Matrimonioqa Diospa regalonmi

“Diosña wakmanta casarachisunkichis [...] qosaykichiswan allillan kanaykichispaq.” (RUT 1:9.)

KUTICHIYKUNATA MASKHAY:

¿Imaraykun nisunman ñawpaqpi Diospa siervonkunaqa valorarqankun matrimoniota nispa?

¿Imaynapin yachanchis pareja akllayta Dios importantepaq qhawarisqanta?

¿Ima consejokunatan casado kawsayniykipi kasukunki?

1. ¿Imaynan Adán sientekurqan Jehová Dios esposata qoqtin?

“¡KAYMÁ! Tulluy tulluyoqqa, aychay aychayoqqa, kaymi ‘Warmi’ sutiyoq kanqa qharimanta horqosqa kasqanrayku.” (Gén. 2:23.) ¡Ancha kusisqachá Adanqa sientekurqan esposayoq kaspa! Chaychá sumaq harawitaraq rimarqan. Jehová Diosmi misk’ita puñuchisqa, hinan huknin waqtanmanta sumaq rikch’ayniyoq warmita kamasqa. Adanmi Eva nispa suticharqan, Diostaq paykunata casarachispa hukllacharqan. Evaqa huknin waqtanmantan kamasqa karqan, chaymi paykunaqa aswan allin hukllachasqa kasharqanku kay tiempopi mayqen casado parejamantapas.

2. ¿Imaraykun qharipas warmipas munanakunku?

² Ancha yachayninpin Diosqa runakunaq sonqonpi munanakuyta churarqan, chhaynapi warmiwan qhariwan sumaqta kawsanankupaq. Huk qelqan nin: “Casarakuqkunaqa munanakuypi, warmi qhari puñuypipas tukuy tiempo sumaq kawsaytan suyanku”, nispa (The World Book Encyclopedia). Chayqa askha kutipin Diospa siervonkuna ukhupi hunt’akurqan.

REGALOTA HINAN MATRIMONIOTA QHAWARIRQANKU

3. ¿Imaynatan Isaac esposata tarirqan?

³ Abrahamqa valorarqanmi matrimoniota, chaymi kurak kamachinta Mesopotamia hallp’aman kacharqan, churin Isaacpaq huk Dios sonqo warmita conseguinpunanpaq. Chay kamachiq mañakusqanman hinan sucederqan. Rebeca sipasmi Isaacpa esposan kapurqan, paywantaqmi Abrahamman Diospa prometesqan miray hunt’akun (Gén. 22:18; 24:12-14, 67). Ichaqa manan pipas chayta qhawarispaqa allin intencionwanña ruwaspapas casarakunanpaq pitapas parischashananchu. Kay tiempopi runakunaqa kikinkumantan akllakunku  piwanpas casarakunankupaq. Diosqa manan pitapas parischanchu, ichaqa mañakuqtinkuqa pusarinmi, hinallataq kawsayninkupi huk ruwaykunapipas (Gál. 5:18, 25).

4, 5. ¿Imaraykun sulamitawan michiqwan anchata munanakurqanku?

⁴ Huk munay sipas sulamitan mana munarqanchu Salomonpa huknin esposan kananpaq hukkuna mat’ipayananta. Nirqanmi: “Jerusalén sipaskuna, prometewaychis: Munakuytaqa ama rikch’arichiychischu, aswanpas kikillanmanta sayarichun”, nispa (Cant. 8:4). Sulamitawan oveja michiq waynawanqa anchatan munanakurqanku. Huch’uyaykukuspan sulamita nirqan: “Ñoqaqa Sharón pampa rosas t’ikan kani, qheswapi hamanq’ay t’ikan kani”, nispa. Michiq waynataq kutichirqan: “Imaynan hamanq’ay t’ikaqa khiska-khiska ukhupi, chay hinan munakusqay warmiqa sipaskuna ukhupi”, nispa (Cant. 2:1, 2).

⁵ Sulamitawan michiqwanqa Diostan imamantapas astawanqa munakurqanku, chaymi qhepaman hukllachasqa kasqankuqa allin takyasqa kanman. Sulamitan parlaqmasinta nirqan: “Ñoqallata sonqoykipi hap’ikuway, ñoqallata makiykipi apakuway. Wañuy hinan munakuyqa kallpasapa, Wañuy-pacha hinan sinchi loqhellaña, sansariyninpas nina rawray hinan, qallushaq nina rawray hinan. Askha unupas munakuytaqa manan thasnuyta atinmanchu, manan mayukunapas millp’uyta atinmanchu” (Cant. 8:6, 7). Sichus huk cristiano casarakuypi yuyaykushan chayqa, ¿manachu paykuna hinallataq parlaqmasinwan munanakunan, chhayna compromisotapas ruwanan?

