1, 2. ¿Imatan Dios munan yupaychaqninkunamanta wayna-sipasña otaq kurakña kaqtinkupas?

DIOSPA LLAQTANPI wayna-sipaskunaqa ancha munasqan kanku. ¿Chhaynachu qanpas sientekunki? Sapa watanmi wayna-sipaskuna aswan askha bautizakunku. ¡Maytan kusikunchis wayna-sipaskuna Diosta servisqankumanta!

² Llapanchismi munanchis wiñaymasinchiskunawan kuska kusirikuyta, qanpas huk wayna-sipaskunawan kuskachá kayta munanki. Ichaqa Diosmi munan wayna-sipasña otaq kurakña kanchis chaypas, payta yupaychaypi huk-nisqalla kananchista. Pablon Diosmanta nirqan: “Payqa munanmi llapan runakuna qespichisqa kanankuta, cheqaq-kayta reqsinankutapas”, nispa (1 Tim. 2:3, 4). Apocalipsis 7:9 textopin willan Diosta yupaychaqkunaqa “llapa suyukunamanta, ayllukunamanta, llaqtakunamanta, tukuy rimaykunamantawan” kasqankuta.

3, 4. a) ¿Imaynatan yuyaykunku Diosta mana reqsiq wayna-sipaskuna? b) Efesios 4:25 textoq nisqanman hina, ¿imaynatan kawsanku Diosta serviq wayna-sipaskuna?

³ Diosta mana reqsiq wayna-sipaskunaqa paykunallapin  yuyaykunku chaymi munasqallankuta ruwanku. Chaytan wakin científico runakunapas ninku. Kay tiempopi wayna-sipaskunaqa kurakkunatan mana respetankuchu chaymi sut’i rikukun p’achakusqankupi rimasqankupipas. Diosta serviq wayna-sipaskunan ichaqa mana chay hina yuyaykuywan samaykachikunkuchu.

⁴ Kay pachaq yuyaykusqanqa wayra hinan tukuyneqpi kashan. Chaymi Jehová Diosta serviq wayna-sipaskunaqa anchata kallpachakunanku chay mana allin yuyaykuywan ama samaykachikunankupaq aswanpas Diospa yuyaykusqanman hina yuyaykunankupaq. Apóstol Pablon iñiqmasinkunata yuyaycharqan amaña ñawpaqpi purisqankuta hinachu purinankuta. Chay hina puriqkunamantan nirqan: “Chay espiritun kunan kallpachashan Diosta mana kasukuqkunata”, nispa (leey Efesios 2:1-3). Diosta serviq wayna-sipaskunaqa manan chay hinatachu kawsanku aswanpas Jehová Diostan servinku lliw iñiqmasikunawan kuska. Paykunaqa entiendenkun Diospa llaqtanqa huk cuerpo hina kasqanta, miembronkunataq huk-nisqalla llank’asqankuta. Pabloq nisqan hina ‘huk cuerpoq miembronkunallan’ kanchis (Efes. 4:25). Chay hinata lliw iñiqmasinchiskunawan huk-nisqalla llank’aymi yanapawasun kay tukukuy p’unchaykunapi. Chaypaq yachasun ñawpa tiempopi Diosta serviqkunamanta, paykunan huk-nisqalla Diosta servirqanku. Yachasun imarayku ñoqanchispas huk-nisqalla kananchista.

5, 6. ¿Imatan yachachiwanchis Lotpas ususinkunapas?

⁵ Ñawpa tiempopi Diospa llaqtanqa imaymana sasachakuykunapin tarikurqan. Ichaqa Jehová Diosmi paykunata pakaykurqan huk-nisqalla kasqankuta qhawarispa, yanapanakusqankuta qhawarispa ima. Llapanchismi yachasunman wayna-sipasña otaq kurakña kaspapas, ñawpa tiempopi Diosta serviqkunamanta.Ñawpaqta Lotmanta yachasun.

⁶ Lotqa Sodoma llaqtapin tiyarqan, chay llaqtatan Diosqa chinkachinan karqan ichaqa angelkunatan kacharqan Lot-tapas familiantapas chay llaqtamanta horqonankupaq. Angelkunan nirqanku: “¡Ayqekuy!”, nispa (Gén. 19:12-22). Lotpas  ususinkunapas kasukurqankun. Ususinkunawan casarakunankupaq kaq waynakunan ichaqa Lotpa chansakunanpaq yuyaykuspa mana kasurqankuchu chayraykun wañupurqanku (Gén. 19:14). Kuskalla kasqankuraykun Lotpas ususinkunapas salvakurqanku.

7. ¿Imatan Jehová Dios ruwarqan huk-nisqalla kaq Israel llaqtawan?

