Diosmi cheqaq kacharichiyta qowanchis

“Diospa hunt’asqa kamachikuy siminmi kacharichin.” (SANT. 1:25.)

¿IMA NISPAN KUTICHIWAQ?

¿Ima kamachikuymi yachachiwashanchis cheqaq kacharichisqa kanapaq, pikunaq allinninpaqmi chay kamachikuy?

¿Imatan ruwananchis munasqanchisman hina kawsanapaq?

¿Imamanta kacharichiytan chaskinqaku kasukuq runakuna?

1, 2. a) ¿Imaynatan runakuna kawsashanku, imarayku? b) ¿Imamanta kacharichisqa kaytan cristianokuna suyakushanchis?

KAY tiempopin astawan yapakushan tukuy mana allin kawsay (2 Tim. 3:1-5). Chaykunata chinkachinankupaqmi imaymana leykunata gobiernokuna horqomunku, astawanmi policiakunata yapanku, runakunata qhawanankupaq camarakunata churanku. Huk lado nacionkunapiqa wasinkutan candadowan allinta wisq’anku, alarmakunata churanku, electricidadwan ima perqankuta muyuchinku. Wasinkumantapas manañan tutapi lloqsinkuchu, manan munankuchu p’unchaypipas wawanku hawapi pukllananta. Runakunaqa manañan imayna munasqankuman hinaqa kawsayta atinkuchu.

² Chhaynaqa, ¿imatan necesitanchis munasqanchisman hina kawsanapaq? Edén huertapin Satanás nirqan Diosmanta t’aqakunanchis kasqanta. Ichaqa, chay nisqan yanqa kasqanqa sut’in kashan. Diospa kamachikuyninmanta t’aqakusqankuraykun runakunaqa aswan mana allinpi tarikun. Dios serviqkunapas chhaynapin tarikusunman. Ichaqa, huchaq paqarichisqan kaqkunaqa tukupunqan, chhayna suyakuyniyoq kawsayqa ancha kusikunapaqmi. Chaymantapas, “Diospa wawankunawan kuska kacharichisqa” Bibliaq nisqantan chaskikusun (Rom. 8:21). Chaypaqmi Diosqa yachachiwashanchisña. ¿Imaynata?

3. ¿Ima kamachikuytan cristianokunaman Jehová Dios qorqan? ¿Ima tapuykunatan kutichisun?

³ Hamuq tiempopi kacharichisqa kanapaqmi Diosqa yachachiwashanchis, chaypaqmi qowarqanchis apóstol Santiago nisqan hina: ‘Hunt’asqa kamachikuy siminpi kacharichiyta’ otaq huk Bibliaq nisqan hina: ‘Diospa sumaq kacharichiq leyta’ (leey Santiago 1:25; Diosmanta Qhelqasqa). Ichaqa, leykunamanta uyarispaqa manan  pipas munasqanman hina kawsananpichu yuyaykun, aswanpas hark’asqa hina kananpin. Chhaynaqa, ¿iman chay kacharichiq “hunt’asqa kamachikuy”? ¿Imaynapin kacharichiwanchis?

KACHARICHIWAQNINCHIS KAMACHIKUY

4. ¿Iman kacharichiwaqninchis “hunt’asqa kamachikuy”, pikunaq allinninpaqmi?

⁴ Kacharichiwaqninchis ‘hunt’asqa kamachikuyqa’ manan Moisesman Diospa qosqan Kamachikuykunachu, chayqa ‘runaq huchallikusqanta sut’inchananpaqmi’ karqan, chaytaqa Criston hunt’anña (Mat. 5:17; Gál. 3:19). Aswanpas Santiagoqa rimasharqan ‘Cristoq kamachikuyninmantan’, chaytan reqsikullantaq “iñiypa kamachikuynin” otaq “kacharichiwaqninchis kamachikuy”, nispa (Gál. 6:2; Rom. 3:27, NM; Sant. 2:12). Chhaynaqa, chay ‘hunt’asqa kamachikuyqa’ tukuy imatachus ruwananchista Diospa munasqanmi. Chay kamachikuyqa akllasqa cristianokunaq allinninpaqmi, hinallataq ‘wak ovejakunapaqpas’ (Juan 10:16).

