Willakun: Lois Didur

Llapanchismi ima decidisqanchismantapas hayk’aqllapas pesapakurqanchis, ñoqan ichaqa mana ñakapakurqanichu. 50 wata masñan tukuy tiempoywan Diosta servishani, manataqmi ima mana allinpas karqanchu Diospa paña ladonpi kanaypaq decidikusqay hawa. Willasayki imarayku chhayna kasqanmanta.

1939 watapin nacerqani, tawa ñañaywan huk turaypiwanmi wiñarqayku Saskatchewan (Canadá) llaqtaq qayllallanpi. Kusisqan granjapi tiyarqayku. Huk p’unchaymi Testigokuna taytayman visitamurqanku, ñoqataq tapurqani: “Iman Diospa sutin”, nispa. Salmo 83:18 textowan Diospa sutinta yachachiwaqtinkun ñoqaqa astawan yachayta munarqani Diosmanta Simin Qelqamantapas.

Chay tiempopiqa, granjakunaq kasqanpi tiyaq wawakunaqa yaqa 13 watayoq kanankukaman llapanku huk aulallapi estudiaqku. Chaypaqqa karutan riqku caballopi otaq chakipi. Chaypi tiyaq familiakunan profesorman alojamientota mikhunanpaqpas qoqku. Huk kutinmi John Didur sutiyoq profesorñataq hamurqan, chay watan wasiykupi alojakunan karqan.

Chay wayna Bibliapi anchata interesakusqantaqa manan yacharqanichu. Huk kutinmi comunismo kayta socialismo kayta taytay hina defendesharqani, chaymi John munayllata niwarqan: “Manan mayqen runaqpas derechon kanchu runamasinta gobiernananpaq. Aswanpas Diosllan”, nispa. Chay nisqanta uyarispan astawan yachayta munarqani.

Payqa 1931 watapin nacesqa, chaymi uyarisqa guerramanta llakikuykunata. 1950 watapi Corea nacionpi guerra qallariqtinmi, askha religioso umallikunata tapusqa imarayku guerraman chhaqrukusqankumanta. Llapankun kutichisqaku: “Cristianokunaq arma hap’iyninqa manan imananpaschu”, nispa. Qhepamanmi kaqllatataq Testigokunata tapusqa, hinan Bibliawan kutichisqaku ñawpaq cristianokuna maqanakuyta imayna qhawarisqankuta.  Johnmi 1955 watapi bautizakurqan, ñoqataq qhepa watata. Iskayniykupas Jehová Diostan tukuy kallpaykuwan serviyta munarqayku (Sal. 37:3, 4). 1957 watapin julio killapi casarakurqayku.

Askha kutipin casarakusqayku p’unchay hatun huñunakuywan tuparqan. Anchatan kusikurqayku casarakuyta respetaq waranqanpi runakunawan huñukuspa. 1958 watapin asamblea internacionalman chay kutillapiraq rirqayku. Phisqan huk carropi rirqayku Saskatchewan llaqtamanta Nueva Yorkkama. Huk semanan viajarqayku tutapitaq huk karpallapi kaq kayku. ¡Ancha kusikunapaqmi karqan! Hukmantan tuparqayku Bethlehem (Pensilvania) llaqtapi reqsinakusqayku hermanowan, paymi invitawarqanku último tuta wasinpi qhepakunaykupaq. Chhayna sumaq sonqo kasqankuraykun limpio allin allichasqa Nueva Yorkman chayarqayku. Chay asamblean astawan yachachiwarqanku Diosta serviy may allinpuni kasqanta. Salmistan nirqan: “Wiñaypaq kusikuymi paña ladoykipiqa kan”, nispa (Sal. 16:11).

PRECURSOR KAYTA QALLARIYKU

1959 watapin precursorña karqayku, tiyarqaykutaqmi moqo patapi huk huch’uy remolque wasipi, Saskatchewanpi. Chaymantan rikukuq mana tukurikuq hatun pampa, chaypin predicaq kayku.

