1. ¿Imatan religionpi umallikuna ruwarqanku guerra tiempopi?

DIOSQA manan munanchu cristianokuna guerraman rispa huk llaqtayoq runakunata wañuchinankuta. Ichaqa pachak watakuna ñawpaqtan, cristianon kayku niq runakuna chayta ruwarqanku. Segunda Guerra Mundial kashaqtinmi católica religionpi umallikuna soldadokunata armankutapas bendecirqanku wak nacionmanta catolicokunata wañuchinankupaq. Chay hinatan huk religionkunapas ruwarqanku. Segunda Guerra Mundialmi sut’ita rikuchirqan runa wañuchinakuypi chhaqrukusqankuta.

2, 3. a) ¿Imatan ruwarqanku Jehová Diospa testigonkuna Segunda Guerra Mundial kashaqtin? b) ¿Imatan ruwarqanku Jehová Diospa testigonkuna Segunda Guerra Mundial tukukapusqan qhepamanpas? c) ¿Imaraykun mana mayqen nacionmanpas sayapakurqankuchu?

² Ichaqa, ¿imatan ruwarqanku Jehová Diospa testigonkuna Segunda Guerra Mundial kashaqtin? Paykunaqa manan mayqen nacionmanpas sayapakurqankuchu. Aswanpas Jesuspa yachachisqantan kasukurqanku. Jesusmi nirqan: “Chhaynapin ñoqaq yachachisqaykuna kasqaykichista  llapa yachanqaku qankuna munanakuqtiykichis”, nispa (Juan 13:35). Hinaspapas apóstol Pablo Corinto iñiq t’aqaman yuyaychasqanta kasukuspan mana guerraman rirqankuchu (leey 2 Corintios 10:3, 4).

³ Cheqaq cristianokunaqa Bibliaq nisqanman hina kawsasqankuraykun mana maqanakunkuchu nitaq guerramanpas rinkuchu. Ichaqa chayraykun Jehová Diospa testigonkunaqa waynapas kurakpas qatiykachasqa karqanku. Askhan carcelman apasqa karqanku sasa llank’anakunata ruwanankupaq. Alemania nacionpitaq wakinqa wañuchisqa karqanku. Chhayna sasachakuypiña tarikurqanku chaypas, Diospa gobiernonmantaqa willashallarqankun. Chaymi carcelkunapi otaq maypiña tarikuspapas predicarqankupuni. * 1994 watapi Ruanda nacionpi runa wañuchiy kaqtinpas manan participarqankuchu. Manallataqmi chhaqrukurqankuchu ñawpa Yugoslavia nacionpi wañuchinakuy kaqtinpas.

4. ¿Imatan runakuna sut’ita rikurqanku?

⁴ Guerrakunapi mana chhaqrukusqankuraykun, Jehová Diospa testigonkunataqa pachantinpi runakuna sut’ita rikurqanku cheqaq cristianokuna kasqankuta, Diostapas runamasinkutapas sonqomanta munakusqankuta. ¿Imatawan rikuspan askha runakuna Jehová Diospa testigonkunata cheqaq religionpaq qhawarillankutaq?

5. ¿Imatawanmi Jesuspa qatikuqninkuna ruwananku karqan?

⁵ Predicayta qallarisqanmantapachan Jesusqa nirqan allin willakuykunata willayqa importante kasqanta. Chaymi 12 qatikuqninkunata akllarqan chay llank’ayta qallarinankupaq, qhepamantaq pachantinman mast’arikunan karqan. Hinamantaq 70 qatikuqninkunata yachachillarqantaq (Luc. 6:13; 10:1). Paykunatan prepararqan allin willakuykunata hukkunaman willanankupaq. Ñawpaqtaqa judío runakunamanmi predicananku  karqan, qhepamanmi ichaqa huk nacionniyoq runakunamanpas predicanallankutaq karqan. ¡Chay ruwaytaqa manan hayk’aqpas yuyaykurqankuchu! (Hech. 1:8.)

