Ñoqaqa qankunawanmi kashani

“Askhan t’aqwinqaku, cheqaq yachaytaq askhayanqa.” (DAN. 12:4, NM.)

¿KUTICHIWAQCHU?

¿Imaynatan ‘cheqaq yachay’ kay tiempokunapi mast’arikurqan?

¿Imaynapin askha runa ‘cheqaq yachayta’ uyarikurqanku?

¿Imaynatan ‘cheqaq yachay’ askhayarqan?

1, 2. a) ¿Imaynapin yachanchis kay tiempopi hamuq tiempopipas qatikuqninkunawan Jesús kashananta? b) Daniel 12:4 willasqanman hina, ¿imatan tarisunman Bibliata allinta estudiaspa?

PARAISOPIPAS kashawaq hina yuyaykuy. Allin samasqan sapa tutamantan rikch’arinki llank’ayta munaspa. Qhalin kashanki, ñawpaqpi onqoyniykikunaqa manañan kapunchu, allintan rikunki uyarinkipas. Kallpayoqmi kashanki, llank’asqaykiwanmi kusikunki, askhan amigoykikuna, mana llakikuspataq kawsashankipas. Diospa Gobiernonpiqa chhayna sumaqtan kawsanki. Rey Jesusmi runakunata bendecinqa, Diosmantataq yachachinqapas.

² Hamuq tiempopi chay yachachikuy aparikuqtinqa Jehová Diosmi serviqninkunawan kashanqa. Paykunawanmi ñawpaqmantapacha kasharqanku Diospas Churinpas. Manaraq hanaq pachaman ripushaspan qatikuqninkunata Jesús prometerqan paykunawan kashananta (leey Mateo 28:19, 20). Chay promesapi astawan iñinapaqmi taqwirisunchis huk profeciapi nikusqanta, chayqa 2.500 wata ñawpaqtan Babilonia llaqtapi willakurqan. Profeta Danielmi ‘tukukuy tiempopi’ sucedenanmanta nirqan: “Askhan t’aqwinqaku, cheqaq yachaytaq askhayanqa”, nispa. (Dan. 12:4, NM). Askha runan tukuy yuyaywan Bibliata estudiaspa cheqaq yachayta tarinanku karqan. Hinaspapas chay yachayqa askhayananmi karqan, chhaynapin lliw runaman chayanan karqan, ratullataq tarinankupas karqan. Kay profeciaq hunt’akusqanta t’aqwispan rikusunchis qatikuqninkunawan Jesús kashasqanta, Diospas tukuy prometesqanta hunt’ay atisqanta.

 ‘CHEQAQ YACHAYTA’ TARINKU

3. Apostolkunaq wañupusqan qhepaman, ¿iman sucederqan ‘cheqaq yachaywan’?

³ ¿Iman hunt’akunan karqan apostolkunaq wañupusqan qhepaman? Cheqaq cristianokuna ukhupin waqllisqa yachachikuykuna paqarinan karqan, chayqa nina hinan ratulla mast’arikurqan (Hech. 20:28-30; 2 Tes. 2:1-3). Chay qhepamanpas manan ‘cheqaq yachayqa’ mast’arikurqanchu cristiano hina reqsichikuqkuna ukhupipas. Bibliapi iñiqkuna hinaña qhawarichikurqanku chaypas, religioso umallikunaqa Diostan pisicharqanku ‘supaykunaq yachachikuyninta’ mast’arispa (1 Tim. 4:1). Chhaynapin runakunaqa mana yacharqankuchu cheqaq yachachikuykunata. Wakin pantasqa yachachikuykunan karqan: Trinidad, almaq mana wañusqan, wakin almakuna infiernopi ñak’arisqan.

4. ¿Imaynatan 1870 watakunapi cristianokuna ‘cheqaq yachayta’ maskharqanku?

⁴ Ichaqa, ‘tukukuy qaylla p’unchaykuna’ qallarinanpaq 40 watakuna hina faltashaqtinmi, 1870 watakunapi Pensilvania (Estados Unidos) llaqtamanta huk pisi t’aqa cristianokuna huñukurqanku Bibliata estudiaspa ‘cheqaq yachayta’ maskhanankupaq (2 Tim. 3:1). Paykunan Biblia Estudiaqkuna nispa sutichakurqanku, Jesuspa nisqan hina, manan ‘yachayniyoqkuna yuyayniyoqkuna’ ukhupichu tarikurqanku, chay hina runakunamantaqa Diosmi yachayta pakarqan (Mat. 11:25). Biblia Estudiaqkunaqa huch’uyaykukuqmi karqanku, sonqomanta Diospa munayninta ruway munaqkuna. Bibliata allinta leespan yuyaymanarqanku, chaytataq qelqarqanku. Chaymantapas Bibliapi textokunatan tupachirqanku, t’aqwirqankun paykuna hina cheqaq kaqta maskhaq runakunaq qelqasqankutapas. Pisi-pisimantan entierderqanku unay tiempo pakasqa kashaq cheqaq yachachikuykunata.