ALLINTAN AKLLANA PIWAN CASARAKUYTA

6, 7. ¿Imaynapin yachanchis pareja akllayta Dios importantepaq qhawarisqanta?

⁶ Diosqa ancha importantepaqmi qhawarin piwan casarakunapaq akllasqanchista. Canaán hallp’api kaq nacionkunamanta israelitakunatan kamachirqan: “Aman ususiykichista paykunaq churinkuwan casarachinkichischu, amallataq churiykichistapas ususinkuwan casarachinkichischu, paykunawan ama aylluntin kanaykichispaq. Mana chayqa wawaykichistan Señor Dios servinankuta waqllichinqa, hinaspa wawaykichis wak dioskunata servinqaku. Hinan Señor Diosqa qankuna contra sinchita phiñakuspa ñawi ch’ipiq-niypi ch’usaqyachisunkichis”, nispa (Deu. 7:3, 4). Unay tiempo qhepamanmi sacerdote Esdras nirqan: “Qankunaqa mana judío warmikunawan casarakuspaykichismi huchallikunkichis, Israelpa huchanman astawan yapaykuspa”, nispa (Esd. 10:10). Apóstol Pablotaq cristianokunaman qelqarqan: “Casarasqa warmiqa kamachikuy simiman hinan qosanwan hukllachasqa kashan qosan kawsanankama, qosan wañukapuqtinmi ichaqa libre kapun piwan casarakunanpaqpas, ichaqa Señorpi iñiqwanpuni”, nispa (1 Cor. 7:39).

⁷ Diosman qokuq cristiano huk mana iñiq runawan casarakunman chayqa, Diostan mana kasukushanchu. Esdraspa tiempopi israelitakunaqa ‘mana judío warmikunawan casarakuspan’ huchallikurqanku. Diospa Simin Qelqapi tarikuq kamachikuykunataqa manan pisipaqchu qhawarinanchis (Esd. 10:10; 2 Cor. 6:14, 15). Huk cristiano casarakun Diosta mana serviq runawan chayqa, mana allin ejemplon, manataqmi respetanchu Diospa regalon matrimoniota. Chhayna kaqtinqa, manañan Diospa llaqtanpi llank’aykunata chaskinmanchu. Hinaspapas yanqan mañakunman: “Jehová Dios, yuyaypin mana kasukurqaykichu, ichaqa chaywanpas bendicionniykita qoway”, nispa.

JEHOVÁ DIOSMI ASTAWANQA YACHAN

8. ¿Imaraykun matrimoniomanta Diospa kamachikuyninkunata kasukuna? Rikch’anachiy.

⁸ Huk maquinata fabricaq ingenieroqa  allintan yachan imaynata funcionasqanta. Paymi huk qelqapi willawasunman imaynata utilizanapaq. Ichaqa, ¿iman sucedenman chaypi nisqanta mana kasuspa yuyaykusqanchisman hinalla utilizaqtinchis? Mana allinpin tukunman. Chhaynallataqmi casarakuypipas, sichus kusisqa kawsayta munanchis chayqa, casarakuyta paqarichiq Jehová Diospa kamachikuyninkunata kasukunanchis.

9. ¿Dios entiendenchu runakuna sapallanku sientekusqankuta, casarakuspa kusisqa kawsasqankutapas? Willay.

⁹ Jehová Diosqa allintan reqsin runakunata, yachantaq matrimoniomantapas. Diosmi runakunata kamarqan warmi-qhari puñuypi kusirikunankupaq, chhaynapi kay kamachikuyta hunt’anankupaq: “Askhata miraychis, kay pachamanpas hunt’aykuychis” (Gén. 1:28). Chaymantapas, entiendenmi runakuna sapallanku sientekusqankuta, manaraq warmita kamashaspan nirqan: “Manan allinchu qhariq sapallan kanan, paypaq hinapuni yanapaqninta ruwapusaq”, nispa (Gén. 2:18). Payqa yachallantaqmi runakuna casarakuspa kusisqa kawsasqankuta (leey Proverbios 5:15-18).

10. ¿Imatan casado cristianokuna rikuchinanku warmi qhari puñuyninkupi?