6. Diosqa manan rikch’ayninta qhawaspachu runakunata akllan, ¿imaynatan Pedro chayta repararqan?

⁶ Diosmi apóstol Pedrota nirqan huk nacionniyoq Cornelio runaman rinanpaq. Chaypin Pedroqa repararqan Diosqa mana rikch’ayninta qhawaspachu runakunata akllasqanta. Chaymi Corneliota lliw paywan kaqkunatapas bautizarqan (Hech. 10:9-48). Chaymantapachan allin willakuykunaqa pachantinman predicakunan karqan. Chay hinapi huk nacionniyoq runakunapas Diosta reqsispa paypi iñinkuman.

7, 8. ¿Imatan Jehová Diospa llaqtan ruwarqan allin willakuykuna askha runaq sonqonman chayananpaq? (3 paginapi fotota qhaway.)

⁷ Kunan tiempopipas, Diospa llaqtanta umalliq cristianokunan sonqomanta predicacionta pachantinman mast’arichishanku. Kunanqa yaqa pusaq millonmi Jehová Diospa testigonkunaqa kanku, paykunan 600 más simikunapi predicashanku, sapa watantaqmi yapakushan. Paykunaqa sut’i reqsiymi kanku wasin-wasinta predicasqankuwan, tanqakachana carretakunapi otaq mesakunapi qelqakunata munachisqankuwanpas.

⁸ Bibliatapas huk qelqakunatapas askha simikunaman t’ikranankupaqmi Diospa llaqtanqa 2.900 iñiqkunata allinta yachachirqanku. Paykunan t’ikrashanku askha simikunaman, manaña chay simikuna allin reqsisqachu kanku chaypas. España nacionpiqa askhan catalán simita rimanku. Chay simitan rimakun Andorra, Alicante, Valencia llaqtakunapi islas Baleares nisqapipas. Chaymi Jehová Diospa testigonkunaqa catalán simipi qelqakunata ruwashanku, huñunakuykunatapas aparishanku, chaypi tiyaqkunaq sonqonman chayanankupaq.

9, 10. ¿Imata ruwaspan Jehová Diospa testigonkuna rikuchinku runakunapi interesakusqankuta?

⁹ Qelqakunata t’ikraypas rimasqanku simipi runakunaman Diosmanta yachachiypas pachantinpin aparikushan. México nacionpiqa español simitan rimakun ichaqa kallantaqmi huk simikunapas. Chaykunamanta hukninmi maya simi. Chay nacionpi kaq sucursalmi maya simiman t’ikraqkunata qaynakunalla kacharqan chay simita rimasqanku llaqtaman, chhaynapi maya rimaqkunata uyarinankupaq rimanankupaqwan. Nepal nacionpin 29 millón más runakuna tiyanku, chaypiqa 120 simikunata hinan rimanku, nepalés simitan ichaqa 10 millón más runakuna rimanku. Chay simipipas qelqanchiskunaqa ruwakushanmi.

¹⁰ Jehová Diospa testigonkunaqa Jesuspa kamachisqanta kasukuspan pachantinpi predicashanku. ¿Imaynatan chayta hunt’ashanku? Kay tiempopi askha simikunaman qelqakunata t’ikraspan. Chaymantapas millonninpi qelqakunatan gratislla rakinku, chaykunapi gastokuna ruwasqankutapas donacionkuna churasqankuwanmi paganku. Chayta ruwaspan Jesuspa kamachisqanta kasukunku, paymi nirqan: “Gratisllan chaskirqankichis, gratisllataqmi qonkichispas”, nispa (Mat. 10:8).

11, 12. ¿Imaynatan runakuna qhawarirqanku Jehová Diospa testigonkunaq pachantinpi predicasqankuta?

¹¹ Jehová Diospa testigonkunaqa  manan iskayankuchu cheqaq religionpi kasqankumanta. Chaymi tukuy atisqankuta ruwanku lliw runakunaman predicanankupaq. Askhan imachus kaqnillankuwan kawsanku, huk simikunata yachanku otaq huk llaqtaman astakuspa chaypi imaynachus tiyasqankuman hina tiyanku. Pachantinpi predicasqankuta qhawarispan runakunaqa reparanku Jesuspa cheqaq qatikuqninkuna kasqankuta.

