Willakun: Leonard Smith

Waynachallaraq kashaqtiymi Bibliapi iskay textokunamanta anchata admirakurqani. Ñawpaqkaqmi karqan Zacarías 8:23. Kunan 70 wata qhepamanqa, yuyashaniraqmi chay versículo entiendesqayta. Chaypin ‘chunka runakuna’ “huk judío runata capanmanta qaqata hap’iykuspa” nirqanku: “Ñoqaykun uyariyku qankunawan Dios kashasqanta, chayrayku pusakapuwayku”, nispanku.

CHAY judío runaqa akllasqa cristianokunatan representan, ‘chunka runakunataq’ ‘wak ovejakunata’ otaq chay tiempopiqa paykunata suticharqayku “Jonadab” nispa (Juan 10:16). * Chayta entiendespan repararqani Hallp’api wiñay kawsay suyakuyniyqa, akllasqa cristianokunata hunt’aq sonqowan yanapanaymanta kasqanta.

Hukkaq textoqa Mateo 25:31-46 karqan, chaypin Jesús willan ‘ovejakunamanta’ ‘cabrakunamantawan’. Ovejakunan representan tukukuy tiempopi allinpaq juzgasqa kaq runakunata, paykuna Cristoq wayqenkunata Hallp’apiraq kashaqtinku yanapasqankurayku. “Jonadab” clasemanta kasqaypi yuyaykuspan nirqani: “Sichus munani Cristo ovejanta hina qhawariwananta chayqa, akllasqa wayqenkunatan yanapanay, imayna pusarisqankutapas kasukunay, paykunawan Dios kashasqanrayku”, nispa. Chaymanta seguro kasqaymi kawsayniypi pusariwarqan qanchis chunka más watakuna.

“¿IMATATAQ RUWASHANI?”

1925 watapin mamitay bautizakurqan, Betelpa huñunakuykuna aparinan salonpi. Chay tiempopi reqsikuran Londrespi kaq Karpa, nispa. Chaymanmi chayneqpi tiyaq iñiqmasikuna riqku. Ñoqaqa 1926 watapin 15 octubrepi nacerqani. 1940 watapitaq marzo killapi bautizakurqani, Dover (Inglaterra) llaqtapi aparikuq hatun huñunakuypi. Bibliata munakuyniyqa astawanmi yapakurqan. Mamitayqa akllasqa cristianataq karqan chayqa, ñawpaqtaqa paymantan ‘huk judío runata capanmanta qaqata hap’ipaykukurqani’. Chay tiempopiqa manan papaypas kurak panaypas Diosta servirqankuchu. Gillingham iñiq t’aqamantan karqayku, chay llaqtan tarikun Inglaterra nacionpi, chaypiqa yaqa llapankun akllasqa cristiano karqanku. Mamitayqa allin ejemplon karqan predicaypi.

1941 watapin Leicester llaqtapi setiembre killapi huk asambleapi uyarirqani “Hunt’aq kay” nisqa discursota. Chaypin rimarqan pichus Ancha Hatun Kamachikuq kasqanmanta. Chay discursopin chayllaraq entienderqani Dioslla Kamachiq kasqanta Satanás iskayachisqanpi runakuna imaynapi tarikusqanchista. Chhaynaqa ancha importanten Diospa ladonmanta kay, Kamachinanpaq derechoyoq kasqanpi paypaq hunt’aq sonqo kaypas.

Asambleapin precursor kay ancha importante kasqanmanta rimakurqan. Wayna-sipaskunatan  kallpacharqan precursor kanankupaq. “Diospa llaqtanpi precursorkunaq llank’asqanku”, nisqa discursota uyarispan tapukurqani: “¿Imatataq ruwashani?”, nispa. Chay huñunakuymantan kutimpurqani, “Jonadab” hina hunt’anayqa akllasqa cristianokunata predicacionpi tukuy atisqayta yanapanaymi nispa. Kikin Leicester llaqtapin solicitudniyta entregarqani, ñoqapas precursor kaspa llank’anaypaq.

