Unaypi aparikusqan juiciota atipanchis

HAQAY 1995 watamantapachan Rusia nacionpi Jehová Diospa testigonkuna 15 wata hunt’a juiciopi karqanku. Chay watakunapin Testigokuna qatiykachasqa karqanku. Moscú llaqtapi huk llaqtakunapipas Diospa llaqtanta cheqnikuqkunan iñiqmasinchiskuna amaña predicanankupaq tukuy imaymanata ruwarqanku, chaywanpas iñiqmasinchiskunaqa tukuy sonqon Diosta servirqanku chaymi Jehová Dios samincharqan chay juiciota atipachispa. ¿Imaynatan qallarirqan chay juicio?

MANARAQ SASACHAKUY KASHAQTIN

Rusia nacionpi iñiqmasinchiskunaqa 1917 watapin Diosta yupaychanankupaq hark’asqa karqanku, 1991 watapin ichaqa registro nisqapi qelqasqa karqanku. Unión Soviética chinkapuqtintaq Federación de Rusia nisqapi qelqasqa karqanku. Chay gobiernon Jehová Diospa testigonkuna ñawpaq watakunapi qatiykachasqa kasqankumanta nirqan: “Politicokunaq ñak’arichisqanmi karqanku”, nispa. Moscú llaqtapi Departamento de Justicia nisqapas 1993 watapin kay sutiwan qelqawarqanchis: “Comunidad de los testigos de Jehová de Moscú”, nispa. Chay watapin Rusia nacionpi mosoq leykuna lloqsimurqan, chaypitaqmi mana hark’asqachu karqan huk religionniyoq kay. Chaymantan huk cristiano nirqan: “Manan mosqoyllapipas [...] yuyaykurqanichu mana hark’asqalla Dios yupaychayta”, nispa. Nillarqantaqmi: “50 watan suyakurqayku mana hark’asqalla Diosta yupaychanaykupaq”, nispa.

Chay iñiqmasinchiskunapaqqa allin ‘tiempon’ karqan predicanankupaq (2 Tim. 4:2, Mosoq Rimanakuy). Tukuy sonqonkuwan predicaspankun Dios sonqo runakunata tarirqanku. Huk misioneran nirqan: “Runakunaqa munarqankun religionmanta yachayta”, nispa. Askhapunin publicadorkuna precursorkunapas yapakurqan. 1990-1995 watakunapin Moscú llaqtapi 300 iñiqmasikunamanta 5.000 masman yapakurqanku. Chhayna yapakusqankuta rikuspan enemigonchiskuna 1990 watakuna ukhupi juiciota qallarichirqanku. Chay juicioqa tawapin t’aqasqa karqan.

INVESTIGASQANKUPI MANA IMATAPAS TARINKUCHU

Ñawpaq juicion qallarirqan 1995 watapi junio killapi. Moscú llaqtamanta huk t’aqa runakunan Iglesia Ortodoxa Rusa nisqawan huñukuspa iñiqmasikunata tumparqanku mana allin ruwaykunamanta. Chay runakunaqa nirqankun: “Runakunan phiñasqa kashanku qosanku, esposanku, wawanku Testigo kapusqankumanta, chaymi paykunaq sutinpi rimayku”, nispa. 1996 watapi junio killapin investigakuyta qallarirqan, ichaqa manan ima pruebatapas tarirqankuchu. Chhaynaña kaqtinpas atipakuspankun phisqa kutikama denunciarqanku manataqmi ima pruebatapas tarirqankuchu. Chaymi qhepata investigaq 1998 watapi 13 abril killapi chay juiciota wisq’apurqan.

Chay juiciopi kaq abogadon nirqan: “Imachá sucederqan”, nispa. Phisqakaq denunciapi fiscal investigachispa manaña ima mana allintapas tarirqanchu chaypas, pay kikillantaqmi iñiqmasinchiskuna contra huk juiciota qallarichinankupaq kallpacharqan. Nirqanmi: “Moscú llaqtapi Jehová Diospa testigonkunaqa kay nacionpi huk nacionpi  leykunatapas manan kasukunkuchu”, nispa. Moscú llaqtapi huknin fiscalian chaskirqan chay documentota juiciota qallarichinanpaq. * Chhaynapin 1998 watapi 29 setiembre killapi Tribunal Municipal del Distrito Golovinsky de Moscú nisqapi iskaykaq juicio qallarirqan.