¹² Tukuy chaykunatan Jehová Diospa testigonkunaqa ruwanchis cheqaq religionpi kashasqanchista yachasqanchisrayku. Ichaqa, ¿imakunan wakin Testigokunata rikuchillarqantaq cheqaq religionpi kashasqankuta? (Leey Romanos 14:17, 18.)

13. ¿Imatan Jehová Diospa testigonkuna ruwanku Diospa llaqtan ch’uya kananpaq?

¹³ ¿Imaraykun wakin iñiqmasikuna mana iskayankuchu cheqaq religionpi kasqankuta? Chaypaq yachasun paykunaq nisqankuta. Unay watakunaña serviq iñiqmasinchismi nin: “Diospa llaqtan ch’uya kananpaqqa tukuy imaymanatan ruwakun, huchapi kaqkunatan wanachikun, piña kaqtinpas”, nispa. ¿Imaynatan atinku chhayna limpio kayta? Lliw Testigokunan kallpachakunku Bibliaq nisqanman hina, Jesuspa yachachisqanman hina kawsanankupaq. Chaymi Diospa kamachikuyninkunata mana kasukusqankurayku qarqosqakunaqa pisilla kanku. Jehová Diospa testigonkunaqa llapankun ch’uyata kawsanku, manaraq Testigo kashaspa Diospa kamachikuyninkuna contra ruwaqkunapas Diosta reqsispan cambiapurqanku hinamantaq ch’uyata kawsapurqanku (leey 1 Corintios 6:9-11).

14. a) ¿Imatan ruwarqanku iñiq t’aqamanta qarqochikuqkuna? b) ¿Imaynapin chay allin karqan?

¹⁴ Biblian cristianokunata kamachin mana kasukuqkunata iñiq t’aqamanta qarqonankupaq. Ichaqa askhan huchankumanta pesapakuspanku Diospa llaqtanman kutimpurqanku (leey 2 Corintios 2:6-8). Bibliaq nisqanman hina kawsasqankuraykun Diospa llaqtanqa ch’uya, confianapaq hinataq kanpas. Huk religionkunaqa hinallatan qhawanku religionninkupi kaq runakunaq huchallikusqankuta,  Jehová Diospa testigonkunan ichaqa Diospa kamachikuyninkunata defiendenku. Chaykunan rikuchin Jehová Diospa testigonkunaqa cheqaq religionpi kashasqankuta.

15. ¿Iman rikuchirqan huk iñiqmasinchista cheqaq religionpi kashasqanta?

¹⁵ ¿Imakunan rikuchin unay watakuna kaq Testigokunata cheqaq religionpi kashasqankuta? 54 watayoq iñiqmasin nin: “Wayna kasqaymantapachan kaykunapi creerqani: ‘Diospi, Biblia Diospa simin kasqanpi, Jehová Diospa testigonkuna Diospa munayninta ruwashasqankupipas’. Lliw kay watakunapin rikurqani chay creesqaykunaqa cheqaqpuni kasqanta. Chayraykun watan-watan astawan iñiyniy yapakurqan, chhaynapitaq rikurqani cheqaq religionpi kashasqayta”, nispa.

16. ¿Iman huk cristianata rikuchin cheqaq religionpi kashasqanta?

¹⁶ Estados Unidos Betelpi llank’aq cristianan nin: “Kay religionllan Diospa sutinta willan. Diospa sutinqa 7.000 hinatan Bibliapi rikhurin, chayraykun runakunaqa yachanankupuni. Hinaspapas 2 Crónicas 16:9 texton anchata kallpachawan, chaypin nin: ‘Señor Diosqa kay pachantintan qhawashan tukuy sonqo payta serviqkunarayku atiyninta rikuchinanpaq’”, nispa. Nillarqantaqmi: “Diosmanta cheqaq kaqta yachaymi yanapawarqan paypaq hunt’aq sonqo kanaypaq, chay hinapi atiyninta rikuchiwananpaq. Paywan amigontin kasqaymi imamantapas aswan chaninqa. Hinaspapas anchatan Jesusta agradecekuni Diosta reqsinanchispaq yanapawasqanchismanta, chaykunan iñiyniypi qaqata sayachiwan”, nispa.

