1. a) ¿Imaraykun tukuy kallpanchiswan Saqraq contranpi sayananchis? b) ¿Atisunmanchu Saqraq contranpi sayayta?

SAQRAPAQQA manañan tiempo kanñachu, chaymi tukuy atisqanta ruwashan Diosta serviqkunaq iñiyninta chiriyachinanpaq (leey Apocalipsis 12:9, 12). Tukuy tiempon kay pachapiraq kashaq akllasqa cristianokunawan, wak ovejakunawanpas maqanakushan (Juan 10:16). Chayraykun tukuy kallpanchiswan pay contra sayashanallanchis. Ichaqa, ¿atisunmanchu? Arí, Bibliapunin niwanchis: ‘Saqraq contranpi qaqata sayaychis, chaymi payqa qayllaykichismanta ayqekapunqa’, nispa (Sant. 4:7).

2, 3. a) ¿Imaraykun Saqra mana munanchu paypi creenankuta? b) ¿Kanchu Saqra, imaynapin chayta yachanchis?

² Askha runakunan ninku: “Saqraqa manan kanchu”, nispa. Paykunaqa piensanku Saqrapas, supaykunapas cuentolla kananpaqmi, peliculakunalla otaq computadorapi pukllaykunalla kananpaq. Ninkutaqmi sonsokunalla  millay espiritukunapi creesqankuta. Saqrapas chaytapuni piensanankutan munan, manan paypi creenankuta munanchu. ¿Imarayku? Chay hinapi facil-llata runakunata engañananrayku (2 Cor. 4:4). Chaymi p’unchay-p’unchay tukuy imata ruwan runakuna paypi ama creenankupaq.

³ Ichaqa Saqraqa kanpunin, Diosta serviqkunaqa sut’itan chayta yachanchis. ¿Imaynapi? Biblian willawanchis Evawan parlasqanmanta (Gén. 3:1-5). Jehová Dioswanpas parlarqanmi, chaypin Dios sonqo Jobta mana kaqmanta tumparqan (Job 1:9-12). Jesuswanpas parlarqanmi, chaypin huchaman urmachiyta munarqan (Mat. 4:1-10). 1914 watapi Jesús rey kapuqtintaq Saqraqa kay pachapi kashaq akllasqa cristianokunata qatiykacharqan (Apo. 12:17). Kay tiempopipas Saqraqa kaqllan qatiykachawashanchis. Ichaqa atipasunmanmi pay contra qaqata sayaspa, iñiyninchispi qaqa kaspa ima. Kay estudiopin 3 trampankunamanta ayqenapaq yachasun.

4. ¿Imaraykun nisunman Saqraq sinchi hatunchakuq kasqanta?

⁴ Saqraqa sinchi hatunchakuqmi, manan pay hina hatunchakuqqa pipas kanchu. ¿Imaraykun chayta ninchis? Mana manchakuspan kay hinaman rikch’akuqta Jehová Diosmanta nirqan: “Manan kamachinanpaq derechonpichu”, nispa. Hinaspapas Jehová Diospa rantinpin runakunaq yupaychananta munarqan. Chaymi Saqrata atipayta munaspaqa, manapuni hatunchakuqchu kananchis (leey 1 Pedro 5:5).

5, 6. a) ¿Huchachu kanman imapas allin ruwasqanchismanta otaq imapas kapuwasqanchismanta kusikuy? b) ¿Iman pasanman hatunchakuq kaqtinchis? c) ¿Pikunan ñawpa tiempopi hatunchakuq runakuna karqanku?

⁵ Manan huchachu imapas allin ruwasqanchismanta kusikuyqa, imapas kapuwasqanchismanta contento tarikuyqa otaq pimantapas kusikuyqa. Apóstol Pablopunin anchata kusikurqan Tesalónica llaqtamanta iñiqmasinkuna imapiña tarikuspankupas hunt’aq sonqolla Diospaq kashasqankumanta (2 Tes. 1:4). Manallataqmi huchachu familianchismanta, yachasqanchismanta otaq may llaqtayoq kasqanchismanta kusikuyqa (Hech. 21:39).

