Jehová Dios llaqtanta libran

“Señorqa yachanmi payta manchakuqkunata sasachakuymanta qespichiyta.” (2 PED. 2:9.)

¿IMANAQTINMI SEGURO KASUNMAN KAYKUNAMANTA?

Diosqa munayninwan tupaq imakunapas sucedenanta allinta controlan.

Jehová atiyninta utilizanqa llaqtanta librananpaq.

Diosqa yachanmi munaynin imaynata hunt’akunanta.

1. ¿Imakunan sucedenqa ‘manchay ñak’ariy’ qallariqtin?

DIOSQA qonqayllan kay millay pachaman juicionta chayachimunqa (1 Tes. 5:2, 3). ‘Diospa hatun p’unchayninpiqa’ sinchi sasachakuypin kay pacha tarikunqa (Sof. 1:14-17). Imaymana llakikunan kanqa. Bibliaq nisqan hina, “chay hinaqa manan hayk’aqpas kay pacha qallariymantapacha kunankama karqanchu” (leey Mateo 24:21, 22).

2, 3. a) ¿Imapin rikukunqa Diospa llaqtan ‘manchay ñak’ariy’ tiempopi? b) ¿Imaynapin kallpata hap’isun qhepaman sucedenanta aguantanapaq?

² ‘Manchay ñak’ariy’ tukupunanpaq kashaqtinmi ‘Magog suyumanta [...] Gog’ Diospa llaqtan contra hatarinqa imaymanata utilizaspa. Arí, ‘mana yupay atiy ejercitokunawanmi [...] pacha phuyu hinaraq phawaykamunqa’ (Eze. 38:2, 14-16). Chay ratoqa manan kay pachapi mayqen organizacionpas yanapawasunchu. Kawsayninchisqa Jehová Diosllamantan dependenqa. ¿Imatan ruwasun chhayna wañuy patapi tarikuspa?

³ Diospa siervonkunaqa llapanchismi tapukunanchis: “¿Segurochu kashani ‘manchay ñak’ariy’ tiempopi Dios salvawananpi?”. Apóstol Pedroq nisqanta yuyarisun: “Señorqa yachanmi payta manchakuqkunata sasachakuymanta qespichiyta, mana chanin runakunatataq taripay p’unchaypi ñak’arichisqa kanankupaq waqaychayta”, nispa (2 Ped. 2:9). Sichus yuyaymanasun ñawpaqpi llaqtanta imaynata librasqanpi chayqa, manan manchakusunchu qhepaman ima sucedenantapas. Kunan qhawarisun kinsa ejemplota, chaykunan yanapawasun Dios salvawananchispi astawan confianapaq.

MILLP’UQ PARAMANTA SALVAKURQANKU

4. ¿Imaraykun ancha importante karqan imapas tiemponpi ruwakunan?

⁴ Yuyaykusun ñawpaq tiempopi Millp’uq para kasqanpi.  Chaypiqa tiemponpipunin imapas ruwakunan karqan Diospa munaynin hunt’akunanpaq. Ñawpaqtaqa huk hatun arcatan ruwakunan karqan, chaypi animalkunata waqaychanankupaq. Diosqa manan chay arca tukukunantaraqchu suyarqan hayk’aqchus para chayachimunanta decidinanpaq. Nitaq yuyaykurqanchu yaqapas arca mana tukukuqtinqa, chay decidisqanta qheparichinanpi. Aswanpas Génesis libroq nisqan hina, manaraq Noeta arca ruwananpaq kamachishaspan Diosqa churarqanña huk p’unchayta para chayananpaq. ¿Imaynapin yachanchis?

5. Génesis 6:3 nisqanpi, ¿imatan Dios rimarqan, hayk’aqmi chayta decidirqan?

⁵ Génesis 6:3 texton willan imatachus ruwananpaq Dios decidisqanmanta, nirqanmi: “Espirituyqa manan wiñaypaqchu runapi kashanqa, payqa wañuq runallan, cheqaqtapunin runaqa aychalla. P’unchayninkunapas pachak iskay chunka watalla kachun”, nispa. Chaywan, ¿hayk’a tiempo runa kawsanantachu rimasharqan? Manan. Aswanpas hayk’aqchus kay pachamanta millay kawsayta tukuchinanmantan. * Millp’uq paraqa 2370 watapin chayamurqan, manaraq Jesús hamushaqtin; chhaynaqa 2490 watapin Diosqa chayta rimarqan. Chay tiempopaqqa 480 watayoqmi Noé kasharqan (Gén. 7:6). Iskay chunka wata qhepamanmi 2470 watapi Noeqa “churiyarqan Semta, [qhepamantaq] Camta, Jafet-tawan” (Gén. 5: 32). Pachak wataraqmi faltarqan Millp’uq para chayamunanpaq. Jehová Diosqa manaraqmi Noeman willarqanraqchu runakuna salvasqa kananpaq ancha importante llank’ay aparinanta. ¿Hayk’a tiempotan suyarqan willananpaq?

