Jehová Diosmi herencianchisqa

“Ñoqan Israel runakuna ukhupi kaqniykipas herenciaykipas kani.” (NÚM. 18:20.)

1, 2. a) ¿Iman sucederqan levitakunawan hallp’ata rakikushaqtin? b) ¿Imatan Dios prometerqan Leví aylluman?

PROMETESQA Hallp’ata yaqa llapanta hap’ikapusqanku qhepamanmi israelitakunaqa rakinakurqanku. Chaytan rakirqanku Josué, uma sacerdote Eleazar, llapa ayllukunamanta umallikunapiwan (Núm. 34:13-29). Llapa ayllukunamanmi hallp’ata rakirqanku Leví ayllumanmi ichaqa mana (Jos. 14:1-5). ¿Imarayku? ¿Qonqarapurqankuchu, icha manachu paykunapaq hallp’a karqan?

² Jehová Diosqa manan Leví ayllutaqa saqerpariyta munarqanchu. Diospunin chay ayllumanta kaq Aaronta nirqan: “Ñoqan Israel runakuna ukhupi kaqniykipas herenciaykipas kani”, nispa (Núm. 18:20). ¡May munaymi chay nisqanqa karqan! ¿Imaynan sientekusunman chhaynata niwaqtinchis? Yaqapaschá tapukusunman: “¿Imaynapitaq Tukuy Atiyniyoq Dios kashaspa herenciay kapunman? ¿Atisunmanchu huchayoq runa kashaspa chhayna herencia chaskiyta?”, nispa. Chay tapukuykunamanta yachaymi yanapawasun ñoqanchista munakusqanchis runakunatapas. Chaymi kunan yachasun imaynapin Jehová Dios runakunaq herencian kanman. Qhepamantaq yachasun imaynapin herencianchis kanman chaymanta.

Diosqa Leví ayllutan qhawarirqan

3. ¿Imaynapin Leví ayllu Diosllata servinankupaq t’aqasqa karqan?

³ Manaraq Kamachikuy Simi kashaqtinqa sapanka familiapi umalliqmi Diosman sacrificiota haywaq. Kamachikuy Simi lloqsimuqtinmi ichaqa Leví ayllumanta qharikunalla kamachisqa karqanku sacerdote kanankupaq otaq yanapakuq kanankupaq. ¿Imaynapin chay sucederqan? Egipto llaqtapi llapa phiwi churikunata wañuchispan Diosqa Israelpi llapa phiwi churikunata t’aqarqan payllata servinankupaq. Ichaqa qhepamanmi ‘Israel runakuna ukhumanta Leví runakunata akllakurqan sapanka familiaq phiwi churinpa rantinpi’. Israelitakunaq phiwi churinku Leví ayllupi qharikunamanta aswan askha kasqanraykun kamachirqan chay puchuq runakunamanta paganankupaq (Núm. 3:11-13, 41, 46, 47). Chaymantapachan Leví ayllu t’aqasqa karqan Diosllata servinankupaq.

4, 5. a) ¿Imaynapin Jehová Dios levitakunaq herencian karqan? b) ¿Imaynatan levitakunata Dios cuidarqan?

⁴ Arí, Leví aylluqa manan ima hallp’atapas chaskirqanchu, aswanmi  paykunaq ‘herencianqa’ “Diospa sacerdoten kayninkun” karqan (Jos. 18:7). Chaymi Dios nirqan: ‘Ñoqan Israel runakuna ukhupi kaqniyki [...] kani’, nispa (Núm. 18:20). Chhaynaqa, ¿wakchachu qhepakapunanku karqan? Manan (leey Números 18:19, 21, 24). Levitakunaqa ‘pagonkuta hinan’ “Israel runakunaq diezmonkunata” chaskiqku, otaq llapa cosechasqankumanta uywankuq wachasqanmantapas pachakmanta chunka kaqta. Levitakunataq llapa chaskisqankumanta chunkaman t’aqaspa huk kaqta aswan allinninta sacerdotekunaman qollaqkutaq (Núm. 18:25-29). * Sacerdotekunaqa yupaychana wasipaq israelitakuna “[Diospaq] t’aqasqan llapa ofrendakunatan” chaskillaqkutaq. Sacerdotekunaqa tukuy necesitasqankuta Diospa qonanpin suyakunanku karqan.