5. ¿Imapaqmi Biblia Estudiaqkuna tratadokunata horqomurqanku?

⁵ Biblia Estudiaqkunaqa yachashasqankumantan kusikurqanku, ichaqa manan chaywanchu hatunchakurqanku, nitaq alabakurqankuchu mosoq yachachikuyta willashasqankumanta (1 Cor. 8:1). Aswanpas, The Old Theology (Diosmanta Ñawpa Yachachikuy) nisqa tratadokunatan horqomurqanku. Chaykunaqa Bibliamanta runakuna yachanankupaqmi karqan. Ñawpaq kaq tratadopin karqan “Bibliata estudianapaq willakuykuna, ahinapi runakunaq pantasqa yachachikuyninmanta librakuspa Señorninchispa apostolkunaq ñawpaqpi yachachikusqanta tarinapaq” (The Old Theology, número 1, abril de 1889, página 32).

6, 7. a) 1870 watakunamantapacha, ¿ima yachachikuykunatan Jehová Dios sut’inchawarqanchis? b) ¿Ima yachachikuykunan sonqoykiman chayarqan?

⁶ Chaymantapachan Bibliapi askha yachachikuykuna sut’inchakurqan. * Chay cheqaq yachachikuykunaqa manan religiosokunaq entiendenanpaq hinallachu. Aswanpas sonqoman chayaqmi, pantasqa yachachikuykunamantan kacharichiwanchis, yanapawanchistaq kusisqa suyakuyniyoq kawsanapaq. Hinaspapas, Jehová Dios imayna kasqanmantan willawanchis, runakunapaq munayninmantapas. Chaymantapas Jesuspa ruwasqanmantan willawanchis, imarayku kawsarqan, wañurqan, imatan kunan ruwashan chaykunatapas. Chay sumaq willakuykunan sut’inchan imarayku  Dios hinallata qhawashan millay ruwaykunata, imaraykun wañunchis, imaynatan mañakunanchis, imaynapin kusisqa kawsasunman chaytapas.

⁷ Kunanqa waranqa-waranqa watakuna “pakasqa” profeciakunatan entiendenchis, chaykunan kay tukukuy tiempopi hunt’akushan (Dan. 12:9). Chaykunan Bibliapi tarikun, astawanqa Evangeliokunapi Apocalipsis libropipas. Jehová Diosmi sut’inchawarqanchis mana rikusqanchis kaqkunata, chaykunan: hanaq pachapi Jesús Rey churasqa kasqan, hanaq pachapi guerra kasqan, Saqra kay pachaman wikch’uykamusqa kasqanpas (Apo. 12:7-12). Chaymantapas Diosqa yanapawarqanchismi rikusqanchis kaqkunata entiendenapaq, chaykunan: guerrakuna, terremotokuna, onqoykuna, yarqaykuna, millay runakuna ima. Chaykunan rikuchin ‘sasa tiempokunapi’ kawsashasqanchista (2 Tim. 3:1-5; Luc. 21:10, 11).

8. ¿Pitan hatunchanchis tukuy rikusqanchismanta uyarisqanchismantapas?

⁸ Qatikuqninkunaman Jesús kay nisqanman hinan sientekunchis: “Kusisamiyoqmi rikushasqaykichista rikuqkunaqa. Niykichismi, askha profetakunan, reykunan rikushasqaykichis rikuyta munarqanku, manataq rikurqankuchu. Paykunan uyarishasqaykichistapas uyariyta munarqanku, manataq uyarirqankuchu”, nispa (Luc. 10:23, 24). Jesusta qatikuqkunaqa Jehová Diostan hatunchanchis, paypa munayninpi chaykuna rikusqanchismanta uyarisqanchismantapas. Anchatan agradecekunchis yanapaq santo espiritunta qowasqanchismanta, chaymi ‘tukuy cheqaqkaqman’ pusawarqanchis (leey Juan 16:7, 13). Chhaynaqa, cheqaq yachayta ancha chaninpaq hap’isun, ama mich’akuspataq yachachisun.

ASKHAN “CHEQAQ YACHAYTA” UYARIKUNKU

9. ¿Imapaqmi invitarqan 1881 wata abril killamanta revista?

