Kichay leenaykipaq

Índice nisqaman riy

“Pisi yuyayniyoqqa tukuy uyarisqantan creen”

“Pisi yuyayniyoqqa tukuy uyarisqantan creen”

“Periodicota mana leeqqa sonso runan, aswan sonsotaq periodicoq llapa nisqanta creeq” (August von Schlözer historiador, escritor alemán [1735-1809])

LIBROKUNATA qelqaq runan 200 wata ñawpaqta nirqan periodicokunaq nisqanta ama llapantachu creena kasqanta. Kaqllataqmi kunanpas, manan creenanchischu internetpi llapa qelqamusqankuta. Internetpiqa imaymanatan tarisunman leenapaq, wakinmi allin wakintaq mana. Chaymi cuidakunanchis imachus leeshasqanchista. Internet-ta utilizaq runaqa yaqapaschá admirakunapaq noticiakunata leespa creenman. ¿Imarayku? Internetpi kasqanrayku otaq amigon mensajepi apachimusqanrayku. Biblian ichaqa niwanchis: “Pisi yuyayniyoqqa tukuy uyarisqantan creen, yuyayniyoqmi ichaqa thaskisqankunata allinta qhawan”, nispa (Prov. 14:15).

Pisi yuyayniyoq runaqa llapa uyarisqantan creen, allin yuyayniyoqmi ichaqa allintaraq segurakun creenanpaq. Internetpiqa imaymana willakuykuna, noticiakunan kan, ichaqa manan llapanchu cheqaqkama. Chaykunawan mana engañachikunapaqmi piensananchis: “¿Confianapaq direccionpichu chay noticiata leerqani icha lliwpa qelqasqan direccionpichu? ¿Mana reqsisqa direccionpichu chayta leerqani? ¿Confianapaq direccionpichu chay willakuymanta nirqan pantasqa kasqanta?”, nispa. * Chaymantataq allinta reparananchis cheqaqchus kanman icha manachus chayta (Prov. 7:7). Sichus willasqanku sinchi admirakunapaq chayqa, manan cheqaqchu chay willakuyqa kanman. Sichus mensajepi pimantapas mana allinta willamusunkiku chayqa, yuyaykuy: “¿Imaraykun chay runamanta mana allin kaqta willashan? ¿Imaraykun munan llapa runaq yachananta?”, nispa.

¿SAPANKA MENSAJEKUNA CHASKISQAYKITACHU APACHINKIPACHA?

Wakinqa mensajeta chaskispankupachan amigonkunaman usqhaylla apachinku. Manan segurakunkuchu cheqaqchus icha manachus kasqanta. Nitaq piensankuchu chay mensajekuna hukkunaq mana allinninpaq kananta. Chaytaqa ruwanku paykunaraq primerta mensaje willanankuraykun (2 Sam. 13:28-33). Ñoqanchisqa allin yuyayniyoqmi kananchis, manan munanchischu causanchispi hukkuna mana allinpi tarikunankuta.

¿Imaraykun wakin runakuna mensajekuna chaskisqankuta comunta hukkunaman apachinku? Asegurakunankupaq tiempota mana horqosqanrayku. Yaqapaschá ninku: “Mensajeta chaskiqña qhawashachun cheqaqchus manachu kasqanta”, nispa. Mensajeta chaskiqpas manan tiempota horqollantaqchu asegurakunanpaq (Efes. 5:15, 16). Chaymi mensajeta apachinapaq iskayashanchis chayqa, ama aswanpas apachisunchu.

Piensananchismi: “¿Mensajekuna chaskisqaytachu amigoykunaman apachinipacha? ¿Hayk’aqllapas disculpakurqanichu mana cheqaq kaq mensajeta apachisqaymanta? ¿Pillapas niwarqanchu chaskisqay mensajekunata amaña apachishanaypaq?”, nispa. Sichus amigonchiskuna internet-ta utilizanku chayqa, paykunan ima munasqankutapas maskhankuman, manan necesitankuchu ñoqanchisraq fotokunata, videokunata otaq asichikuq willakuykunatapas apachinanchistaqa. Hinaspapas manan apachishanachu grabasqa discursokunata nitaq qelqasqa discursokunatapas. * Aswanpas sapankanchismi ima tematapas t’aqwinanchis, textokunatapas maskhananchis otaq huñunakuykunapi estudiakusqan qelqatapas estudiananchis.