⁵ Hinaspapas Kamachikuy Simipin kamachikunman karqan llapa familiakuna huk diezmota t’aqaspa sapa wata huñunakuykunaman rispa gastonkupaq apanankupaq (Deu. 14:22-27). Ichaqa qanchis wata ukhupin sapa kinsa, sapa soqta wata tukuyta yupaychana wasipi llapa wakchakunapaq levitakunapaqwan chay t’aqasqankuta saqenanku karqan. ¿Imaynapin chay kanan karqan Levitakunapaqwan? “Mana herenciayoq, mana hallp’ayoq” kasqankurayku (Deu. 14:28, 29).

6. Manataq levitakunaq hallp’anku karqanchu chayqa, ¿maypin tiyarqanku?

⁶ Manataq levitakunaq hallp’anku karqanchu chayqa, ¿maypitaq tiyarqanku? Israelitakunatan Dios nirqan hallp’ankumanta tawa chunka pusaqniyoq llaqtakunata campoyoqta qonankupaq, chaykunamantan soqta pakakunapaq llaqtakuna karqan, chaypin tiyarqanku yupaychana wasipi mana llank’aspaqa (Núm. 35:6-8). Diosmi tukuy tiemponkuwan serviqkunaman tukuy necesitasqankuta qoq. ¿Imaynatan paykuna rikuchinkuman Jehová Dios herencianku kasqanta? Tukuy necesitasqankuta Dios qonanpi confiaspa.

7. ¿Imaynatan levitakuna rikuchinanku karqan Dios herencianku kasqanta?

⁷ Mayninqa wakin israelitakunan diezmonkuta mana qoqkuchu. Manaña paykunapaq ima castigopas karqanchu chaypas, sasachakuykunapin levitakunapas sacerdotekunapas rikukuqku. Chaymi sucederqan Nehemiaspa tiemponpi. Chhaynapi rikukuspan yupaychana wasipi llank’anankuta saqespa campokunata llank’aq lloqsiqku kawsanankupaq (leey Nehemías 13:10). Levitakuna Diosta tukuy tiemponkuwan servishanallankupaqqa llapa israelitakunan Diosta kasukuspa kawsanankupaq necesitasqankuta qonanku karqan. Chaymi levitakunaqa Diospi, paypa kamachikusqanpi ima hap’ipakunanku karqan.

Diostan herenciankuta hina rikurqanku

8. ¿Ima iskayaypin Asaf tarikurqan?

⁸ Llapa levitakunapaqña Dios herencianku karqan chaypas, wakin levitakunan niqku: “Señor Diosmi ñoqapaqqa lliw imaymanay”, nispa. Chayta nispan rikuchiqku Dios sonqo kasqankuta paypi hap’ipakusqankutapas (Lam. 3:24). Hukninmi karqan Asaf, 73 Salmota qelqaq. Davidpa tiemponpi takiq levitakunamanta huknin umalliqtan chhaynata sutichakuq, ichaqa chay sutiwanmi sutichakunman karqan paypa mirayninmanta kaq takiqtapas takita qelqaqtapas (1 Cró. 6:31-43). Chay Salmota qelqaq piña karqan chaypas, payqa sonqonpin iskayarqan millay runakunaq allinyasqankuwan. Paykunata envidiakuspan  nirqan: “Yanqan sonqoyta ch’uyayachini, makiytapas tukuy mana allinmanta mayllikuni”, nispa. Payqa qonqapusqan Diosta serviypas herencianku kasqanpas hatun saminchay kasqanta. Ichaqa ‘Diospa ch’uya wasinman haykuspan’ pantasqanta reparakurqan (Sal. 73:2, 3, 12, 13, 17).

9, 10. ¿Imaraykun Asaf nirqan: ‘Diosmi [...] wiñaypaq herenciayqa’ nispa?