⁹ 1881 wata abril killamanta kay revistan waranqa predicaqkuna kananpaq invitarqan. Nirqanmi: “Señorpa llank’ayninman kuskan tiempollankutapas qoyta atiq runakunatan [...] niyku: hatun otaq huch’uy llaqtakunaman rispa atisqankuman hina colportor otaq predicaq hina rinankupaq, chaypi llapa allin sonqoyoq cristianokunata tarimunankupaq, askhan Dios sonqo kanku, ichaqa manan paymanta yachankuchu, chayrayku maskhamuychis Taytanchis Diospa khuyapayayninmanta sumaq Siminmantawan yachanankupaq”, nispa.

10. ¿Imaynatan askha runakuna kutichirqanku 1.000 predicaqkuna kananpaq invitakusqanman?

¹⁰ Chay invitasqankuwanmi Biblia Estudiaqkunaqa rikuchirqanku cheqaq cristianokuna predicananku kasqanta. Ichaqa, 1.000 predicaqkuna kananpaq invitaspaqa llank’ay munasqankutan rikuchirqanku, ¿Imarayku? Chay tiempopiqa pisillan huñunakuyninkuman hamuqku. Askha runakunan huk revistata otaq huk tratadota leespa yacharqanku cheqaq kaq tarisqankuta, chaymi chay invitacionta sumaqta chaskirqanku. Yachanapaq, 1882 watapin Qhawaqpa Torren (La Torre del Vigía, inglespi) revistata huk folletotawan leespa Londresmanta runa qelqamurqan: “Willawaychis ima predicanayta, imaynata chayta ruwanaytapas, chhaynapi Diospa munaynin aparikunanpaq”, nispa.

11, 12. a) ¿Imaynapin colportorkuna ñoqanchis hina llank’arqanku? b) ¿Imaynatan colportorkuna iñiq t’aqakunata qallarichirqanku?

¹¹ 1885 watapin Biblia Estudiaqkunamanta 300 hina colportor karqanku  (qhepamanqa español simipi reqsikurqan rakiqkuna nispa). Paykunaqa tukuy tiemponkuwanmi predicarqanku, ñoqanchis hinataqmi runakunata yachachimurqanku Jesuspa qatikuqnin kanankupaq. Kunanqa huk runallamanmi Bibliamanta estudiota qonchis, chaymantataq invitanchis huñunakuyman hamunanpaq. Ñawpaqpi colportorkunaqa librokunatan rakiqku, yachay munaqkunatataq llapankuta huñuspa yachachiqku. Sapankaman yachachinankumantaqa askha runatan yachachiqku, chhaynapin huk iñiq t’aqata qallarichiqku.

¹² Huk t’aqa colportorkunan 1907 watapi huk llaqtaman lloqsirqanku, La Aurora del Milenio (reqsikullarqantaqmi Estudios de las Escrituras sutiwan) nisqa librota chaskikuq runakunata huñunankupaq. Qhawaqpa Torren nisqa revistan willarqan: “Munaqkunaqa huk wasipin huñukurqanku. Colportortaq domingo p’unchayta paykunata yachachirqan Diospa munayninmanta; qhepa kaq domingotataq kallpacharqan sapa semana huñunakunankupaq”, nispa. 1911 watapin chay ruway cambiarqan. 58 iñiqkunan viajaspa Estados Unidos, Canadá nacionkunapi discursokunata qomuqku, chayman hamuq runakunaq sutinta maypi tiyasqantapas anotaqku. Chay qhepamanmi huk wasipi huñunakunankupaq rimanakuqku, chhaynapitaq iñiq t’aqakunata qallarichiqku. 1914 watapiqa pachantinpin 1.200 iñiq t’aqakunaña kasharqan.

13. ¿Imawanmi astawan admirakunki kay tiempopi ‘cheqaq yachay’ mast’arikusqanmanta?

¹³ Kunanqa 109.400 iñiq t’aqakunan pachantinpi kashan, chaykunapin 895.800 hina precursorkuna kashan. Yaqa 8.000.000 runakunan ‘cheqaq yachayta’ chaskikuspa chayman hina kawsashanku (leey Isaías 60:22). * Jesuspa qatikuqninkunaqa sutinraykun ‘tukuypa cheqnisqan’ kananku karqan, qatiykachasqa, carcelkunapi wisq’asqa otaq wañuchisqa ima, chaywanpas astawanmi yapakushan, chayqa ancha admirakunapaqmi (Luc. 21:12-17). Saqrapas, supaykunapas, runakunapas contrankupi kashaqtinkun Jehová Diosta serviqkunaqa allintapuni llank’ayninkuta hunt’arqanku. Kunanqa allin willakuykunatan “pachantinpi” predicashanku: monte ukhukunapi, rit’iq kasqan llaqtakunapi, sinchi karu cheqaskunapipas (Mat. 24:14). Chaykunataqa Diospa yanapaynillanwanmi aparikun.

