1, 2. a) ¿Imayna kawsayniyoqmi Adanwan Evawan ñawpaqpi karqanku? b) ¿Ima tapuykunatan kay estudiopi kutichikunqa?

ADANWAN Evawan kamasqa kaspaqa manan imapas ñak’arichirqanchu. Diospa churinkuna kasqankuraykun Dioswan sumaqta kawsarqanku, ch’uya runa karqanku munay paraisopitaq tiyarqanku (Gén. 2:7-9; Luc. 3:38). Diosmi paykunaman huk llank’ayta qorqan (leey Génesis 1:28). ¿Hayk’a tiempon kawsananku karqan chay llank’ayta hunt’anankupaq? Kay pachaman hunt’aykuspa chaypi munayniyoq kanankupaqqa manan wiñaypaqraqchu kawsananku karqan, ‘llapa animalkunata’ cuidanankupaqmi ichaqa wiñaypaq kawsananku karqan.

² Ichaqa, ¿imanaqtinmi chaykuna mana hunt’akurqanchu? ¿Imaraykun kunan imaymanakuna ñak’arichiwanchis? ¿Imaynapin wañuy rikhurirqan? ¿Imatan Dios ruwanqa chinkachinanpaq? Kay estudiopin chaykunata kutichikunqa.

3, 4. a) ¿Imatan Dios willarqan Adanman Evamanwan? b) ¿Imaraykun chayta kasukunanku karqan?

³ Adanwan Evawan wiñay kawsayniyoqña kananku karqan chaypas, kawsashanallankupaqqa mikhunanku, ukyananku, puñunanku iman karqan astawanqa Dioswanmi allinpi  kananku karqan kawsayta qoqninku kasqanrayku (Deut. 8:3). Hinaspapas Dioswanmi pusachikunanku karqan. Manaraq Evata kamashaspan Jehová Diosqa Adanman sut’ita willarqan: “Atinkin huertapi llapa sach’a ruru mikhuyta, allinkaqta mana allinkaqta reqsichiq sach’a rurutan ichaqa ama mikhunkichu, chayta mikhunki chayqa, wañunkipunin”, nispa (Gén. 2:16, 17).

⁴ Diosllan derechoyoq karqan imachus allin imataqchus mana allin kasqanta decidinanpaq, chayta rikuchinanpaqmi ‘allinkaqta mana allinkaqta reqsichiq sach’ata’ churarqan. Adanqa Diospa rikch’ayninman hina kamasqa kasqanraykun, concienciayoq kasqanrayku iman entienderqan imachus allin imataqchus mana allin kasqanta. Chaywanpas chay sach’aqa Diospa pusarinantapuni necesitasqankutan Adantapas Evatapas yuyarichirqan. Chay sach’aq rurunmanta mikhuspaqa kaytapas nishankuman hinan karqan: “Manan Diospa kamachikuyninkunataqa necesitaykuchu”, nispa. Chayta ruwaspaqa paykunapas churinkunapas mana allinpin tarikunanku karqan, Jehová Diospa willasqan hinataq wañunanku karqan.

5. ¿Imaraykun Adanwan Evawan Diosta mana kasukurqankuchu?

⁵ Adanqa willarqanmi Evaman Diospa kamachisqanta. Chaymi Evaqa allintapuni yacharqan (Gén. 3:1-3). Mach’aqwaymanpas mana imata qonqaspan lliwta willarqan. Chay mach’aqwaypin Saqraqa pakakusharqan. Payqa manan Dioswan pusachikuyta munarqanchu hinaspapas atiyniyoq kayta munasqanmi paypi saphichakurqan (tupachiy Santiago 1:14, 15). Chay yuyaykusqanta hunt’ananpaqmi Diosta tumparqan llullata hina, Evatataq creechirqan mana wañunanta aswanpas Dios hina kananta (Gén. 3:4, 5). Evataq Saqraq nisqanta creespa sach’a ruruta mikhurqan, chaywantaq rikuchirqan Dioswan mana pusachikuy munasqanta. Hinamantaq Adanman sach’a ruruta qorqan paypas mikhunanpaq (Gén. 3:6, 17). Chhaynapin Evaqa Saqrawan engañachikurqan (leey 1 Timoteo 2:14). Chay ruway mana allin kashasqanta yachashaspan Adanpas esposanta kasurqan. Chay mach’aqwayqa huk amigo hinan karqan ichaqa paypi pakakuspan Saqra rimasharqan, payqa allintan yacharqan llullakuspa nisqanqa mana allinpi tukunanta.