GUERRA KASHAQTIN PRECURSOR KASQAY

1941 watapin 1 p’unchay diciembrepi precursor especial karqani, 15 wataypi. Ñawpaqtaqa mamitaywanmi chay llank’aypi purirqayku. Ichaqa mana qhali tarikusqanraykun huk wata saqerqan. Londres sucursalmi Ron Parkin hermanoq compañeron kanaypaq churawarqan, paymi kunanqa Puerto Rico Sucursalpi Encargakuqkunamanta huknin.

Costa partepi tarikuq Broadstairs hinallataq Ramsgate llaqtakunamanmi kachawarqanku, chayqa Kent provinciapin tarikurqan. Chaypin huk cuartota alquilarqayku. Precursor especial kaspaykuqa 40 chelines nisqa qolqellatan chaskirqayku (chay tiempopiqa 8 dolarwan tuparqan). Alquilasqayku cuartomanta paganallaykupaqmi yaqapas karqan. Chaymi mayninpiqa mana yacharqaykuchu maymanta mikhunaykuta. Ichaqa imaynatapas Diosmi tukuy necesitasqaykupi yanapawarqanku.

Bicicletakunatan astawanqa utilizarqayku, nishu wayrawan, llasa q’epiyoq kasqaykuraykun sasata riq kayku. Chaymantapas, guerrapi avionkuna, bombakunapas umayku patataraqmi pasaq Londres ladoman. Huk kutinpin bicicletaymanta carretera wayq’oman wikch’uykurqani, huk bomba ñoqa patanta pasaqtin qayllallaypin chayqa t’oharqan. Ichaqa chhaynakunapi tarikuspapas Kent llaqtapi precursor hina llank’aspaqa ancha kusisqan karqani.

BETEL WASIMAN HAYKUNI

Mamitayqa ancha munaytan rimaq Betelmanta. Niwaqmi: “Betel wasipi kanallaykitan ñoqaqa munani”, nispa. Chaymi anchata kusikurqani 1946 watapi Londres llaqtapi kaq Betelman kinsa semana llank’anaypaq invitawaqtinku. Chay qhepatan Sucursalpi umalliq Pryce Hughes niwarqan qhepakunaypaq. Chaypi yachachiwasqankun yanapawarqan kawsayniywan imata ruwanaypaq.

Chay kutipiqa kinsa chunka hinan Betelpi kasqaku, askhataqmi soltero qharikuna karqanku, chaymantapas karqanmi akllasqa cristianokuna, paykunamantan karqan Pryce Hughes, Edgar Clay, hinallataq Jack Barr cristianopas, payqa qhepamanmi kapurqan Umalliq T’aqamanta huknin. ¡Ancha kusikunapaqmi wayna kashaspa Cristoq wayqenkunata yanapayqa, chay umallikunaq yanapayninwan Diospaq llank’aypas! (Gál. 2:9.)

Huk kutinmi huk hermano niwarqan Betel punkupi huk hermana suyawashasqanta. Rispaymi ichaqa admirakurqani, mamitaymi huk paqueteta hap’ispa suyawashasqa. Llank’asqayta mana distraewayta munaspan mana haykuyta munarqanchu, chaymi paqueteta saqewaspa ripurqan. Chiri tiempota pasanaypaqmi huk munay abrigota apamuwasqa. Chhayna sumaq sonqo kasqanmi yuyarichiwarqan Anata, paymi Samuel wawanpaq p’achata apaq Diospa karpanpi serviqtin (1 Sam. 2:18, 19).

GALAADMAN RISQAYTAQA MANAN QONQASAQCHU

1947 watapin Betelmanta phisqa hermanokunata invitawarqanku Estados Unidospi Misionerokunapaq Escuelaman rinaykupaq. Qhepa watamanmi rirqayku 11 kaq claseman. Chay escuelaqa aparikuq  Nueva York llaqtaq wichay ladonpin, chiri tiemponpin chaypiqa karqani. ¡Anchatan kusikurqani mamitay chay abrigo qowasqanmanta!

