1, 2. a) ¿Iman llakichin wayna-sipas wawayoq tayta-mamakunata? b) ¿Ima allinkunatan ruwayta atinkuman wayna-sipaskuna?

TESTIGO tayta-mamakunaqa ancha kusisqan sientekunku wawanku bautizakuqtin. Berenice iñiqmasin tawa wawayoq, manaraq 14 watankuta hunt’ashaspataq bautizakurqanku. Paypas qosanpas anchatan kusikurqanku Diosta servinankupaq wawankuna decidikusqankumanta. Ichaqa llakikurqankun wayna-sipas kapuqtinku imayna yanapanankumanta. Wawayoq kanki chayqa, chay iñiqmasikuna hinachá sientekunki.

² Huk doctorpa nisqan hina waynayapusqanku otaq sipasyapusqanku tiempoqa manas facilchu wawakunapaq ni tayta-mamankupaqpas. Wakin tayta-mamakunaqa yaqapaschá wawankumanta piensankuman chay tiempopiqa mana allinkunallata ruwasqankuta, wawaykachasqankutapas. Ichaqa waynayashaq otaq sipasyashaq wawakunaqa imaymanatas  ruwayta munanku, sonqomanta munakuytas yachashanku, amigokunayoq kaytataqsi necesitanku. Rikusqanchis hina wayna-sipaskunaqa imaymana allinkunatan ruwayta atinku, Dioswanpas allin amigontinmi kayta atinkuman, imaynan Jesuspas waynacha kashaspa Jehová Diospa amigon karqan hinata (leey Lucas 2:52). Hinaspapas Jehová Diospaqmi astawan llank’ayta atinkuman, aswan allintataqmi predicayta atinkuman. Decidikunkumanmi Diosta serviyta, payta kasukuytapas. Wayna-sipas wawayoq kanki chayqa, yanapawaqmi Diosta servinankupaq. ¿Imaynatan chayta ruwawaq? Jesuspa ejemplonta qatikuspan. Kay estudiopin yachasunchis imaynatan wayna-sipasyashaq wawaykita rikuchiwaq munakusqaykita, humilde kasqaykita, entiendesqaykitapas.

3. ¿Imanaqtinmi apostolkuna Jesusta qhawarirqanku amigonkuta hina?

³ Ñawpa tiempopi esclavokunayoq runaqa manan willaqchu esclavonkunamanqa imachus piensasqanta sientesqantapas. Jesusmi ichaqa mana chhaynachu karqan, payqa manan esclavonkunata hinachu qatikuqninkunata qhawarirqan aswanpas nirqanmi amigonkuna kasqankuta (leey Juan 15:15). Jesusqa anchatan qatikuqninkunata munakurqan chaymi paykunawan tiempota pasarqan. Hinaspapas piensasqanta sientesqantan paykunaman willaq, paykunaq willasqantapas makillan uyariq (Mar. 6:30-32). Chaykunan apostolkunata yanaparqan Jesuswan allin amigontin kanankupaq, qhepaman llank’aykunata aparinankupaqpas.

4. ¿Imaynatan tayta-mamakuna wawankuwan amigontin kankuman? (9 paginapi fotota qhaway.)

⁴ Tayta-mamakuna qankunan wawaykichistaqa kamachinkichis, chaywanpas amigontinmi kawaqchis. ¿Imaynata? Paykunawan kanaykichispaq tiempota horqospa. Chayta ruwayqa ancha importanten, chaymi Diosmanta mañakunaykichis. Chaymantapas yachanaykin ima takikunatan uyarin, ima peliculakunatan qhawan, imakunapis pukllayta munan chaykunata, kallpachakuytaq chaykuna gustanasuykipaq. Italia nacionmanta Ilaria cristianan nirqan takikuna uyarisqanta tayta-mamanpas uyarisqankuta, chayta rikuspas taytanwan amigontin kapurqan paypitaq confiayta qallarirqan. Tayta-mamakuna ama manchakuychischu wawaykikunawan amigontin kaytaqa otaq Dioswanpas amigontin kanankupaq yanapaytaqa. Ama piensaychischu “chayta ruwaqtiyqa manapasñachá kasuwanqakuchu” nispaqa (Sal. 25:14). Aswanpas chaykunawanmi wawaykichisqa munakusqaykichista, respetasqaykichista rikunqaku, confianzawantaq tukuy imamantapas facil-llata qankunawan rimanqaku.