5. ¿Imaraykun mana sasachu ‘hunt’asqa kamachikuyta’ kasukuy?

⁵ Askha nacionkunaq kamachikuyninqa sasa entiendena sasa hunt’anan. ‘Hunt’asqa kamachikuymi’ ichaqa mana chhaynachu (1 Juan 5:3). Jesusmi nirqan: “Yugoyqa ch’usallan, q’epiypas manan llasachu”, nispa (Mat. 11:29, 30). Chaymantapas, ‘hunt’asqa kamachikuyqa’ manan huchachawananchispaqchu, aswanpas munakuywan ruwasqan kashan, sonqonchispi yuyayninchispin qelqasqa kashan, manan p’alta rumipichu (leey Hebreos 8:6, 10).

¿IMAYNATAN KACHARICHIWANCHIS “HUNT’ASQA KAMACHIKUY”?

6, 7. a) ¿Imatan nisunman Diospa kamachikuyninmanta? b) ¿Imaynapin kacharichiwaqninchis kamachikuy munasqanchisman hina kawsachiwanchis?

⁶ Imamantapas Diospa hark’awasqanchisqa allinninchispaqmi. Pipas altopatamanta wikch’uykuspaqa k’irikunmanmi otaq wañunman. Chhaynaqa, ¿nisunmanchu “chayta mana ruwayqa hark’awanmi munasqayman hina kawsakunayta”, nispa? Manan, chayraykun llapa runapas yuyaypiqa mana altopatamanta wikch’uykunmanchu allinninpaq kasqanrayku. Chhaynallataqmi Diospa ‘hunt’asqa kamachikuyninkunapas’ allinninchispaq.

⁷ Chaymantapas, kacharichiq kamachikuyqa yanapawanchismi sonqonchispa munasqanta maskhanapaq, ichaqa ñoqanchista mana dañota ruwakuspalla nitaq hukkunatapas. Chhaynaqa, munasqanchisman hina kawsanapaqqa Diosmanmi rikch’akunanchis, kamachikuyninkunaman hinataq kawsana, otaq Diospa munakusqantan munakunanchis, cheqnikusqantataq cheqnikunanchis. Chayta ruwanapaqmi kacharichiq kamachikuyqa yachachiwanchis (Amós 5:15).

8, 9. ¿Imakunapin yanapawanchis kacharichiwaqninchis kamachikuyta kasukuy? Willay huk experienciata.

⁸ Huchayoq kasqanchisraykun mana allin munapayaykunata atipanapaqqa kallpachakunanchis. Ichaqa, Diospa hunt’asqa kamachikuyninta kasukusun chayqa kacharichisqan kawsasunchis. Chaytan rikuchin Jay runaq kawsaynin, payqa sinchitan cigarrota pitaq, ichaqa Biblia estudiaytan qallarirqan. Chaypin yacharqan ruwasqanta Dios cheqnikusqanta, ¿imatan ruwanman? ¿Pitashallanmanchu cigarrota, icha kasukunmanchu Diospa nisqanta? Payqa decidikurqanmi Diosta servinanpaq, cigarro pitayta saqenanpaqpas. ¿Imaynan sientekurqan chay viciota saqespa? Ninmi: “Anchatan kusikurqani, imamantapas kacharichiwankuman hinan karqani”, nispa.