⁷ Israel llaqta Egipto llaqtamanta ripushaspaqa manan t’aqa-t’aqapichu munasqankuman hina lloqsirqanku. Moisespas manan sapallanchu nitaq huk t’aqa runallawanchu Puka lamar-qochata chimparqan, aswanpas llaqtawan kuskan chimparqan Jehová Diostaq paykunata yanapaykurqan (Éx. 14:21, 22, 29, 30). Diosta munakuspa paykunawan kuska Egipto llaqtamanta lloqsimuq wak llaqtayoq runakunapas, Israel llaqtawan huk-nisqallan kasharqanku (Éx. 12:38). Mana yuyayniyoqmi kankuman karqan sichus huk t’aqa wayna-sipaskuna munasqankuman hina purinkuman karqan chayqa. Manan Jehová Diospa pakaykusqanchu kankuman karqan (1 Cor. 10:1).

8. ¿Imaynapin Diospa llaqtan huk-nisqalla karqanku Josafatpa tiemponpi?

⁸ Josafat rey kashaqtinmi, Diospa llaqtanqa ‘askha soldadokunawan’ maqanakunan karqan (2 Crón. 20:1, 2). ¿Imatan Israel llaqta ruwarqan chay hinapi tarikuspa? Paykunaqa Jehová Diospi confiaspan paypa yanapayninta mañakurqanku (leey 2 Crónicas 20:3, 4). Manan sapankankuchu imachus ruwanankupi yuyaykurqanku aswanpas llapankun huk-nisqalla yanapayta mañakurqanku. Biblian nin: “Llapan Judá runakunan warmintin erqekunantin churikunantin ususikunantin Señor Diospa ñawpaqenpi sayasharqanku”, nispa (2 Crón. 20:13). Lliwmi wayna-sipaskunapas kurakkunapas huk-nisqalla Diospa yanapayninta mañakurqanku, chaymi Jehová Diosqa enemigonkumanta pakaykurqan (2 Crón. 20:20-27). Kay tiempopi Diospa llaqtanpas paykuna hinan huk-nisqalla ima sasachakuytapas atipanku.

9. ¿Imatan yachanchis ñawpa cristianokunamanta?

⁹ Ñawpa tiempopi cristianokunapas huk-nisqallan llank’arqanku. Judiokunapas mana judiokunapas cristianoman tukupusqanku qhepamanmi ‘apostolkunaq yachachikuyninpi allinta sayaqku, huk sonqolla kawsaqku, t’antata phasmispa mikhuqku, Diosmantapas mañakuqku’ (Hech. 2:42). Chaytan astawanqa rikuchirqanku qatiykachasqa kaspanku yanapanata necesitaspankupas (Hech. 4:23, 24). ¿Manachu ñoqanchispas ñawpa cristianokuna hina sasachakuypi tarikuspa huk-nisqalla llank’asuman?

10. ¿Hayk’aqmi Diospa llaqtan astawan huk-nisqalla kanqa?

¹⁰ Diospa hatun p’unchayninmi asuykamushanña. Profeta Joelmi chay p’unchaymanta nirqan: “Tutayaq laqhayaq p’unchaymi kanqa”, nispa (Joel 2:1, 2; Sof. 1:14). Diospa llaqtanpaqmi ichaqa huk-nisqalla kananku tiempo kanqa. Jesusmi nirqan: “Mayqen suyupipas runakuna cheqninakunqa chayqa, chay suyuqa tukukapunqan”, nispa (Mat. 12:25).

11. ¿Imawanmi Salmo 122:3, 4 textopi Diospa llaqtanta tupanachishan? (15 paginapi fotota qhaway.)

¹¹ Manaraq Diospa hatun p’unchaynin chayamushaqtinmi huk-nisqalla kashananchis. Chaytan tupanachisunman ñawpa tiempopi Jerusalén llaqtapi wasikunawan. Chay llaqtapi wasikunaqa  lado-ladopuran perqasqa karqanku, chayraykun salmistaqa Jerusalenmanta nirqan: “Jerusalenqa allin k’apak perqasqa llaqta hinan”, nispa. Chhaynata tiyaspan Israel runakunaqa hukkuna-hukkunawan yanapanakuyta atirqanku pakaykusqataq karqankupas. Hinaspapas lado-ladopura wasikunaq kasqanmi salmistata yuyarichirqan Jehová “Diospa ayllunkunaqa” huk-nisqalla yupaychanankupaq huñunakusqankuta (leey Salmo 122:3, 4). Chay hinatan ñoqanchispas huk-nisqalla kashananchis kunanpas hamuq tiempopi sasachakuykunapipas.

12. ¿Imatan ruwananchis salvasqa kanapaq?

