1, 2. a) ¿Imatan ruwananchis wiñay kawsayman chayanapaq? b) ¿Iman yanapawasun Diospaq hunt’aq sonqollapuni kananchispaq?

CRISTIANOKUNAQA viajepi hinan kashanchis, wiñay kawsaymantaqmi chayasunchis. ¿Imatan ruwananchis wiñay kawsayman chayanapaq? Jehová Diospaqmi hunt’aq sonqo kananchis wañupunanchiskama otaq kay pachaq tukukunankama. Jesusmi nirqan: “Pipas p’uchukaykama qaqata sayaqmi qespichisqa kanqa”, nispa (Mat. 24:13). Ichaqa kay pachaq ruwayninkunan waqllichiwasunman, chaymi makilla kashananchis (1 Juan 2:15-17). Chhaynaqa, ¿iman yanapawasunman Diospaq hunt’aq sonqollapuni kananchispaq?

² Jesuspa ruwasqanta hina ruwaymi yanapawasun. Sichus Bibliata estudiasun chayqa astawanmi Jesusmanta yachasun, munakusun iñisunpas (leey 1 Pedro 1:8, 9). Chaymi apóstol Pedroqa nirqan makilla Jesuspa yupinta qatikunanchispaq (1 Ped. 2:21). Chay hinata ruwaspan  wiñay kawsayman chayasun. * Ñawpaq kaq estudiopin yacharqanchis Jesús hina huch’uyyaykukuq khuyapayakuq kayta, kay estudiopitaq yachasun Jesuspa mana manchakuq kasqanmanta allin yuyaywan ruwasqanmantapas.

3. a) ¿Imataq mana manchakuq kayri? b) ¿Iman yanapawasun mana manchakuq kanapaq?

³ ¿Imataq mana manchakuq kayri? Mana manchakuq kayqa kallpata hap’ispa ima sasachakuytapas aguantaymi, hinaspapas imapiña tarikuspapas chanin kaqta defendeymi. Ima sasachakuypiña tarikuspapas Diospaq hunt’aq sonqo kaymi. Diosta kusichiyta munaspan runakuna imataña niwaqtinchispas hunt’aq sonqollapuni kanchis (1 Sam. 11:7; Prov. 29:25). Diospa promesankunapi confiaspaqa hamuq tiempopin yuyaykusun manataqmi sasachakuyninchiskunapichu (Sal. 27:14). Hukkunata munakuspataq yanapanchis wañuy patapiña tarikunanchis kaqtinpas (Juan 15:13). ¿Iman yanapawasun mana manchakuspa chaykunata ruwanapaq? Jehová Diospi confiasqanchismi Jesuspa yupinta qatikusqanchispiwan (Sal. 28:7).

4. ¿Imaynapin Jesús mana manchakuq karqan 12 watanpi kashaspa? (9 paginapi dibujota qhaway.)

⁴ Huk kutinmi 12 watanpi kashaqtin “Jesustaqa Dios yupaychana wasipi tarirqanku kamachikuy simita yachachiqkuna chawpipi tiyashaqta” (leey Lucas 2:41-47). Paykunaqa allintan yacharqanku kamachikuy simimanta judiokunaq costumbrenkunamantapas. Chay costumbrekunaraykun kamachikuy simita mana hunt’ayta atirqankuchu. Chaywanpas Jesusqa manan paykunata manchakurqanchu. Chaymi hatun runa hinaraq umallikunata tapuykunawan yuyaymanachirqan. Yaqapaschá yachachiqkunapas ch’aqwata hatarichinankurayku Jesusta tapurqanku, ichaqa manan atirqankuchu. ¿Imaynapin chayta yachanchis? Biblian nin: “Llapan payta uyariqkunataq muspharqanku yachayninmanta, kutichisqankunamantawan”, nispa. Rikusqanchis hina Jesusqa mana manchakuspan Diospa siminta defenderqan.

5. ¿Imaynatan Jesús mana manchakuspa predicarqan?

