1. ¿Imaraykun Pablo nirqan Cristo Diospa atiynin kasqanta?

KAY pachapi kashaspan Jesusqa askha milagrokunata ruwarqan. Chaykunata Bibliapi leespaqa astawanmi iñiyninchis yapakun (Mat. 9:35; Luc. 9:11). Jesusqa Diospa atiyninwanmi chay milagrokunata ruwarqan. Chaymi apóstol Pablo nirqan: ‘Cristoqa Diospa atiyninmi’, nispa (1 Cor. 1:24). Ichaqa, ¿imatan yachachiwanchis Jesuspa ruwasqan milagrokuna?

2. ¿Imatan rikuchiwanchis Jesuspa ruwasqan milagrokuna?

² Jesuspa milagrokuna ruwasqanqa anchatan yanapawasunman (Hech. 2:22). Chaykunan rikuchiwanchis 1.000 wata kamachikuyninpi imakunachus ruwananta. Chay tiempopiqa runakunata yanapaspan askha milagrokunata ruwanqa. Rikuchiwallanchistaqmi Jehová Diospas Jesuspas imayna sonqoyoq kasqankuta. Chaymi kay estudiopi yachasun Jesuspa kinsa milagrokuna  ruwasqanmanta, imaynatas chaykuna yanapawasunman kay tiempopi hamuq tiempopipas chaytawan.

3. a) ¿Imatan Jesús ruwarqan Caná llaqtapi huk casarakuypi? b) ¿Imaraykun Jesús chay milagrota ruwarqan?

³ Caná llaqtapin huk casarakuypi Jesusqa ñawpaq kaq milagronta ruwarqan. Chaypiqa vinon tukurukusqa, chayqa sinchi p’enqaymi karqan casarakuqkunapaq. Paykunaqa allintan atiendenanku karqan invitadokunata. Chayta reparaspan Mariaqa Jesusta valekurqan paykunata yanapananpaq. Payqa allintan yacharqan Jesusmanta profeciakunaq willasqanta, “Ancha Hatun Diospa Churin” kasqantapas (Luc. 1:30-32; 2:52). Yachallarqantaqchá hukkunarayku imatapas ruway atisqanta. Mariapas Jesuspas yanapaytan munarqanku, chaymi Jesusqa askha litro unuta sumaq vinoman tukuchirqan (leey Juan 2:3, 6-11). Jesusqa manan obligasqachu kasharqan chayta ruwananpaq. Chhaynaqa, ¿imaraykun Jesús chay milagrota ruwarqan? Runakunata anchata munakusqanraykun, Jehová Dios hina qoykukuq kasqanraykupiwan.

4, 5. a) ¿Imatan yachachiwanchis unuta vinoman Jesuspa tukuchisqan? b) ¿Imatan chay milagro rikuchiwanchis hamuq tiempopaq?

⁴ Jesusqa Diospa atiyninwanmi askha unuta sumaq vinoman tukuchirqan, chay vinoqa askha runakunapaqmi karqan. Chay milagro ruwasqanmi yachachiwanchis Jehová Diospas Jesuspas ancha qoykukuq kasqankuta, imayna sientekusqanchista entiendesqankutapas. Chaymantapas Jehová Diosqa hamuq tiempopin mikhunata mana faltachinqachu (leey Isaías 25:6).

⁵ Chay tiempopiqa Jehová Diosmi lliw necesitasqanchista qowasun. Llapanchispaqmi kanqa wasinchispas mikhunanchispas. Chaykunapi piensaspan Jehová Diosninchista anchata agradecekunchis.

6. a) ¿Imapaqmi Jesús atiyninta utilizarqan? b) ¿Imaynatan Jesús hina qoykukuq kasunman?

⁶ Huk kutinmi Saqraqa Jesusta nirqan rumikunata t’antaman tukuchinanpaq, Jesusmi ichaqa mana munarqanchu. ¿Imanaqtin? Jesusqa hukkunata yanapanallanpaqmi atiyninta utilizayta munarqan (Mat. 4:2-4). ¿Imatan chaymanta yachasunman? Jesuspa nisqan hina ‘qoykukuq’ kaytan yachasunman  (Luc. 6:38). ¿Imaynatan qoykukuq kasunman? Iñiqmasinchiskunata wasinchisman invitaspan. Huñunakuy tukuyta paykunawan parlarispa, yaqapaschá huk iñiqmasi discursonta practicananpaq yanapasunman. Chayllaraq predicaqkunatapas yanapasunmanmi. Qoykukuq, yanapaykuq kaspaqa Jesuspa ruwasqanta hinan ruwashanchis.

7. ¿Iman kanqapuni Saqraq kamachisqan pachapi?

