Jehová Dios familianta huñun
Jehová Dios familianta huñun
‘Valekuykichismi, [...] santo espirituq kallpachasqan huk sonqolla kaychis.’ (EFE. 4:1, 3.)
¿KUTICHIWAQCHU?
¿Imata ruwananpaqmi Dios yuyaykurqan?
¿Iman ‘santo espirituq kallpachasqan huk sonqolla kayta [...] maskhay’?
¿Iman yanapawasun ‘sumaq sonqo kanapaq’?
1, 2. ¿Imatan Jehová Dios yuyaykurqan kay pachapaq hinallataq runakunapaqpas?
¿IMAN umaykiman hamun familiamanta uyariqtiyki? ¿Munakuy? ¿Kusikuy? ¿Ima munasqanchispas hunt’akunanpaq kuska llank’ay? ¿Huk sumaq wasipi kawsanapaq yachanapaq parlarinapaq hina? Chhaynachá sichus familiayki munayta kawsan chayqa. Diosmi paqarichirqan familiataqa (Efe. 3:14, 15). Paymi munarqan hanaq pachapi kamasqankuna, kay pachapi runakunapas thakpi, mana manchakuspa huk sonqolla kawsanankuta.
2 Adán Eva huchallikusqanwanmi runakunaqa manaña Diospa familianchu kapurqanku, ichaqa, Adán Evaq wawankuna huk paraisopi tiyanankupaq yuyaykusqantaqa Diosqa hunt’anqapunin (Gén. 1:28; Isa. 45:18). Chay munaynin hunt’ananpaqmi tukuy imaymanata ruwashan, Efesios qelqan astawan willan munayninta hunt’ananpaq kamasqankunata huñusqanta. Chay qelqapi wakin versiculokunata t’aqwispan yachasun imaynatan ñoqanchispas chaykuna huñusqanpi yanapakusunman chaymanta.
DIOSPA YUYAYKUSQAN, RUWASQANWAN
3. ¿Iman Efesios 1:9 textopi tarikuq Diospa yuyaykusqan, hayk’aqmi qallarirqan ñawpaq kaq t’aqawan?
3 Diosqa yuyaykusqanman hinan imatapas ruwan. Chaymi “tiempokuna hunt’ananpaq” kaqtinña ‘yuyaykusqanta’ ruwayta qallarirqan, chaytan ruwan kamasqan runakunata huñunanpaq (leey Efesios 1:8-10). Chay yuyaykusqantaqa iskay t’aqapin hunt’anqa. Ñawpaqtaqa akllasqa cristianokunatan preparashan hanaq pachaman ripunankupaq, paykunan Jesucristoq umallisqan kanqaku. Chayqa qallarirqan Pentecostés fiestapi 33 watapin, maypachachus hanaq pachapi Cristowan kuska kamachikuq runakunata Dios huñuqtin (Hech. 2:1-4). Akllasqa cristianokunaqa Cristoq sacrificakusqanraykun chaninchasqa kanku, wiñay kawsaytataq chaskinku, chhaynapin kanku “Diospa wawankuna” (Rom. 3:23, 24; 5:1; 8:15-17).
4, 5. ¿Imaynatan yuyaykusqanta Dios aparishan iskay kaq t’aqapi?
4 Iskay kaq t’aqapiqa, kay pachapi tiyanankupaqmi runakunata preparashan, paykunatan akllasqa cristianokunawan Cristo kamachimunqa. Ñawpaqtaqa ‘mana piqpa yupay atinan ancha askha runakunan’ chay paraisopi tiyanqaku (Apo. 7:9, 13-17; 21:1-5). Jesucristo waranqa wata kamachikamusqanpi kawsarimpuq askha runakunatan chayman huñullanqataq (Apo. 20:12, 13). Chaypiqa rikuchiytan atisunchis kawsarimpuq runakunawan huk sonqolla kawsayta. Waranqa wata tukuytan ‘kay pachapi kaqkunata’ huk hatun pruebaman churakunqa, chaypi hunt’aq kaqkunan kay pachapi “Diospa wawankuna” kapunqaku (Rom. 8:21; Apo. 20:7, 8).
5 Kunanmi Diosqa huñushan hanaq pachapaq kaqkunata, kay pachapaq kaqkunatapas. ¿Imaynatan yanapakusunman Diospa chay huñusqanpi?
SANTO ESPIRITUQ KALLPACHASQAN HUK SONQOLLA KAWSASUN
6. ¿Imaynatan Biblia willan cristianokuna huñunakunanku kasqanta?