5. ¿Imatan ruwananku karqan Jesuspa qatikuqninkuna kusisqa kanankupaq?

⁵ Jesusqa yacharqanmi qatikuqninkuna tukuy sonqowan Jehová Diosta servispankuqa kusisqa kanankuta. Chaymi kallpacharqan tukuy tiempo predicanankupaq, prometerqantaqmi yanapayninta qonanpaqpas (Mat. 28:19, 20).

6, 7. ¿Imapaqmi wawaykichista yanapanqa Diosmanta sapa kutilla yachachisqaykichis?

⁶ Tayta-mamakuna munankichischá wawaykichis Diospa amigon kanankuta, paymi  kamachisunkichis wawaykichista yachachinaykichispaq wanachinaykichispaqpas (Efes. 6:4). Chayraykun sapa p’unchay mana p’itispa Bibliamanta yachachinayki. Chaypaq kaypi piensay: ¿Imapaqmi wawaykikunata escuelaman kachanki? Escuelapi yachasqanku vidankupi yanapananta yachasqaykiraykun. Aswantaraqmi yanapanqa huñunakuykunaman, asambleakunaman risqanku, familiantin Diosta yupaychana ch’isipipas kasqanku. Chaymantapas Diosmanta yachasqankun yanapanqa wiñay kawsayta aypanankupaq. Chhaynaqa wawaykikunata yanapay Jehová Diosmanta yachasqanku kusichinanpaq, entiendechiytaq sumaqta kawsanankupaq Diospa yanapasqanta (Prov. 24:14). Hinaspapas yachachinaykin imarayku predicananchis kasqanta. Jesuspa ruwasqanta qatikuy, hinaspa wawaykikunata yanapay predicaspa kusisqa sientekunankupaq.

⁷ Sapa kutin Bibliata estudiasqanku, huñunakuykunaman risqanku, predicacionmanpas lloqsisqankun wayna-sipaskunata yanapanqa. Sudáfrica nacionmanta cristianan nin: “Ñoqamanpas turaykunamanpas manapunin gustawaqkuchu Biblia estudiaypas, huñunakuyman predicacionman riypas. Tukuy imatan ruwaq kayku familiantin mana estudianaykurayku, chaywanpas tayta-mamaykuqa kallpachakuqkun Diosmanta yachachiwanankupaq. Chaykunamantan anchata agradecekuni”, nispa. Chaysi chay cristianaqa huñunakuyman otaq predicacionman mana riyta atispaqa, tayta-mamanpa yachachisqankuta yuyarispa anchata kallpachakun wakmanta rinanpaq.

8. a) ¿Imaynatan Jesús humilde kasqanta rikuchirqan? b) ¿Imatan Jesuspa ruwasqanmanta qatikuqninkuna yacharqanku?

⁸ Perfecto runaña Jesús karqan chaypas, humilde kaspan Diospa yanapayninta mañakurqan (leey Juan 5:19). Chaymi qatikuqninkunaqa payta respetarqanku. Astawan Diosmanta mañakusqanta rikuspataq astawan Jesuspi confiarqanku. Tiempowanmi paykunapas Jesús hina humilde karqanku (Hech. 3:12, 13, 16).

9. a) ¿Imaynatan rikuchiwaq humilde kasqaykita? b) ¿Imaraykun chayta ruwanayki?

⁹ Tayta-mamakuna manan Jesús hinachu perfecto kankichis. Chaymi imapipas pantaspaqa disculpata mañakunaykichis, chaywanmi rikuchinkichis humilde kasqaykichista (1 Juan 1:8). Chayta rikuspan wawaykichiskunapas pantasqankumanta disculpata mañakunqaku, astawantaq respetasunkichispas. Kaypi piensaychis: Sichus llank’anapi jefeyki imapipas pantaspa disculpakun chayqa, ¿respetankin riki? Rosemary cristianan nirqan: “Wawaykuna uyarishaqtinmi imapi pantasqaykumantapas disculpanakuq kayku. Chaymi wawaykunaqa ima problemankutapas willakuwaqku. Sut’itan willaq kayku mana llapantachu  yachasqaykuta, chayraykun yanapanata necesitaqtinkuqa qelqanchiskunapi maskhanankupaq yachachiq kayku, Diospa yanapaynintataq kuska mañakuq kayku”, nispa.