¹⁰ Adán hawa huchaman hap’iykachisqa kasqanchisraykun mana mayqen matrimoniopas perfectochu. Ichaqa Diospa siervonkunaqa kusisqan kawsankuman, sichus Simin Qelqapi kamachikuykunata kasukunqaku chayqa. Ejemplopaq, apóstol Pablon allin consejokunata qorqan warmi-qhari puñuymanta (leey 1 Corintios 7:1-5). Bibliaq nisqanman hina, casarakuspa warmi-qhari puñuyqa manan wawakunayoq kanallapaqchu, chaymantapas iskayninku kusisqa kawsanankupaqmi. Ichaqa, Diosqa manan munanchu warmi-qhari puñuypi qhelli kaqkuna ruwanankuta. Casado cristianokunaqa sumaqta munanakusqankutan rikuchinanku chay kawsayninkupi. Chayraykun kallpachakunqaku ama ima qhelli ruwaymanpas urmanankupaq.

11. ¿Ima bendicionkunatan Rut chaskirqan Diospa munayninman hina ruwasqanmanta?

¹¹ Matrimonioqa kusisqa kawsanapaqmi manan phiñachinakuspa llakikuspa kawsanapaqchu. Casado cristianokunaqa thakpin sumaqta kawsananku. Yuyaykuy yaqa 3.000 wata ñawpaqta kinsa viudakunata sucedesqanpi: kurakña kashaspan Noemí qhachunikunantin Moab llaqtamanta Judá llaqtaman risharqanku. Chaypin Noemí iskaynin sipaskunata nirqan llaqtankuman kutipunankupaq, Rutmi ichaqa paywan qhepakurqan, Dios sonqo  warmitaq karqan, chhaynapin ‘Israelpa Diosnin hunt’asqata qopurqan, paypa waqaychasqan kananpaq [risqanrayku]’ (Rut 1:9; 2:12). Qhepamantaq, Diospa regalon matrimonio valorasqanrayku allin runa Boozwan casarakurqan. Mosoq pachapi kawsarimpuspaqa, Rutqa anchatachá kusikunqa Jesucristo paypa ch’awchun kasqanta yachaspa (Mat. 1:1, 5, 6; Luc. 3:23, 32). ¡May sumaq bendicionkunatan chaskirqan Diospa munayninman hina ruwasqanrayku!

KUSISQA KAWSANAPAQ CONSEJOKUNA

12. ¿Maypin casado kawsaypaq allin consejokunata tarisunman?

¹² Casarakuyta paqarichiq Jehová Diosmi casadokunaman willan kusisqa kawsanankupaq imatachus necesitasqankuta. Manan mayqen runapas pay hinaqa yachanchu. Bibliapi willakuykunaqa allinninchispaqmi, chaymi consejonkunata kasukuna. Ejemplopaq, apóstol Pablon Diospa yuyaychasqan qelqarqan: “Chayrayku, qosakuna, sapankaykichis qankuna kikiykichista hinapuni esposaykichista munakuychis, hinallataq qankunapas esposakuna qosaykichista respetaychis”, nispa (Efe. 5:33). Chay consejokunaqa entiendenapaq hinallan kashan, chaymi cristianokunaqa kasukunanku beneficiakunankupaq. Chayqa Diospa regalon casarakuyta maytukuy valorasqankumantan kanqa. *

13. ¿Iman sucedenman 1 Pedro 3:7 nisqanta mana kasukuqtinchis?

¹³ Casado cristianoqa munakuywanmi esposanta tratanan. Apóstol Pedron qelqarqan: “Kaqllataq qankunapas qosakuna, esposaykichiswan allin yuyaywan kawsaychis p’akikuq vasota hina rikuspa sumaqta respetaychis, khuyakuyninpi Diospa qosqan wiñay kawsayta chaskiqmasiykichis kasqanrayku. Ahinapin Diosmanta mañakuyniykichisqa mana hark’asqachu kanqa”, nispa (1 Ped. 3:7). Arí, sichus qosa mana kasukunmanchu Bibliapi consejokunata chayqa, manapaschá Diosqa oracionninta uyarinmanchu. Chhayna kaqtinqa, yaqapaschá iskayninku espiritualpi pisikallpayankuman, hinaspa phiñachinakuspa mana allinta tratanakunkuman.

14. ¿Imaynatan esposa familiata yanapanman?