BIBLIA JUEZKUNAQ MAKINPI

Moscú llaqtamanta askha runakunaq qayllanpin Tatyana Kondratyeva fiscal Testigokunata tumpayta qallarirqan 1997 watapi lloqsimuq leypa nisqanwan yanapachikuspa, chaypiqa Iglesia Ortodoxa, islam, judaísmo, budismo religionkunallan autorizasqa karqanku. * Chay leywanmi mana atikuqchu registro nisqapi qelqasqa kayta. Hinaspapas manapunin chaskisqachu karqan cheqninakuy hatarichiq religionkunaqa. Chay leykunawan yanapachikuspan fiscalqa Testigokunata tumparqan “cheqninakuytan paqarichinku”, “familiakunatan t’aqanachinku” nispa, manataqmi munarqanchu registro nisqapi qelqasqa kanankuta.

Testigokunaq abogadanmi fiscalta tapurqan: “¿Willawaqchu pikunan leykunata p’akiqkuna kanku?” nispa. Fiscaltaq mana huk sutitapas nirqanchu. Ichaqa nirqanmi: “Qelqakuna horqosqankun religionkunata cheqninachin”, nispa. Chay nisqanta creenankupaqtaq Qhawaq, ¡Despertad!, huk qelqakunamantawan wakin parrafokunata leerqan (wichaypi kaq fotota qhaway). Imaynata Testigokuna cheqninakuy paqarichisqanta tapuqtintaq kutichirqan: “Jehová Diospa testigonkunaqa yachachinkun paykunalla cheqaq religión kasqankuta”, nispa.

Iñiqmasinchis abogadon juezaman fiscalmanwan Bibliata haywaspa leerqan Efesios 4:5 textota, chaypin nin: “Hukllan Señorqa, hukllan iñiypas, hukllataqmi bautismopas”, nispa. Chaypin juezwan, fiscalwan, abogadopiwan Juan 17:18, Santiago 1:27 textokunata t’aqwirqanku. Hinan juez tapurqan: “¿Huk religionkunata cheqnikunapaqchu kay textokuna yachachin?”, nispa. Fiscalqa manan chay tapusqanta kutichiyta atirqanchu. Abogadonchismi Iglesia ortodoxa nisqa qelqankunapi Testigokuna k’amisqanmanta qelqakunata rikuchispa fiscalta tapurqan: “¿Chay qelqakunapi nisqan p’akinchu leykunata?”, nispa. Hinan fiscal kutichirqan: “Ñoqaqa manan Diosmanta yachachiq qelqakunamantaqa yachanichu”, nispa.

FISCALÍA PISIPAN

Fiscalmi Testigokunata tumparqan “familiakunatan t’aqanachinku” nispa, nirqantaqmi Navidadta huk fiestakunatapas mana ruwasqankuta. Qhepamanmi ichaqa pay kikin nirqan Rusia nacionpi mana pipas Navidadta festejananpaq obligasqachu kasqanta, sapanka runapas ruway munasqanta akllakuy atisqanta. Hinaspapas nirqanmi Testigokuna wawankuta samakunankumanta kusirikunankumanta hark’asqankuta.  “¿Mayqen Testigoq wawallanwanpas rimarqankichu? ¿Hayk’aqllapas huñunakuyninkuman rirqankichu?” nispa abogadonchis tapuqtintaq, nirqan: “Manan”, nispa.

Fiscalmi runaq comportakusqanmanta yachaq profesorta testigo kananpaq aparqan, paymi nirqan qelqanchiskuna runakuna waq’ayachisqanta. Chaypin abogadonchis rikuchirqan chay profesor tribunalman documentokuna presentasqan Iglesia Ortodoxa nisqaq documentokunamanta copiasqa kasqanta. Chaymi chay profesorqa willakurqan wakin simikuna chay documentowan kaqlla kasqanta. Hinaspapas tapuqtinkun willakurqan chay profesorqa mana mayqen Testigowanpas rimasqanta. Huk profesorta willakunanpaq apamuqtinkun, pay willarqan 100 Testigokunawan rimasqanta, hinan payqa willarqan llapa chay Testigokuna qhali kasqankuta, willarqantaqmi iñipusqankumantapacha manaña huk religionkuna cheqnikusqankutapas.

