Tukuy imapi Jehová Dioswan pusachikusun

“Chhaynan Diosninchisqa, paymi wiñay-wiñaypaq Diosninchisqa, paymi wiñaykamapas pusashallawasunpuni.” (SAL. 48:14.)

1, 2. ¿Imanaqtinmi Dioswan pusachikunanchis yachayllanchisman hap’ipakunanchismantaqa? ¿Ima tapuykunatan kutichisunchis?

¡RATULLAN sonqonchisqa engañawasunman mana imapaq valeq kaqkunata allinpaq qhawarinanchispaq! (Pro. 12:11, NM.) Sichus mana allinkunata ruwayta munasunman chayqa, sonqonchisqa imaymanatan niwasunman chayta ruwananchispaq (Jer. 17:5, 9). Chaymi salmo takita qelqaqqa Jehová Diosmanta mañakuran: “K’anchayniykita cheqaq-kayniykitawan mast’arimuy, chaykuna pusawachun”, nispa (Sal. 43:3). Chay takita qelqaqqa yachayninman hap’ipakunanmantaqa Jehová Diospin confiaran. Chay ruwasqanqa ancha allinpunin karan, Jehová Diosmantaqa manan pipas aswan allintaqa pusanmanchu karan. Sichus ñoqanchispas Jehová Dioswan pusachikusun chayqa, allinninchispaqmi kanqa.

² ¿Imanaqtintaq Jehová Dioswan pusachikunanchis hukkunawan pusachikunamantaqa? ¿Hayk’aqmi Dioswan pusachikunanchis? ¿Imaynan kananchis Dioswan pusachikunapaq? ¿Imaynatan Jehová Dios pusawanchis? Kay estudiopin chaykunamanta yachasunchis.

¿Imanaqtinmi Jehová Dioswan pusachikunanchis?

3-5. ¿Imanaqtinmi mana iskayaspa Jehová Dioswan pusachikunanchis?

³ Jehová Diosqa hanaq pacha Yayanchismi (1 Cor. 8:6). Payqa lliwtan ñoqanchismanta yachan, imayna sonqoyoq kasqanchistapas (1 Sam.  16:7; Pro. 21:2). Rey Davidmi Jehová Diosta niran: “Qanmi tiyaykusqaytapas sayarisqaytapas yachanki, yuyaykusqaytapas karumantaraqmi sut’itapuni yachanki. Manaraq rimarishaqtiymi, Señor Diosníy, qanqa llapantaña yachanki”, nispa (Sal. 139:2, 4). Diosqa allintataq reqsiwanchis chayqa, yachanmi imachus allinninchispaq kasqanta. Jehová Diosqa tukuy yachayniyoqmi, payqa tukuy imatapas sut’itan rikun. Runaq yachasqanqa manan imapaschu Diospa yachasqanwan tupanachisqaqa. Diosqa qallariymantapachan yachanman qhepaman imachus kananta (Isa. 46:9-11; Rom. 11:33). Pay ‘sapallanmi yachayniyoqqa’ (Rom. 16:27).

⁴ Chaymantapas Jehová Diosqa munakuwanchismi, allinnillanchistataq munanpas (Juan 3:16; 1 Juan 4:8). Munakuq kasqanraykun tukuy imaymanata qowanchis. Santiagon qelqaran: “Tukuy allin kaqkunatapas, tukuy chanin kaqkunatapas hanaq pachamantan chaskinchis, hanaq pacha k’anchaykuna kamaq Yayamanta”, nispa (Sant. 1:17). Pipas Dioswan pusachikunqa chayqa, imaymana allinkunatan paymanta chaskinqa.