⁶ Hatunchakuq kaspan ichaqa mana amigokunayoq qhepakapusunman, astawanqa manañan Jehová Dioswan amigontinchu kasunman. Consejokunatapas manan kasukusunmanchu (Sal. 141:5). Hatunchakuq runaqa ancha importantepaqmi qhawarikun, hukkunamanta aswan allinpaq. Jehová Diosqa chhayna runakunataqa cheqnikunmi (Ezeq. 33:28; Amós 6:8). Saqran ichaqa kusikun chhayna runakunawan. Maytachá kusikurqan Nimrodpas, Egipto nacionmanta rey faraonpas, Absalonpas hatunchakuspa alabakusqankumanta (Gén. 10:8, 9, NM; Éx. 5:1, 2; 2 Sam. 15:4-6). Cainpas hatunchakuqmi karqan, chaymi Jehová Diospa anyasqanta mana uyarikuspa huchapakurqan, chhaynapin manaña Diospa amigonchu kapurqan (Gén. 4:6-8).

7, 8. a) ¿Imatan piensanku wakin runakuna? b) ¿Imaraykun chhaynata piensanku? c) ¿Imanaqtinmi sinchi mana allin iñiq t’aqapi hatunchakuq kay?

 ⁷ Wakin runakunaqa huk clase runakunatan pisichanku. Paykunaqa piensanku huk llaqtayoq, huk colorniyoq kasqankurayku hukkunamanta aswan allin kanankupaqmi otaq piensanku huk clase runakunaqa llapallanku millay ruwaqkuna kanankupaq. ¿Imaraykun chhaynata piensanku? Hatunchakuq kasqankuraykun. Chaymi runakunaqa maqanakunku, wañuchinakunku, guerrakunapipas tarikunku.

⁸ Diospa llaqtanpiqa manan chaykunaqa kananchu, wakinmi ichaqa hatunchakusqankurayku sasachakuykunapi tarikurqanku. Chaymi sucederqan ñawpa tiempopi cristianokunata, chaymi discípulo Santiagoqa tapurqan: “¿Maymantataq maqanakuykunapas ch’aqwaykunapas qankuna ukhupi rikhurin?”, nispa (Sant. 4:1). Sichus hukkunata cheqnipakusun hinaspa paykunamanta aswan allinpaq qhawarikusun chayqa, paykuna contran imatapas ruwasun otaq imatapas nisun (Prov. 12:18). Rikusqanchis hina, hatunchakuq runaqa iñiq t’aqapi thak kawsaytan tukuchinman.

9. ¿Imaynatan Biblia yanapawanchis ama hatunchakunanchispaq? (9 paginapi dibujota qhaway.)

⁹ Biblian yanapawanchis ama hatunchakunanchispaq. Biblian nin: “Diosqa millakunmi llapan hatunchakuq sonqoyoqtaqa”, nispa (Prov. 16:5). Nillantaqmi ch’ulla runallamanta lliw runakuna mirasqanta, chayraykun llapanchis huk clase runakunalla kanchis Adanmanta lliwpas mirasqanchisrayku (Hech. 17:26). Diosqa manan huk clase runakunata hukkunamanta aswan allin kanankupaqchu kamarqan, chaymi tapukunanchis: “¿Piensanichu huk nacionniyoq runakunamanta otaq huk clase runakunamanta aswan allin kanaypaq?”, nispa. Sichus chay hinata piensashanchis chayqa, facil-llatan Saqra tukuchinman iñiq t’aqapi munakuyta, huk nisqalla kawsasqanchistapas (Juan 13:35). Chaymi Saqraq contranpi kananchispaqqa manapuni hatunchakuqchu kananchis (Prov. 16:18).

10, 11. a) ¿Imatan Saqra ruwan kay pachata munakunanchispaq? b) ¿Iman Demaswan pasarqan kay pachata munakusqanrayku?

¹⁰ Yachasqanchis hina Saqran kay pachata kamachishan (Juan 12:31; 1 Juan 5:19). Chaymi kay pachaq ruwayninkunawan sonqonchista suwawaychista munan, chay hinapi Diosta mana kasukunanchispaq. Payqa tukuy imatan ruwan kay pachata munakuspa pisi-pisimanta Jehová Diosta amaña kasukunanchispaq (leey 1 Juan 2:15, 16).