¹⁴ Bibliaq nisqanwan pusachikuq esposaqa yanapakunmanmi wasinpi thak kawsay kananpaq. Diosta manchakuq qosaqa munakunmi esposanta, chaymi espiritualpi, hinallataq tukuy ima necesitasqanpi yanapan. Esposataq sumaq kaykunata sonqonpi wiñachin, chhaynapi qosan munakushanallanpaq. Proverbios 14:1 nin: “Yachayniyoq warmiqa wasintan sayarichin, mana yuyayniyoqmi ichaqa makinkunawan thunin”, nispa. Yachayniyoq sumaq sonqo warmiqa anchatan yanapan familian kusisqa kawsananpaq. Chaymantapas rikuchinmi Diospa regalon matrimoniota sumaqpaq hap’isqanta.

15. ¿Ima consejokunatan tarinchis Efesios 5:22-25 textopi?

¹⁵ Casadokunaqa Diospa regalon matrimonio  valorasqankutan rikuchinku sumaqta tratanakuspa, imaynan Jesuspas iñiq t’aqata tratarqan hinata (leey Efesios 5:22-25). Sichus paykuna anchata munanakunku, manataq dejankuchu hatunchakuy, erqe hina mana rimanaykuspa puriy otaq huk ruwaykunapas matrimonionku fracasachinanta chayqa, askhatapunin bendicionkunata chaskinku.

AMA PIPAS T’AQACHUNCHU

16. ¿Imaraykun wakin cristianokuna solterolla qhepakunku?

¹⁶ Yaqa llapa runakunan hayk’aqllapas casarakuyta yuyaykunku. Wakin cristianokunaqa solterollan qhepakunku qhawarisqanku runa mana munasqankuman hinachu, nitaq Diospa allin qhawarisqanchu kasqanrayku. Wakinqa manan casarakuyta yuyaykunkuchu, chhaynapin Jehová Diosta tukuy tiemponkuwan serviyta atinku mana imaq distraesqan. Soltero kaspa kusisqa kawsaymi ichaqa Diospa kamachikuyninkunaman hina kanan (Mat. 19:10-12; 1 Cor. 7:1, 6, 7, 17).

17. a) ¿Matrimoniomanta Jesuspa ima nisqantan yuyarinanchis? b) Sichus huk cristiano hukpa parejanta munapayayta qallarinman chayqa, ¿imatan usqhaylla ruwanan?

¹⁷ Solteroña otaq casadoña kaspapas, lliwmi Jesuspa nisqanta yuyarinanchis, nirqanmi: “¿Manachu Diospa Simin Qelqata leerqankichis? Diosqa qallariypi kamarqan qharita warmitawanmi. Diospa Simin Qelqan nin: ‘Chayraykun runaqa taytantapas mamantapas saqepunqa, hinaspan warminman hukllachaykakapunqa, huk cuerpollataq kapunqaku’, nispa. Chay hinaqa, manan iskayñachu kanku aswanpas huk cuerpollañan. Chayrayku, runaqa Diospa hukllachasqantaqa ama t’aqachunchu”, nispa (Mat. 19:4-6). Huk runaq qosanta otaq esposanta munapayayqa huchan (Deu. 5:21). Sichus mayqen cristianopas chhayna millay munapayaypi kashanman chayqa, usqhayllan chayta wikch’unan, sinchitaña llakikunman sonqonpi chay wiñachisqanmanta chaypas (Mat. 5:27-30). Q’otukuq sonqonta controlaspan millay munapayaykunata chinkachinan (Jer. 17:9).

18. ¿Imaynatan qhawarinanchis Diospa regalon matrimoniota?

¹⁸ Askha runakunan allintaña otaq pisillataña Diosmanta, regalon matrimoniomantapas yachaspa agradecekurqanku. Ñoqanchismi ichaqa ‘kusisqa Diosman’ qokurqanchis (1 Tim. 1:11, NM). Chaymi astawanraq kusikunanchis tukuy imaymana qowasqanchismanta, rikuchinanchistaq Diospa regalon matrimoniota ancha allinpaq hap’isqanchista.

[Uranpi willakuy]

[Tapuykuna]

[6 paginapi willakuy]

Allin matrimonioqa Diostan hatunchan, familiapitaqmi kusisqa kawsanku

[5 paginapi dibujo]

Rutqa rikuchirqanmi Diospa regalon matrimoniota ancha allinpaq hap’isqanta

[7 paginapi foto]

¿Rikuchinkichu Diospa regalon matrimonio valorasqaykita?