6. ¿Hayk’aqmi Noé arcata ruwananpaq kamachikuyta chaskirqan?

⁶ Reparasqanchisman hinaqa, unay watakuna qhepamanñan Noeqa yacharqan imatachus Dios ruwananta. ¿Imaraykun chayta ninchis? Biblian willan arca ruwananpaq Noeta kamachiqtinqa wawankuna kurakña casarasqaña kasqankuta. Diosmi Noeta nirqan: “Ñoqataq qanwan rimanakusaq, qanmi arcaman haykunki warmiykiwan, hinallataq churiykikunapas warmintinkama qanwan kuska haykunqa”, nispa (Gén. 6:9-18). Chayrayku, yaqapaschá Noé arcata ruwananpaq kamachikuyta chaskiqtinqa, 40 otaq 50 watallaña faltarqan Millp’uq para chayamunanpaq.

7. a) ¿Imaynatan iñiyninkuta rikuchirqanku Noé familianpas? b) ¿Hayk’aqmi Dios Noeman willarqan para chayachimunan fechata?

⁷ Arcata ruwashaqtinkuqa Noepas familianpas tapukurqankuchá imaynata Diospa munaynin hunt’akunanta, Millp’uq para hayk’aq chayanantapas. Ichaqa chayta mana yachashaspapas tukurqankun arca ruwayta. Biblia nin: “Noetaq Diospa tukuy kamachisqanman hina ruwarqan”, nispa (Gén. 6:22). Qanchis p’unchayllaña paramunanpaq faltashaqtinmi Dios willarqan ima fechapi parananta; chay tiempopin Noeqa familiantin animalkunata arcaman haykuchinan karqan. Chhaynapin tukuy imapas listoña kasharqan, “soqta pachak watayoq Noé kashaqtinmi, iskaykaq killapi, chunka qanchisniyoq p’unchaypi manchay chinkay-chinkay ukhumanta llapa pukyukuna t’oqyamurqan, hanaq pacha phawchikunapas kicharikamurqan” (Gén. 7:1-5, 11).

8. ¿Imaynatan Millp’uq paramanta willakuy yanapawanchis Dios salvawananchispi tukuy sonqomanta confianapaq?

⁸ Millp’uq paramanta willakuyqa Jehová Dios Tiempomanta Munayniyoq, hinallataq Salvaq kasqantan yachachiwanchis. Sapa kutinmi aswan pisillaña faltashan kay millay pacha chinkapunanpaq. Ñoqanchisqa seguron kashanchis tukuy ima yuyaykusqanpas  tiemponpipuni hunt’akunanmanta. Arí, Diospa churasqan “chay p’unchayta chay horatawanmi” chayamunqa (Mat. 24:36; leey Habacuc 2:3).

PUKA QOCHAPI SALVAKUNKU

9, 10. ¿Imaynatan Dios llaqtanta utilizarqan Egipto ejercitota huk trampaman urmachinanpaq?

⁹ Kaykaman yacharqanchis Diosqa imakunapas hayk’aq sucedenanta allinta controlasqanta, ahinapi munaynin hunt’akunanpaq. Kunanmi yachallasuntaq imaraykus llaqtanta librananpi sonqomanta confiasunman chayta. Payqa atiynintan utilizanqa munaynin hunt’akunanpaq. Tukuy atiyniyoqmi llaqtanta librananpaq, chaymi mayninpiqa permiten peligropi tarikunankuta, chhaynapi enemigonkunata huk trampaman urmachinanpaq. Chaytan ruwarqan Egiptomanta israelitakunata horqomuspa.

¹⁰ Yaqapaschá Egipto nacionmanta kinsa millón israelitakuna hina lloqsimurqanku. Diospa kamachisqanman hinan, Moisés huk ladonta pusarqan, chaymi Faraón yuyaykurqan campopi chinkasqa purishanankupaq (leey Éxodo 14:1-4). Chaymi Faraonqa ejercitonwan qhepankuta qatirqan, hinan israelitakunata muyuykurqan lamar Puka Qocha patapi, chaypin manapas maymanpas ayqeyta atinkumanchu hina tarikurqanku (Éxo. 14:5-10). Ichaqa manan cheqaq peligropichu tarikusharqanku. ¿Imarayku? Dios kikinmi llaqtanrayku hatarinan karqan.