6, 7. ¿Imaynatan Adantawan Evatawan Jehová Dios huchacharqan?

⁶ Adanwan Evawanqa paykunallapi yuyaykusqankuraykun tukuy imaymana qoqninku Jehová Dios contra sayarirqanku. Diosqa yachasharqanmi imachus yuyaykusqankuta (1 Crón. 28:9; leey Proverbios  15:3). Ichaqa hinallatan qhawarqan Adanpas, Evapas Saqrapas imapunichus sonqonkupi kasqanta rikuchinankupaq. Mana kasukusqankumanta maytaña Diospa sonqon nanarqan chaypas, chanin juez kasqanraykun nisqanman hina castiganan karqan (tupachiy Génesis 6:6).

⁷ Diosmi ñawpaqmantaña Adanta nirqan: “[Sach’a ruruta] mikhunki chayqa, wañunkipunin”, nispa. Yaqapaschá Adanqa yuyaykurqan chay p’unchayllapi wañupunanta manaraq inti chinkaykushaqtin, ichaqa tardeyaykuyta hinan Jehová Diosqa paykunawan parlarqan (Gén. 3:8). Chanin juez kasqanraykun Diosqa ñawpaqta uyarirqan imatachus Adanpas Evapas ninankuta (Gén. 3:9-13). Chay qhepatataq wañunankupaq huchacharqan (Gén. 3:14-19). Sichus chay rato paykunata Dios wañuchinman karqan chayqa, manan runakunapaq imachus munasqan hunt’akunmanchu karqan (Is. 55:11). Mana allinkunaña hucharayku qallarirqan chaypas, Diosqa Adanta Evatawanmi kawsachillarqan kay pachata wawankunawan hunt’ananrayku. Ichaqa huchallikusqankumantapachan wañusqapas kankuman hinaña karqanku. Diospaqqa huk p’unchaymi waranqa wata hina, chayraykun Adanpas Evapas huk p’unchayllapipas wañupunkuman hina karqan (2 Ped. 3:8).

8, 9. ¿Imaynapin Adán Evaq huchankurayku wawankuna tarikurqanku? (21 paginapi dibujota qhaway.)

⁸ Adán Evaq wawankunapas mana allinpin tarikurqanku tayta-mamankuq ruwasqankuwan. Pablon nin: “Imaynan huk runallawan huchaqa kay pachapi qallarirqan, huchawantaq wañuypas rikhurirqan, chay hinallataqmi, wañuyqa llapa runaman chayarqan llapallan huchallikusqankurayku”, nispa (Rom. 5:12). Nillarqantaqmi: ‘Ch’ulla runaq mana kasukusqan hawan, askha runa huchasapapaq hap’isqa kapurqanku’, nispa (Rom. 5:19). Ñawpaqtaqa wañupurqan Dios sonqo Abelmi (Gén. 4:8). Qhepamantaq Adán Evaq lliw wawankuna nietonkunapas machuyaspa wañupurqanku. Arí, Adán Evaq huchanraykun lliw runapas huchayoq kanchis wañunchispas, manataqmi chaykunamantaqa ayqesunmanchu. Manaña yachanchischu imaynatas Adanwan Evawan wawankunaman huchata wañuytapas pasarqanku chaypas, rikushanchismi chay hawa imaynapi tarikusqanchista.

⁹ Chaychá Bibliaqa huchatapas wañuytapas rikch’anachin ‘llaqtakunaq uya qatakunankuwan’ (Is. 25:7). Runakunaqa manan ayqeyta atinkumanchu huchamanta wañuymantapas. Biblian willan ‘Adanwan hukllachasqa kaspa llapa runa wañusqankuta’ (1 Cor. 15:22). Chaymi Pabloqa tapukurqan: “¿Pitaq kay  wañuyman aysaqniy cuerpomanta kacharichiwanqa?”, nispa (Rom. 7:24). ¿Pin Pablota kacharichinman wañuymanta? *

10. a) ¿Ima textokunan rikuchin Jehová Dios wañuyta chinkachinanta? b) ¿Imatan chay textokuna yachachiwanchis Jehová Diosmanta Jesusmantapas?