10. ¿Imaynatan Jesús rikuchirqan humilde kasqanta qatikuqninkunata kamachispa?

¹⁰ Diosmanta autoridadta chaskisqanraykun Jesusqa derechonpi kasharqan qatikuqninkunata kamachinanpaq, ichaqa humilde kasqanraykun willaq imarayku imakunatapas ruwanankuta. Huk kutinmi Jesusqa nirqan: “Diospa qhapaqsuyunta, chanin-kaynintawan ñawpaqtaqa maskhaychis”, nispa. Ichaqa willallarqantaqmi chayta ruwaqtinkuqa tukuy necesitasqankuta chaskinankuta. Huk kutipitaq nirqan: “Ama hukkunata huchachaychischu”, nispa. Ichaqa willallarqantaqmi imarayku chayta ama ruwanankuta. Nirqanmi: “Imaynatachus hukkunata huchachankichis chay hinallatataqmi Diospas qankunataqa huchachasunkichis”, nispa (Mat. 6:31–7:2).

11. ¿Imanaqtinmi wawaykikunaman willanayki imarayku imatapas ruwanankuta?

¹¹ Wayna-sipas wawaykikunata imatapas ruwanankupaq kamachispaykiqa, willanaykin imarayku chayta ruwanankuta, chhaynapin facil-llata kasukunqaku. Barry cristianon tawa wawayoq, wayna-sipasñataqmi kankupas. Paymi nin: “Wayna-sipaskunaqa tayta-mamankupin astawan confianku imarayku imatapas decidisqankuta willaqtinku”, nispa. Wayna-sipaskunaqa manañan wawañachu kanku, aswanpas allintañan decidiytapas piensaytapas yachashanku. Barry cristianon nillantaq: “Imatapas wayna-sipaskuna decidispaqa, yachanankun sonqonkuq munasqanwan ama atipachikuyta”, nispa (Sal. 119:34). Chaymi humilde kanayki sut’itataq willanayki imarayku imatapas kasukunankuta. Chhaynapin ruwasqaykimanta yachanqaku, rikunqakutaq respetasqaykita, wiñasqa runata hinaña qhawarisqaykitapas.

12. ¿Imaynatan Jesús yanaparqan Pedrota?

¹² Jesusqa yacharqanmi qatikuqninkunata imayna yanapayta. Wañunanpuni kasqanta willaqtinmi, Pedro nirqan: “Amapuni Diospas munachunchu chay hina sucedenasuykitaqa”, nispa. Jesusqa yacharqanmi payta munakusqanrayku chay nisqanta ichaqa yachallarqantaqmi pantashasqanta. ¿Imaynatan Jesús yanaparqan Pedrota, huk qatikuqninkunatapas? Sumaqllatan Pedrota anyarqan, hinamantaq llapankuta nirqan sasachakuypi tarikuspa Diosta mana kasukuqtinkuqa imapi tarikunankuta, kasukuqtinkutaq bendecisqa kanankuta (Mat. 16:21-27). Pedroqa allintan entienderqan Jesuspa yachachisqanta (1 Ped. 2:20, 21).

13, 14. a) ¿Imaynapin yachawaq wawayki iñiyninpi pisipashasqanta? b) ¿Imatan ruwanayki wawaykita yanapanaykipaq?

¹³ Tayta-mamakuna Diosmanta mañakuychis wawaykichista entiendenaykichispaq yanapanaykichispaqpas (Sal. 32:8). Yaqapaschá wawaykiqa iñiyninpi pisipashan, hinaspa yanapanaykita necesitashan. ¿Imaynapin chayta yachawaq? Yaqapaschá llakisqata rikushanki, sapallan kayta munashan otaq iñiqmasikunamanta mana allinta rimashan. Chaykunata reparaspaqa  ama piensaychu “ima mana allintapaschá wawayqa pakallapi ruwashan” nispaqa. * Amataq hinallataqa qhawarpariychu.