Manaraq mensajeta apachishaspa allintaraq yuyaykuy

¿Imatan ruwananchis Jehová Diospa testigonkunamanta internetpi millaykunata qelqamuqtinku? Manan leenachu nitaqmi nisqankuta creenachu. Hukkunamanpas manan chaykunata apachinachu, mana hinaqa llulla rimaykunatan ch’eqechishasunman. Sichus leesqanchis llakichiwanchis chayqa, Jehová Diosmantan yachayta mañakunanchis, hinaspa iñiyninpi allin takyasqa cristianowan parlananchis (Sant. 1:5, 6; Jud. 22, 23). Jesusmantapas llullakuspan mana allinkunata rimarqanku. Paymi nirqan cristianokunapas qatiykachasqa kanankuta, yanqa tumpasqa kanankutapas (Mat. 5:11; 11:19; Juan 10:19-21). Chayraykun mana admirakunachu ñoqanchismanta mana kaqta rimaqtinku. Allin yuyayniyoq kaspaqa reparasunmi Testigokunamanta llullakuspa rimasqankuta, hukkunata engañay munasqankutapas (Prov. 2:10-16).

HUKKUNATA RESPETASUN

Hinaspapas manan iñiqmasinchiskunamanta imapas uyarisqanchista hukkunaman willashanachu cheqaqña kanman chaypas (Mat. 7:12). Hukkunamanta mana allinta rimaspaqa manan pitapas kallpachasunchu, mana munakuyniyoq runataqmi kasunman (2 Tes. 3:11; 1 Tim. 5:13). Chaymantapas mana willanaraq kaqkunataqa manan willanachu. Sichus pipas manaraq willayta munanchu imapas decidisqanta otaq imatapas chayqa, manan ñoqanchisqa willananchischu. Sichus ñoqanchis ñawpaqta willasun chayqa, manan iñiqmasinchista respetashasunmanchu, sasachakuypitaqmi tarikunman.

Tiemponchispiqa ratullan noticiakunaqa ch’eqerin. Wakinqa allin noticiakunan wakintaq ichaqa mana. Sichus amigonchisman huk noticiata mensajepi apachinchis chayqa, yaqapaschá payqa llapa reqsisqanman apachinqa. Chaymi mana llapa amigonchiskunamanchu llapa chaskisqanchis mensajekunata apachina. Bibliaña niwanchis munakuqqa llapatan creen nispa chaypas, allin yuyayniyoqmi kananchis cheqaqchus chay noticia icha manachus chayta reparanapaq (1 Cor. 13:7). Hinaspapas manan creenanchischu millaykunata Diospa llaqtanmanta otaq iñiqmasinchiskunamanta rimaqtinkuqa. Chaykunata ch’eqechiqqa Saqraq ruwasqantan ruwashan, paymi llapa llullakunaq taytan (Juan 8:44). Chaymi mensajekuna chaskisqanchismanta cuidakunanchis. Biblian nin: “Pisi yuyayniyoqkunaqa mana yuyayniyoq-kaytan chaskinku, allin yuyayniyoqkunan ichaqa yachayta coronata hina chaskinku”, nispa (Prov. 14:18).

^ párr. 4 Mayninpiqa internetpin rikhurimun unayña lloqsimuq llulla willakuykuna. Kaq willakuylla kasqanta mana reparanankupaqtaq chikanta cambiaramunku.

^ párr. 8 Qhaway 2010 wata abril killa Diosmanta Willasunchis nisqa hojanchispi “Tapuykuna” nisqa temata.