1, 2. ¿Imaraykun Pablo entienderqan pisi kallpakunata?

LLAPANCHISMI hayk’aqllapas pisi kallpa tarikurqanchis. Mayninpin gripe hap’iwaqtinchis iskay kinsa p’unchaykuna mana kallpayoq tarikurqanchis, chaymi ruwananchiskunata mana ruwayta atirqanchischu. Ichaqa, ¿imaynan sientekusunman tukuy tiempo pisi kallpa tarikuspa? Chhaynapi tarikuspaqa, hukkuna entiendewananchistan munasunman.

² Apóstol Pablopas pisi kallpan mayninpiqa tarikurqan. ¿Imarayku? Iñiq t’aqapipas hawapipas sasachakuykuna kasqanrayku (2 Cor. 1:8; 7:5). Chaykunaraykun Pabloqa yacharqan pisi kallpa kaspa imayna kayta. Chaymi nirqan: “Pipas pisi kallpayaqtinqa, ñoqapas pisi kallpayallanitaqmi”, nispa (2 Cor. 11:29). Iñiq t’aqapi cristianokunatan payqa rikch’anachirqan cuerpoq miembronkunawan. Hinan nirqan “huch’uyman rikch’akuwaqninchis” miembrokunapas necesitakusqanta (1 Cor. 12:22). ¿Imatan chaywan nisharqan? ¿Imaynatan Jehová Dios qhawarin aswan pisi kallpakunata? ¿Imaraykun ñoqanchispas Jehová Dios hina paykunata qhawarinanchis?  ¿Imaynapin allinninchispaq kanqa chhayna qhawarisqanchis?

3. ¿Imaynapin yanapanapaq kaq iñiqmasinchiskunata mana allinpaq qhawarishasunman?

³ Kay tiempopi runakunaqa pisi kallpakunata sarunchasparaqmi ima munasqankuta tarinku. Ñoqanchismi ichaqa mana chhaynachu kanchis. Ichaqa mana reparakuspallan chay runakuna hina kashasunman, chaymi yanapanapaq kaq iñiqmasinchiskunata mana allinpaq qhawarishasunman. ¿Imatan ruwananchis Jehová Dios hina paykunata qhawarinapaq?

4, 5. a) ¿Imatan yachachiwanchis 1 Corintios 12:21-23 texto Jehová Diosmanta? b) ¿Imaynapin allinninchispaq pisi kallpakunata yanapaykuy?

⁴ Jehová Diosqa sapanka iñiqtan importantepaq qhawarin. Chaypaqmi apóstol Pabloqa iñiq t’aqata rikch’anachirqan cuerponchiswan. Chaypin nirqan cuerponchispi huch’uyman rikch’akuq kaqkunapas cuerpoq allinninpaq kasqanta (leey 1 Corintios 12:12, 18, 21-23). Wakin runakunan ninku cuerponchispi wakin miembrokunaqa mana imapaqpas valesqanta. Chaytan ninku chakinchispi uña kaq dedonchismanta, ichaqa kay tiempokunapin yachakurqan uña dedonchisrayku allin sayasqanchista.

⁵ Runaq cuerponwan iñiq t’aqata Pabloq rikch’anachisqanmi yachachiwanchis sapanka iñiqmasi importante kasqanta. Saqraqa mana valeq kananchispaqmi creechiyta munawanchis, manapas Jehová Dios ñoqanchispi interesakunmanchu hinata (Job 4:18, 19). Jehová Diosmi ichaqa llapanchista valorniyoqpaq qhawariwanchis, pisi kallpaña kasunman chaypas. Chay yachasqanchismi yanapawasun iñiq t’aqapi ima ruwaysikusqanchiswanpas kusisqa kananchispaq, Jehová Diospa llaqtanpi kasqanchismantapas kusikunanchispaq. Kaypi yuyaykuy: ¿Imaynan sientekurqanki yuyaq iñiqmasita purinanpaq makinmanta pusaspayki? Kusisqachá sientekurqanki. Chhaynan sientekunchis hukkunata yanapaspaqa. Hinaspapas aswan pacienciakuq, munakuq, aswan allin cristianomantaqmi tukupunchis (Efes. 4:15, 16). Arí, munakuq taytanchisqa llapa iñiqmasinchiskunatan valorniyoqpaq qhawarinanchista munan, pisi kallpaña kanku chaypas. Chhaynata ruwasun chayqa, iñiq t’aqanchispin munakuy t’ikarinqa.