6 Bibliaqa niwanchismi cristianokuna huñunakunanchis kasqanta (1 Cor. 14:23; Heb. 10:24, 25). Chayqa manan iñiqmasikunawan huk ratulla pasariychu, qhatunatapas otaq bola hayt’aq qhawaqpas rishawaq hinachu. Huk sonqolla kawsaytaqa tarinchis Diospa kamachikuyninkunata kasukuspa, santo espiritunwanpas pusachikuspan.
7. ¿Iman ‘santo espirituq kallpachasqan huk sonqolla’ kawsay?
7 Cristoq sacrificakusqanraykun Jehová Diosqa akllasqa cristianokunata chanincharqan wawankuna kanankupaq, wak ovejakunatataq amigonkuna kanankupaq. Ichaqa, kay tukukuy p’unchaypi kawsasqanchispiqa kanqapunin iñiqmasinchiskunawan phiñachinakuy (Rom. 5:9; Sant. 2:23). Mana chhayna kaqtinqa manachá Biblia niwasunmanchu qankunapura “munakuypi muchunakuspaykichis kawsaychis”, nispa. ¿Imatan ruwasunman iñiqmasinchiskunawan huk sonqolla kawsanapaq? Kallpachakunanchismi ‘huch’uyyaykukuq, llamp’u sonqo’ kanapaq. Chaymantapas Pablon kallpachawanchis ‘santo espirituq kallpachasqan huk sonqolla’ kawsananchispaq (leey Efesios 4:1-3). Chayman hina kawsanapaqqa Diospa santo espiritunwanmi pusachikunanchis, chay espirituq ruruntataqmi kawsayninchispi wiñachinanchis. Aychaq munasqankunaqa t’aqanachiwanchismi, santo espirituq rurunmi ichaqa yanapawanchis huk sonqolla kawsanapaq.
8. ¿Imaynatan runakunata aychaq munasqan t’aqanachin?
8 ¿Imaynatan runakunata aychaq “munasqan” t’aqanachin? (Leey Gálatas 5:19-21.) Qhelli huchaqa Diosmanta iñiq t’aqamantan pitapas karunchan, wasanchay huchaqa casarasqakunatan t’aqanachin hinallataq wawakunatapas tayta-mamanmanta. Millay map’a ruwayqa hark’anmi pitapas Diosman hukllachakunanta, munasqan runakunawan allinta kawsanantapas. Rikch’anachinapaq: imatapas pegamentowan k’askachiyta munaspaqa allintan limpiana, chhaynapin aswan allinta k’askanakunqa. Pipas mana p’enqarikuspa mana allinta ruwaqqa rikuchinmi Diospa chanin kamachikuyninkuna pisichasqanta. Aychaq munasqan huk ruwaykunapas runakunatan t’aqanachin, Diosmantapas karunchanmi. Tukuy chay ruwaykunataqa Diosqa cheqnikunmi.
9. ¿Imaynapin huk cristiano yachanman “huk sonqolla” kawsananpaq kallpachakushasqanta?
9 Chhaynaqa, sapankan tapukunanchis: “¿Kallpachakunichu ‘santo espirituq kallpachasqan huk sonqolla’ kawsanaypaq? ¿Imatan ruwani sasachakuy kaqtin? ¿Ima mana allin qhawarisqaytapas amigoykunamanchu willani sayapakuwanankupaq? Phiñachinakusqayta allichanaymantaqa, ¿umallikuna sayapakuwanankutachu munani? ¿Pitapas phiñachisqayraykuchu paywan mana tupayta munani?”, nispa. Tukuy chaykunata ruwaspaqa manan yanapakunchischu Cristowan familianta huñunanpaq Diospa yuyaykusqanta.
10, 11. a) ¿Imaraykun allinpuni iñiqmasinchiskunawan thakpi kawsay? b) ¿Ima ruwaymi yanapawasun hukkunawan thakpi kawsanapaq iñiyninchispi wiñanapaqpas?
10 Jesusmi nirqan: “Ofrendaykita Diospa altarninman apaspa, chaypi wawqeykiq qan contra imapas kasqanta yuyarispaykiqa, altar qayllaman ofrendaykita saqeykuy, hinaspa kutiriy, wawqeykiwanraq ñawpaqtaqa allipunamuy, kutimuspaykitaq ofrendaykita hayway”, nispa (Mat. 5:23-25). Santiagopas nirqanmi: “Thak-kaypi kawsanapaq allipunachiq runakunaqa sumaqpi kawsaspan allinta ruwanku chanin kawsayta ruruta hina cosechanankupaq”, nispa (Sant. 3:17, 18). Piwanpas thakpi mana kawsaspaqa manan chanin kaq ruwayta atisunmanchu.
