1. ¿Imatan huk ángel Diospa amigon kashaspa ruwarqan?

HUK angelmi Diospa amigon kashaspa runakunaq adorananta munarqan. Chayllapiñan yuyaynin karqan, chaymi huchapakurqan (Sant. 1:14, 15). Jehová Dios contran hatarirqan, chay hinapin ‘llullakunaq taytan’ kapurqan (Juan 8:44). Manan yachanchischu manaraq huchapakushaspa imachus sutin kasqanta, ichaqa chay qhepamanmi reqsikun Saqra nispa.

2, 3. ¿Imaraykun Jehová Diospa enemigonta reqsikun “Satanás”, “Saqra”, “ñawpa mach’aqway”, “hatun dragón” nispa?

² Saqraqa Jehová Diospa enemigonmi, runakunaqpas enemigollantaqmi. Bibliaqa sut’itan willawanchis sinchi millay kasqanta. Satanás sutiqa “contrapi churakuq” ninanmi, chaytan nikun Jehová Diospa gobiernon contra hatarisqanrayku, cheqnikusqanrayku ima. Saqraqa manan munanchu Jehová Dios gobiernawananchista.

 ³ Saqra nisqa sutitaq “tumpaq” ninanta nin. Saqraqa llullakuspan Jehová Diosmanta rimarqan. Nikullantaqmi “ñawpa mach’aqway” nispa. Chaytan nikun Evata huk mach’aqwaywan engañasqanrayku. Hinaspapas ‘hatun dragón’ nispan nikullantaq, millay mana khuyapayakuq kasqanrayku. Payqa manan munanchu Jehová Dios munayninta hunt’ananta, hinaspapas Diospa llapa serviqninkunatan wiñaypaq chinkachiyta munan (Apo. 12:9).

4. ¿Imatan kay estudiopi yachasun?

⁴ Saqraqa Jehová Diospa enemigonpunin, Diosta serviqkunaq enemigon ima. Payqa manan munanchu Jehová Dios servinanchista. Chaymi Biblia niwanchis: “Makillapuni cuidakuychis, awqaykichis Saqraqa qaparishaq león hinaraqmi tukuyneqta purishan pillatapas oqoykunanpaq maskhaspa”, nispa (1 Ped. 5:8). Chhaynaqa, ¿imaraykun Saqramanta cuidakunanchis? Kay estudiopin kinsamanta yachasun.

5, 6. a) ¿Imaraykun nisunman angelkuna sinchi atiyniyoq kasqankuta? b) ¿Imaraykun Biblia niwanchis Saqraqa ‘wañuchinanpaq atiyniyoq’ kasqanta?

⁵ Angelkunaqa sinchi atiyniyoqmi kanku (Sal. 103:20). Paykunaqa yuyaysapan kanku kallpasapataq kanpas. Hunt’aq sonqoyoq angelkunaqa atiyninkuwanmi allinkunata ruwanku. Huk kutinmi ch’ulla angel-lla 185.000 soldadokunata wañuchirqan huk tutallapi. Runaqa manan chay ruwaytaqa atinmanchu, huk ejercitopaqpas sasan kanman (2 Rey. 19:35). Huk kutipitaq huk ángel apostolkunata carcelmanta horqorqan. Payqa punkukunata kichaspan apostolkunata horqorqan, hinamantaq yapamanta punkukunata wisq’apurqan soldadokunataq mana repararqankupaschu (Hech. 5:18-23).

⁶ Saqrapas sinchi atiyniyoqmi, ichaqa atiyninwanmi mana allinkunata ruwan. Chaymi Bibliaqa nin “kay pachapi kamachikuq”, ‘kay pacha kamachiq dios’ nispa (Juan 12:31; 2 Cor. 4:4). Nillantaqmi ‘wañuchinanpaq atiyniyoq’ kasqanta (Heb. 2:14). ¿Imaraykun Biblia chay hinata nin? ¿Runakunatachu wañuchin? Manan llapa runatachu wañuchin. Aswanpas runakunatan cheqninachin, maqakuq kanankupaqtaq tanqan. Hinaspapas Evatan tentarqan Diosta mana kasukunanpaq, Adanpas manan kasukurqanchu; chayraykun llapanchis huchapakunchis wañunchispas (Rom. 5:12). Chaychá Jesusqa nirqan Saqraqa runa wañuchiq kasqanta (Juan 8:44). Chaykunan rikuchiwanchis Saqraqa sinchi atiyniyoq kasqanta.