11, 12. a) ¿Imaynatan Jehová llaqtanta librarqan? b) ¿Imaynapin chay tukurqan, imatan Diosmanta chay willakuy yachachiwanchis?

¹¹ Israelitakunata pusaq ‘sayaq phuyuqa’, qhepankuman churakuspan Faraonpa ejerciton phawaykunanmanta hark’arqan, purisqankuta tutayachispa. Israelitakunapaqmi ichaqa tutapi k’anchay karqan (leey Éxodo 14:19, 20). Chay qhepamantaq Jehová Dios inti lloqsimuy lado sinchi wayrawan  qochata khallarparirqan. Chaymi “unuqa iskayman t’aqakurqan, qochaq pachanpas ch’aki hallp’a kapurqan”. Chay sucedenanpaqqa ‘tutantinmi’ sinchi wayra karqan, chay qhepamanñan ‘Israel runakuna Puka Qochata ch’akinta chimparqanku’. Israelitakunaqa susigollawanmi rirqanku, Faraonpa soldadonkunan ichaqa manapuni carretankunawanpas aypayta atirqankuchu, Diosmi llaqtanrayku maqanakusharqan. Paymi “carretankuq ruedankunata waqllirqarichirqan, hinan chaykunaqa ñak’ayta muyurqan” (Éxo. 14:21-25).

¹² Llapa israelitakuna chimpaqtinkun Moisés kay kamachikuyta chaskirqan: “Makiykita qochaman haywariy, Egipto runakunata, carretankunatapas, caballopi soldadonkunatapas unu millp’unanpaq”, nispa. Egipto runakunaqa manan ayqeyta atirqankuchu Faraonpa llapa ejercitontan unu millp’urqan, “manan hukllapas kawsarqanchu” (Éxo. 14:26-28). Chhaynapin Diosqa sut’ita rikuchirqan llaqtanta imamantapas librananpaq ancha atiyniyoq kasqanta.

JERUSALÉN THUNISQA KAQTIN SALVAKURQANKU

13. ¿Imatan Jesús qatikuqninkunaman willarqan, imatan paykuna tapukunkuman karqan?

¹³ Jehová Diosqa allintan yachan imapas imayna sucedenanta, chhaynapi munayninta hunt’ananpaq. Chaytan kinsa kaq ejemplopi rikusun. Qallariy siglopin Jerusalenta Roma soldadokuna muyuykurqanku. Jerusalenpi, Judeapi tarikuq cristianokunamanmi Jehová Dios Churinwan willachirqan manaraq llaqtata thunishaqtinku ayqenankupaq, chaymi sucederqan 70 watapi. Jesusmi nirqan: “Profeta Danielmi qelqarqan Diospa millakusqan qhellichaq runamanta, Dios yupaychana wasipi chay qhellichaqta rikuqtiykichisqa, [...] Judea hap’iypi kaqkuna orqokunaman ayqechunku”, nispa (Mat. 24:15, 16). ¿Imaynapin Jesuspa qatikuqninkuna reparankuman chay profecía hunt’akushasqanta?

14. ¿Imaynapin Jesuspa willasqan sut’inchakurqan imaymana sucedesqanwan?

¹⁴ Imaymanaq sucedesqanmi sut’incharqan Jesuspa nisqanta. 66 watapin Roma contra hatariq judiokunata tatichinanpaq Cestio Galo ejercitontin Jerusalenman chayarqan. Chay mana kasukuq judiokunataqa zelote sutiwanmi reqsisqa karqanku, paykunan templopi pakakurqanku, chaymi romanokunaqa Jerusalén llaqta muyuriq perqanta t’oqoyta qallarirqanku. Makilla kashaq cristianokunaqa chaykunata qhawarispan repararqanku Jesuspa nisqan hunt’akushasqanta. ‘Diospa millakusqan qhellichaqmi’ (Roma ejército banderakunayoq), “Dios yupaychana wasipi” (Jerusalén perqaq ñawpanpi) kasharqan. Chay raton Jesuspa qatikuqninkunaqa ‘orqokunaman ayqekunanku’ karqan. Ichaqa, ¿imaynatan ejercitoq muyurisqan  llaqtamanta lloqsiyta atinkuman? Chayllamanmi chay sucedesqan cambianan karqan.