Manan qonqasaqchu soqta killa chay escuelapi kasqayta. Compañeroykunaqa 16 paiskunamantan karqan, chhaynapin aswantaraq Diospa llaqtanta reqsirqani. Espiritual yachachikuykunata chaskisqay, allin iñiyniyoq cristianokunawan kasqaypas anchatan kusichiwarqan. Qhepamanqa paykunamanta kinsan Umalliq T’aqapi kapurqanku; claseypi compañeroy Lloyd Barry; yachachiwaqniyku Albert Schroeder, escuelaq kasqan Haciendapi umalliq John Booth. Qorita hinan hap’ikuni munakuywan consejo qowasqankuta, hinallataq Diospaq llaqtanpaqpas hunt’aq sonqo kasqankuta.

WATUKUQ UMALLI KANI, BETELMAN KUTINI

Galaad escuela tukuytan Estados Unidospi Ohio llaqtapi iñiq t’aqakunata watukuq umalli kanaypaq churawarqanku. 21 watallaypiraq kashaqtiypas, tukuy sonqowan llank’asqaytan hermanokunaqa sumaqta chaskiwarqanku. Chay iñiq t’aqakunata watukuspaymi imaymanata yacharqani experienciayoq cristianokunawan llank’aspa.

Pisi killa qhepallatan Brooklyn Betelman invitawarqanku astawan preparawanankupaq. Chaypin reqsirqani Diospa llaqtanta pusariq umalli runakunata, paykunan karqan Milton Henschel, Karl Klein, Nathan Knorr, Thomas J. Sullivan (amigokunapaqqa Bud), Lyman Swingle cristianokuna, llapankupas qhepamanqa umalliq T’aqapin karqanku. ¡Imaymanatan yacharqani llank’asqankuta, allin cristiano kasqankutapas rikuspay! Chhaynapin astawan Diospa llaqtanpi confiarqani. Chay qhepamanqa hukmantan Europaman asignawarqanku chaypi servimunaypaq.

Mamitayqa 1950 watapin febrero killapi wañukapurqan. P’ampapusqayku qhepamanmi panay Dorawan papaywanpas sut’inta rimarqani. Mamitaykuqa wañukapurqantaq chayqa, Diosta servinankupaq decidikunankumantan tapurqani. Paykunaqa Harry Browning akllasqa cristianotan reqsirqanku, anchatan respetarqanku, chaymi paywan Biblia estudiayta qallarirqanku. Huk wata qhepamanqa papaypas panay Dorapas bautizakapurqankun. Papayqa Gillingham iñiq t’aqapin siervo karqan, wañupusqan qhepamanñan panay Doraqa casarakurqan Roy Moreton umalliwan, hunt’aq sonqon Diosta servirqan 2010 watapi wañukapunankama.

FRANCIAPI SERVINI

Escuelapiqa alemán, latín, francés simikunatan yacharqani, ichaqa francés simiwanmi sasachakurqani. Chayraykun Francia nacionpi París llaqtapi Betelman rinaypaq niwaqtinku llakipakurqani. Chaypin Henri Geiger yuyaqña akllasqa cristianowan llank’arqani, payqa chay sucursalpi umallin karqan. Chaypi llank’ayniyqa manan facilchu karqan, imaymanapin pantarqani, ichaqa askhatan yacharqani runakunawan imayna tratanakuyta.

Chaymantapas, 1951 watapin guerra tukusqan qhepatan París llaqtapi chayllaraq asamblea internacional aparikunanpaq organizaypi yanapakurqani. Chaypaqmi waynallaraq watukuq umalli Léopold Jontès Betelta hamurqan yanapawananpaq. Qhepamanqa sucursalpi umallin kapurqan. Chay asambleaqa Palais des sports nisqapin aparikurqan, Torre Eiffel cercanpi. 28 nacionkunamantan hamurqanku, último p’unchaypin Francia nacionmanta 6.000 Testigokuna anchatapuni kusikurqanku 10.456 runakuna chay asambleapi huñukusqankumanta.