Huk p’unchaymi sucursalmanta huk carta chayamurqan. Phawayllan Johnta maskharqani, payqa tractortan allichasharqan. Red Lake (Ontario) llaqtapi precursor especial kanaykupaqmi chay carta kasqa. Manan yacharqaykuchu maypi chay llaqta kasqanta, chaymi usqhaylla mapapi maskharqayku.

¡Hukniraymi karqan tiyasqayku llaqtamantaqa! Chaypiqa hatun bosquekunan karqan, qori minaq qayllanpi tarikuq huch’uy llaqtachakunayoq. Ñawpaq p’unchaymi alojamientota maskhasharqayku, huk sipaschan wasi-masinwan rimasqaykuta uyariwasqaku. Payqa phawayllan mamitanman willaramusqa, chaymi wasinkupi chay tutata alojawarqanku. Camaqa kasqa wasiq pachanpin, chaymi ñoqapaqqa huk t’oqo hina karqan. Paqaristinmi iskay cuartokunayoq maderamanta ch’usaq wasita tarirqayku, q’oñikunapaq q’onchallan karqan, manan pila ununpas karqanchu. Utilizasqa kaqkunata vendeq tiendamantan wakin cosaskunata rantirqayku, chaykunallatataqmi necesitarqayku.

Aswan cercallanpi kaq iñiq t’aqaqa karqan 200 kilómetro karupin. Chay minapi askha llank’aqkunan Europa ladomanta kaqku, chaymi rimasqanku simipi Bibliata mañakuwaqku. Pisi tiempollapin 30 runakunaman estudio qosqayku iñiyninkupi allinta wiñasharqanku, soqta killa qhepamanqa huch’uy iñiq t’aqan kapurqan.

Huk kutinmi Bibliata estudiaq señoraq qosan telefonopi waqyarqan sacerdoten hamunanpaq, chhaynapi señoranta “yuyaymanachinapaq”. Chaypin sacerdote niwarqanku: “Trinidadmanta hukkunamantawanmi yachachinaykichis”, nispa. Hinan chay señoraqa católico Biblianta horqospa nirqan chaypi qhawachinanpaq. Chay curan ichaqa Bibliata wikch’urqan huk lado mesa pataman, nirqantaq: “Manan necesariochu chayta yachachinayqa”, nispa. Lloqsipuspan ucraniano simipi niwarqanku: “Hayt’aspan qarqonasuykichis, mana hayk’aq kutimunaykichispaq”, nispa. Chay curaqa manan yacharqanchu John ucraniano simi yachasqanta.

Pisi tiempollamantan Red Lake llaqtamanta ripurqayku, Johntan preparananku karqan iñiq t’aqakuna watukuq kananpaq. Ichaqa huk wata qhepaman, hatun huñunakuypi bautizakuqkunapaq John discursota qoshaqtinmi, ¡chay señoraq qosanpas  bautizakuqkunaq kasqanpi kasharqan! Yaqachus hina, chay sacerdoteq ruwasqan kallpacharqan payllamanta Bibliata t’aqwinanpaq.

IÑIQ T’AQAKUNA WATUKUQ KASQAY

Iñiq t’aqakuna watukuq kaspaykuqa askha cristianokunaq wasinpin alojakuq kayku. Paykunawanmi amigota armarqayku. Huk kutinmi yuyaq hermanaq wasinpi qhepakurqayku, mana calefaccionllayoq altos wasinpi. Chiri tiempon karqan, hermanaqa sapa tutamantanmi mana reparachikuspalla cuartoykuman haykumuq huk estufata hap’ichiq. Chaymantataq maqchikunaykupaq kutimuq lavadorpi q’oñi ununtin. Askhatan yacharqani llamp’u sonqo, allin runa kasqanmanta.

