1, 2. ¿Imatan reparashanku watukuq umallikuna?

UMALLIKUNAWAN huñunakuspan watukuq umalliqa qhawarirqan iñiq t’aqapi anchatapuni llank’asqankuta, wakinqa kurakña kaspankupas llank’asharqankun, chaymi llapankuta anchata munakun. Ichaqa ñawpaq kaq visitanpin nisqa cristiano qharikunata yachachinankuta, iñiq t’aqapi ruwaykunata aparinankupaq. Chayta yachananpaqmi tapurqan: “Wawqeykuna, ¿imatan ruwarqankichis cristiano qharikunata yachachinaykichispaq?”, nispa. Huknin umallin nirqan: “Manachus hina tukuy atisqaykutachu ruwarqayku”, nispa. Wakin umallikunapas chay hinatan nillankutaq.

² Umalli kanki chayqa, yaqapaschá paykuna hina nillawaqtaq. Askha watukuq umallikunan reparashanku iñiq t’aqakunapi cristiano qharikunata yachachinankupaq umallikuna tiempota mana hap’isqankuta. ¿Imarayku?

3. a) ¿Bibliapi ima textokunan rikuchin cristiano qharikunata yachachinapuni kasqanta? b) ¿Imaraykun llapanchispaq kay estudiopas qatimuq estudiopas? (Willakuyta qhaway.) c) ¿Imaraykun wakin umallikuna mana tiempota hap’inkuchu hukkunata yachachinankupaq?

 ³ Umallikunaqa yachankichismi iñiq t’aqapi ruwaykunata aparinapaq cristiano qharikunata yachachinaykichis kasqanta. * Bibliapunin chayta ruwanaykichispaq kamachisunkichis (leey 2 Timoteo 2:2). Hinaspapas yachankichismi iñiq t’aqapi ruwaykunata aparinankupaq cristiano qharikuna faltasqanta, mosoq iñiq t’aqakuna kaqtin yanapakuq qharikuna necesitakusqantapas (leey Isaías 60:22). Chaywanpas yaqapaschá mana tiempota hap’inkichu chay ruwayta hunt’anaykipaq. ¿Imarayku? Familiaykita uywasqaykirayku, llank’anayki kasqanrayku, iñiq t’aqapi askha ruwanakunayoq kasqaykirayku otaq huk urgente ruwanakunayoq kasqaykiraykupiwan. Chaywanpas tiempotaqa t’aqanaykipunin hukkunata yachachinaykipaq.

4. ¿Imaynatan wakin umallikuna piensankuman?

⁴ Yaqapaschá wakin umallikunaqa piensanku iñiq t’aqapi wakin ruwaykunaraq aswan importante kasqanta otaq aswan urgente kasqanta. Otaq piensanku: “¿Imataq iñiq t’aqatari pasarunman cristiano qharikunata mana yachachiqtiyri?”, nispa. ¿Manachu imapas iñiq t’aqawan pasanman? Sichus iñiq t’aqapi ruwaykunata aparinankupaq cristiano qharikunata mana yachachinkichu chayqa, iñiq t’aqan mana allinpichu qhepaman tarikunqa. Chaymi imaymana ruwanayoqña iñiq t’aqapi kanki chaypas, hukkunataqa yachachinaykipuni.

5, 6. a) ¿Iman pasanqa carroq aceitenta mana cambiakuqtin? b) ¿Iman pasanqa umallikuna hukkunata mana yachachiqtinku?

⁵ Huk carropi piensay. ¿Iman aswan importante carroq purinanpaq? ¿Gasolinachu icha aceitechu? Yaqapaschá ninki “gasolina, mana chaywanqa manan carroqa purinqachu” nispa. Ichaqa aceiteta mana cambiaqtiykiqa tiempowanmi carro malograkapunqa. Chayta allichachiyqa tiempopaqmi, sinchi qolqetaq kanpas. Chay hinan iñiq t’aqawanpas pasanman, ¿imaynapi?

⁶ ¿Iman aswan importante? ¿Iñiq t’aqapi ruwaykunachu icha chaykunata ruwanankupaq hukkunata yachachiychu? Wakin umallikunaqa ninkumanpaschá: “Iñiq t’aqapi ruwaykunan aswan importante, mana hinaqa iñiq t’aqan mana allinpi tarikunqa”, nispa. Hinaspapas Bibliaq nisqan hina, aswan importante kaqkunatan ñawpaqta ruwananchis (Filip. 1:10). Ichaqa cristiano qharikunata yachachinankupaq umallikuna tiempota mana hap’iqtinkuqa, tiempowanmi iñiq t’aqa mana allinpi tarikunqa ruwaykunata apariqkuna pisi kasqanrayku.

7. ¿Imaynan kanku hukkunata yachachiq umallikuna?