15, 16. a) ¿Imatan Jesús sut’ita kamachirqan, imaraykun discipulonkuna kasukunanku karqan? b) ¿Imamantan dependenqa librakunanchis?

¹⁵ Qonqayllan Cestio Galo ejercitontin kutipurqan, zelotekunataq qatirirqanku. Chhaynapin cristianokunaqa Jerusalenmanta chay rato lloqsiyta atirqanku. Jesusmi sut’ita nisqa tukuy ima kaqninkutapas saqespa usqhayman lloqsinankuta (leey Mateo 24:17, 18). ¿Usqhayllapunichu lloqsinanku karqan? Arí, chay p’unchaykunallamanmi zelotekunaqa kutimurqanku, hinaspa Jerusalenpi, Judeapi tiyaq runakunata obligayta qallarirqanku paykunapas Roma contra hatarinankupaq. Askha judío grupokunan maqanakurqanku atiyta maskhaspa, chhaynapin llaqtapi kawsayqa sasapuni karqan. Sapa kutinmi aswan sasa karqan ayqekunapaq, chhaynapin 70 watapi romanokuna kutimuqtinku manaña atikurqanchu (Luc. 19:43). Mana usqhay lloqsiqkunaqa chaypin hap’ichikurqanku. Jesuspa kamachisqanta kasukuq cristianokunan ichaqa salvakurqanku. Kikinkupunin rikurqanku Jehová Dios llaqtanta librasqanta. ¿Imatan yachanchis chay willakuymanta?

¹⁶ Manchay ñak’ariypiqa askha profeciakunaq hunt’akusqanman hinan, cristianokunaqa kasukunanchis kanqa Bibliawan llaqtanwan ima Diospa kamachiwasqanchista. Ejemplopaq, Jesusmi kamachirqan: “Orqokunaman ayqechunku”, nispa. Chay profeciaqa kay tiempopipas hunt’akunqan, ichaqa manaraqmi yachanchischu imaynata ayqenanchista. * Ichaqa seguron kashananchis tiemponpi sut’inchawananchista. Librakunanchisqa kasukunanchismantan kanqa, chaymi tapukunanchis: “¿Imaynatan qhawarini Dios kay tiempopi llaqtanta pusarisqanta? ¿Kaq ratochu kasukuni icha iskayaniraqchu?”, nispa (Sant. 3:17).

DIOS KALLPACHAWANCHIS

17. ¿Ima ninmi Habacucpa willasqan profecía hamuq tiempopi Diospa llaqtanta sucedenanmanta?

¹⁷ Qallariypi qhawarisqanchis Gogpa phawaykamunanmanta rimasun. Chaymanta willaq huk profeciapin Habacuc nirqan: “Chaykunata uyariqtiymi sonqoy phatatatarqan, kunkanta uyariqtiymi simiy khatatatarqan. Tullu nanaymi hap’iwarqan, chakiymi susunhapurqan. Ichaqa Diosmi sinchi llakiwan muchuchinqa hamuq awqa soldadokunata, chaymi ñoqaqa chay p’unchayta pacienciawan suyakusaq”, nispa (Hab. 3:16). Rikusqanchis hina, qhepaman Diospa llaqtan contra Gog phawaykunanmanta yachallaqtinmi profetaq sonqon phatatatarqan, simin khatatatarqan kallpanpas pisiyarqan. Habacucpa imayna sientekusqanpin reparanchis Gog ejercitonwan ñoqanchisman phawaykamuwaqtinchis hatun peligropi hina tarikunanchista. Ichaqa profeta hinan suyananchis confiananchistaq Jehová Dios hatun p’unchayninpi llaqtanta librananpi (Hab. 3:18, 19).

18. a) ¿Imaraykun mana manchakunanchischu Saqraq phawaykamunanta? b) ¿Imatan yachasun hawa semanapi?

¹⁸ Kinsantin ejemplokunan sut’ita rikuchin Jehová Diosqa llaqtan libraqpuni kasqanta. Munayninqa hunt’akunpunin, paymi Atipaqqa. Sichus ñoqanchispas munanchis atipaqtin llaqtanwan kuska kayta chayqa, tukukuykaman hunt’aq kananchis. Ichaqa, ¿imaynatan Jehová yanapawanchis kay tiempopi hunt’aq kananchispaq? Qatimuq estudiopin chayta t’aqwirisunchis.

[Uranpi willakuykuna]

[Tapuykuna]

[24 paginapi dibujo]

¿Faraonpa ejerciton cheqaq peligrochu israelitakunapaq karqan?