⁹ Jay runaqa kaytan yacharqan: kay pachapi munasqanchisman hina kawsayqa ‘sonqoq munasqanman hina yuyaykuymi’,  chayqa watasqa hinan kawsachiwanchis; ichaqa Diospa munasqanman hina kawsayqa, ‘santo espirituq munasqanman hina yuyaykuymi’, chaytaqmi ‘sumaq kawsay thak-kayta’ qowanchis (Rom. 8:5, 6). ¿Iman kallpacharqan Jay runata cigarro pitayta saqenanpaq? Jehová Diosmi. Paymi nin: “Mana p’itiytan Bibliata estudiarqani, Diosmantan mañakurqani santo espiritunta, iñiqmasikunaq munakuywan yanapawasqankutataq chaskikurqani”, nispa. ¿Imaynatan chaykuna ñoqanchistapas yanapawasunman? Yachasunchis chaymanta.

DIOSPA SIMINTA ESTUDIASUN

10. ¿Iman Diospa kamachikuyninta ‘allin-allinta qhaway’?

¹⁰ Santiago 1:25 texton nin: ‘Diospa hunt’asqa kamachikuy siminmi kacharichin, pipas chayta allin-allinta qhawaspa t’aqwin, hinaspa [...] hunt’an chayqa, [...] kusisamiyoqmi kanqa’, nispa. Griego rimaymanta t’ikrakuq ‘allin-allinta qhawayqa’ “k’umuykusparaq qhawaymi”, chaypaqqa tukuy yuyaytan churananchis kallpachakunanchis ima. Chhaynaqa, kacharichiq kamachikuy yuyayninchispi sonqonchispi kananpaqqa, tukuy yuyaywanmi Bibliata estudiana, Diosmanta mañakuspataq yachasqanchispi yuyaymanananchis (1 Tim. 4:15).

11, 12. a) ¿Imaynatan Jesús reparachiwanchis cheqaq yachachikuyman hina kawsanapaq? b) ¿Imaman urmanankumantan wayna-sipaskuna cuidakunanku? Dibujokunata qhaway.

¹¹ Chaymantapas, kallpachakunanchismi Diospa Siminta kasukunapaq, chhaynapin cheqaq yachachikuyman hinapuni  kawsasun. Jesusmi discipulonkunata nirqan: “Qankunachus rimasqayta hunt’ankichis chayqa, cheqaqtapunin yachachisqaykuna kankichis. Cheqaqkaqtan reqsinkichis, chay cheqaqkaqtaqmi kacharichisunkichispas”, nispa (Juan 8:31, 32). Huk qelqaq nisqan hina, “reqsinkichis” nisqa simiqa “chaninpaq qhawariymi”, “pipas imatapas allinta reqsispaqa chaninpaqmi qhawarin”. Cheqaqkaqta allinta reqsinapaqqa Bibliaq yachachisqantan chaninpaq qhawarinanchis, chayman hinataq kawsananchis. Chayta ruwaspallan nisunman: “‘Diospa Siminmi’, kawsayniypi Diosman rikch’akunaypaq ‘atiyninwan’ yanapawan”, nispa (1 Tes. 2:13).

¹² Kaykunatan tapukunanchis: “¿Allintachu reqsini cheqaqkaqta? ¿Chayman hinachu kawsani? Icha, ¿munasqayman hinachu kay pachapi kawsayta munashani?”, nispa. Testigo familiapi wiñaq cristianan, sipas kasqanmanta willakun: “Cheqaq yachachikuypa nisqanman hina uywasqa kaspaqa, Diostan allinta reqsinki. Ñoqan ichaqa mana hayk’aqpas cheqaqkaqta reqsirqanichu. Manan Diospa cheqnisqanta cheqnikuqchu kani, ‘ruwasqayqa manan imapas paymanqa qokunchu’ niqmi kani, manan sasachakuyniy kaqtinpas yanapayninta mañakuqchu kani. Yachaqpaqmi qhawarikurqani, ichaqa manan chhaynachu kasqa”, nispa. Watakuna qhepamanmi pantasqanta reparakuspa kawsayninta cambiarqan, hinaspan precursora regular kapurqan.