7. ¿Bibliapi ima textokunan willan supaykuna atiyniyoq kasqankumanta?

⁷ Saqraq contranpi sayaqtinchisqa payta qatikuqninkunaq contranpiwanmi kashanchis. Wakin qatikuqninkunan supaykuna, paykunaqa Diospa contranpi hatariq angelkunan (Apo. 12: 3, 4). Biblian willawanchis supaykunaqa atiyniyoq kasqankuta, runakunata ñak’arichiy atisqankutapas (Mat. 8:28-32; Mar. 5:1-5). Arí, Saqrawan supaykunawanqa sinchi atiyniyoqmi kanku (Mat. 9:34). Chaymi Jehová Diospa yanapaynillanwan atipasun.

8. a) ¿Imatan Saqra munashan? (3 paginapi dibujota qhaway.) b) ¿Imaraykun niwaq kay pachaqa Saqra hina sinchi millay kasqanta?

⁸ Tawa parrafopi yachasqanchis hina, Saqraqa yarqaymanta qaparishaq león hinan. Payqa kay pachatan controlashan, ichaqa manan chaywanpas contentakunchu (1 Juan 5:19). Kay pachapiraq kaq akllasqa cristianokunatan chinkachiyta munashan, hinallataq wak ovejakunatapas (Juan 10:16; Apo. 12:17). Chaymi ñawpa tiempomantapacha kunankamapas cheqaq cristianokunata qatiykachashan.

9, 10. a) ¿Ima huchakunamanmi Saqra urmachirqan Israel llaqtayoq runakunata? b) ¿Imaraykun Israel llaqtayoq runakunata astawan Saqra urmachiyta munarqan? c) ¿Imatan Saqra ruwan Diosta serviq runa huchaman urmaqtin?

⁹ Yarqachikuq leonqa animalta hap’irqospa hinan mana khuyapayaspa llik’irparinpacha. Chay hinatan Saqrapas urmachisqan runakunata mana khuyapayanchu. Israel llaqtamanta runakunatapas chay hinatan urmachirqan. Hukninmi karqan Zimri sutiyoq Israel runa, paymi qhelli huchapi urmarqan; hukkaqtaq karqan Giezi runa, payqa hukpa  kaqninta munapayaqmanmi tukupurqan. Chay huchakunaman urmasqankun askha runakunata ñak’arichirqan. Chaywanqa maytachá Saqraqa kusikurqan (Núm. 25:6-8, 14, 15; 2 Rey. 5:20-27).

¹⁰ Ichaqa, ¿imaraykun Israel llaqtayoq runakunata Saqra astawan urmachiyta munarqan? Paykunamanta mesías nacenanta yachasqanraykun. Mesiasqa paytan wañuchinqa hinaspan sut’ita rikuchinqa Jehová Dioslla kamachinanpaq derechoyoq kasqanta, chaykunatan Saqraqa yacharqan (Gén. 3:15). Saqraqa manan munarqanchu Israel runakuna Diospa allin qhawarisqan kanankuta, chaymi tukuy imata ruwarqan huchaman urmanankupaq. David wasanchay huchapi urmaqtinmi Saqraqa mana khuyapayarqanchu. Moisés prometesqa hallp’aman haykunanpaq hark’asqa kaqtinpas manan khuyapayarqanchu. Saqraqa anchatan kusikun Diosta serviq runa hatun huchaman urmaqtin. Chaykuna pasaqtinmi Saqraqa Jehová Diosmanta sinchitapuni burlakun (Prov. 27:11).

11. ¿Imaraykun nisunman “Satanasqa Saratan tentarqan”, nispa?