¹⁴ Wawaykita yanapanaykipaqqa respetowanmi sumaqllata tapunayki. Chaytan comparasunman ukhu p’onqomanta unuta horqoywan. Unu horqosqayki ama hich’akunanpaqqa sumaqllatan aysanayki. Chhaynallatataqmi wayna-sipas wawaykikunata tapuspapas ruwanayki. Pacienciawanmi sumaqllata imatapas tapunayki, mana hinaqa manan willasunkikuchu imachus piensasqankuta, imachus sientesqankuta (leey Proverbios 20:5). Ilaria cristianan nirqan: “Sipasyashasqay tiempopiqa colegioymanta compañeroykunawanmi puriyta munaq kani, ichaqa yacharqanin mana allin kasqanta, chaymi nishuta llakichiwarqan. Chhaynata rikuwaspankun tayta-mamayqa tapuwarqanku, chaymi waqaykuspa willakurqani imachus pasawashasqanta. Hinan abrazawaspanku niwarqanku entiendewasqankuta, yanapawanankutapas”, nispa. Hinan tayta-mamanqa usqhaylla yanaparqanku iñiq t’aqapi allin amigokunata tarinanpaq.

15. ¿Imaynatan Jesús rikuchirqan hukkuna entiendesqanta?

¹⁵ Jesusqa entienderqanmi qatikuqninkunata, allinkuna ruwasqankutataq qhawariq. Chaytan yachanchis Natanaelmanta nisqanpi. Natanaelqa Jesusmantan nirqan: “Nazaret llaqtamantaqa, ¿ima allinpas kanmanchu?”, nispa (Juan 1:46). Chay nisqanta uyarispa, ¿imatan piensawaq karqan? ¿Niwaqchu karqan: “Kay runaqa mana iñiyniyoq runan, huk llaqtayoq runata cheqnikuq, mana allinllata piensaq”, nispa? Jesusqa manan chhaynatachu piensarqan. Payqa entienderqanmi Natanaelta, yacharqantaqmi sut’i rimaq runa kasqanta, chaymi nirqan: “Kay hamuqqa cheqaq  Israel runan, payqa manapunin pitapas q’otunchu”, nispa (Juan 1:47). Jesusqa yacharqanmi imatachus runakunaq piensasqanta, allinkunatataq paykunapi qhawaq.

16. ¿Imakunatan ruwawaq wawayki allinta imatapas ruwananpaq?

¹⁶ Tayta-mamakunaqa manan yachankichischu wawaykichispa sonqonpi imachus kasqanta, ichaqa kallpachakuwaqchismi entiendenaykichispaq. Diosmi yanapasunkichis allinkuna ruwasqankuta qhawarinaykichispaq. Imatapas mana allinta ruwaqtinkuqa ama niychu “manan imapaqpas valenkichu” nispaqa. Aswanpas allinta ruwanankupaq kallpachakusqankuta qhawariy, niytaq paykunapi confiasqaykita. Hinaspapas yaqapaschá pisi-pisimanta ima ruwaykunatapas qowaq, chhaynapi allinta ruwayta yachananpaq. Jesuspas chhaynatan qatikuqninkunawan ruwarqan. Wata masña Natanaelta reqsisqanmanmi apostolnin kapurqan (paytan nikullarqantaq Bartolomé nispa). Apóstol kaspataq allinta Jesuspa nisqanta ruwarqan (Luc. 6:13, 14, MR; Hech. 1:13, 14). Chhaynaqa Jesuspa ruwasqanta hina imatapas ruway, ama wawaykita imamantapas sientechiychu. Aswanpas niy: “Allintan kallpachakushanki waway, Diospas ñoqaykupas kusisqan kashayku. Atillankin Dios serviyta”, nispa.

17, 18. ¿Imaynan sientekunkichis wawaykichista yanapasqaykichismanta?

¹⁷ Apóstol Pabloqa askha cristianokunapaqmi huk tayta hina karqan. Anchata munakusqanraykun paykunamanta sinchita llakikuq. Chhaynatachá qankunapas llakikunkichis wawaykichiskunamanta (1 Cor. 4:15; 2 Cor. 2:4). Kinsa wawayoq Victor cristianon nirqan: “Manan facilchu wayna-sipas wawakunata uywayqa, ichaqa Jehová Diospa yanapayninwanmi wawaykunawan amigontin kapurqayku”, nispa.

¹⁸ Tayta-mamakuna wawaykichistaqa anchatachá munakunkichis. Chaymi, ¡mayta munayku Jehová Dios servinankuta! Sichus bautizakuspa Diosta servishallanqaku chayqa, anchatan kusikunkichis (3 Juan 4). Chayrayku kallpachakushallaychis wawaykichista yanapanaykichispaq.