¹² Ezequiel 38 capitulopin willashan Diospa llaqtan contra Saqraq hatarinanmanta. Chayraykun chay tiempopiqa huk-nisqalla kananchis. Manapunin Diospa llaqtanmantaqa imaraykupas karunchakunanchischu nitaq kay pachaq yanapaynintachu maskhananchis, aswanpas iñiqmasinchiskunawan kuskallan kashananchis. Ichaqa manan chay t’aqapi kasqanchisraykullachu salvasqa kasunchis, Jehová Diosqa paypi confiaspa kasukuqkunatan salvanqa (Joel 2:32; Mat. 28:20). Ichaqa kaypi yuyaykusun, ¿salvanmanchu Dios iñiqmasinkunamanta t’aqakuspa puriq cristianokunata? (Miq. 2:12.)

13. ¿Imatan wayna-sipaskuna yachankuman kaykama estudiasqanchismanta?

¹³ Chhaynaqa manapunin wakin wayna-sipaskuna hinachu iñiqmasinchiskunamanta taq’akuspa purinayki. Aswanpas wayna-sipasña otaq kurakña kasunman chaypas Diospa llaqtanwan kuskallan kashananchis, astawanqa Diospa hatun p’unchaynin asuykamushasqanrayku. Chayraykun kunanmantapacha yachananchis huk-nisqalla iñiqmasinchiskunawan llank’ayta.

14, 15. a) ¿Imaraykun Jehová Dios preparawashanchis huk-nisqalla kawsananchispaq? b) ¿Imatan Biblia yuyarichiwanchis huk-nisqalla kawsananchispaq?

¹⁴ Jehová Diosmi yanapawashanchis ‘huk-nisqalla servinanchispaq’ (Sof. 3:8, 9). Paymi kunanmantapacha yachachiwashanchis ‘hanaq pachapi kaqkunatapas kay pachapi kaqkunatapas llapallanta Cristowan huñuykuqtin’ huk-nisqalla payta yupaychananchispaq (leey Efesios 1:9, 10). Chay yuyaykusqantaqa hunt’anqapunin. Chayrayku wayna-sipas, ¿manachu chay yanapasunki Diospa llaqtanwan kuskalla llank’anaykipaq?

¹⁵ Jehová Diosqa kunanmantapachan yachachiwashanchis mosoq pachapi huk-nisqalla kawsananchispaq. Chaymi Biblia yuyarichiwanchis ‘huk-nisqalla yanapanakunanchista’, ‘wawqe-panantin hinapuni munanakunanchista’, ‘kallpachanakunanchista’ ‘hukkuna hukkunawan sonqochanakunanchistapas’ (1 Cor. 12:25; Rom. 12:10; 1 Tes. 4:18; 5:11). Huchayoq  runa kasqanchisraykun ichaqa huk-nisqalla kawsay sasa, Jehová Diospas chaytaqa yachanmi. Chaymi niwanchis “pampachaykunakuq” kananchispaq (Efes. 4:32).

16, 17. a) ¿Imapaqmi huñunakuykuna yanapawanchis? b) ¿Imatan wayna-sipaskuna Jesusmanta yachankuman?

¹⁶ Chaymantapas huñunakuykunawanmi Jehová Diosqa yanapawanchis huk-nisqalla kananchispaq. Hebreos 10:24, 25 textopi nisqan hina, huñunakuykunaqa yanapawanchis hukkuna-hukkunawan kallpachanakunanchispaq allin ruwaykunatapas ruwananchispaq. Diospa hatun p’unchaynin asuykamusqanraykun huñunakuykunataqa manapuni saqenanchischu.

¹⁷ Jesuspas Diospa llaqtanwanmi huñunakuq. 12 watanpi kashaspan tayta-mamanwan kuska Jerusalén temploman rirqanku Diosta yupaychanankupaq. Chaypi kashaqtinkun Jesusqa mana kapurqanchu, ¿maypin kasharqan? ¿Wiñaymasinkunawan huñukuqchu rirqan? Manan. Tayta-mamanqa Jerusalén templopin tarirqan, chaypin kamachikuy simita yachachiqkunawan rimashasqa (Luc. 2:45-47).

18. ¿Imaynatan Diosmanta mañakusqanchis yanapawanchis huk-nisqalla kananchispaq?

¹⁸ Hinaspapas huk-nisqalla kanapaqqa iñiqmasinchiskunaraykun Jehová Diosmanta mañakunanchis, mañakuspataq imatapunichus necesitasqankupi yuyaykunanchis. Chhaynapin rikuchisun paykunapi interesakusqanchista. Chaytaqa manan kurak iñiqmasikunallachu ruwananku, qanpas wayna-sipas ruwanaykin. Chhaynapin iñiqmasiykikunawan allin amigontin kanki. Diospa hatun p’unchayninpi salvakunapaqqa iñiqmasinchiskunawan kuskallan kashananchis. Chaymi iñiqmasinchiskunata munakunanchis, huñunakuykunapi kallpachananchis, paykunapaqtaq mañapunanchis.