⁷ Qhepaman iñiq t’aqaq allin kananpi  piensaq umalliqa cristiano qharikunatan yachachin. Chay umallikunaqa allin umallikunan kanku, ancha valorniyoqtaqmi kankupas (leey 1 Pedro 4:10). Chaymi umallikuna piensanaykichis hukkunata yachachiyqa ancha importante kasqanta. Ichaqa, ¿imaynapin iñiq t’aqakunaq allinninpaq umallikunaq hukkunata yachachisqanku?

8. a) ¿Imaraykun umallikuna iñiq t’aqapi cristiano qharikunata yachachinanku? b) ¿Imatan ruwananku pisi predicaqkunaq kasqanman astakuq umallikuna? (Qhaway “ Usqhayllan ruwanayki” nisqa recuadrota.)

⁸ ¿Imaraykun umallikuna iñiq t’aqapi cristiano qharikunata yachachinanku? Tiempowan kurakyapusqankuraykun. Umallikunaqa kurakyapuspan manaña ñawpaqpi hinachu ruwanqaku (Miq. 6:8). Hinaspapas sinchi sasachakuypi tarikuspan iñiq t’aqapi ruwaykunata manaña ruwayta atinqakuchu (Ecl. 9:11, 12; Sant. 4:13, 14). Chaymantapas Diospa llaqtanta anchata munakusqankuraykun ruwaykuna yachasqankuta cristiano qharikunaman yachachinku (leey Salmo 71:17, 18).

9. ¿Hayk’aqmi astawan necesitakunqa allin yachachisqa cristiano qharikuna?

⁹ Cristiano qharikunata yachachiq umallikunaqa ancha valorniyoqmi kanku, chayta ruwaspan iñiq t’aqakunata yanapanku iñiyninkupi qaqa sayanankupaq. Iñiq t’aqapi askha yachachisqa qharikuna kaqtinmi iñiqmasikunaqa Diospaq hunt’aq sonqo, huk nisqalla kanku. Chhayna yachachisqa qharikunaqa anchatan necesitakun kay tukukuy p’unchaykunapi, ichaqa astawanraqmi necesitakunqa manchay ñak’ariy tiempo chayamuqtin  (Ezeq. 38:10-12; Miq. 5:5, 6). Chaymi munasqa umallikuna, sichus manaña yachachishankichischu cristiano qharikunata iñiq t’aqapi ruwaykunata aparinankupaq chayqa, kunanmantapacha yachachiyta qallariy.

10. ¿Imatan umallikuna ruwananku hukkunata yachachinankupaq?

¹⁰ Umallikunaqa iñiq t’aqaykichispin askha ruwanakunayoq kankichis. Chaywanpas tiempoykichistan t’aqanaykichis iñiq t’aqapi qharikunata yachachinaykichispaq (Ecl. 3:1). Chay hinata ruwaspaqa allintan tiempoykichista utilizankichis, qhepamantaq iñiq t’aqakunaq allinninpaq kanqa.

11. a) ¿Imatan rikuchiwanchis askha nacionkunamanta umallikunaq nisqanku? b) ¿Imaraykun Proverbios 15:22 textoq nisqanman hina ancha allinpuni huk umallikunaq nisqanku?

¹¹ Askha umallikunan cristiano qharikunata kusata yachachinku. Chaymi wakinninkuta tapukurqan imaynata yachachisqankuta. Askha nacionkunamantaña karqanku chaypas, llapallankun yaqa kaqllata nirqanku. * Chaymi rikuchiwanchis Bibliaq nisqanqa llapa iñiq t’aqakunapi qharikunata yachachinapaq allinpuni kasqanta (1 Cor. 4:17). Chaymi kay estudiopi qatimuq estudiopiwan rimasun chay umallikunaq nisqankumanta (Prov. 15:22). ¿Imaynatan umallikuna yachachinkuman cristiano qharikunata?

12. ¿Imatan umalli ruwanan manaraq cristiano qharita yachachishaspa?

¹² Ñawpaqtaqa yachachisqaykita chaskikunanpaqmi yanapanayki. Imaynan manaraq imatapas plantashaspa allpata preparanki allinta planta wiñananpaq, chay hinatan umalliqa cristiano qharita yanapanan yachachisqanta chaskikunanpaq. ¿Imaynatan chayta ruwanman? Profeta Samuelpa ruwasqanta hina ruwaspan.

13-15. a) ¿Ima ruwananpaqmi Jehová Dios Samuelta kamachirqan? b) ¿Imaynatan Samuel Saulta yachachirqan? (3 paginapi dibujota qhaway.) c) ¿Imaraykun umallikuna qhawarinanku Samuelpa yachachisqanta?

¹³ Askha watakuna ñawpaqtan, Jehová Diosqa Samuelta nirqan: “Paqarin kay horastan Benjamín ayllumanta huk runata kachamusqayki, paytan aceitewan hawiykunki Israel runakunaq reynin kananpaq”, nispa (1 Sam. 9:15, 16). Chaywanmi Samuelqa entienderqan manaña payñachu Israel llaqtata pusarinan kasqanta, aswanpas huk runata rey kananpaq Dios akllasqanta. Chaymi chay runata yachachinanpaq allinta piensarqan.