⁷ Kay tiempopiqa pachantinpin askha runakuna wakcha kanku. Ñawpa tiempopipas kallarqantaqmi wakcha runakuna, chaymi Jehová Dios Israel llaqtata nirqan: “Kashallanqapunin wakchakuna”, nispa (Deut. 15:11). Unay watakuna qhepamanmi Jesuspas nirqan: “Wakchakunaqa qankunawanpunin kashan”, nispa (Mat. 26:11). ¿Imatan chaywan nisharqanku? ¿Kanqapunichu wakcha runakuna? Manan. Paykunaqa Saqraq kamachisqan pachamantan rimasharqanku, kay millay pachapiqa kanqapunin wakcha runakuna. Paraisopin ichaqa mana kanqañachu, chaypiqa askha mikhuna kanqa, wakchayaytaq wiñaypaq chinkapunqa.

8, 9. a) ¿Imaraykun Jesús milagrota ruwaspa waranqanpi runakunata mikhuchirqan? b) ¿Ima ninkin chay milagro ruwasqanmanta?

⁸ Biblian willan Jehová Diosqa makinta kicharispa kamasqankunaman lliw necesitasqankuta qosqanta (Sal. 145:16). Jesuspas taytan hinan kay pachapi kashaspa askha runakunaman necesitasqankuta qorqan. Ichaqa manan atiyninta rikuchinanpaqchu chayta ruwarqan, aswanpas runakunata anchata munakusqanraykun. Chayta entiendenapaq Mateo 14:14-21 (leey) textota qhawarisun. Bibliaq nisqan hina waranqanpi runakunan Jesusta qatikurqanku (Mat. 14:13). Tutayamuqtinmi apostolninkuna repararqanku runakuna sayk’usqa yarqasqa kasqankuta, chaymi Jesusta nirqanku: “Runakunata kacharparipuy, llaqtakunaman rispa mikhunata rantikamunankupaq”, nispa. Ichaqa, ¿imatan Jesús ruwarqan?

⁹ Phisqa t’antallawan iskay challwallawanmi chhaytukuy runakunata mikhuchirqan. ¿Imaraykun chay milagrota ruwarqan? Runakunata munakusqanraykun, paykunata anchata llakipayasqanrayku. Biblian nin llapanku saksanankukama mikhusqankuta. Chay mikhusqankuwanmi kallpata hap’irqanku wasinkuman kutipunankupaq (Luc. 9:10-17). Puchuqtataq 12 canastakunaman hunt’achirqanku.

10. ¿Iman wakchayaywan pasanqa?

¹⁰ Mana allin gobiernokuna paykunallapaq munaq kasqankuraykun millonninpi runakuna wakcha kanku.  Wakin Testigokunapas pisichikuypin tarikunku. Diosmi ichaqa atiyniyoq kayninpi llapa runaman necesitasqankuta qonqa. Paymi wakchayayta tukuchinqa (leey Apocalipsis 7:16). Pisi tiempomantan Diosta kasukuq runakunaqa sumaq paraisopi kawsanqaku, chaypiqa manan kanqañachu mana allin gobiernokuna nitaq wakchayaypas.

11. a) ¿Imaraykun confiananchis llapa runakunata Jesuspa yanapananpi? b) ¿Ima ruwananchispaqmi kallpachakunanchis?

¹¹ Kay pachapi kashaspan Jesusqa kinsa wata más milagrokunata ruwarqan Israel ladollapi (Mat. 15:24). Kunanqa hanaq pachapin rey hina churasqa kashan, 1.000 wata kamachikuyninpitaq llapa runakunata yanapanqa (Sal. 72:8). Milagrokunata ruwaspan rikuchirqan runakunata yanapay munasqanta. Chaymi hamuq tiempopi yanapawananchispi confiananchis. Chaykunapi piensasqanchisqa kallpachawasunmanmi runakunata tukuy sonqowan yanapananchispaq (Sal. 45:1; 49:3). Manaña milagrokunatachu ruwanchis chaypas, Diospa promesankunamantan willananchis. Chayta ruwananchispaqmi kamachisqa kanchis (Rom. 1:14, 15).

12. ¿Imaraykun Jesús allinta yachan kay pachaq imayna ruwasqa kasqanta?

¹² Biblian willan kay pachata Dios kamashaqtin Jesús ‘paywan llank’ashasqanta’ (Prov. 8:22, 30, 31; Col. 1:15-17). Chaymi Jesús allinta yachan kay pachaq imayna ruwasqa kasqanta, yachallantaqmi wayrata, lamar-qochata, hukkunatapas imayna controlayta.

13, 14. ¿Iman rikuchin wayratapas lamar-qochatapas tukuy imatapas Jesuspa controlay atisqanta?