17. ¿Imanaqtinmi manaraq Testigo kashaspa Diospi mana creeq iñiqmasi rikurqan cheqaq religionpi kashasqanta?

¹⁷ Manaraq Testigo kashaspan huk iñiqmasi Diospi mana creerqanchu. Paymi nirqan: “Diospa kamasqankunata qhawaspan reparani Diosqa kusisqa kawsananchista munasqanta, chaymi mana iskayanichu ñak’ariykuna tukuchinanta. Hinaspapas mana iñiqkunaqa astawanmi waqllipushanku, Diospa llaqtanpin ichaqa astawan munanakuy kan, kusikuy kan iñiyninkupipas ñawparishanku. Diosllan santo espiritunwan chaykunata ruwashan”, nispa (leey 1 Pedro 4:1-4).

18. a) ¿Imatan iskay iñiqmasikuna nirqanku cheqaq religionpi kasqankumanta? b) ¿Imaynan sientekunki chayta yachaspa?

¹⁸ Unay wataña Diosta serviq iñiqmasin nin: “Lliw kay watakuna estudiasqaypin rikurqani Testigokunaqa Jesuspa tiemponpi cristianokuna hina kawsanankupaq kallpachakusqankuta. Lliw nacionkunatan viajarqani, chaypin rikumurqani Jehová Diospa testigonkunaqa  huk sonqolla kawsasqankuta. Bibliapi cheqaq kaqta yachaymi kusisqa kawsanaypaq yanapawarqan”, nispa. 60 más watayoq iñiqmasitan tapurqanku imaraykus pay yuyaykun Jehová Diospa testigonkuna cheqaq religión kasqanta, chaymi nirqan paykunalla Jesusta qatikusqankuta, nillarqantaqmi: “Jesuspa kawsaynintan allinta estudiarqanchis chaytataqmi chaninpaq qhawarinchis. Chaymi kawsayninchista cambiarqanchis chay hinapi Diosman asuykunanchispaq. Hinaspapas yacharqanchismi Jesuspa sacrificakusqanrayku salvasqa kasqanchista yachallarqanchistaqmi kawsarichisqa kasqanta, chaykunataqa huk runakunapas rikurqankun”, nispa (leey 1 Corintios 15:3-8).

19, 20. a) ¿Imatan Pablo yuyarichirqan Roma llaqtapi kaq iñiq t’aqata? b) ¿Ima llank’aytan chaninpaq qhawarinchis?

¹⁹ Diosmanta cheqaq kaqta yachasqanchistaqa manan ñoqallanchispaqchu hap’ikunchis, aswanpas lliw runakunamanmi willananchis chay hinapin munakusqanchista rikuchisun. Chaymi apóstol Pablo Roma llaqtapi kaq iñiq t’aqata nirqan: “Simiykiwanchus ‘Jesusqa Señormi’ ninki chayqa, sonqoykipipas wañusqanmanta Diospa kawsarichimpusqanta iñinki chayqa, qespichisqan kanki. Sonqoykiwan iñiqtiykin Diosqa chaninpaq qhawarisunki, simiykiwan ‘Jesusqa Señormi’ niqtiykin Diosqa qespichisunki”, nispa (Rom. 10:9, 10).

²⁰ Jehová Diospa testigonkunaqa sut’itan yachanchis cheqaq religionpi kashasqanchista, chaymi Diosmanta cheqaq kaqta yachasqanchismantaqa manapuni iskayanchischu. Hinaspapas ancha chaninpaqmi qhawarinchis Diospa gobiernonmanta huk runakunaman willayta yachachiytapas. Maytan munanchis paykunapas cheqaq religionman asuykamunankuta, chaypaqmi Bibliawan allinta yachachinchis, ichaqa manan chayllatachu ruwananchis reparachinallanchistaqmi cheqaq religionpipuni kashasqanchistapas.