19-21. a) ¿Imata ruwaspan rikuchinchis ‘hukkuna hukkunawan’ hukllachasqa kasqanchista? Willay wakin iñiqmasinchiskunamanta. b) ¿Imatan yachachiwanchis sasachakuypi tarikuq iñiqmasinchiskunata yanapaq iñiqmasikuna?

¹⁹ Kay tiempopi Diospa llaqtanqa  ‘hukkuna hukkunawan hukllachasqan’ kawsashanku (Rom. 12:5). Chaymi rikukun ima mana allinpipas tarikuspa yanapanakusqanchispi. 2011 watapi diciembre killapin Filipinas nacionpi sinchi wayra lamar-qochamanta unuta apaykurqan Mindanao islaman. Huk tutallapin 40.000 más wasikuna unuwan hunt’a tarikurqanku, wakin wasikunaqa iñiqmasinchiskunaqmi karqan. Sucursalmi nirqan: “Llakipi tarikuqkunata yanapaypi encargakuq iñiqmasikuna manaraq yanapashaqtinkun, huk llaqtakunamanta iñiqmasikuna yanapayta apachirqanku”, nispa.

²⁰ Japón nacionpi pacha chhaphchiy kaqtinmi lamar-qocha phoqchimurqan chaywanmi iñiqmasinchiskuna anchata ñak’arirqanku. Askhan mana imayoq tarikapurqanku. Yoshiko iñiqmasin mana wasiyoq qhepakapurqan, payqa huñunakuna wasimanta 40 kilómetro karupin tiyarqan. Paymi nin: “Watukuq umallin huk iñiqmasipiwan maskhamuwarqanku pacha chhaphchiy sucedesqanmanta paqaristillan, chay ruwasqankun anchata kusichiwarqanku”, nispa. Ancha kusisqan nillantaq: “Maytan agradecekuyku chhayna sasachakuypi tarikushaqtiyku iñiyniykupi allillan kanaykupaq iñiq t’aqaq yanapawasqankumanta. Hinaspapas p’achakunata, zapatokunata iman qowarqanku”, nispa. Llakipi tarikuqkunata yanapaypi encargakuqkunamanta hukninmi nin: “Lliw Japón nacionmanta iñiqmasikunan hamurqanku chay sasachakuypi tarikuq iñiqmasikunata yanapaq. Wakinqa Estados Unidos nacionmantaraqmi hamurqanku. Chhayna karumantaraq hamusqankuta tapuqtiykun nirqanku: ‘Japón nacionmanta iñiqmasinchiskunawanpas huk-nisqallan kanchis, chaymi paykunamanta llakikuspa yanapaq hamurqayku’”, nispa. Chaykunata yachaspa wayna-sipas, ¿manachu kusikunki chhayna llaqtapi tarikusqaykimanta? Maytachá Jehová Diosqa kusikun huk-nisqalla kasqanchista qhawarispa.

²¹ Sichus kunanmantapacha hukkuna-hukkunawan yanapanakusun chayqa, allin preparasqan kashasun hamuq tiempopi sasachakuykunapaq. Nacionninchisña hark’awasunman huk nacionmanta iñiqmasinchiskunawan huk-nisqalla kananchista chaypas, llaqtanchispi tiyaq iñiqmasinchiskunawanmi huk-nisqalla kananchis. Japón nacionmanta Fumiko iñiqmasinchismi sinchi wayra kaqtin sasachakuypi tarikurqan, paymi nin: “Kay millay pachaq tukukuyninqa qayllaykamushanñan, chay qhepamanqa manañan ima ñak’ariypas kanqañachu chaykaman ichaqa iñiqmasinchiskunata yanapashanalla”, nispa.

22. ¿Imaynatan hamuq tiempopi yanapawasun huk-nisqalla kasqanchis?

²² Kunanmantapachan preparakushananchis Diospa hatun p’unchayninpaq, chaytan ruwasun huk-nisqalla iñiqmasinchiskunawan kawsaspa. Saqraq kamachisqan kay millay pachata Jehová Dios tukuchispaqa, ñawpa tiempopi hinan llaqtallanta salvanqa (Is. 52:9, 10). Chaymi wayna-sipasña otaq kurakña kaspapas, Diospa llaqtanwan huk-nisqalla kashananchis chay hinallapin Diosqa pakaykuwasun. Hinaspapas Diosmanta yachasqanchista valoraymi yanapawallasuntaq salvakunanchispaq. Qatimuq estudiopin chaymanta yachasun.