⁵ Jesusqa mana manchakuspan predicarqan. Sapa kutillanmi religionpi umallikunata sut’ita nirqan llulla yachachikuykunawan runakuna engañasqankuta (Mat. 23:13-36). Hinaspapas Jesusqa manan urmarqanchu kay pachaq ruwayninkunapi (Juan 16:33). Tukuy tiempon predicashallarqan hukkunaña hark’ashaqtinkupas (Juan 5:15-18; 7:14). Chaymantapas mana manchakuspan templopi vendeqkunata iskay kutipi qarqorqan (Mat. 21:12, 13; Juan 2:14-17).

6. ¿Imaynapin Jesús mana manchakuq karqan wañupunanpaq pisi tiempollaña kashaqtin?

⁶ Pisi tiempollaña wañupunanpaq kashaqtinpas Jesusqa manan manchakurqanchu. Payqa yacharqanmi qatikuqnin Judas traicionaqtin imachus sucedenanta, chaywanpas Judastan  nirqan: “Imachus ruwanaykitaqa usqhaylla ruway”, nispa (Juan 13:21-27). Chay qhepaman soldadokuna hap’ispa apanankupaq hamuqtinkupas Jesusqa manan pakakurqanchu, aswanpas sut’itan nirqan pichus kasqanta. Wañuy patapiña tarikushaspapas qatikuqninkunatan pakaykurqan (Juan 18:1-8). Judío umallikuna pichus kasqanta tapuqtinkupas mana manchakuspan nirqan Diospa churin Cristo kasqanta, chayraykuña wañuchinanku kaqtinpas (Mar. 14:60-65). Jesusqa wañupunankaman hunt’aq sonqollapuni karqan, chaymi wañupunanpaq nirqan: “Lliwmi tukusqaña”, nispa (Juan 19:28-30).

7. a) ¿Ima ninkin wayna-sipas Jehová Diospa testigon kasqaykimanta? b) ¿Imaynatan rikuchiwaq mana manchakuq kasqaykita?

⁷ ¿Imaynapin wayna-sipaskuna escuelapi mana manchakuq kankuman? Askha wayna-sipaskunan profesorninkuman compañeronkunamanpas willanku Jehová Diospa testigon kasqankuta. Qanpas willay testigo kasqaykita compañeroykikunaña burlakunanku kaqtinpas. Chay hinapin Jesús hina mana manchakuq kasqaykita rikuchinki, Jehová Diospa testigon kasqaykimanta kusisqa kasqaykitapas (leey Salmo 86:12). Yaqapaschá profesorniykiqa monomanta runaq paqarimusqanpi creenaykita munanqa, ichaqa Bibliapin yacharqanki runaqa Diospa kamasqan kasqanta. Chaykunamanta ama manchakuspa willanaykipaqmi yanapachikuwaq El origen de la vida nisqa folletowan (1 Ped. 3:15). Chhaynapin kusisqa kanki Diospa siminta defendesqaykimanta.

8. ¿Imaraykun mana manchakuspa predicashanallanchis?

⁸ ¿Imaraykun mana manchakuspa predicananchis? (Hech. 14:3.) Bibliamanta willasqanchisraykun, Bibliaqa cheqaq-kaqmi (Juan 17:17). Hinaspapas ‘Diospa llank’aysiqmasin’ kasqanchisraykun predicananchis, paymi santo espiritunwan yanapawasun (1 Cor. 3:9; Hech. 4:31). Chaymantapas Jehová Diosta runamasinchistapas munakusqanchisraykun tukuy atisqanchista predicananchis (Mat. 22:37-39). Chhaynaqa ama manchakuspa tukuy tiempo predicashallasun hark’awaqtinchispas otaq runakunaña mana uyarikuqtinkupas (1 Tes. 2:1, 2). Pantasqa religionkunawan amaña engañachikunankupaqmi cheqaq kaqta runakunaman yachachimunanchis (2 Cor. 4:4).

9. ¿Imaynatan sasachakuypi tarikushaspa mana manchakuq kasunman?

⁹ ¿Imaynatan sasachakuypi tarikushaspa mana manchakuq kasunman? Jehová Diospi confiaspan, paymi kallpata qowasun aguantananchispaq. Familianchismanta pipas wañupuqtinqa waqanchismi, ichaqa Diospa kawsarichimpunanpin confiananchis. Chay ratopin “tukuy imapi sonqochakuq” Jehová Diosqa kallpata qowanchis (2 Cor. 1:3, 4; 1 Tes. 4:13). Onqosqa tarikuspaqa sinchitan ñak’arinchis, chaywanpas manan Diospa contranpi kaq hampikunataqa chaskikunanchischu (Hech. 15:28, 29). Sinchi llakiq ñit’isqan kaspaqa mana valeqpaqmi  qhawarikusunman, chaywanpas manan pisipananchischu. Jehová Diosqa makillan kashan ñak’ariqkunata yanapaykunanpaq * (1 Juan 3:19, 20; Sal. 34:18).