SANTO ESPÍRITU YANAPAWANCHIS KACHARICHISQA KANAPAQ

13. ¿Imaynatan Diospa espiritun yanapawanchis mana hark’asqa hina kawsanapaq?

¹³ 2 Corintios 3:17 texton nin: ‘Señorpa [Diospa] espiritun kasqanpin runakunapaq kacharichisqa kayqa kashan’, nispa. ¿Imaynatan santo espíritu yanapawanchis kacharichisqa kawsanapaq? Chaypaqmi kawsayninchispi wiñachin “munakuyta, q’ochukuyta, sumaq kawsayta, pacienciayoq-kayta, sumaq sonqo-kayta, allin runa-kayta, rimasqanta hunt’aq-kayta, llamp’u sonqo-kayta, cuerpo kamachiq kaytawan” hukkunatapas (Gál. 5:22, 23). Astawanqa munakuy mana kaqtinqa, manan pipas imayna munasqanman hinaqa otaq kacharichisqa hinaqa kawsanmanchu. Pablon nirqan: “Chay ruwaykuna contraqa manan ima kamachikuy simipas kanchu”, nispa. Arí, manan ima kamachikuypas hark’awasunmanchu santo espirituq rurun kawsayninchispi wiñanantaqa (Gál. 5:18). Diosqa munanmi mana imaq hark’asqan allin cristiano kanapaq kallpachakunanchista, chayqa wiñaypaqmi kanqa.

14. ¿Imaynapin sonqonkuq munasqanman kawsaqkuna kay pachaq kamachin kapunku?

¹⁴ Kay pachaq espiritunwan q’otusqa kaqkunaqa, sonqonkuq munasqanman hinan kawsanku, yaqapaschá yuyaykunku mana hark’asqa hina kawsanankupi, ichaqa astawanmi watasqa hina kawsanku (leey 2 Pedro 2:18, 19). Manan munasqankuman hinaqa kawsayta atinkumanchu, ¿imarayku? Askha leykunan kan chaykunata hark’ananpaq. Pablon nirqan: “Kamachikuy simiqa [‘leykunaqa’, NM] manapunin chanin runakunapaqchu [...], aswanpas mana chaninkunapaq, mana kasukuqkunapaqmi”, nispa (1 Tim. 1:9, 10). Chaymantapas, ‘cuerpoq munayninta’ ruwasqankuraykun huchaq kamachin kanku, chhaynapin sasachakuykunapi tarikunku (Efe. 2:1-3). Venenoyoq mikhunaman asnachikuq huk’ucha hinan kanku: wiksankuraykun wañuyman rinku (Sant. 1:14, 15).

IÑIQ T’AQAPI KACHARICHIY

15, 16. ¿Imaraykun sinchi allinpuni Diospa llaqtan ukhupi kay, imayna kawsaytan chaypi tarinchis?

¹⁵ Diospa llaqtanman haykuyqa manan escuelaman haykunapaq matriculakuy hinachu,  aswanpas Diosmi chayman pusamuwarqanchis (Juan 6:44). ¿Imaraykun llaqtanman pusamuwarqanchis? ¿Mana huchachana kawsayniyoq, iñiq runa kaqtinchischu? Manan. Aswanpas sonqonchispin rikurqan pusachikuq kasqanchista, kacharichiq kamachikuynintapas kasukunapaq hina kasqanchista. Llaqtanpiña kaqtinchisqa, cheqaqkaqtan yachachiwarqanchis, pantasqa yachachikuykunamantan kacharichiwarqanchis, yanapawarqanchistaq allin cristiano kanapaq (leey Efesios 4:22-24). Anchatan Diosta agradecekunchis ‘kacharichisqa’ llaqta ukhupi kananchispaq pusamuwasqanchismanta (Sant. 2:12).