¹¹ Chaymi pasarqan ñawpa tiempopi  wakin cristianokunawan. Hukninmi karqan Pabloq yanapaqnin Demas. Paymi kay pachata munakusqanrayku Pablota saqerparirqan (2 Tim. 4:10). ¿Imawanmi Demas sonqonta suwachikurqan? Bibliaqa manan willanchu, yaqapaschá qolqe sonqo kapurqan. Chaypa kawsanpitaq Diosta servispa sumaq ruwaykunata mana ruwaysikurqanchu. ¿Allintachu Demas akllakurqan? Manan. Kay pachaqa manan Jehová Diospa qowasqanchismanta aswan allintaqa qowasunmanchu (Prov. 10:22).

12. ¿Ima creenanchistan Saqra munan?

¹² Llapa cristianokunapas allintan familianchista uywayta munanchis, chaypaqqa qolqetan necesitanchis (1 Tim. 5:8). Hinaspapas Jehová Diosqa kusisqa kawsananchistan munan. Chaymi Adanmanpas Evamanpas sumaq paraisota qorqan (Gén. 2:9). Saqran ichaqa chhayna kusisqa kawsay munasqanchista yachaspa urmachiyta munawanchis, imaynan Demaswan ruwarqan hinata. Chaypaqmi qhapaq kayta maskhananchispaq tanqawanchis (Mat. 13:22). Runakunan ninku askha qolqeta ganaspa imaymanakunata rantikuspa kusisqa kananchista. Chayta creenanchistan Saqrapas munan, chhaynapi Jehová Diosmanta karunchawananchispaq. Chayraykun Jesusqa nirqan: “Manan pipas iskay patrontaqa serviyta atinmanchu, huknintan cheqnikunman, huknintataq munakunman. Manan Diostawan qhapaq kaytawanqa serviyta atiwaqchischu”, nispa (Mat. 6:24). Sichus qolqe ganayta aswan allinpaq qhawarisun chayqa, esclavonmanmi tukupunchis. Chaytan Saqraqa munan, chay hinapi Jehová Diosta mana servinanchispaq. Chaymi Saqraq contranpi kananchispaqqa Jehová Dioswan amigontin kasqanchista aswan allinpaq qhawarinanchis, manataq qolqe ganaytachu nitaq imaymanakunayoq kaytachu (leey 1 Timoteo 6:6-10).

13. ¿Imatan askha runakuna casarakuymanta piensanku?

¹³ Askha runakunan piensanku casarakuypas, hunt’aq sonqo kaypas manaña kay tiempopaqchu kasqanta, casarakuspataq watasqa hina tarikunku. Peliculakunapi llank’aq warmin nirqan: “Manan pitapas reqsinichu esposanta otaq qosanta mana wasanchaqtaqa, manapunin huk runallawanqa tiyasunmanchu”, nispa. Chay hinata llank’aq qharin nillantaq: “Manan hukllawanqa tiyasunmanchu wañunanchiskamaqa, chayqa manan allinchu”, nispa. Chay hinata casarakuymanta runakunaq piensasqankuwanqa maytachá Saqraqa kusikun. Payqa munan llapa casarasqakuna t’aqanakunankutan. Chaymi Saqraq contranpi kananchispaqqa  casarakuymanta Jehová Diospa nisqanta respetananchis.

14, 15. ¿Imatan ruwanayki qhelli huchapi urmanaykipaq hina tentasqa kaspayki?

¹⁴ Casarasqa cristianokunapas solterokunapas anchatan kallpachakunanku qhelli huchaman ama urmanankupaq. Chayqa manan facilchu. Cristiano waynakunapas sipaskunapas sapa kutinmi uyarinku compañeronkunaq qhelli huchakuna ruwasqankuta, alabakusparaqmi willakunku pi munasqankuwan puñusqankuta otaq celularninkupi millay mensajekunata, fotokunata apachinakusqankuta. Wakin nacionkunapiqa leymi hark’an wayna-sipaskuna qhelli ruwaykunamanta mensajekunata apachinakusqankuta. Bibliapas ninmi qhelli huchapi puriqqa “kikin cuerpon contra huchallikun” nispa (1 Cor. 6:18). Askha runakunan qhelli huchapi purisqankurayku onqoykunawan ñak’arinku, wañunkupas. Yaqa llapa wayna-sipaskunan manaraq casarakushaspa warmi-qhari puñusqankumanta pesapakunku. Ichaqa askha peliculakuna, takikuna, librokunan creechinku chay hinata puriyqa allillan kasqanta. Ichaqa manan chhaynachu, Diospa kamachisqanta mana kasukuspaqa manan allinchu tarikusunchis. Mana cuidakuspaqa  ñoqanchispas urmasunmanmi “huchaq q’otusqan kaspa” (Heb. 3:13).