6. a) ¿Imata willananpaqmi Pablo pisi kallpa nispa qelqarqan? b) ¿Ima ninantan Pablo qelqarqan kallpayoq nispa?

⁶ Corinto cristianokunaman qelqaspan Pablo willarqan mana iñiq runakuna imaynata cristianokunata qhawarisqankuta. Mana iñiq runakunaqa pisi kallpapaqmi cristianokunata qhawariqku. Chayta willananpaqmi Pabloqa pisi kallpa nispa qelqarqan, ichaqa paypas mayninpi chhayna sientekusqanmantan willashallarqantaq (1 Cor. 1:26, 27; 2:3). Hinaspapas iñiyninpi kallpayoq cristianokunamantan qelqallarqantaq, ichaqa kallpayoq nispanqa manan paykuna hukkunamanta aswan allin kasqankutachu nisharqan (Rom. 15:1). Aswanpas nisharqan iñiyninkupi allin kaqkuna, pisi kallpakunawan pacienciakunankutan.

7. ¿Imaraykun sasachakusunman pisi kallpakunata yanapananchispaq?

⁷ Jehová Diosqa “pisi kallpayoq” kaqkunatan yanapan, chaymi kusikun ñoqanchispas pisi kallpakunata yanapaqtinchis (Sal. 41:1; Efes. 5:1). Mayninpiqa sasan kanman chayta ruway, ¿imanaqtin?  Yaqapaschá nisunman: “Sasachakuyninkutaqa paykunañachá allichakunqaku”, nispa. Otaq mana ima niyta atispa karunchakusunman. Chaypaq yachasun Rosario * iñiqmasimanta, paytan qosan saqerparirqan. Paymi nin: “Chhayna llakipi tarikuspaqa amigoykikunaq sonqochanantan munanki. Chayta mana ruwaqtinkutaqmi sinchi llakisqa tarikunki astawanqa karunchakuqtinku”, nispa. Rey Davidpas qonqasqan karqan, chaymi yacharqan chhaynapi tarikuspa llakisqa kayta (Sal. 31:12).

8. ¿Iman yanapawasun iñiqmasinchiskunawan pacienciakunanchispaq?

⁸ Wakin iñiqmasinchiskunaqa onqosqa tarikuspa, llaki onqoywan tarikuspa, otaq mana iñiq familiakunayoq kaspankun pisi kallpayapurqanku. Chayta yachaymi yanapawasun paykunawan pacienciakunanchispaq. Ñoqanchispas hayk’aqllapas chhaynapin tarikusunman. Israel llaqta Egipto nacionpi kashaspaqa, wakchan karqanku pisi kallpataq kanpas. Chaymi prometesqa hallp’aman manaraq haykushaqtinku Jehová Diosqa paykunata nirqan: “[Wakchakunapaqqa] aman sonqoykichista rumiyachinkichischu”, nispa. Diosqa munarqan paykuna ukhupi wakcha pisi kallpa kaqkunata yanapaykunankutan (Deut. 15:7, 11; Lev. 25:35-38).

9. ¿Imatan ruwananchis iñiqmasinchiskuna pisi kallpayaqtinku?

⁹ Iñiqmasinchiskuna sasachakuypi tarikuqtinkuqa manan huchachananchispachachu nitaq paykunamanta aswan allin kananchispaqchu qhawarikunanchis. Aswanpas sonqochaykuspan yanapaykunanchis (Job 33:6, 7; Mat. 7:1). Chaypaq yachasun motopi phawashaspa k’irikuqmanta; hospitalman apaqtinku doctorkuna hampinankupaqqa, manan imaynapi k’irikusqantachu yachayta munanku aswanpas usqhayllan hampinku. Chhaynatan ñoqanchispas sasachakuykunarayku pisi kallpayaq iñiqmasinchiskunata yanapaykunanchis (leey 1 Tesalonicenses 5:14).

10. ¿Imaraykun pisi kallpapaq qhawarisqa iñiqmasikuna “iñiypi qhapaq” kanku?