⁵ Chaymantapas Jehová Diosqa tukuy atiyniyoqmi. Salmo takita qelqaqmi niran: “Ancha Hatun Diospa pakaykusqan tiyaqqa, Tukuy-atiyniyoqpa llanthuykusqan tiyaqqa Señor Diostan ninman: Qanqa yanapaykuwaqniymi, pukaraymi, hap’ipaykukunay Diosmi kanki”, nispa (Sal. 91:1, 2). Jehová Dioswan pusachikusunchis chayqa, sumaqtan payqa cuidawasun, manataq hayk’aqpas saqewasunchu. Askhaña contranchispi hatarinkuman chaypas, Diosqa yanapawasunpunin. Manan hayk’aqpas qonqawasunchu (Sal. 71:4, 5; leeychis Proverbios 3:19-26). Qhawasqanchispas hina, Jehová Diosqa yachanmi imachus allinninchispaq kasqanta, payqa allinnillanchistan munan, tukuy atiyniyoqtaq imachus allinninchispaq kasqanta qowananchispaqpas. ¡Mana yuyayniyoqmi kasunman Dioswan mana pusachikuspaqa! Kunanmi qhawarisun hayk’aq Jehová Dioswan pusachikunata.

¿Hayk’aqmi Jehová Dioswan pusachikunanchis?

6, 7. ¿Hayk’aqmi Dioswan pusachikunanchis?

⁶ Jehová Dioswanqa tukuy kawsasqanchis p’unchaykunan pusachikunanchis: nacesqanchismantapacha wañunanchiskama. Salmo takita qelqaqmi niran: “Chhaynan Diosninchisqa, paymi wiñay-wiñaypaq Diosninchisqa, paymi wiñaykamapas pusashallawasunpuni”, nispa (Sal. 48:14). Ñoqanchispas salmo takita qelqaq hina yachayniyoq kanchis, chaymi Jehová Diosta mañakushallanchispuni pusawananchispaq.

⁷ Mayninpiqa astawanraqmi necesitanchis Dioswan pusachikuyta. Yaqapaschá ‘llaki-phutiypi’ tarikushanchis qatiykachasqa kasqanchisrayku, sinchita onqosqanchisrayku, otaq qonqaylla mana llank’anayoq rikukuspa (Sal. 69:16, 17). Chhayna kaqtinqa mana iskayaspan Jehová Diospa yanapayninta mañakusunman, hinan payqa kallpata qowasunchis aguantananchispaq, yachaytapas qowallasuntaq allinta decidinanchispaq. ¡Anchatan kallpachawanchis chayta yachayqa! (Leeychis Salmo 102:17.) Huk ruwaykunapipas necesitasunmi Dios pusawananchista. Ejemplopaq, wasimasinchiskunata predicananchispaqqa necesitanchismi Dios  yanapawananchista, chayllan paykunataqa allinta yanapayta atisunman. Chaymantapas imapi kusirikunapaq, imayna p’achakunapaq, pikunawan amigontin kanapaq, imapi llank’anapaq, imata estudianapaq, ima ruwanapaqpas Diospa kamachikuyninkunatan qhawarinanchis, chhaynapin allinta decidisunchis. Arí, lliw ruwayninchispin necesitanchis Jehová Dios pusawananchista.

Dioswan mana pusachikuyqa mana allinninchispaqmi

8. ¿Imanaqtinmi mana allinpuni karan Evaq decidisqan?

⁸ Kikillanchismantan decidinanchis Dioswan pusachikuytaqa. Diosqa manan obligawasunchu mana munaqtinchisqa. Kay pachapiqa Evawanmi mana Dios kasukuyqa qallariran, chay mana kasukuyninmi askha nanaykunata lliw runaman apamuran. Chaywanmi yachanchis mana Dios kasukuy sinchi mana allinninchispaq kasqanta. ¿Imaraykun mana allinpuni karan Diosta mana kasukusqan? Evaqa Diospa hark’asqan rurutan mikhuran ‘Dios hina allinkaqta mana allinkaqta reqsiyta’ munaspa (Gén. 3:5). Diosllan decidinman imachus allin kasqanta imachus mana allin kasqantapas. Evan ichaqa payllamanta chayta decidiran, chhaynapin mana Dioswan pusachikuranchu. Chayta ruwaspan Evaqa pisichasharan Jehová Dios Ancha Hatun Kamachikuq kasqanta. Evaqa Diosmantan t’aqakuyta munaran, qosan Adanpas Dios contra hatarillarantaq Evaq ruwasqanta hina ruwaspa (Rom. 5:12).