¹⁶ Diosta munakuq runakunawan kaspa, ¿imapas ruwawananchismantachu manchasqa kanchis? Huñunakuyninchispipas, ¿suwawananchismantachu cuidakunchis? Manan, aswanpas thakmi tiyakunchis. Ichaqa, huk ladopiqa manan chhaynachu. Chaywanpas, chhayna sumaqta kawsaspaqa malliykushallanchisraqmi hamuq tiempopi sumaq kawsayta.

“DIOSPA WAWANKUNAWAN KUSKA KACHARICHISQA”

17. ¿Imaynapin runakuna kacharichisqa kanqaku Diospa wawankuna ‘sut’ita rikhurimuqtin’?

¹⁷ Diosmi kacharichinqa kay pachapi kawsanankupaq suyakuyniyoqkunata, Pablon nirqan: “Kamasqakunaqa makillañan suyashanku Diosqa wawankunata sut’ita rikhurichinanta”, nispa. Chaymantan nillarqantaq: “Kikin kamasqakunatapas ismuqpaq nisqa kaymantan Diosqa kacharichinqa, chaymi Diospa wawankunawan kuska kacharichisqa hatunchayninpi kanqaku”, nispa (Rom. 8:19-21). Chay “kamasqakunaqa” kay pachapi wiñaypaq kawsanankupaq suyakuyniyoq runakunan. Paykunaq allinninpaqmi kanqa Diospa akllasqa wawankuna ‘sut’ita rikhurimuqtinqa’. Chayqa qallarinqa maypachachus akllasqa cristianokuna hanaq pachapi kaspaña, Cristowan kuska kay pachapi millay kawsayta tukuchiqtinkun, chaymantataq mana yupay atina “askha runakunata” mosoq pachaman haykuchinqaku (Apo. 7:9, 14).

18. ¿Imaynatan kacharisqa kanqaku kasukuq runakuna, imatan chay kacharichiy qonqa?

¹⁸ Chaypiqa manañan Saqrapas supayninkunapas q’otuwasunchu, chhaynapin mana allin kawsaymanta kacharichisqa kasunchis (Apo. 20:1-3). Chaypin 144.000 reykuna sacerdotekuna Cristoq sacrificakusqanta runakunaq allinninpaq utilizanqaku, chhaynapin pisi-pisimanta huchamanta kacharichisqa kapunqaku (Apo. 5:9, 10). Iñiyninku pruebaman churasqa kasqan qhepamanmi, runakunaqa tukuypi Diospa kacharichisqan kanqaku, chhaynapin “Diospa wawankunawan kuska kacharichisqa hatunchayninpi kanqaku”. ¡Ancha kusikunapaqchá chayqa kanqa! Manañan sonqonchis mana allinkunaman apawasunchu, mana huchayoq runan kapusunchis, ima ruwasqanchispipas Diosmanmi rikch’akusunchis.

19. ¿Imatan ruwananchis cheqaq kacharichisqa kanapaq?

¹⁹ ¿Anchatapunichu munashanki “Diospa wawankunawan kuska kacharichisqa” kayta? Chhayna kaqtinqa kacharichiwaqninchis ‘Diospa hunt’asqa kamachikuyninta’ kasukushallay. Bibliata sapa kutilla estudiay, yachasqaykiman hina kawsay. Diosmanta mañakuy santo espiritunta. Ama Diospa llaqtanmanta karunchakuychu, saksanaykikama mikhuy Diospa qowasqanchis mikhunata. Ama Saqrawan Eva hina qotuchikuychu, paymi creerqan Diospa kamachikuyninkuna sinchi hark’akuq kasqanta. Saqraqa sinchi yuyaysapallañan, ichaqa manan q’otuchikunanchischu, ‘ñoqanchisqa allintan yachanchis [...] yuyaykusqankunamanta’, chaymantan qatimuq estudiopi yachasun (2 Cor. 2:11).

[Tapuykuna]

[9 paginapi dibujokuna]

¿Munasqayman hinachu kawsayta munashani kay pachapi?

[9 paginapi dibujokuna]

¿Cheqaqkaq yachachikuyman hinachu kawsashani?