Chay asignacionniykuqa astawanmi Diosman asuykachiwarqanku. Alberta llaqtapi iñiq t’aqata watukuspaqa rinallaykutaqmi karqan minakunaq kasqanpi karu llaqtata, chaypin huk hermanalla tiyaq. ¿Imaynatan organización qhawarirqan? Sapa soqta killan avionpi riq kayku, huk semanan chay hermanawan predicacionpi huñunakuypipas kamuq kayku, imaynan huk hatun llaqtapi iñiq t’aqata watukuspa ruwaq kayku hinata. Chaymi yuyarichiwaqku ovejachankunata Jehová ancha munakuywan cuidasqanta.

Alojawasqanku familiakunawanqa manan qonqanakurqaykuchu. Chaymi yuyarichiwan huk color-color cajapi cartakunata John regalawasqanta. Anchatan gustawarqanku hermanokunawan cartapi waturinakuyqa, chay color-color cajataqa qorita hinan kunankamapas waqaychashani.

Toronto llaqtapi iñiq t’aqakunata watukushaqtiykun, Canadá sucursalmanta huk hermano waqyamuwaspanku tapuwarqanku Betelman riyta munaykumanchus chayta. Atikuqtinqa paqaristillan kutichinaykutan munarqan, chhaynataqmi karqan.

BETELPI SERVIYKU

Dios serviyniykupin rikurqayku paypa paña ladonpi kayqa, kusikunapaq kasqanta. Chhaynallataqmi karqan 1977 watapi Betelman chayaqtiykupas. Wakin akllasqa cristianokunawan servispaqa manan imayna kasqallankutachu rikurqayku, aswanpas Diospa Siminta anchata valorasqankutawanmi.

Betelpi kayqa ancha munaymi karqan. P’achaykutapas roperopin waqaycharqayku manañan maletapichu, huk iñiq t’aqapitaq karqayku. Sapa p’unchay ruwasqaymantapas, visitamuqkunaman Betelta reqsichiymi anchata gustawaq. Chaypi llank’akusqanmantan willaq kani imaymana rimasqankutataq uyariq kani, tapukuyninkutapas kutichiqmi kani.

Watakunaqa ratullan pasarqan, 1997 watapin Johnta invitarqanku Patterson (Nueva York) llaqtapi Escuela para Miembros de Comités de Sucursal nisqaman. Chay qhepallamanmi Ucrania nacionman ripunaykupaq tapuwarqanku, kallpachawarqankutaqmi Diosmanta mañakuspa allinta piensaykunaykupaq. Ñoqaykuqa kasqan tutan yacharqaykuña “arí” ninaykuta.

UCRANIA NACIONMAN RIYKU

1992 watapi San Petersburgo (Rusia) llaqtapi, hinallataq 1993 watapi Kiev (Ucrania) llaqtapi asamblea internacional nisqakunaman rirqayku. Europa orientalmanta cristianokunawanqa chay kutipin reqsinakurqayku. Mosoq wasiykuqa karqan Lviv (Ucrania) llaqtapin, antiguo wasiq altosninpi. Ventanakunamantan rikukuq huk jardinniyoq patio, askha wallpakunantin puka gallopas. Saskatchewan granjaykupipas kashaykuman hinan karqan. Sapa tutamantanmi 12 chaypi tiyaqkuna chawpi llaqtanta riq kayku Betelpi llank’aq.

¿Imaynan sientekurqayku Ucraniapi? Ancha kusikunapaqmi karqan hunt’aq sonqo hermanokunawan Diosta serviyqa, paykunan autoridadkunaq  hark’asqan, carcelpi wisq’asqa ima karqanku. Diospaq hunt’aq kasqankumanta felicitaqtiykun niqku: “Jehová Dios raykun aguantarqayku”, nispa. Manan hayk’aqpas qonqasqaqa sientekuqkuchu. Kunanpas, allin runa kasqankumanta agradecekuqtiykiqa ninkumanmi: “Diosman graciastaqa qoy”, nispa. Chhaynatan rikuchinku llapa allin kaqkuna Diosmanta hamusqanta.