10. a) ¿Imataq allin yuyaywan ruwayri? b) ¿Imaynatan allin yuyaywan imatapas ruwasunman?

¹⁰ ¿Imataq allin yuyaywan ruwayri? Allin kaqta mana allin kaqmanta reparaspa allin kaqta ruwaymi (Prov. 15:21; Heb. 5:14). Allin yuyayniyoq kasqanchisqa rikukunqa rimasqanchispi ruwayninchiskunapi iman. Diosqa munan allinta yuyaykuspa rimananchistan, chhaynapin hukkunata mana k’irisunchu aswanpas kallpachasun (Prov. 11:12, 13). Hinaspapas manan usqhayllachu phiñakusun (Prov. 14:29). Allin yuyaywan imatapas ruwaqtinchisqa Diospa amigonmi kasun. Ichaqa, ¿imaynatan allin yuyaywan imatapas ruwasunman? Bibliata estudiaspa chayman hina kawsaspa (Prov. 2:1-5, 10, 11). Hinaspapas Jesusmantan yachananchis, payqa allin yuyaywanmi imatapas ruwarqan.

11. ¿Imaynatan Jesús allin yuyaywan rimaq?

¹¹ Jesusqa allin yuyayniyoq kasqantan rikuchirqan hukkunata sumaqta rimapayaspa. Chaymi yachachisqanta uyariqkunaqa admirakurqanku (Mat. 7:28; Luc. 4:22). Hinaspapas sapa kutillanmi Bibliamanta rimaq, imamantapas rimaspaqa yacharqanmi ima textokuna utilizayta (Mat. 4:4, 7, 10; 12:1-5; Luc. 4:16-21). Chaykunata entiendechispataq runakunaq sonqonman chayaq. Huk kutinmi kawsarimpusqan qhepallata 2 qatikuqninkunawan purispa paypi hunt’akuq profeciakunata entiendechirqan, chaykunan paykunata anchatapuni kallpacharqan. Chaymi paykunaqa nirqanku: “¿Manachu ñanpi rimapayawaspanchis Diospa Simin Qelqaq nisqanta willashawaqtinchisqa sonqonchis kawsarirqan?”, nispa (Luc. 24:27, 32).

12, 13. a) ¿Imaynapin yachanchis Jesús llamp’u sonqo kasqanta? b) ¿Imaynapin yachanchis Jesusqa hukkunata entiendeq kasqanta?

¹² Hinaspapas Jesusqa allin yuyayniyoq kasqantan rikuchirqan hukkunata sumaqta qhawarispa. Payqa manan usqhayllachu phiñakuq aswanpas llamp’u sonqollan karqan (Prov. 16:32; Mat. 11:29). Qatikuqninkuna pantaqtinkupas pacienciakuqmi (Mar. 14:34-38; Luc. 22:24-27). Maqashaqtinkupas manan kutipakurqanchu (1 Ped. 2:23).

¹³ Jesusqa hukkunata sumaqta qhawarisqanraykun entiendeq imaynapi tarikusqankuta. Huk warmin unayña  yawar apay onqoywan kasharqan (leey Marcos 5:25-34). Chaymi hunt’a runa ukhupi Jesús kashaqtinpas p’achanta llamiykuq rirqan, chaymi qhaliyapurqan. Kamachikuy simiq nisqanman hinaqa, chhayna onqoyniyoq kaqkunaqa manan pitapas llamiykunankuchu karqan (Lev. 15:25-27). Chaywanpas Jesusqa manan chay warmita huchacharqanchu. ¿Imanaqtin? Payqa yacharqanmi Diospa kamachikuy siminmanta aswan chaniyoq kaqkunaqa khuyapayakuq, hunt’aq-kaypiwan kasqanta (Mat. 23:23). Chaymi khuyapayaykuspa munakuywan chay warmita nirqan: “Ususíy, Diospi iñiyniykin qhaliyachisunki, thak-kaypi ripuy, onqoyniykimanta qhaliyachisqañan kanki”, nispa.