¹⁰ Pablotaqa Jehová Diosllan wañuymanta kacharichinman. Bibliapin nin: “Señor Diosqa wiñaypaqmi wañuytapas chinkachinqa, llapaq ñawinmantan waqaytapas ch’akichinqa”, nispa (Is. 25:8). Huk taytaqa anchatan munan wawanpa ñak’arisqanta tukuchiyta, chay hinatan Jehová Diospas wañuyta chinkachinqa. Jesustaq chayta ruwananpaq yanapanqa. Biblian nin: “Imaynan Adanwan hukllachasqa kaspa llapa runa wañunku, chay hinallataqmi Cristowan hukllachasqa kaspa llapa kawsarimpunqa”, nispa (1 Cor. 15:22). Tapukusqan qhepamanmi Pabloqa nirqan: ‘Diosllapunin Señorninchis Jesucristowan kacharichiwanqa’, nispa (Rom. 7:25). Adanwan Evawanña Dios contra sayarirqanku chaypas, Diosqa runakunataqa munakushallanmi Jesuspas munakushallanmi, paymi runa kamaypi taytanta yanaparqan (Prov. 8:30, 31). Ichaqa, ¿imaynatan runakunata huchamanta wañuymantawan kacharichikunman?

11. ¿Imatan Jehová Dios ruwarqan runakunata wañuymanta kacharichinanpaq?

¹¹ Adán huchallikuqtinmi Diosqa wañuywan castigarqan. Chayraykun lliw runa Adán hina huchayoq kanchis wañunchispas (Rom. 5:12, 16). Chaymi Bibliaqa nin: ‘Adanpa huchallikusqanwanmi llapa runa huchachasqa karqanku’, nispa (Rom. 5:18). Chhaynaqa, ¿imaynatan Jehová Dios kamachikuyninkunata mana p’akispalla wañuyta tukuchinman? Jesusmi nirqan: “Runaq Churinqa [...] hamurqan [...] askha runa kacharichisqa kananrayku wañunanpaq[mi]”, nispa (Mat. 20:28). Ch’uya runa kasqanraykun Jesusqa wañuymanta kacharichiwanchis. Ichaqa, ¿imaynatan Jesuspa sacrificion Diospa chanin kamachikuyninkunata hunt’arqan? (1 Tim. 2:5, 6.)

12. ¿Imaynatan Jesuspa sacrificion Diospa chanin kamachikuyninkunata hunt’arqan?

¹² Jesusqa Adán hina ch’uya kasqanraykun kay hallp’api wiñaypaq kawsayta atirqan. Diosqa Adanpa ch’uya mirayninkunawanmi kay hallp’ata hunt’aykuyta munarqan. Chayraykun Jesusqa taytantapas Adanpa miraynintapas munakusqanrayku ch’uya cuerponta sacrificiopi haywarqan. Chayqa Adanpa kawsayninwanmi tuparqan. Hinan Diosqa Jesusta kawsarichirqan espíritu cuerpoyoqta (1 Ped. 3:18). Chay  sacrificioqa Diospa chanin kamachikuyninkunatan hunt’arqan, ¿imaynapi? Adanpa ch’uya kawsay chinkachisqantan Jesusqa ch’uya kawsayninwan kutichipurqan. Chayraykun Adanpa mirayninqa wiñay kawsayman aypayta atinkuman. Pablon nirqan: ‘Diospa Simin Qelqan nin: “Ñawpaqkaq runa Adanqa kawsayniyoq runan karqan”, nispa. Qhepakaq Adanmi ichaqa kawsachiq espíritu kapurqan’, nispa (1 Cor. 15:45).

13. ¿Imatan qhepakaq Adán ruwanqa wañupuqkunarayku?

¹³ Pisi tiempollamantan qhepakaq Adán otaq Jesusqa, wiñay kawsayta Adanpa mirayninman qonqa. Ñawpa tiempopi wañupuqkunapas kay pachapi tiyanankupaqmi kawsarimpunqaku (Juan 5:28, 29).

14. ¿Imaynapin runakuna ch’uya kayman aypanqaku?

