1. ¿Imaraykun kay tiempo cristianokunapaq sasa predicay karqan?

KAY tiempopiqa 130 más watakunañan Jehová Diospa testigonkunaqa predicashanku. * Ichaqa imaymana sasachakuykuna kasqanraykun sasa karqan predicanankupaq. Ñawpa cristianokuna hinan paykunapas pisilla karqanku, yachachisqankutapas manan lliw runachu uyariyta munarqanku. Hinaspapas mana educacionniyoq hinatan runakunaqa qhawarirqanku, qatiykachasqataq karqanku hanaq pachamanta Saqrata Jesús qarqomusqanmantapacha (Apo. 12:12). Chaymantapachan cristianokunaqa ‘sasa tiempokunapi’ predicashanku (2 Tim. 3:1).

2. ¿Imaynatan Jehová Dios yanapawanchis predicashanallanchispaq?

² Jehová Diosqa pachantinpi predicananchistan munan manataqmi imapas hark’ayta atinqachu. Chayraykun yanapawanchis predicananchispaq. ¿Imaynata? Pantasqa  religionkunamanta kacharichiwaspanchis, imaynan ñawpa Israel runakunata Babilonia llaqtamanta kacharichirqan hinata (Apo. 18:1-4). Hinaspapas allinninchista munaspan imaymanata yachachiwarqanchis. Chayraykun hukkunawan thakpi kawsanchis sumaqtataq predicanchispas (leey Isaías 48:16-18). Rikusqanchis hina, Jehová Diospa yanapaynillanwanmi predicashanchis. Kay pachapi imapas sucedesqankunaña yanapawarqanchis predicananchispaq chaypas, ¿chayraykuchu nisunman “Diosmi kay pachapi imakunapas sucedesqanta controlashan predicananchispaq” nispa? Manan. Kunankamapas Saqraq kamachisqan pachapin kawsashanchis, chaymi qatiykachasqa kanchis otaq ima sasachakuykunapipas tarikunchis. Jehová Diosmi ichaqa yanapawanchis chay sasachakuykunata atipaspa predicashanallanchispaq (Is. 41:13; 1 Juan 5:19).

3. ¿Imaynatan Daniel 12:4 texto hunt’akurqan?

³ Diosmi profeta Danielta nirqan: “Qantaq Daniel, tukukuy tiempokama kay simikunata waqaychay hinaspa librota sellaykuy. Askhan t’aqwinqaku yachayta munaspa, cheqaq yachaytaq sut’inchakunqa”, nispa (Daniel 12:4, NM). ¿Imaynatan chay textopi Diospa nisqan hunt’akurqan? Manaraq tukukuy p’unchaykuna qallarishaqtinmi Jehová Dios yanaparqan pay serviqkunata Bibliapi wakin yachachikuykunata entiendenankupaq, chay hinapi pantasqa yachachikuykunamanta t’aqakunankupaq. Kunantaq yaqa 8 millón hinaña cheqaq yachachikuyta yachanku, pachantinpitaq hukkunaman yachachishanku. ¿Imakunan yanapan pachantinpi yachachinankupaq? Wakinmanta yachasun.

4. ¿Hayk’a simikunapin Biblia kasharqan 1900 watakunapaq?

⁴ Askha watakunan religionpi umallikuna runakunata sinchitapuni hark’arqanku Biblia leenankuta, mana kasukuqkunatataq castigarqanku, Biblia t’ikraqkunatapas wañuchirqankun. 1800 watakunamantan ichaqa mana chhaynatachu hark’akunku, chaymi askha runakuna Bibliata t’ikrayta qallarirqanku llapanta otaq wakillantapas, 400 simikunapi hinataq horqomurqanku. 1900 watakunapaqqa askha runakunañan Bibliayoq karqanku. Chaywanpas manan llapankuchu entiendeyta atirqanku.

5. ¿Imatan Jehová Diospa testigonkuna ruwarqanku askha runakuna Bibliata entiendenankupaq?

⁵ Jehová Diosta serviqkunaqa hukkunamanmi yachachinanku karqan Bibliaq yachachisqanta. Chaymi chay tiempopi kaq Bibliakunata rakirqanku chaywantaq yachachirqanku. Ichaqa runakuna Bibliata aswan allinta entiendenankupaqmi 1950 watapaq Traducción del Nuevo Mundo nisqa sutiyoq Bibliata t’ikramurqanku. Chay Bibliamantan 120 más simikunaman t’ikrallarqankutaq llapanta otaq wakillantapas. 2013 watapitaq inglés simipi ruwamurqanku aswan fácil entiendenapaq hinallata. Chaymi huk simikunaman t’ikrakunanpaqpas yanapanqa, hukkunaman yachachinapaqpas aswan allin kanqa.

6, 7. a) ¿Ima guerrakunan karqan 100 watakuna ukhupi? b) ¿Imaynatan predicacionninchispi yanapawarqanchis askha llaqtakunapi thak kawsay kasqan?