‘CHEQAQ YACHAY ASKHAYAN’

14. ¿Maykaman ‘cheqaq yachay’ yapakurqan qelqakunaq lloqsisqanwan?

¹⁴ Askha predicaqkuna kasqanraykun ‘cheqaq yachayqa’ yapakurqan, hinallataq  qelqakuna lloqsimusqanwanpas. Biblia Estudiaqkunan 1879 watapi huk revistata horqomurqanku, qallariypiqa Sionmanta Qhawaqpa Torren Cristoq Kutimusqanmanta Willaqpiwan nisqa sutiyoq karqan (Zion’s Watch Tower and Herald of Christ’s Presence). Huk empresaq yanapayninwanmi inglés simillapi lloqsimurqan 6.000 revistakuna. 27 watanpi kashaqtinmi Charles Taze Russell director kananpaq churasqa karqan; chaymantapas allin iñiyniyoq phisqa iñiqkunan yanaparqanku. Kunanqa 195 simikunapin Qhawaq revista lloqsishan, sapa kutinmi 42.182.000 revistakunata ruwakun, chhaynataqa manan huk qelqakunaqa ruwakunchu. Chaywan kuskataq sapa kutin 41.042.000 ¡Despertad! revista lloqsin, 84 simikunapi. Chaymantapas, sapa watanmi 100 millón hina librokuna Bibliakunapas ruwakun.

15. ¿Ima qolqewanmi qelqanchiskuna ruwakun?

¹⁵ Kay hatun llank’ayqa donacionkunawanmi aparikun (leey Mateo 10:8). Chayta yachaspan wakin profecionalkuna admirakunku, ¿imarayku? Revistakunata ruwakunanpaqqa askha qolqen necesitakun papelta, tintata hukkunatapas rantinapaq. Revistakunata ruwakunanpaq materialkunata rantiq hermanon nin: “Negociantekunan admirakunku donacionkunallawan allin maquinakuna askhanpi qelqakuna ruwasqanta rikuspa. Askha wayna-sipaskunata ancha kusisqa Betelpi llank’asqankuta rikuspapas”, nispa.

DIOSPA YACHAYNINMI HUNT’AYKUNQA

16. ¿Imapaqmi ‘cheqaq yachay’ mast’arikurqan?

¹⁶ ‘Cheqaq yachayqa’ allinpaqmi askhayarqan. Diosqa runakuna ‘qespisqa kanankutan munan, cheqaq-kayta reqsinankutapas’ (1 Tim. 2:3, 4). Payqa munayninman hina yupaychanankutan munan, chhaynapi bendicionninta chaskinankupaq. ‘Cheqaq yachayta’ sut’inchaspan Jehová Diosqa akllasqa cristianokunata huñurqan. Hinaspapas kunanmi “llapa suyukunamanta, ayllukunamanta, llaqtakunamanta, tukuy rimaykunamantawan” “askha runakunata” huñushan kay Hallp’api wiñaypaq tiyanankupaq (Apo. 7:9).

17. ¿Imatan reparanchis cheqaq yupaychay yapakusqanwan?

¹⁷ 130 wata pasasqanpin cheqaq yupaychay yapakurqan. Chaypin reparanchis Diospas churasqan Reypas cristianokunata yanapasqankuta, pusarisqankuta pakaykusqankuta, yachachisqankuta ima. Hinaspapas chaymi rikuchin Jehová Diosqa tukuy promesankuna hunt’ananta. Biblian nin: “Imaynan lamar-qochaqa unuwan hunt’a kashan, chay hinan kay pachaqa Señor Diosta reqsiq runakunawan hunt’a kanqa”, nispa (Isa. 11:9.) ¡Chay tiempopiqa sumaq bendicionkunatan runakuna chaskinqaku!

[Uranpi willakuykuna]

[Tapuykuna]

[6 paginapi dibujo]

Biblia Estudiaqkunaqa huch’uyaykukuqmi karqanku, sonqomanta Diospa munayninta ruway munaqkuna

[7 paginapi foto]

Diosqa ancha chaninpaqmi qhawarin ‘cheqaq yachayta’ mast’arinapaq kallpachakusqanchista