⁹ Yupaychana wasipi tarikuspañan Asafqa Diospa yuyaykusqanta hina yuyaykurqan. Askha cristianokunan Asaf hina tarikunku. Diospa kamachinpi purisqankuta pisipaq qhawarispan kay pachapi qhapaq kaykunata munapayarqanku. Ichaqa Diospa Siminta estudiaspa iñiqmasinkuwan huñukuspan mana allin yuyaykusqankuta saqepurqanku. Asafqa repararqanmi qhepaman millay runakuna mana allin ruwasqankumanta mana allinllatataq cosechanankuta. Saminchaykuna chaskisqanpi yuyaymanaspan repararqan makinmanta Dios pusashasqanta. Chaymi nirqan: “Qanllawan kaspaymi manaña kay pachapi imatapas munanichu”, nispa (Sal. 73:23, 25). Onqosqaña tarikunman pisikallpayanmanña otaq imapiña tarikunman chaypas payqa niqmi: ‘Diosmi [...] wiñaypaq herenciayqa’, nispa (leey Salmo 73:26). Jehová Dios amigon kasqanta, tukuy sonqowan servisqantapas mana qonqasqanpi yuyaykuspan sonqonpi “thak” sientekurqan (Ecl. 7:1). Chaymi takirqan: “Aswan allinqa Diospa qayllanpi kayniymi. Apu Señor Diosníy, qanmi pakakunayqa kanki”, nispa (Sal. 73:28).

¹⁰ Diosmi ñoqapaqqa lliw imaymanay nispaqa manan kawsananpaq lliw imaymana chaskisqallanpichu yuyaykusharqan. Payqa yupaychana wasipi servisqanmanta Diospa amigon kasqanmantawanmi rimasharqan (Sant. 2:21- 23). Diospa amigon kashanallanpaqqa Diospin hap’ipakunan karqan confianantaqmi karqan payta kasukuspa allin kananpi. Pay hinan ñoqanchispas Diospi iñinanchis hap’ipakunanchispas.

11. ¿Iman Jeremiasta llakichirqan? ¿Imatan Jehová Dios kutichimurqan?

¹¹ Levita Jeremiaspas nillarqantaqmi: “Diosmi ñoqapaqqa lliw imaymanay”, nispa. Payqa Jerusalenpa qayllanpi levitakunaq tiyasqan Anatot hallp’apin tiyarqan (Jer. 1:1). Jeremiasqa millay runakuna qhapaqyasqankumanta allin runakuna sasachakuykunapi tarikusqankumantan llakikurqan (Jer. 12:1). Yacharqanmi Jehová Dios chanin kasqanta, chaymi Judá llaqtapi sucedesqanta qhawarispa Diosman quejakurqan. ¿Ima nispan Dios kutichimurqan? Diosmi kamachirqan chay llaqta thunisqa kananmanta willananpaq, Diostaqmi chayta hunt’achirqan. Chay willakuyta mana kasukuqkunaqa wañuchisqan karqanku, kasukuqkunatan ichaqa ‘kawsayninta qespichirqan’ (Jer. 21:9).

12, 13. a) ¿Imaraykun Jeremías nirqan “Diosmi ñoqapaqqa lliw imaymanay” nispa? b) ¿Imaraykun llapankupas Diospi ‘suyakunanku’ karqan?

¹² Judá llaqtaqa purunyachisqan qhepapurqan. Chhaynapi tarikuspan Jeremiasqa Jehová Diospas tutayaqpi purichishanman hina sientekurqan, ‘ñawpa p’unchaypi wañuqkuna hina’ (Lam. 1:1, 16; 3:6). Judiokuna millay  ruwasqankumanta Diosman mana kutirikusqankuraykun llaqtanku thunisqa kapurqan. Manaña chay sucedesqanmanta huchayoqchu karqan chaypas Jeremiasqa llakisqan kasharqan. Llaqtapi qhepaq runakunatan Diospa ‘munakuyninta’ hina qhawarirqan, chay khuyapayakuyninqa ‘sapa paqarmi mosoqyaq’. Profeta kasqanta hatun saminchayta hina qhawarispan nirqan: “Diosmi ñoqapaqqa lliw imaymanay”, nispa (leey Lamentaciones 3:22-24).

¹³ “Diosmi ñoqapaqqa lliw imaymanay” nisqanpin Jeremiasqa rikuchirqan Diospa khuyapayakuyninpi suyakusqanta, chaymi payqa chayllapi ‘suyakuynin’ karqan. Israelitakunaqa mana imayoqmi qhepakapurqanku, llaqtankupas 70 watan purunyachisqa qhepanan karqan, chaymi paykunapas Jeremías hina Diospi suyakunanku karqan (Jer. 25:11). Jehová Diosllan paykunata yanapanman karqan. 70 wata qhepamanmi judiokunata llaqtanman kutichirqan chaypin yapamanta Diosta servirqanku (2 Cró. 36:20-23).