9. ¿Imatan mana respetashanchu Diospa kamachikuyninkunata mana kasukuq? ¿Imanaqtinmi chayta manapuni ruwananchischu?

⁹ Sichus Eva hina mana kasukusunmanchu Diospa kamachikuyninkunata chayqa, manan respetashasunmanchu Dioslla imachus allin mana allin kasqanta ninanpaq derechoyoq kasqanta. Huñunakuyman hamuq huk runamanta rimasunchis. Kay runaqa televisionpi periodicokunapi qhelli kaqkunata qhawaymanmi yacharukun. Chay runaqa yachanmi imaninmi Dios chaykuna qhawaymanta, yachantaqmi chaykunamanta mana ni rimanallapaschu kasqanta. Chhayna kaqtinqa, ¿imaraykutaq chaykunatari ima hinallaña qhawan? (Efe. 5:3.) Diospa kamachikuyninkunata mana kasukuspaqa, chay runaqa manan respetashanchu Jehová Dios Ancha Hatun Kamachikuq kasqanta (1 Cor. 11:3). Chay runaq ruwasqanqa mana allinpunin, ¿imanaqtin? Jeremiaspa nisqan hina, “manan runamanchu tupan mayninta purinallantapas decidiyqa” (Jer. 10:23, NM).

10. ¿Imanaqtinmi allin yuyaywan imatapas decidinanchis?

¹⁰ Wakinqa mana allinpaqmi qhawarinku Jeremiaspa nisqanta. Paykunan ninku: Diosmá riki atiyta qowaranchis imatapas decidinanchispaq, ¿chaychu kunan juzgawasunman imapas decidisqanchismanta? nispa. Ichaqa manan kayta qonqananchischu: Diosña decidinanchispaq atiyta qowaranchis chaypas, lliwmi payman cuentata qosunchis tukuy ima ruwasqanchismanta rimasqanchismantapas (Rom. 14:10). Jesusmi niran: “Imachus sonqopi hunt’a kashan chaytan simiqa riman”, nispa. Nillarantaqmi: “Runaq sonqonmantan lloqsimun mana allin yuyaykuna, runa wañuchiykuna, wasanchaykuna, qhelli huchapi puriykuna, suwakuykuna, yanqa tumpakuykuna, millay k’amikuykuna”, nispa (Mat. 12:34; 15:19). Qhawasqanchispas hina, ruwasqanchispi rimasqanchispin reqsichikunchis imaynas kanchis chayta. Chaymi allin yuyayniyoq cristianokunaqa Dioswanpuni pusachikunku imata ruwanankupaqpas. Chay cristianokunapaqmi Jehová Diosqa ‘allinta ruwapunqa’ ‘cheqaq sonqoyoq’ kasqankurayku (Sal. 125:4).

11. ¿Imatan yachachiwanchis ñawpa Israel runakunata sucedesqan?

¹¹ Ñawpaq Israel llaqtamanta yuyarisun. Israel runakuna allin yuyaywan imatapas decidiqtinku Diospa kamachikuyninkunatapas kasukuqtinkun, Diosqa paykunata yanapaqpuni karan (Jos. 24:15, 21, 31). Chaywanpas Israel runakunaqa sapa kutillanmi mana allinta decidiranku. Paykunamantan Jehová Dios Jeremiaspa tiemponpi niran: “Mana kasuwarqankuchu, manataq uyariwarqankupaschu, aswanmi paykunaqa  millay mana chanin sonqonkuq kamachinta ruwarqanku, ñawpaqman rinankutaqa qhepamanmi aswanta kutirqanku”, nispa (Jer. 7:24-26). ¡Llakikunapaqmi karan chayqa! Chayrayku sonqonchispa kamachinta mana ruwanapaq Diospa kamachikuyninkunatapas mana pisichanapaqqa, amapuni chuchupakusunchu nitaq sinchitaqa kusirikuykunamanpas qokusunchu. Mana chayqa ñawpaqman rinanchistaqa qhepamanmi kutishasunman.