¹¹ Satanasqa mesiaspa familiantan astawanqa cheqnikurqan. Jehová Diosmi Abrahamman prometerqan “mirayniykikunatan ancha hatun suyuman tukuchisaq”, nispa (Gén. 12:1-3). Huk kutinmi Abrahamqa Sarawan kuska Egiptopi kasharqanku, hinan chay nacionmanta reyqa Sarawan casarakunanpaq wasinman aparqan. Jehová Diosmi ichaqa mana hinallatachu qhawarqan, aswanpas yanaparqanmi (leey Génesis 12:14-20). Chay hinallataqmi Gerar llaqtapipas pasarqan manaraq Isaac naceshaqtin (Gén. 20:1-7). ¿Satanaschu chay reykunata tanqanman karqan Sarawan casarakuyta munanankupaq? Bibliaqa manan willanchu. Ichaqa yuyarisun Saraqa Ur llaqtapi qhapaq kayninkunata saqespa karpakunapi tiyashasqanta. Yaqapaschá Satanasqa tentasharqan reykunaq qhapaq kayninkunawan, chaykunata Sara qhawarispa qosanta wasanchananpaq Diostapas saqenanpaq. Chay hina pasanman karqan chayqa, manañan Saraqa mesiaspa familianmantachu kanman karqan, Dioswanpas manañan amigontinchu kanman karqan. Chaywanqa maytachá Satanasqa kusikunman karqan. Paymanqa manan imapas qokunmanchu karqan chay warmi sasachakuykunapi tarikuspa ñak’ariqtinqa.

12, 13. a) ¿Imatan Saqra ruwarqan Jesús naceqtin? b) ¿Imaynatan Saqra qhawarin Jehová Diosta serviq wawakunata?

¹² Abrahampa tiemponmanta askha watakuna qhepamanmi Jesusqa nacerqan. Saqraqa manan munay wawacha kananpaqchu piensarqan, aswanpas wañuchinanpaqmi imaymanata ruwarqan. Payqa yacharqanmi Abrahampa familianmanta  kasqanta, hinaspa mesiasman tukupunanta. Chaymantapas Saqraqa yacharqanmi lliw ruwasqankunata Jesús thunichinan kasqanta (1 Juan 3:8). Saqraqa manan wawa kasqanraykuchu Jesustaqa khuyapayarqan. Paymanqa manan imapas qokunchu chay ruwashasqan allinchus otaq mana allinchus kasqanqa, chaymi Jesusta wañuchinanpaq usqhaylla imaymanata ruwarqan. ¿Imatan ruwarqan?

¹³ Herodes reytan utilizarqan. Chay reymi “judío runakunaq reynin” nacesqanta yachaspa sinchita phiñakuspa wañuchiyta munarqan (Mat. 2:1-3, 13). Chaymi kamachirqan Belén llaqtapi kaq manaraq iskay watayoq llapa qhari wawakunata wañuchinankupaq (leey Mateo 2:13-18). Jesustan ichaqa mana tarirqankuchu. Chaywanmi rikunchis Saqraqa qaparishaq león hinapuni kasqanta. Paypaqqa runakunaq vidanqa manan imapaschu, manan wawakunatapas respetanchu. Saqraqa mana khuyapayakuqpunin.

14, 15. ¿Imaynatan runakunata Saqra engañan?

¹⁴ Saqran runakunata engañan munakuq Jehová Diosninchispa contranpi hatarinankupaq (1 Juan 4:8). ¿Imaynatan engañan? Manan munanchu ‘Diosta maskhanankuta’ (Mat. 5:3). Payqa munan kay hinata piensanankutan: “Manan Diostaqa necesitanichu”, “manan Diospa amigon kaspachu allin karusaq”, nispa. Chay hinatan Saqraqa runakunata engañan Diosmanta cheqaq kaqta ama yachanankupaq (2 Cor. 4:4).