ATIPASQANCHIS MANA UNAYPAQCHU

1999 watapi 12 marzo killapin juiciota apariq jueza leymanta yachaq phisqa runakunata qelqanchiskunata t’aqwirinankupaq kamachirqan, chaykamataq juiciota sayachirqan. Rusia nacionmanta Ministerio de Justicia nisqapas huk runakunatan kamachillasqataq qelqanchiskunata t’aqwirinankupaq. 1999 watapi 15 abril killapin chay ministerio chay runakunaq t’aqwirisqankuta qhawarispa mana ima mana allintapas qelqanchiskunapi tarirqanchu. Chaymi 1999 watapi 29 abril killapi yapamanta Jehová Diospa testigonkuna registro nacional nisqapi qelqasqa karqan. Moscú llaqtapi tribunalmi ichaqa mana munarqanchu, aswanmi munarqanku hukkunañataq qelqanchiskuna t’aqwirinankuta. Rusia nacionmanta Ministerio de Justicia nisqa allin religionta hina qhawariwashaqtinchispas Moscú llaqtapi  Departamento de Justicia nisqan mana allinkuna ruwaqta hina qatiykachawarqanchis.

Iskay wata qhepamanmi yapamanta juicio qallarillarqantaq. Moscú tribunalpi qelqanchiskuna t’aqwirinankupaq kamachisqanku tukupuqtinmi 2001 watapi 23 febrero killapi Yelena Prokhorycheva jueza nirqan: “Manan ima mana allintapas tarikunchu Jehová Diospa testigonkunapi, manan hark’asunmanchu ima ruwasqankutapas”, nispa. Arí, manan ima huchatapas tarirqankuchu iñiqmasinchiskunapi. Fiscalmi ichaqa mana munarqanchu, chaymi Moscú llaqtapi yapamanta juiciota qallarichirqan. 2001 watapi 30 mayo killapi Tribunal nisqa juezaq decidisqanta anulapuspa nirqanku huk juicio qallarinanpaq, kasqan fiscalwan ichaqa huk juezwan. Kaywanqa kinsakaq juicion qallarirqan.

ATIPACHIKUNCHIS, ICHAQA MANA UNAYPAQCHU

2001 watapi 30 octubre killapin Vera Dubinskaya jueza qallarichirqan juiciota. * Fiscalmi yapamanta Testigokunata tumparqan “cheqninakuytan hatarichinku” nispa. Nirqantaqmi: “Gobiernoqa horqopunanmi registro nisqapi qelqasqa kasqankumanta, chay kaqtinqa Moscú llaqtapi autoridadkunaq pakaykusqanmi kanqaku”, nispa. Chayta niqtinmi hatun llaqtapi tiyaq 10.000 Testigokuna huk hinalla hatarispa documentopi firmarqanku ‘pakaykusqan kanqaku’ nispa fiscalpa nisqanta manapuni munasqankuta.

Chay fiscalqa nirqanmi: “Manan Testigokunaq ruwasqankutachu huchachashanchis aswanpas qelqankutan, creesqankutan”, nispa. Chay qhepamanmi willarqan Iglesia Ortodoxa Rusa nisqamanta allin yachaq umallita testigota hina apamunanpaq. Chayta willasqanpin sut’ita yachakurqan chay religionpi umalliqkuna astawanqa manapuni Testigokuna autoridadkunaq reqsisqan kananta munasqankuta. 2003 watapi 22 mayo killapin jueza kamachikullarqan allin yachaq runakuna qelqanchiskunata yapamanta t’aqwirinankupaq.

2004 watapi 17 febrero killapin qelqanchiskuna t’aqwirisqankumanta yachakurqan. Qelqanchiskunata t’aqwiriqkunan nirqanku: “Familiakunatan hukllachan, casadokunatapas yanapanmi, yanqatan ninku ‘cheqninakuytan hatarichin’ nispa”, nispa. Askhan kaqllatataq nirqanku. Religionkunamanta yachaq profesorta Testigokunaq predicasqankumanta tapuqtinkun nirqan: “Llapa cristianokunan predicananku. Llapa llaqtakunata predicaq rinankutan Evangeliokuna nin, Cristopas chaytan kamachirqan”, nispa. Chaywanpas 2004 watapi 26 marzo killapin jueza kamachikurqan Moscú llaqtapi Testigokunaq predicasqanku hark’asqa kapunanpaq. 2004 watapi 16 junio killapin Tribunal de la Ciudad de Moscú nisqa chayllatataq kamachikurqan. * Chayta dictarakamuqtinmi unayña Testigo kaq iñiqmasinchis nirqan: “Unión Soviética nisqa munaychakushaqtinqa ruso kanapaqqa manan Diospi iñinachu karqan kunantaqmi Iglesia ortodoxa nisqamanta kana”, nispa.