14. a) ¿Ima ruwaytan Jesús aswan allinpaq qhawarirqan? b) ¿Iman Jesusta yanaparqan astawan predicananpaq?

¹⁴ Chaymantapas Jesusqa allin yuyayniyoq kasqantan rikuchirqan imayna kawsasqanwan. Paypaqqa aswan allin ruwayqa karqan predicaymi (Luc. 4:43). ¿Iman Jesusta yanaparqan astawan predicananpaq? Imachus kaqnillanwan kawsasqanmi, chay hinapin tiempontapas kallpantapas huk ruwaykunapi mana usuchirqanchu (Luc. 9:58). Hinaspapas qatikuqninkunatan yachachirqan wañupusqan qhepaman predicashanallankupaq (Luc. 10:1-12; Juan 14:12). Prometerqantaqmi kay pachaq tukukunankama yanapashanallanpaq (Mat. 28:19, 20).

15. ¿Imaynatan Jesús hinan allin yuyaywan rimasunman?

¹⁵ Ñoqanchispas Jesús hinan allin yuyaywan rimananchis. ¿Imaynatan chayta ruwasunman? Kallpachaq simikunata rimaspan. Chay hina simikunawanmi iñiqmasinchiskunawan parlarina (Efes. 4:29). Predicaspataq rimananchis ‘kachiwan kachichasqata’ hina respetowan sumaq simiwan (Col. 4:6). Ichaqa allintan yachananchis imachus necesitasqankuta imamantachus rimay munasqankuta, chay hinapin  allinta yuyaykuspa rimasun. Chayta ruwaspan runakunaq sonqonman chayasun. Hinaspapas Bibliawanpunin yachachinanchis atiyniyoq kasqanrayku manataqmi yuyaykusqanchisman hinachu (Heb. 4:12).

16, 17. a) ¿Iman yanapawasun ama usqhaylla phiñakuq kanapaq? b) ¿Imaynapin rikuchisun hukkunata entiendeq kasqanchista? c) ¿Iman yanapawasun tukuy atisqanchista predicananchispaq?

¹⁶ Hinaspapas allin yuyayniyoq kasqanchistan rikuchisun hukkunata sumaqta qhawarispa. ¿Imaynatan chayta ruwasunman? Mana usqhaylla phiñakuq kaspan (Sant. 1:19). Chaypaqmi ichaqa pipas mana allinta ruwawaqtinchis reparananchis imarayku chay hina ruwawasqanchista. Chay hinapin perdonayta atisun (Prov. 19:11). Hinaspapas iñiqmasinchiskunaqa manan allintapunichu imatapas ruwanqaku pantaq runa kasqankurayku otaq ima sasachakuykunapipas tarikusqankurayku, chaymi entiendeq kananchis. Hinamanpas hukkunaq nisqankutan uyarinanchis, manan yuyaykusqanchisman hinapuni ruwakunantachu munananchis (Filip. 4:5).

¹⁷ Chaymantapas allin yuyayniyoq kasqanchistan rikuchisun imayna kawsasqanchiswan. Ñoqanchispaqqa predicaymi aswan allin ruwayqa. ¿Iman yanapawasun tukuy atisqanchista predicananchispaq? Diospaq llank’ayninchista ñawpaqta ruwaymi, imachus kaqnillanchiswan kawsay iman. Chay hinapin tukuy atisqanchista predicasun kay pachaq tukukunankama (Mat. 6:33; 24:14).

18. ¿Imatan ruwananchis wiñay kawsayta tarinapaq?

¹⁸ Kay estudiokunapin yacharqanchis Jesusqa huch’uyyaykukuq, khuyapayakuq, mana manchakuq allin yuyayniyoq kasqanmanta. Ichaqa astawanmi Jesusmantaqa yachananchis, chaykunan anchata yanapawasun pay hina kananchispaq. Chhaynaqa Jesuspa ruwasqanta hina ruwashallasun, chay hinapin Jehová Diosman astawan achhuykusun wiñay kawsaytataq tarisun.