¹³ Jesusqa kay pachapi kashaspan rikuchirqan wayrata, lamar-qochata, hukkunatapas controlasqanta. Huk kutinmi Diospa atiyninwan “manchay sinchi wayrata” tatichirqan (leey Marcos 4:37-39). Yachayniyoq runaq nisqanman hinaqa chay wayraqa sinchipunis kasqa, yana phuyukunayoq, rayokunayoq, sinchi parayoq. Chay hina wayraqa imaymanatas hoqarin. Apóstol Mateopas willarqanmi chay wayramantaqa (Mat. 8:24).

¹⁴ Chhaynaqa maytachá unuqa boteta chay ladoman kay ladoman apaykacharqan, unutaq tukuy ladomanta haykuykamurqan, sinchi bullataq karqan. Chhaynaña kashaqtinpas Jesusqa sayk’usqan misk’ita puñukusharqan. Qatikuqninkunataq wañunankupaq piensaspa pasaqta mancharikurqanku, hinan Jesusta rikch’achirqanku (Mat. 8:25). Chaymi Jesusqa sayarispa lamar-qochata wayratawan nirqan: “¡Samp’ayay! ¡Upallay!”, nispa (Mar. 4:39). Wayrataq thanirqapurqan, hinan  thak kapurqan. Chaymi rikuchin Jesusqa wayratapas, lamar-qochatapas tukuy imatapas controlay atisqanta.

15. ¿Imaraykun mana iskayanchischu lamar-qochatapas hukkunatapas Dios controlay atisqanta?

¹⁵ Chay milagrota Jesús ruwananpaqmi Jehová Dios atiyta qorqan. Chaypin rikunchis Jehová Diospas tukuy imata controlay atisqanta. Millp’uq para kananpaqmi Diosqa nirqan: “Qanchis p’unchaymantataq ñoqa kay pachaman parachimusaq tawa chunka p’unchayta tawa chunka tutatawan”, nispa (Gén. 7:4). Huk kutinpitaq lamar-qochata iskayman t’aqarqan ‘inti lloqsimuy ladomanta sinchi wayrawan’. Jonás librotaq willan lamar-qochata ‘sinchitapuni phoqchiqesqanta’ (Éx. 14:21; Jon. 1:4). Chaykunan rikuchiwanchis Diosqa paraisopi tukuy chaykunata controlananta.

16. ¿Imaraykun kusichiwanchis Jehová Diospas Jesuspas tukuy imata controlay atisqanku?

¹⁶ Jehová Diospas Jesuspas wayrata, lamar-qochata, hukkunatapas controlay atisqankuqa anchatan kusichiwanchis. 1.000 wata kamachikuyninpiqa manan pipas ñak’arinqachu sinchi wayrakunawan, volcankunawan, pacha chhaphchiykunawan, hukkunawanpas.  Jehová Diosmi llapa runakunata yanapanqa (Apo. 21:3, 4). Paymi Jesusman atiyta qonqa kay pachapi tukuy imatapas controlananpaq, chaymantaqa manan iskayananchischu.

17. ¿Imaynatan Diospa Jesuspa ruwasqanta hina ruwasunman?

¹⁷ ¿Imaynatan Diospa Jesuspa ruwasqanta hina ruwasunman? Milagro ruwaytaqa manan atinchischu, ichaqa atisunmanmi imachus necesitasqankupi iñiqmasinchiskuna yanapayta. Yanapaykusunmanmi kallpachasqa sientekunankupaq, iñiyninkupi allin kanankupaq (leey Proverbios 3:27; Prov. 17:17). Sinchi wayraq pasasqan qhepamanmi huk viuda cristiana necesitarqan wasinta allichanankuta, chaymi iñiqmasikuna usqhaylla yanaparqanku. Chayta rikuspan cristianaqa nirqan: “Anchatan kusikuni Diospa llaqtanpi kasqaymanta, iñiqmasiykuna wasiyta allichasqankumanta, astawanqa iñiyniypi yanapawasqankumanta”, nispa. Huk soltera cristianapas chay hinapin tarikurqan, sinchi parasqan qhepamanmi wasin yaqaña urmaykusharqan. Payqa ancha llakisqan kasharqan, iñiqmasikunan ichaqa wasinta allicharqanku. Chayta rikuspan nirqan: “Manan imaynatapas agradecekuyta atinichu”, nispa. Nillarqantaqmi: “Gracias Jehová”, nispa. Chhaynata iñiqmasinchiskuna yanapawaqtinchisqa anchatan agradecekunchis, astawanqa Jehová Diosta Jesustawan.

18. ¿Ima ninkin Jesuspa milagrokuna ruwasqanmanta?

¹⁸ Kay pachapi kashaspan Jesusqa rikuchirqan “Diospa atiynin” kasqanta. Payqa manan allin qhawarisqa kananpaqchu nitaq allinninta maskhaspachu milagrokunata ruwarqan, aswanpas hukkunata yanapananpaqmi, munakuyninta rikuchinanpaqwan. Qatimuq estudiopi astawan chaymanta yachasun.