¿Imatan iñiqmasinchiskuna ruwarqanku chayta yacharqospa? Nehemiaspa ruwasqanta hinan. Paykunataqa enemigonkun hark’arqanku Jerusalenpa perqankunata hatarichinankuta, ichaqa manan manchakurqankuchu. Aswanmi ‘tukuy sonqo llank’asharqanku, chaymi kuskan perqakama sayarichirqanku’ (Neh. 4:1-6). Moscú llaqtapi iñiqmasinchiskunapas manan enemigonkuman gustota qorqankuchu, aswanmi  predicashallarqanku (1 Ped. 4:12, 16). Paykunaqa Diospi hap’ipakuspan listo kasharqanku tawakaq juicioman haykunankupaq.

SASACHAKUYKUNA YAPAKUN

2004 watapi 25 agosto killapin iñiqmasinchiskuna Rusia nacionpi Vladimir Putin kamachikuqman huk cartata apachirqanku hark’asqa kasqankumanta willaspa. Chaypaqmi 315.000 Testigokuna firmarqanku, 76 librokunapitaq apachirqanku. Iglesia Ortodoxa nisqapi huk umalliqmi nirqan: “Manapunin munaykuchu Testigokunaq predicanankuta”, nispa. Musulmán religionmanta umalliqpas Testigokunaq hark’asqa kasqankumantan nirqan: “Chay ruwasqankuqa allinpunin, manataqmi qonqasqachu kanqa”, nispa.

Wakin runakunan hukkunaq rimasqanta uyarispa iñiqmasinchiskunata ñak’arichirqanku. Wakin Testigokunatan predicashaqtinku saqmaqku hayt’aqku ima. Huk phiñasqa runan huk iñiqmasinchista wasanpi hayt’arqan, chaymi pampaman chayaspa umanta p’anakurqan. K’irisqatan hospitalman aparqanku maqaqnintataq policiakuna mana imanirqankupaschu. Wakin iñiqkunata hap’ispan policiakuna fotokunata horqoyurqanku, huellankuta papelkunapi ñit’iyachirqanku, calabozokunapi wisk’arqanku ima. Huñunakunapaq localkunata alquilaq runakunatan amenazarqanku Testigokunaman chay localkunata alquilaqtinkuqa llank’anankumanta wikch’unankupaq. Askha iñiqmasinchiskunan callepi qhepakapurqanku mana maypi huñunakuyta atispa. Iskay Huñunakuna Wasikunallapin 40 iñiq t’aqakuna huñunakuqku. Hukninmi Lliw Runapaq Huñunakuyta aparinankupaq qanchis horas tutamantanta hina huñunakuq. Iñiqkunata watukuqmi willan: “Paykunaqa huk wata hunt’an phisqa horas tutamantanta hatariqku, manataqmi qellakachakuqkuchu”, nispa.

 ALLINPAQMI KARQAN

Hark’asqa kasqanku leypa contranpi kasqanta rikuchinankupaqmi 2004 watapi diciembre killapi abogadonchiskuna Tribunal Europeo de Derechos Humanos nisqamanñataq rirqanku (“¿Imaraykun Francia nacionpi Rusiamanta documentokuna t’aqwikun?” nisqa recuadrota qhawariy, 6 paginapi). 2010 watapi 10 junio killapin chay tribunal dictamurqan Jehová Diospa testigonkuna mana imamantapas huchayoqchu kasqankuta. * Testigokuna imakunamantachus tumpasqa kasqanku documentokunata t’aqwirispan mana ima pruebatapas tarirqankuchu. Rusia naciontataqmi nirqanku: “Amaña hark’aychischu Jehová Diospa testigonkunaq predicayninta, mana allin ruwasqaykichistataq allichaychis”, nispa (“Tribunalpa nisqan” nisqa recuadrota qhawariy 8 paginapi).

Chay tribunalpa dictamusqanmi rikuchin Jehová Diospa testigonkunaq ruwasqan Convenio Europeo de los Derechos Humanos nisqaq yanapasqan kasqanta. Chaytan Consejo de Europa nisqapi kaqkuna, Rusia nación 46 nacionkunapas hunt’anku. Chaypi decidikusqantan teqsimuyuntinpi abogadokuna, juezkuna, llapa leymanta yachaqkunapas t’aqwirinankupaq allin kanqa. ¿Imarayku chayta ninchis? Chay sentenciata tribunal dictamunanpaqqa pusaq juiciokuna aparikusqantan qhawarirqanku hinallataq Argentina, Canadá, España, Estados Unidos, Japón, Reino Unido, Rusia, Sudáfrica nacionkunapi isqon juiciokuna atipasqanchis sentenciakunatawan. Chay documentokunawan Moscú llaqtapi Testigokunata tumpasqankumanta defiendekusqanku documentokunapiwanmi yanapawasun teqsimuyuntinpi iñiyninchista defiendenapaq.