¹⁵ ¿Imatan ruwanayki qhelli huchapi urmanaykipaq hina tentasqa kaspayki? Ñawpaqtaqa sut’itan reqsikunayki cuerpoykiq munasqanwan aysachikusqaykita (Rom. 7:22, 23). Hinamantaq Jehová Diosmantan kallpata mañakunayki (Filip. 4:6, 7, 13). Manataqmi chay hinapi tarikunaykipaq hina kanaykichu (Prov. 22:3). Tentasqa kaspataq rechazanaykipacha otaq usqhaylla ayqekunayki (Gén. 39:12).

16. a) ¿Imatan Jesús ruwarqan Saqra tentaqtin? b) ¿Imatan Jesuspa ruwasqanmanta yachasunman?

¹⁶ ¿Imatan Jesús ruwarqan Saqra tentaqtin? Manan engañachikurqanchu. Manan huk ratullapas Saqraq munachisqankunapichu piensarqan, aswanpas usqhayllan huk textowan kutichirqan: “Diospa Simin Qelqan nin”, nispa (leey Mateo 4:4-10). ¿Imatan Jesuspa ruwasqanmanta yachasunman? Jesús hinan Bibliamanta allinta yachananchis, chhaynapin qhelli huchaman tentasqa kaqtinchis ratulla umanchisman textokuna hamunqa. Chaymi Saqraq contranpi kananchispaqqa manapuni qhelli huchapi urmananchischu (1 Cor. 6:9, 10).

17, 18. a) ¿Imakunapiwanmi Saqraq trampankuna? b) ¿Imaraykun Saqraq trampankuna mana mancharikunapaq hinachu? c) ¿Iman Saqrawan sucedenqa? d) ¿Imaraykun chay kusichiwanchis?

¹⁷ Kay estudiopin Saqraq 3 trampankunamanta yacharqanchis, chaykunan: hatunchakuq kay, qolqe sonqo kay, qhelli huchakunapiwan. Ichaqa manan chayllachu Saqraq trampankunaqa. Kaykunapas kallantaqmi: Dios serviyninchista mana Testigo familianchiskunaq hark’akusqanku, escuelapi compañerokunaq burlakusqanku, autoridadkuna predicacionta hark’akusqanku. Ichaqa manan chaykunaqa mancharikunapaqchu, Jesusqa willawarqanchisñan chaykuna sucedenanta. Paymi nirqan: “Ñoqaraykun lliwpa cheqnisqan kankichis, ichaqa pichus p’uchukaykama allintapuni sayaqtan Diosqa qespichinqa”, nispa (Mat. 10:22).

¹⁸ Saqraq contranpi qaqata sayasun chayqa, salvakusunmi (Luc. 21:19). Hunt’aq sonqolla kasun chayqa, manan pipas wiñaypaqqa mana allintaqa ruwawasunchu, manan pipas Diosmantaqa t’aqayta atiwasunchu (Rom. 8:38, 39). Wañusunmanña chaypas, manan Saqraqa atipawarqanchischu, Jehová Diosmi kawsarichiwasun hunt’aq sonqo kasqanchisrayku (Juan 5:28, 29). Ichaqa, ¿iman Saqrawan sucedenqa? Millay runakunata Jehová Dios tukuchisqan qhepamanmi, Saqraqa 1.000 wata wisq’asqa kanqa chhaynapi ama pitapas waqllichinanpaq (Apo. 20:1-3). Chay qhepamanmi pisi tiempolla kacharisqa kanqa, hinan runakunata yapamanta engañayta munanqa, chaymantataq wiñaypaq sipisqa kapunqa (Apo. 20:7-10). Rikusqanchis hina, Saqrapaqqa manan ima suyakuypas kanchu, ñoqanchismi ichaqa suyakuyniyoq kanchis. Chayraykun mana pisipaspa iñiyninchispi qaqa kananchis. Chhaynapin Saqraq contranpi tukuy tiempo qaqata sayasun.