11 Yachanapaq: guerraq kasqan wakin nacionkunapiqa askha bombakunan p’ampasqa kashan, chayraykun mana chakrakunata llank’ayta atinkuchu. Chhaynapin chakra llank’aqkuna mana imawan kawsayta atinkuchu, llaqtakunamantaq pisi mikhuykuna haykun. Chhaynallataqmi, sichus imayna runa kasqanchisrayku iñiqmasinchiswan mana thakpichu kawsasunman chayqa, bomba hinan kasunman, manan iñiyninchispipas wiñasunmanchu. Usqhaylla pampachaq kasun, hukkunaq allinnitataq maskhasun chayqa, thakmi kawsasun.
12. ¿Imaynatan umallikuna yanapawanchis huk nisqalla kawsanapaq?
12 Chaymantapas, Diospa ‘qosqan’ runakunan yanapawanchis “iñiypi huk-nisqalla” kanapaq (Efe. 4:8, 13). Diospa qosqan chay runakunaqa umallikunan, paykunan yanapawanchis allin cristiano kanapaq ñoqanchiswan kuska Diosta servispa, Bibliawan allinta yuyaychawaspanchis ima (Efe. 4:22-24). Chay yanapay qowasqanchista, ¿qhawarinchischu Cristoq kamachisqan pachapi kawsanapaq Diospas preparawashasunman hinata? Umallikuna, ¿chaypaq hinachu iñiqmasikunata yanapashankichis? (Gál. 6:1.)
“SUMAQ SONQO KAYCHIS”
13. ¿Iman kanman Efesios 4:25-32 textoq nisqanta mana kasukuqtinchis?
13 Efesios 4:25-29 texton kallpachawanchis mana allin kaqkunata ama ruwanapaq. Chaykunan llullakuy, k’arak phiñakuy, qella kay, comunta rimay. Kay yuyaychaykunata pipas mana kasukuqtinqa Diospa santo espiritunmi llakikun, ¿imarayku? Santo espirituqa yanapawanchismi huk sonqolla kanapaq (Efe. 4:30). Huk nisqalla thakpi kawsanapaqqa kasukunallanchistaqmi Pabloq kay nisqanta: “Tukuy haya sonqo-kay, phiñapayay, k’arak phiñakuy, qaparkachay, tumpay, tukuy mana allin ruwaykunapas qankunamanta chinkachun. Aswanpas sumaq sonqo kaychis, khuyapayanakuq, pampachaykunakuq, imaynan Diospas Cristopi qankunata pampacharqasunkichis ahinata”, nispa (Efe. 4:31, 32).
14. a) ¿Imapaqmi kallpachawanchis “sumaq sonqo kaychis” Pabloq nisqan? b) ¿Iman yanapawasun sumaq sonqo kanapaq?
14 Yaqapaschá mana lliw ruwasqanchispichu sumaq sonqo kashanchis, chayraykun “sumaq sonqo kaychis” nispaqa kallpachawashanchis tukuypi chhayna kananchispaq. ¡May allinpunin hukkunaq allinnintaraq sapa kutilla maskhayqa! (Fili. 2:4.) Yaqapaschá imatapas rimaspa asichiyta munanchis otaq aswan yuyaysapapaq qhawarichikuyta munanchis, ichaqa, ¿sumaq sonqowan rimaychu kanman? Manaraq rimashaspa chayta yuyaykuymi yanapawasun Pabloq nisqanta kasukunapaq.
FAMILIAPI MUNAKUY RESPETANAKUY
15. ¿Imatan Efesios 5:28 texto willawanchis Cristomanta iñiq t’aqamantawan?
15 Iñiq t’aqata Cristoq cuidasqantan casarasqa runawan Bibliaqa rikch’anachin. Chaymi rikuchiwanchis qosaqa esposanta pusarinan, munakunan, cuidanan kasqanta, esposataq qosanta kasukunanta (Efe. 5:22-33). Pablon nirqan: ‘Cristopas iglesiata [iñiq t’aqata] munakuspan, payrayku wañurqan [...] iglesiata unupi mayllispa Diospa siminwan ch’uyanchananpaq’, nispa. Chayraykun nillarqantaq: “Chay hinatan qosakunapas esposankutaqa munakunanku, kikinkuq cuerponkuta hina”, nispa (Efe. 5:28). Chhaynaqa, kamasqankunata Cristowan huñunanpaq Diospa yuyaykusqanta yanapakunapaqqa, qosakunaqa makillan familiankuta yanapananku iñiyninkupi allin kanankupaq.