⁶ Askha runakunan wañurqanku guerrakunaq  kasqanwan. 100 watakuna ukhullapin 2 hatun guerrakuna karqan huk guerrakunapas. Chhaynaqa, ¿imaynapitaq thak kawsay tiempori karqan? ¿Imaynapin chay tiempo yanapawarqanchis predicananchispaq? Segunda Guerra Mundial nisqa tiempokunapin Diospa llaqtanta umallisharqan Nathan Knorr iñiqmasi. 1942 watapin hatun asambleapi sumaq discursota qorqan, chaymi karqan: “Thak kay... ¿wiñaypaqchu kanqa?” nisqa discurso. Chay discursopin Apocalipsis 17 capitulopi profeciaq nisqanta willarqan, nirqanmi Segunda Guerra Mundial nisqa qhepamanqa thak kawsay tiempo kananta, chay guerraqa mana Armagedonpichu tukunanta (Apo. 17:3, 11).

⁷ Chay hinapunitaqmi karqan, ichaqa manan chayraykuchu pachantinpi thak kawsay karqan. Segunda Guerra Mundial qhepamanqa askha runakunan guerrakunapi wañurqanku ichaqa askha llaqtakunapin thak kawsay kallarqantaq. Chaymi Jehová Diospa testigonkunaqa facil-llata predicayta atirqanku. Chayraykun Segunda Guerra Mundial qhepaman Diospa llaqtanqa astawan yapakurqan, ñawpaqpiqa 110.000 Testigokunallan karqanku, kunantaq 8 millón hinaña (leey Isaías 60:22). Chhaynaqa thak kawsay tiempokunan yanapawarqanchis askha runaman predicananchispaq.

8, 9. a) ¿Imaraykun kay tiempopi facil-llata viajanchis? b) ¿Imatan ruwayta atinchis fácil viajaylla kasqanrayku?

⁸ Jehová Diospa testigonkuna predicayta qallarishaqtinkuqa, manan facilchu viajayqa karqan. 1900 watakunapin Estados Unidos llaqtapi pisilla carreterakuna karqan, 8.000 carrokunallataqmi karqanpas. Kunanqa pachantinpin kan 1.500 millón carrokuna allin carreterakunapas, chayraykun kunanqa karu llaqtakunamanpas predicananchispaq facil-llata viajasunman. Ichaqa manapaschá llapanchischu fácil viajana llaqtakunapi tiyanchis, chaywanpas tukuy atisqanchistan ruwananchis karupiña runakuna tiyaqtinkupas predicananchispaq (Mat. 28:19, 20).

⁹ Hinaspapas camionkunapi, barcokunapi, trenpi iman Bibliakuna qelqanchiskuna karu llaqtapi tiyaq iñiqmasikunaman chayan. Avionkunaq kasqanraykutaq askha iñiqmasikuna viajanku discursokunata asambleakunapi qonankupaq otaq iñiq t’aqakunata kallpachanankupaq. Wakinmi kanku watukuq umallikuna, sucursalmanta encargakuqkuna misionerokuna ima. Hinamanpas umalli t’aqamanta iñiqmasikuna, paykunaq rantinpi riq iñiqmasikunapas avionpin huk llaqtakunata viajanku yachachinankupaq kallpachanankupaqwan. Chaykunan Diospa llaqtanta yanapan huk nisqalla kanankupaq (Sal. 133:1-3).

10. ¿Hayk’a runakunan inglés simita yachanku, imapaq?

¹⁰ Ñawpa cristianokunaq tiemponpiqa yaqa llapa runakunan Roma llaqtaq kamachisqan llaqtakunapi griego simita rimaqku. Kunanpas pachantinpin inglés simita rimanku. Huk libron nin 4 runamanta huk runa inglés simi rimasqanta otaq entiendesqanta. Askha runakunan chay simita yachanku negociota ruwanankupaq, politicapi kanankupaq huk ruwaykunapaqpas.

11. ¿Imaynatan testigokunata yanaparqan inglés simi yachasqanku?

¹¹ Jehová Diospa testigonkunataqa inglés simita yachasqankun predicanankupaq yanaparqan. Chayllaraq revistanchiskuna ruwakushaqtinqa inglés simipin karqan, chay hinapin pachantinpi chay simita yachaq runakunaqa leeyta atirqanku. Hinaspapas umalli t’aqapas paykunawan llank’aqkunapas inglés simitan rimanku. Pachantinpi nacionkunamanta Patterson (Nueva York) llaqtapi Watchtower hatun escuelaman riq iñiqmasikunapas inglés simitan yachanku.

12. a) ¿Hayk’a simikunamanmi qelqanchiskuna t’ikrakushan? b) ¿Imaynatan yanapawanchis computadorakuna?

¹² Inglés simiqa anchatan yanapawanchis, chaywanpas pachantinpi runakunamanmi allin willakuykunata willananchis. Chayraykun 700 más simikunaman qelqanchiskunata t’ikrakushan. ¿Imaynatan chayta ruwakun? Computadorakuna MEPS nisqa programakunan yanapawanchis imaymana simikunapi qelqanchiskuna ruwakunanpaq. Chay hinapin pachantinpi testigokuna Bibliaq yachachisqanta igual-llata entiendenku (leey Sofonías 3:9).

