyta atirqankuchu. Chay qhepamanqa manan ima hark’akuypas karqanñachu, chaymi phisqa wata qhepaman yupaychana wasi ruwayta tukurqanku (Esd. 6:14, 15; Hageo 1:14, 15).

Yuyaymanasun imayna kawsasqanchispi

Hageoq tiemponpi judiokunaqa sasachakuykunapi tarikuspankun pisi kallpayarqanku. Ñoqanchispas pisi kallpayasunmanmi paykuna hina, manapaschá ñawpaqpi hinañachu tukuy sonqowan predicasunman. Yaqapaschá kay pachapi mana chanin ruwaykunawan ñak’arisqanchisrayku, profeta Habacuc hina sientekusunman, paymi kayta tapurqan: “Señor Diosnilláy, ¿hayk’aqkamataq waqyakamusqayki, manataq uyariwankichu? ¿Hayk’aqkamataq: ¡Sarunchashawankun! nispa qaparimusqayki, manataq qespichiwankichu?”, nispa (Hab. 1:2). Wakinqa khaynatapaschá yuyaykunku: “Diospa p’unchayninqa mayraqchá hamunqa”, nispa. Chhaynapi manaña usqhaychu Diospa munayninta ruwanku, aswanpas imaymana kaqniyoq kayta astawan maskhanku. Chhaynata yuyaykuspa kashanchis chayqa, ñoqanchis kikinchistan q’otukushanchis. Kay tiempopin astawanqa ‘imayna kawsashasqanchista allinta qhawarikunanchis’ ‘yuyayninchistapas allinta rikch’arichinanchis’. Kay pachapiqa unayñan millay kawsay kashan. Ichaqa manan chaywan pisipananchischu, ¿imarayku?

Bibliaqa huk tiempo suyakuymantan willan

Jesusqa willarqanmi p’uchukay tiempo chayamunanmanta. Marcos qelqapi willarqan tukukuy  p’unchayta makilla suyakuymanta (Mar. 13:33-37). Armagedón p’unchaypi Jehová Diospa phiñakuynin imayna kananmanta rimaspapas yaqa chhaynallatataqmi willarqan (Apo. 16:14-16). ¿Imaraykun sapa kutilla makilla kaymanta yuyarichirqan? Makilla kayqa yanapawanchismi tiempoq pasasqanman hina suyakuyninchispi mana pisi kallpayanapaq.

Huk rikch’anachiyta willaspan Jesusqa allinta entiendechirqan p’uchukay tiempo chayamunanta suyaspa makilla kashanapaq. Huk wasiman suwakuna haykusqankumantan willarqan. ¿Imatan wasiyoq ruwanan karqan mana suwachikunanpaq? Tutantinmi rikch’asqalla kanan karqan. Jesusqa khaynata willaspan tukurqan: “Runaq Churinqa hamunqa mana yachasqaykichis horatan, chayrayku qankunapas makilla kashaychis”, nispa (Mat. 24:43, 44).

Chay rikch’anachiywanmi Jesusqa yachachiwanchis suyakushanallanchis kasqanta unay tiempoña kanman chaypas. Unayña kay millay pacha hinalla kasqanqa manan pisi kallpayachiwananchischu. Manataqmi ñoqanchis kikinchista q’otukunanchischu Jehová Diospa churasqan tiempoqa “manaraqmi [...] chayamunchu”, nispa. Chhaynata yuyaykuspaqa manan Diospa Gobiernonmanta tukuy sonqowan predicayta atisunmanchu (Rom. 12:11).

Wikch’uy yanqa yuyaykuykunata

Yanqa yuyaykuykunata wikch’unanpaq kallpachakuq cristianoqa yuyarinanmi Gálatas 6:7 textoq nisqanta, chaypin nin: “Ama q’otukuychischu, manan pipas Dioswanqa pukllakunmanchu. Imatachus runaqa tarpunqa chayllatataqmi cosechanqapas”, nispa. ¿Iman suceden huk chakrata mana llank’aqtinku? Mana allin qorakunan hunt’aykapun. Chhaynallataqmi allin reparaq kanapaq mana kallpachakuqtinchisqa pantasqa yuyaykuykuna ñoqanchispi saphichakunman. Yaqapaschá nisunman: “Diospa p’unchayninqa hamunqapunin, ichaqa mayraqchá chayamunqa”, nispa. Chhaynata yuyaykuspaqa manan makillachu Diospa p’unchayninta suyakusunman, pisiyapunmanmi Diospaq llank’ayninchis, qonqayllataqmi Diospa p’unchaynin hap’iwasunman (2 Ped. 3:10).

¿Imatan ruwasunman yanqa yuyaykuykuna sonqonchispi mana saphichakunanpaq? Chaypaqqa kallpachakunanchismi Diospa ‘munaynin allinpuni, sumaqpuni, hunt’aqpuni’ kasqanta sut’ita yachanapaq (Rom. 12:2). Chaypaqqa sapa p’unchaymi Bibliata leenanchis. Chayta ruwaspaqa manan iskayasunchu Diospa p’unchaynin tiempollanpi chayamunanta (Hab. 2:3).

Sichus mana saqespa estudiasun, Diosmanta mañakusun, huñunakuyman risun, predicasun, hukkunatapas yanapasun chayqa, ‘Diospa p’unchaynin chayamunantan makilla suyakusun’ (2 Ped. 3:11, 12). Chhayna mana sayk’uspa suyakusqanchistaqa Jehová Diosqa reparanqan. Apóstol Pablon niwanchis: “Amayá allinkaqta ruwaspaqa sayk’usunchu, manachus pisi kallpayasun chayqa, tiemponpin cosechasunchis”, nispa (Gál 6:9).

Manan q’otuchikunanchischu, “Diospa p’unchayninqa qhepamunqaraqmi”, nispa yanqa yuyaykuykunawan. Diospa p’unchayninqa kayllapiñan kashan, chaymi allinta yuyaykunanchispaq kallpachakunanchis.

[4 paginapi dibujo]

Hageopas Zacariaspas judiokunatan kallpacharqanku yupaychana wasita wakmanta sayarichinankupaq

[5 paginapi foto]

¿Imatan wasiyoq ruwanman suwa hamunanta yachaspa?