16. ¿Imapin allin kanqa tayta-mamakuna Diospa kamachisqanta hunt’aqtinku?
16 Tayta-mamakunaqa Diospa kamachisqantan hunt’ashanku, chaytaqa manan qonqanankuchu. Ichaqa llakikunapaqmi, kay pachapiqa ‘mana munakuyniyoq’ runakunan kan (2 Tim. 3:1, 3). Askhan wawankuta mana allintachu uywanku, chayqa wawakunaq mana allinninpaqmi. Pablon ichaqa cristianokunata nirqan: “Wawaykichista ama phiñachiychischu aswanpas kasuchikuspa uywaychis, Señormanta yachachispa”, nispa (Efe. 6:4). ¿Maypin wawakuna yachanku munakuyta hukkuna respetaytapas? Wasipin. Chhaynaqa, wawankuman chaykunata yachachiq tayta-mamakunaqa Diospa yuyaykusqanman hinan ruwashanku. Sichus wasinchispi mana kanchu k’aminakuy, k’arak phiñakuypas chayqa, wawanchiskunamanmi yachachishanchis maypiña kaspapas umalliqkuna munakuq respetaq kayta. Chayqa yanapanqan mosoq pachapi tiyanankupaq.
17. ¿Imatan necesitanchis Saqrata atipanapaq?
17 Kay pachapi thak kawsaytaqa Saqran chinkachirqan, chhaynaqa, paymi hark’awasunchis Diospa munayninta hunt’anapaq. Casarasqakunaq t’aqanakusqanku, mana casarasqa kaspa tiyasqanku, qhari pura otaq warmi pura casarakuqkunaq astawan yapakusqanqa Saqraq munaynintan hunt’an. Ichaqa, ñoqanchisqa runakunaq chhayna kawsayta allin qhawarisqantaqa manan ruwanchischu, aswanpas Cristotan qatikunchis (Efe. 4:17-21). Chayraykun Biblia kallpachawanchis ‘Diospa qosqan llapallan tupapakuna p’achawan churakunanchispaq’, chhaynapin Saqratapas supayninkunatapas atipasun (leey Efesios 6:10-13).
“MUNANAKUYPI KAWSAYCHIS”
18. ¿Imaraykun iñiqmasinchiskunawan huk sonqolla kawsanchis?
18 Iñiqmasinchiskunawan huk sonqolla kawsanapaqqa munanakuymi kanan. Chayrayku ch’ullalla Diosninchista, ch’ullalla Churinta, iñiqmasinchiskunatapas munakusqanchisrayku maskhashallasun santo espirituq kallpachasqan ‘huk sonqolla kawsayta’ (Efe. 4:3-6). Diosta mañakusqanpin chay munakuymanta Jesús nirqan: “Manan paykunallapaqchu rogakuyki, aswanpas paykunaq siminta uyarispa ñoqapi iñinqaku chaykunapaqwanmi. Yayáy, llapallanku hukllapuniña kanankupaqmi mañakuyki, imaynan qanpas ñoqawan huklla kashanki, ñoqapas qanwan huklla kashani, chay hinallataq paykunapas ñoqanchiswan hukllapuniña kanankupaq [...]. Ñoqan paykunaman pichus kasqaykita yachachirqani, yachachisaqraqtaqmi kanpas, munakuwasqaykita hina paykunapas hukkunata munakunankupaq, ñoqapas paykunawan huklla kanaypaq”, nispa (Juan 17:20, 21, 26).
19. ¿Imata ruwanapaqmi kallpachakusun?
19 Sichus imapi pisikallpayasqanchista atipanapaq kallpachakushanchis chayqa, munakuymi yanapawasun salmista hina mañakunapaq, nirqanmi: “Qanta tukuy sonqo serviqta ruwaway”, nispa (Sal. 86:11). Saqraqa karunchaytan munawanchis munakusqanchis Taytanchismanta, payta serviq runakunamantapas, chayrayku kallpachakusunpuni chayta ama ruwananpaq. Familianchispi, predicasqanchispi, iñiq t’aqapipas kallpachakusun Pabloq kay nisqanta kasukunapaq: “Diospa munasqa wawankunan kankichis, chayrayku payman rikch’akuq kaychis. Munanakuypi kawsaychis”, nispa (Efe. 5:1, 2).
[Tapuykuna]
[29 paginapi dibujo]
Altar qayllaman ofrendaykita saqeykuy, hinaspa wawqeykiwan allipunamuy
[31 paginapi foto]
Tayta-mamakuna wawaykichista yachachiychis respetakuq kayta