¹⁴ Paqaristinmi Samuelqa Diospa akllasqan runata reqsirqan. Jehová Diosmi nirqan: “Kaymi chay nisharqayki chay runaqa”, nispa. Chaymi Samuelqa usqhaylla Saulta yachachinanpaq imachus piensasqanman hina ruwarqan. Mikhuqmi invitarqan, aswan allin tiyanapin tiyachirqan, allinnin aychatataq qorqanpas. Saultan nirqan chaykunata paypaq waqaychashasqanta. Mikhusqanku qhepamantaq wasinman invitarqan, ñanninta purispankutaq sumaqta parlarirqanku. Wasinman chayaspankun  altos pataman seqaspanku parlashallarqanku puñupunankukama. Qhepa p’unchaymantaq Saulta aceitewan hawiykurqan rey kananpaq, much’aykuspataq imaymanakunatawan yachachirqan. Hinamantaq Saulqa rey kananpaq allin preparasqa ripurqan (1 Sam. 9:17-27; 10:1).

¹⁵ Samuelqa rey kananpaqmi Saulta yachachirqan. Umallikunaqa manan rey kanankupaqchu cristiano qharikunata yachachinqaku, ichaqa umalli otaq yanapakuq qhari kanankupaqmi yachachinqaku. Chaymi umallikunaqa Samuelpa ruwasqanmanta yachananku. Kunanqa iskaymanta yachasun.

16. a) ¿Imaynan Samuel sientekurqan Israel runakuna reyniyoq kayta munaqtinku? b) ¿Imatan Samuel ruwarqan Saulta reyta churananpaq Jehová Dios kamachiqtin?

¹⁶ Sonqomantan yachachiyta munanayki. Israel runakuna reyniyoq kayta munasqankuta yachaspan Samuelqa pisichasqa sientekurqan (1 Sam. 8:4-8). Samuelqa manan munarqanchu Israel runakuna reyniyoq kanankuta, chaymi Jehová Diosqa 3 kutita nirqan llaqtaq nisqanta uyarinanpaq (1 Sam. 8:7, 9, 22). Samuelqa manan phiñakurqanchu paypa rantinpi kaq runawan, nitaq envidiakurqanchu. Aswanpas Jehová Diosta munakusqanraykun kamachisqanta kasukurqan, chaymi Saulta rey kananpaq churarqan.

17. a) ¿Imaynatan Samuelpa ruwasqanta hina askha umallikuna ruwanku? b) ¿Imaynan sientekunku chay umallikuna?

¹⁷ Askha umallikunan Samuelpa ruwasqanta hina ruwanku cristiano qharikunata yachachispa (1 Ped. 5:2). Sonqomantan yachachinku manataqmi manchakunkuchu iñiq t’aqapi ruwaykunata paykunawan ruwachiyta, aswanpas llank’aqmasinkuta hinan qhawarinku (2 Cor. 1:24; Heb. 13:16). Hinaspapas anchatan kusikunku imaynatachus llank’asqankuta rikuspa (Hech. 20:35).

18, 19. ¿Imatan umallikuna ruwananku cristiano qharikunata manaraq yachachishaspa, imarayku?

¹⁸ Amigonmi kanayki. Samuelqa  Saulta reqsispa hinan aceitewan hawispa ripunman karqan. Chaywanmi Saulqa rey kapunman karqan, ichaqa manan imaynata Diospa llaqtanta pusariyta atinmanchu karqan. Chaymi Samuelqa Saulta manaraq reyta churashaspa ruwayninkunata sonqomanta chaskikunanpaq yanaparqan. Chaypaqmi kuska mikhurqanku, purirqanku, parlarqanku, samarqankupas. Chhaynapin Saulta yanaparqan rey kaspa ruwayninkunata allinta hunt’ananpaq.

¹⁹ Umallikuna qankunapas chay hinatan ruwanaykichis. Manaraq yachachishaspan amigon kanayki, chay hinapin chay cristianoqa mana manchakunqachu. Imaymana ruwanayoqña kaspapas tiempoykitan horqonayki chay iñiqmasiwan parlarinaykichispaq, chhaynapin rikunqa paypa allinninta munasqaykita, munakusqaykitapas (leey Romanos 12:10). Chaykuna ruwasqaykita qhawarispaqa anchatachá kusikunqa, agradecesqataq kanqapas.

20, 21. a) ¿Imatan allin umalli ruwan? b) ¿Imatan qatimuq estudiopi yachasun?

²⁰ Allin umalliqa manan yachachiyllachu yachachin aswanpas munakunmi (tupachiy Juan 5:20). Munakusqaykita rikuspan chay cristianoqa kallpachakunqa yachachisqaykiman hina ruwananpaq (Prov. 17:17; Juan 15:15).

²¹ Chaykunata ruwasqayki qhepamanqa, ñan yachachiyta qallariwaqña. ¿Imaynatan yachachiyta qallariwaq? Qatimuq estudiopi yachasun.