¹⁴ ¿Imaynapin runakuna ch’uya kayman aypanqaku? Jehová Diospa gobiernonwanmi. Paymi hanaq pachapi huk gobiernota paqarichirqan, chaypi kamachikunankupaqtaq Jesusta 144.000 akllasqa cristianokunatawan churarqan (leey Apocalipsis 5:9, 10). Chay akllasqa cristianokunaqa allintan yachanku huchayoq runa kayta. Chaymi waranqa wata kamachikuyninkupi runakunata  yanapanqaku ch’uya runa kanankupaq (Apo. 20:6).

15, 16. a) ¿Ima ninantan Biblia nin ‘qhepallataña ch’usaqyachina awqa’ nispa? b) ¿Hayk’aqmi wañuy chinkapunqa? c) ¿Imatan Jesús ruwanqa 1 Corintios 15:28 textoq nisqanman hina?

¹⁵ Waranqa watakuna tukuytan kasukuq runakunaqa huchamanta wañuymantawan kacharichisqaña kanqaku. Pablon nin: “Imaynan Adanwan hukllachasqa kaspa llapa runa wañunku, chay hinallataqmi Cristowan hukllachasqa kaspa llapa kawsarimpunqa. Ichaqa sapankan tupaqninman hina kawsarimpunqa. Criston kawsarimpuy qallariyqa, chaymantañan Cristopi iñiqkunaqa [otaq paywan kamachikamuqkunaqa] kawsarimpunqaku, Cristo kutimuqtin. Chaymantataq p’uchukay chayamunqa, hinan Cristoqa tukuy kamachikuyta, tukuy atiyta, tukuy munaychakuytapas yanqayachipunqa, hinaspan Dios Yayaman kamachikunan atiyta qopunqa. Cristoqa kamachikunqapunin tukuy awqankunata chaki sarunanman Dios churanankama. Qhepallataña ch’usaqyachina awqaqa wañuymi”, nispa (1 Cor. 15:22-26). Arí, “qhepallataña ch’usaqyachina awqaqa” Adanpa huchanrayku wañuymi, chayqa wiñaypaqmi chinkachisqa kapunqa. ¡Llaqtakunaq uya qatakunankuqa wiñaypaqmi chinkapunqa! (Is. 25:7, 8.)

¹⁶ Pablon nillarqantaq: “Tukuy imaymanapas Cristowan munaychachisqa kaqtintaq, kikin Cristopas Churi kashaspa tukuy imaymanata paywan munaychachiq Dios Yayaman kasukunqa. Ahinapin Diosqa llapa imaymanapipas runakunapipas payllapuni munaychakunqa”, nispa (1 Cor. 15:28). Runakuna ch’uya kaqtinkun Jesusqa kamachikuyninta taytanman kutichipunqa, chay hinapin imachus ruwananta hunt’anqa.

17. ¿Iman Saqrawan pasanqa?

¹⁷ Ichaqa, ¿iman Saqrawan pasanqa? Chayta yachasun Apocalipsis 20:7-15 textopi. Waranqa wata Jesuspa kamachikusqan qhepamanmi Saqraqa kacharisqa kanqa, chay hinapi ch’uya runakunata probananpaq. Chaymantataq paypas, payta kasukuqkunapas wiñaypaq wañuchisqa kanqaku. Chaytan Biblia ‘iskaykaq wañuy’ nispa nin (Apo. 21:8). Chay wañuyqa manan hayk’aqpas ch’usaqyachisqachu kanqa. ¿Imarayku? Chay hinata wañuqkunaqa manaña hayk’aqpas kawsarichisqa kasqankurayku. Jehová Diosta hunt’aq sonqowan munakuqkunan ichaqa chay iskaykaq wañuyta mana manchakunqakuchu.

18. ¿Imaynapin hunt’akunqa Adanman Diospa llank’ay qosqan?

¹⁸ Lliw runakunan ch’uya kapunqaku hinaspan Jehová Diosqa wiñay kawsayta qonqa. Manañan imapas runakunata ñak’arichinqachu. Adanpa llank’ana mana hunt’ay atisqanmi hunt’akunqa. Paypa mirayninmi kay pachata animalkunatapas sumaqta cuidanqa. Jehová Diosqa hukpaqkaman wañuyta chinkachipunqa, ¡maytan chayqa kusichiwanchis!