¹⁰ Mayninpin ichaqa pisi kallpapaq hina qhawarisqanchis iñiqmasinchiskuna, iñiyninkupi aswan kallpayoqraq kanku. ¿Imanaqtinmi chayta ninchis? Wakin iñiqmasikunataqa familiankun hark’akun Dios servinankuta, chaywanpas watan-watanmi Diosta servishallanku. Wakin cristianakunataq sapallanku wawankuta uywanku, chaywanpas wawankuwan kuskan mana p’itiyta huñunakuykunaman rinku. Hinaspapas askha wayna-sipaskunan, sasachakuykunapiña escuelankupi tarikunku chaypas, Jehová Diosta servishallanku. Rikusqanchis hina kay iñiqmasikunaqa Jehová Diostan munakunku, chaymi Diospa llaqtanpi kashallanku. Diosta servinankupaq tukuy imata ruwasqankuwanmi reparanchis paykunaqa “iñiypi qhapaq” kasqankuta, pisi kallpapaq hinaña qhawarisunman chaypas (Sant. 2:5).

11, 12. a) ¿Iman yanapawasun pisi kallpakunata Diospa qhawarisqanta hina qhawarinapaq? b) ¿Imatan yachanchis imaynata Jehová Dios Aaronta qhawarisqanmanta?

¹¹ Imaynata serviqninkunata Jehová Dios qhawarisqanmi yanapawasun pisi kallpapaq hina kaqkunata pay hina qhawarinanchispaq (leey Salmo 130:3). Chaypaq yachasun Aaronmanta. Payqa qori torillotan ruwarqan, imarayku chay ruwasqanmanta Moisés tapuqtintaq imaymanata nirqan (Éx. 32:21-24). Hinaspapas  panan Mariaq tanqasqanmi Moisés contra rimapakurqan (Núm. 12:1, 2). Chaymantapas Moiseswan kuska Meriba hallp’api qaqamanta unuta horqospankun Diosta mana hatuncharqankuchu (Núm. 20:10-13). Chaykunata rikuspa, ¿imaynatan Aaronta qhawariwaq karqan?

¹² Jehová Diosqa castiganmanmi karqan Aaronta chaykuna ruwasqanmanta. Ichaqa allin runa kasqanpin yuyaykurqan. Yaqapaschá Aaronqa hukkunaq tanqasqan otaq imapas kasqanrayku chaykunata ruwarqan. Ichaqa huchankunata reqsikuspan Diospa nisqanta kasukurqan (Éx. 32:26; Núm. 12:11; 20:23-27). Jehová Diosqa Aaronpa iñiynintan astawanqa qhawarirqan, pesapakusqanta ima. Chaymi askha watakuna qhepamanpas, Diosta manchakuqkunata hina Aaronta miraynintapas qhawarikushallarqan (Sal. 115:10-12; 135:19, 20).

13. Iñiqmasikuna imapipas pantaqtinku, ¿imaynatan paykunata qhawarinanchis?

¹³ Aarón hinan iñiqmasinchiskunapas pantankuman. Chaykuna kaqtin, ¿imaynatan paykunata qhawarinchis? (1 Sam. 16:7.) ¿Imaynatan qhawarinchis huk wayna mana allin yuyaywan imatapas ruwaqtin? Yaqapaschá phiñakusunman otaq mana allin runapaq qhawarisunman. Ichaqa allin cristiano kananpaq yanapaymi aswan allinqa kanman. Chay hinata iñiqmasinchiskunata yanapaspan aswan pacienciakuq kasun, Jehová Diostapas astawan munakusun.

14, 15. a) ¿Imatan Jehová Dios ruwarqan Eliaspa pisi kallpayasqanta rikuspa? b) ¿Imatan yachanchis Eliasta Jehová Dios yanapasqanmanta?

¹⁴ ¿Imaynan Jehová Dios sientekun llakiq ñit’isqan kamachinkunata rikuspa? Chaypaq yachasun profeta Eliasmanta. Payqa mana manchakuspan wañuchirqan  Baal diospa 450 profetankunata. Ichaqa wañuchinanpaq Jezabel reina amenazaqtinmi mancharikuspa ayqekurqan. 150 kilometrota hina purisqan qhepamanmi Beerseba hallp’aman chayarqan. Hinamanmi retama chakipi sayk’usqa tiyaykurqan, Jehová Diostataq wañuchinanpaq mañakurqan (1 Rey. 18:19; 19:1-4).