Francia nacionman chayllaraq chayaqtiyqa manan allintachu chay simi rimayta atirqani. Chaymantapas,  imatapas ninaypaq seguro kaspallan rimarqani, chayqa manan allinniypaqchu karqan. Ichaqa, atispa mana atispapas mana rimaqtiykiqa manan pipas yanapasunkichu, nitaqmi allin rimayta yachankichu.

Francés simita yachanaypaqmi chay rimayta yachachiq escuelaman matriculakurqani. Sapa ch’isinmi ripuq kani, huñunakuykuna mana kasqan p’unchaypi. Pisi-pisimantan chay simi rimay gustawarqan, watakuna qhepamanqa astawanraqmi rimayta munarqani. Chamantapas, inglés simimanta francés simiman qelqakuna t’ikraypin yanapakunaypaq. Anchatan kusikuni hunt’aq kamachi espiritual mikhuna qosqanta, francés simita rimaq hermanokuna chaskinankupaq pisichallapipas yanapakuspay (Mat. 24:45-47).

CASARAKUNI, HUK LLANK’AYKUNATAPAS CHASKINI

1956 watapin Estherwan casarakurqani, payqa Suiza nacionmanta ñawpaq watakunapi reqsisqay precursoran karqan. Casarakurqaykun Londres Betelpi kaq huñunakuna wasipi, chayllapitaqmi mamitayqa bautizakusqa. Hughes hermanon discursota qorqan. Chaypin kasharqan Estherpa mamitan, payqa akllasqa cristianan karqan. Casarakuspayqa manan hunt’aq sonqo kawsaqmasillaytachu tarirqani. chaymantapas Dios sonqo suegraywan iman sumaqta kawsarqayku, 2000 watapi kay pachapi Dios serviynin tukupunankama.

Casarakusqayku qhepamanqa manan Betelpichu tiyarqayku. Ñoqaqa qelqakunatan t’ikrashallarqani, Esthertaq precursora especial karqan París llaqtaq muyuriqninpi, chaypin askha runakunata yanaparqan Diosta reqsinankupaq. 1964 watapin invitawarqanku Betelpi tiyanaykupaq, 1976 watapin Francia sucursalpi huknin encargakuq kanaypaq nombrawarqanku, chay watapin comité de sucursalkuna chayllaraq formakusharqan. Tukuy chay tiempopin Estherqa mana sayk’uspa tukuy sonqo yanapawarqan.

“MANA TUKUY TIEMPOCHU QANKUNAWAN KASAQ”

Mayninpiqa kutirqanin Nueva Yorkpi tarikuq oficina centralman. Chaypin allin consejokunata chaskirqani Umalliq T’aqapi iñiqmasikunamanta. Ejemplopaq, huk kutinmi hermano Knorrman willarqani huk llank’ayta mana hunt’ay atisqayta. Paymi asirikuspa niwarqan: “Ama llakikuychu, llank’allay”, nispa. Chaymantapachan mayninpi llank’ana atipawaqtinqa, mana nishuta llakikuspa usqhaylla ruwani. Llank’ayqa aparikunmi tiempollanpitaqmi tukukunpas.

Manaraq wañupushaspan discipulonkunata Jesús nirqan: “Ñoqan ichaqa mana tukuy tiempochu qankunawan kasaq”, nispa (Mat. 26:11). Wak ovejakunamanta kaqkunapas entiendenchismi Cristoq wayqenkunawan mana tukuy tiempochu kananchista. Ancha kusikunapaqmi qanchis chunka wata masña judío runata capanmanta qaqata hap’iykuspa kasqayqa.

[Uranpi willakuy]

[21 paginapi willakuy]

Hermano Knorr asirikuspa niwarqan: “Ama llakikuychu, llank’allay”, nispa

[19 paginapi fotokuna]

(Lloq’epi) Tayta-mamay

(Pañapi) Galaad Escuelapi (1948) mamitaypa regalawasqan abrigontin kashani

[20 paginapi foto]

Francia sucursal dedicakushaqtin hermano Lloyd Barry discursonta t’ikrashani (1997)

[21 paginapi fotokuna]

(Lloq’epi) Estherwan casarusqayku p’unchay

(Pañapi) Kuska predicashayku