Jesusmi qatikuqninkunata nirqan: ‘Kamachikuqkunaman reykunamanmi apasqa kankichis, ahinapin ñoqamanta willankichis paykunamanpas mana judío runakunamanpas’, nispa (Mat. 10:18). 15 wata juicio aparikusqanpin iñiqmasinchiskuna Diospa sutinta runakunaman reqsichirqanku Moscú llaqtapi huk llaqtakunapipas. Kunanqa investigación ruwakusqan, juicio aparikusqan, tribunalmanta sentencia lloqsimusqan iman runakunata tanqarin Jehová Diospa testigonkunamanta yachayta munanankupaq. Jesuspa nisqan hina, chaykunan iñiqmasinchiskunata yanapashan Diosmanta ‘willanankupaq’. Hinaspapas ‘allin willakuykuna astawan wiñarinanpaq’ (Fili. 1:12). Moscú llaqtapi iñiqmasinchiskuna predicaqtinkun wakin runakuna ninku: “¿Manachu predicanaykichismanta hark’asqa kashankichis?” nispa. Chay tapusqankuman kutichisqanku tumpallan iñisqankumanta willarinku. Manan imapas Diospa Gobiernonmanta willakuyta sayachiyta atinqachu. Anchatan Diosninchista valekunchis chay munasqa mana manchakuq iñiqmasinchiskunata saminchaykunanpaq.

[Uranpi willakuykuna]

[6 paginapi foto recuadroopiwan]

¿Imaraykun Francia nacionpi Rusiamanta documentokuna t’aqwikun?

Rusia nacionmi 1996 watapi 28 febrero killapi Convenio Europeo de los Derechos Humanos nisqa tratadota firmarqanku, 1998 watapi 5 mayo killapitaq yapamanta firmallarqankutaq. Chaypin kaykunamanta rimaq documentota firmarqan:

“Religionkunaqa [...] libren kanku; llapa runakunan libre kanku huk religionman cambiapunankupaq [...] willakunkumanmi ima religionmanta kasqankuta imapi iñisqankumantapas [...] sapankupi otaq hukkunawan kaspapas” (Artículo 9).

“Libren kanku imata rimarinankupaq [...] ima yuyaykusqankutapas hukkunaman willanankupaq chaskinankupaqpas” (Artículo 10).

“Libren kanku thakpi huñunakunankupaq” (Artículo 11).

Sichus ima organizacionpas otaq pipas tiyasqan nacionpi derechonkuna mana respetasqankumanta quejakuqtin autoridadkuna mana kasunkuchu chayqa, Tribunal Europeo de Derechos Humanos nisqamantan yanapayta mañakunkuman, chayqa tarikun Francia nacionpin, Estrasburgo llaqtapi (fotota qhawariy). Chay tribunalpiqa 47 juezkunan kashanku, hinallataq Convenio Europeo de los Derechos Humanos nisqa tratadota firmaq nacionkunapiwan, chay tribunalpa dictamusqantaqa llapa firmaq nacionkunan hunt’ananku.

[8 paginapi recuadro]

Tribunalpa nisqan

Kaypin willashan tribunalpa wakin decidisqanta.

“Familiakunatan t’aqanachinku” nispa tumpawasqanchismantan tribunal nirqan:

“Chay sasachakuykunataqa mana iñiq familiakunan paqarichin, paykunan mana munankuchu nitaq respetankuchu familianku huk religionniyoq kanankupaq derechoyoq kasqankuta.” (Párrafo 111.)

Imaymanawanmi runakunaq “yuyayninta cambianku” nispa tumpawasqanchistan tribunal rechazapullarqantaq mana ima pruebatapas tarispa:

“[Rusiamanta] tribunalkunaqa manan conciencianpa contranpi yuyayninta cambiasqa runaq sutinta hukllatapas willarqanchu.” (Párrafo 129.)

Tribunalqa nillarqantaqmi yawarta mana churachikusqanchismanta tumpasqa kasqanchis yanqa kasqantapas:

“Sapanka runa pay kikinmanta decidinan kasqanraykun sapanka libre kanku ima tratamientotapas chaskinankupaq mana chaskinankupaqpas otaq huk hina tratamientotapas akllakunankupaq. Yuyayninpi hunt’asqa runakunaqa derechonkupin kashanku imata decidinankupaqpas, operachikuyta mana operachikuyta, huk tratamientota otaq yawarwan mana churachikuytapas.” (Párrafo 136.)