¹⁵ ¿Imatan Jehová Dios ruwarqan chhayna llakisqata Eliasta rikuspa? ¿Mana allinpaqchu qhawarirqan pisi kallpayaspa llakiwan ñit’ichikusqanmanta? Manan. Aswanmi maykamalla aguantay atisqanta qhawarispa huk angelta kachamurqan. Paymi iskay kutita mikhuchirqan chaymi Eliasqa karuta puriyta atirqan (leey 1 Reyes 19:5-8). Chaywanmi yachanchis, Jehová Diosqa manaraq Eliasta kamachishaspa uyariykusqanta kallpachasqantapas.

16, 17. ¿Imaynatan Jehová Dios hina iñiqmasinchiskunata yanapasunman?

¹⁶ Ñoqanchispas Jehová Dios hinan pacienciawan pisi kallpakunata uyariykunanchis. Manan ima ruwanankutachu ninanchispacha (Prov. 18:13; 1 Cor. 12:23). Chayta ruwasun chayqa, yachasunmi imachus necesitasqankuta chhaynapin allinta yanapasun.

¹⁷ Qosanpa saqerparisqan Rosario iñiqmasimanta astawan yachasun. Payqa iskay ususinkunawanmi qhepakurqan. ¿Imaynatan wakin iñiqmasikuna yanaparqanku? Paymi nin: “Telefononta willakuqtiymi usqhaylla wasiyman hamurqanku. Weqe ñawintinmi chayamurqanku. Hinan iskay kinsa p’unchay mana kuyurispa ñoqaykuwan kasharqanku. Sinchi llakisqa kasqaykuraykun mana allintachu mikhusharqayku, chaymi wasinkuman pusawaqtinku chaypi qhepakamurqayku”, nispa. Chaymi yuyarichiwanchis Bibliaq kay nisqanta: “Huk wawqepas otaq huk panapas mana p’achayoq, mana mikhunayoq sapa p’unchay kashaqtin, mayqennillaykichispas paykunata niwaqchis: Allillanña ripuychis, allinta p’istukuychis, saksaykuychis, nispa, ichaqa manataq kawsananpaq imakunachus pisisqanta paykunaman qowaqchischu chayqa, ¿ima allintaq kanman? Chay hinallataqmi iñiypas allin kaqkunata mana ruwaspaqa wañusqa kashan”, nispa (Sant. 2:15-17). Chhaynata iñiqmasikunaq yanapasqanraykun, Rosariopas iskaynin ususinkunapas soqta killa qhepallaman precursor auxiliar kapurqanku (2 Cor. 12:10).

18, 19. a) ¿Imaynatan yanapasunman pisi kallpayaqkunata? b) ¿Pikunaq allinninpaqmi pisi kallpakunata yanapasqanchis?

¹⁸ Ima onqoymantapas manan usqhayllachu allinyanchis aswanpas pisi-pisimantan. Chhaynallataqmi iñiyninpi pisi kallpayaq cristianowanpas, yaqapaschá pisi kallpayarqan huchapi urmasqanrayku otaq ima sasachakuykunapipas tarikusqanrayku. Iñiyninpi allinyananpaqqa, pay kikinmi kallpachakunan Bibliata estudiaspa, Diosmanta mañakuspa, Diospa llank’aykuna qowasqanchispi llank’aspa ima. Ichaqa ñoqanchispas yanapananchismi, chaytan ruwasunman paywan pacienciakuspa, munakuyninchista rikuchispa ima. Chhaynaqa, tukuy atisqanchista ruwasun pisi kallpa kaqkuna munasqa sientekunankupaq, chaninpaq hap’isqa kanankupaqpas (2 Cor. 8:8).

¹⁹ Pisi kallpakunata yanapaspaqa kusisqan kawsasun, hinaspapas pacienciayoq khuyapayakuqmanmi tukupusun. Chaymantapas iñiq t’aqanchispin munakuy t’ikarinqa. Astawanqa Jehová Diostan qatikushasun, payqa llapa iñiqmasikunatan valorniyoqpaq qhawarin (Hech. 20:35).