Manan levitakunallapaqchu karqan

14, 15. ¿Pin Diosta herencianta hina rikullarqantaq? ¿Imarayku?

¹⁴ Chhaynaqa, ¿levitakunallachu Diosta serviyta atirqanku? Manan. Davidpas manaraq rey kashaspan Diosta nirqan: “Qanllan kay kawsaypiqa ima hayk’aypas kanki”, nispa (leey Salmo 142:1, 5). Chay Salmota qelqashaspaqa enemigonkunamantan qaqa t’oqopi pakakusharqan. Payqa iskay kutitan t’oqokunapi pakakurqan, hukta Adulam llaqtaq qayllanpi huktataq En-gadi ch’inneq qaqapi. Hukninpin 142 Salmota qelqanman karqan.

¹⁵ Yachasqanchis hina, rey Saulmi wañuchinanpaq qatiykacharqan. Chaymi Davidqa orqo qaqa-qaqapi pakakurqan (1 Sam. 22:1, 4). Chaypin Davidqa sinchi llakisqa sapan rikukurqan (Sal. 142:4). Chaymi Diosmanta mañakurqan pakaykunanpaq.

16, 17. a) ¿Imaraykun David sinchi llakisqa tarikurqan? b) ¿Piqpa yanapaynintan maskharqan?

¹⁶ 142 Salmota David qelqashaspaqa yacharqanpasñachá uma sacerdote Ahimelec wañuchisqa kasqanta. Ahimelecqa manan yacharqanchu Saúl Davidta wañuchinanpaq qatiykachashasqanta, chaymi yanapasqa ayqekunanpaq. Chaymantan Saulqa kamachirqan Ahimelecta familiantawan wañuchinankupaq (1 Sam. 22:11, 18, 19). Chaymi Davidqa huchachakurqan Ahimelecpa wañusqanmanta. Paypas wañuchinman hinan sientekurqan. ¿Pitaq mana huchachakunmanchu chaymanta? Hinaspapas yaqa-yaqañan Saúl wañuchinanpaq aypasharqan.

¹⁷ Chay qhepallamanmi rey kananpaq hawiqnin profeta Samuel wañupullarqantaq (1 Sam. 25:1). Chaywan sinchitaña David llakikurqan chaypas, yuyashallarqanmi Jehová Dios yanapaqnin kasqanta. Manaña levitachu karqan chaypas, Israel llaqtapi kamachikunanpaqmi akllasqa karqan (1 Sam. 16:1, 13). Chaymi tukuy sonqowan Diosmanta mañakuspa paypa yanapayninta maskharqan. Chaytan ñoqanchispas ruwananchis, sichus Diosta herencianchista hina pakakunanchista hina rikusun chayqa, yanapawasunmi tukuy almanchiswan servinapaq.

18. ¿Imaynapin ñawpaq tiempopi Dios serviqkunapaq Jehová Dios herencianku karqan?

¹⁸ Kay estudiopin yacharqanchis David,  Leví ayllu, huk israelitakunapas Diosta herenciankuta hina rikusqankuta. Arí, paykunaqa huk llank’aytan Diosmanta chaskirqanku, Diospa yanapananta pakaykunantawan suyakuspataq chayta hunt’arqanku. Ñoqanchispas Jehová Diostan herencianchista hina rikusunman. Chaymi qhepa estudiopi yachasun imatan chaypaq ruwananchis kasqanta.

[Uranpi willakuy]

¿Kutichiwaqchu?

• ¿Imaraykun Leví ayllu nirqan Jehová Diosmi kaqniykuqa nispa?

• ¿Imaynatan Asaf, Jeremías, Davidpas rikuchirqanku Jehová Dios herencianku kasqanta?

• ¿Imaynan kananchis Dios herencianchis kananta munaspaqa?

[Tapuykuna]

[8 paginapi willakuy]

Levitakunaq herenciankuqa manan hallp’achu karqan, aswanpas Diosta serviymi

[7 paginapi dibujo]

¿Imaynapin levitakunapaq sacerdotekunapaqpas Jehová Dios herencianku karqan?

[9 paginapi dibujo]

¿Iman Asafta yanaparqan Diosta herencianta hina rikunanpaq?