13, 14. ¿Imaynatan leykunapas tribunalkunapas yanapawarqanchis?

¹³ Roma llaqtapi leykunaqa imaymanapin ñawpa cristianokunata yanaparqan predicanankupaq. Kunanpas askha llaqtakunapi leykunan yanapawanchis predicananchispaq. Estados Unidos nacionpi leykunaman hinaqa, chaypi tiyaq runakunaqa mayqen religiontapas akllakunkumanmi, huñunakuykunatapas ruwankumanmi, predicaytapas  atinkumanmi. Chaymi chay nacionpi tiyaq iñiqmasikunaqa mana manchakuspa huñunakunku, predicankupas. Hinaspapas chaypin tarikun umalli t’aqaq oficinankuna, chaymantan predicacionta aparichinku pachantinpi mast’arikunanpaq. Ichaqa manan tukuy tiempochu leykunaqa hunt’akurqan. Chayraykun mayninqa tribunalkunaman rinanchis karqan predicayninchista ama hark’akunankupaq (Filip. 1:7). Chay tribunalkuna mana defendewaqtinchistaq aswan hatun tribunalkunaman rirqanchis, chay tribunalkunataq askha kutipi defendewarqanchis.

¹⁴ Huk nacionkunapipas askha kutipin tribunalkunaman rirqanchis Jehová Dios adorasqanchista, predicasqanchistapas hark’akuqtinku. Mana defendewaqtinchistaq aswan autoridadniyoq tribunalkunaman rirqanchis. Junio 2014 watapaqqa Tribunal Europeo de Derechos Humanos nisqan 57 kutipiña defendewarqanchis. Chay tribunalpa decidisqantaqa Europa ladopi lliw nacionkunan kasukunku. ‘Lliw llaqtakunapiña’ cheqnikuwanchis chaypas, askha nacionkunapi leykunan yanapawanchis Jehová Diosta servinanchispaq (Mat. 24:9).

15. a) ¿Imaynapin aswan allin kapurqan librokunata ruwaq maquinakuna? b) ¿Imaynatan chay maquinakuna yanapawarqanchis?

¹⁵ Librokunata ruwanapaq maquinata rikhurichimusqankumantaqa 500 más watakunañan pasarqon. Ichaqa 1800 watakunamantapachan aswan allin maquinakunata ruwamurqanku, chaywanmi librokunapas revistakunapas aswan munay, ratulla, pisi qolqellawantaq ruwakurqan. Chay maquinakunan predicananchispaq allintapuni yanapawarqanchis. 1879 watapi primer Qhawaq  revistanchis ruwakuqtinqa inglés simillapin kasharqan, mana dibujokunayoq, mana fotokunayoq, 6.000 revistakunallataq ruwakurqanpas. Kunantaq Qhawaq revistanchisqa 200 más simikunapiña ruwakushan, color-color dibujokunayoq fotokunayoq, sapa killataq ruwakun 50 millón masraq.

16. ¿Runakunaq imakuna rikhurichimusqankun yanapawarqanchis predicananchispaq? (21 paginapi fotota qhaway.)

¹⁶ Runakunaqa 200 watakunallapin imaymanakunata rikhurichimushanku, chaykunan kusata yanapawanchis pachantinpi predicananchispaq. Trenkuna, carrokuna, avionkuna kasqanmantapas ruwallarqankutaqmi bicicletata, qelqanapaq maquinata, ñawsakunapaq qelqakunata ruwaq maquinata, telegrafota, telefonota, foto horqonapaq maquinata, videokunata ruwanapaq maquinata, computadorata internet-tapas. Chaykunataqa manan Jehová Diospa testigonkunachu ruwarqanku, ichaqa chaykunawanmi Bibliata, tukuy qelqanchiskunatapas imaymana simikunapi ruwanchis chay hinapi pachantinpi predicanapaq. Chhaynapin hunt’akurqan Jehová Diospa llaqtanman nisqan, paymi nirqan: “Hatun suyukunaq kaqninkunatan usachinkichis”, nispa (leey Isaías 61:6).

17. a) ¿Pin pachantinpi predicacionta aparichishan? b) ¿Imaraykun Jehová Dios munan paywan llank’ananchista?

¹⁷ Jehová Diosmi pachantinpi predicaciontaqa aparichishan. Mana ñoqanchiswanpas chay ruwaytaqa aparichinmanmi, ichaqa munakuwasqanchisraykun paywan llank’ananchista munan, chaymi chay llank’ayta qowarqanchis. Hinaspapas chhaynapin rikuchisun pay munakusqanchista, runamasinchista munakusqanchistapas (Mar. 12:28-31; 1 Cor. 3:9). Arí, llapallanchismi Jehová Diosman graciasta qonchis pachantinpi predicananchispaq yanapawasqanchismanta. Chaymi tukuy tiempo kallpachakunanchis runakunaman Jehová Diosmanta gobiernonmantapas willananchispaq.