¹⁵ Hinaspapas Saqraqa yachanmi Jehová Diosllata adorananchis kasqanta (Éx. 20:5). Chaymi runakunata engañan pantasqa religionkunawan. Anchatan kusikun Jehová Diospa rantinpi pachamama nisqata, wañuqkunata, animalkunata otaq imatapas adoraqtinku. Chaykunata ruwaqkunaqa Diospa sonqonpaq hina ruwanankupaqmi piensanku, ichaqa manan imapaqpas valenchu. Chay hinan pasarqan Israel llaqtapipas profeta Isaiaspa tiemponpi. Chaymi Jehová Dios pantasqa religionta compararqan mana allin mikhunawan, nirqanmi: “¿Imanaqtintaq mana mikhunapi qolqeta tukunkichis? ¿Imanaqtintaq llank’apakusqaykichistapas mana saksachikuqpi tukunkichis? Maki uyariwaychis, chaymi allin mikhunata mikhunkichis”, nispa (Is. 55:2).

16, 17. a) ¿Imaraykun Jesús Pedrota nirqan: “¡Satanás, ladoymanta anchhuriy!”, nispa? b) ¿Imaynatan Saqra engañayta munawanchis?

¹⁶ Saqraqa Diosta serviqkunatapas engañanmanmi. Jesusmi apostolninkunaman willarqan pisi tiempollamanta wañupunan kasqanta. Pedrotaq Jesusta anchata munakuspa nirqan chaykuna sucedenanpi ama piensananpaq, Jesusmi ichaqa nirqan: “¡Satanás, ladoymanta anchhuriy!”, nispa (Mat. 16:22, 23). ¿Imaraykun chay hinata nirqan?  Wañuynin ancha importante kasqanraykun. Jesusqa yacharqanmi wañuyninwan runakuna salvananta, Saqra llulla kasqantapas sut’iman horqonanta. Chaymi Jesusqa makilla kasharqan ruwayninta hunt’ananpaq, maytachá Saqraqa munarqan ama hunt’ananta.

¹⁷ Ñoqanchispas tukukuy tiempokunapin kawsashanchis, chaymi makilla kashananchis. Saqraqa maytan munashan kay pachaq kaqninkunapi kusikuspa llakhi kananchista. Askha tiemporaq p’uchukay chayamunanpaq piensananchistan munan otaq mana hayk’aqpas chayamunanta creenanchistan munan. Chayqa manan cheqaqchu; tukukuy tiempokunapiñan kawsashanchis, chaymi makilla kashananchis (Mat. 24:42).

18, 19. a) ¿Ima creenanchistan Saqra munan? b) ¿Imaynatan Jehová Dios yanapawanchis?

¹⁸ Hinaspapas Saqraqa munan kaykuna creenanchistan: “Jehová Diosqa manan munakuwanchu, huchaykunatapas manan hayk’aqpas perdonawanqachu”, nispa. Chayqa manan cheqaqchu. Biblian niwanchis: “Diosqa chaninpunin, payqa manan qonqanchu ruwasqaykichiskunataqa, iñiq wawqe-panakunata yanapaykuspa payta munakusqaykichistapas”, nispa (Heb. 6:10). Rikusqanchis hina, Jehová Diosqa anchatan valoran payrayku tukuy ruwasqanchista (leey 1 Corintios 15:58). Jehová Diosqa Saqratan mana munakunchu nitaq hayk’aqpas perdonanqachu. Chhaynaqa amapuni Saqrawan engañachikusunchu.

¹⁹ Kay estudiopin yacharqanchis Saqraqa sinchi atiyniyoq kasqanta, mana khuyapayakuq, engañayta munawasqanchistapas. Jehová Diospa yanapayninwanmi ichaqa payta atipasun. Chaymi Bibliapi sut’ita willawanchis Saqraq trampankunamanta, chay hinapi makilla kashananchispaq (2 Cor. 2:11). Ichaqa manan yachayllachu-yachananchis, aswanpas chaykuna contran qaqata sayananchis. Chaymi Bibliaqa niwanchis: “Saqraq contranpitaq qaqata sayaychis, chaymi payqa qayllaykichismanta ayqekapunqa”, nispa (Sant. 4:7). Qatimuq estudiopi yachasun Saqraq 3 trampankuna contra qaqa sayananchista.