Ucrania nacionpiqa askha hermanokunan huk hora otaq masraq chakipi huñunakuyman rinku. Chhaynapin tiempo kan paykuna pura kallpachanakunankupaq. Lviv llaqtapiqa 50 más iñiq t’aqakunan kan, 21 iñiq t’aqakunan askha salonkunaq kasqanpi huñunakunku. Domingo punchaypiqa may munaymi mana tukurikuspa Testigokunaq chayamusqanta rikuy.

Chhayna munakuq yanapakuq hermanokunawanqa wasiykupi hinan sientekurqayku. Anchatan ñoqawan pacienciakunku manaña faciltachu ucraniano simita entiendeqtiypas. Uyankupipas rikukuqmi sumaq sonqo kasqanku.

2003 watapi Kiev estadiopi asamblea internacional ruwakusqanpin rikurqani Diospa siervonkuna ukhupi confianza kasqanta. Tunelninta puriq trenpa kasqanpi kashaqtiykun huk sipascha asuykamuwaspanku susiyllawan niwarqanku: “Manan abuelitay kapunchu, chinkarichinin”, nispa. Solapaykuta rikuspan payqa yachasqa Testigo kasqaykuta, manan manchakurqanchu nitaq waqarqanchu. Watukuq umallipa esposanmi ñoqaykuwan kasharqan, chaymi aparqan Departamento de Objetos Perdidos nisqaman, chaypin abuelanta taripurqan. Waranqanpi runakuna ukhupi tarikushaspa chay sipascha Jehová Diopi confiasqanmi admirachiwarqan.

2001 mayo killapin, Ucrania nacionman hamurqanku askha paiskunamanta mosoq sucursalpa dedicacionninman. Domingo tutamantanta estadiopi discurso especial tukuytataq askha testigokuna carreteranta chakillapi Betel wasiman visitamurqanku. ¡Mana qonqanapaqmi chay rikusqaykuqa! Kusikurqanin chay hermanokuna munayllata ordenpi hamusqankuta rikuspay. Chaypin astawanqa yacharqani Dios serviyqa ancha kusikunapaq kasqanta.

LLAKIKUYPI TARIKURQANI

Johnpin cáncer onqoyta tarirqanku 2004 watapi, chaymi Canadá llaqtaman kutipurqayku hampichikamunanpaq. Ñawpaq quimioterapia tratamientotaqa ñak’aymi aguantarqan, chaymi askha semanakuna makilla cuidarqanku. Yuyayninman kutispaqa manan rimayta atirqanchu, ichaqa ñawillanwanmi rikuchirqan visitamuqninkuna munakusqanta.

Payqa manan qhaliyarqanpunichu, chay wata tukuytan wañupurqan. Chay hawan ch’usaq sonqo qheparqani, paywanmi Jehová Diosta kusisqa sevirqayku. Chhaynapi tarikuspa, ¿imatan ruwayman? Ucrania nacionman kutipunaypaqmi decidikurqani, ancha munakuywanmi Betelpi kaq hermanokuna tratawarqanku, hinallataq iñiq t’aqapipas, chaytan anchata agradecekuni.

Johnwan ñoqawanqa manan huk p’unchayllapas pesapakurqaykuchu decisionkuna ruwasqaykumanta. Kusisqan kawsarqayku, askha amigokunayoqtaq karqaykupas. Ñoqaqa askhataraqmi yachanay Diospa sumaq sonqo kasqanmanta, paytan wiñaypaq servishallasaq, cheqaqtapunin paña ladonpi kayqa ancha kusikunapaq.

[6 paginapi willakuy]

“Manan huk p’unchayllapas pesapakurqaykuchu decisionkuna ruwasqaykumanta”

[3 paginapi foto]

Johnwan casarakusqay

[4 paginapi foto]

Precursora especial kasqay Red Lake (Ontario) llaqtapi

[5 paginapi foto]

Johnwan Ucraniapi, 2002