¿Imaynan kananchis Dioswan pusachikunapaq?

12, 13. a) ¿Imaraykun Jehová Dioswan pusachikunchis? b) ¿Imanaqtinmi iñiyniyoq kananchis?

¹² Jehová Diosta munakuspan paywanqa pusachikunchis (1 Juan 5:3). Ichaqa Diosta munakuspapas iñiyniyoqmi kananchis. Apóstol Pablon niran: “Purishanchisqa Diospi iñispan, manan payta rikusparaqchu” (2 Cor 5:6, 7). ¿Imanaqtintaq iñiyniyoq kananchis? Jehová Diosqa “chanin ñanninkunatan [pusakuwanchis]”, ichaqa chay ñanninta purispaqa manan kay pachapi qhapaq kaykunatachu tarisunchis, nitaq runakunaq allin qhawarisqanpaschu kasunchis (Sal. 23:3). Chayraykun Dios serviqkunaqa yuyaymanashanallanchispuni Jehová Dios imaymana sumaqkuna qowasqanchispi (leeychis 2 Corintios 4:17, 18). Iñiyniyoq kaspaqa kusisqan kawsasunchis pisillaña kaqninchiskuna kaqtinpas (1 Tim. 6:8).

¹³ Jesuspa nisqan hina, Diosta munayninman hina servinapaqqa kikinchistan qonqakunanchis, chaypaqpas iñiyniyoqmi kananchis (Luc. 9:23, 24). Wakin cristianokunaqa Diosta tukuy sonqo servisqankuraykun hatun llakikuykunapi tarikuranku: mayninpin pisichikuypi, mayninpitaq runakunaq pisichasqan ñak’arichisqan qatiykachasqan ima karanku (2 Cor. 11:23-27; Apo. 3:8-10). Allin iñiyniyoq kaspankun kusisqalla aguantaranku chay pruebakunata (Sant. 1:2, 3). Allin iñiyniyoq kaqtinchisqa, manan iskayasunchu Jehová Diospa kamachikuyninkuna lliwmantapas aswan allinpuni kasqanta, allinninchispaqpuni kasqantapas. Cheqaqtapuni yachanchis: tukukuykama aguantaqkunaqa Diospa sumaq qokuyninkunatan chaskinqaku, hinaspa manaña ima ñak’arisqankutapas yuyarinqakuñachu (Heb. 11:6).

14. ¿Imanaqtinmi Agar huch’uyyaykukuq kanan karan?

¹⁴ Chaymantapas, Dioswan pusachikunapaqqa huch’uyyaykukuqmi kananchis. Chaypaq yuyarisun Saraq serviqnin Agarmanta. Mana wawayoq kananta yachaspan Saraqa qosan Abrahamta valekuran serviqnin Agarwan puñunanpaq. Chaymi Agarqa Abrahampaq onqoq kapuran, hinaspan Agarqa patronanta pisichayta qallariran. ¿Imanaranmi Sara Agarta? ‘Sinchitan muchuchiyta’ qallariran, chaymi Agarqa ayqekapuran. Hinaspan Jehová Diospa angelnin Agarman rikhurispa niran: “Patronaykiman kutipuy, hinaspa payman k’umuykuy”, nispa (Gén. 16:2, 6, 8, 9). Agarqa hatunchakuytataq qallariran chayqa, angelpa kamachisqanqa manapaschá sonqonpaq hinachu karan. Ichaqa cambiaranmi mana allin yuyaykusqanta, chaymi huch’uyyaykukuspa kasukuran angelpa kamachisqanta. Chay ruwasqanraykun wawan Ismaelqa allin cuidasqa naceran Abrahampa karpanpi.

15. ¿Ima situacionkunapi tarikuspan huch’uyyaykukunanchis Jehová Dios pusawananchispaq?

¹⁵ Ñoqanchispas huch’uyyaykukuqmi kananchis Diospa kamachikuyninkunata kasunapaqqa. Ejemplopaq, huk wayqenchisman gustan millay kusirikuykuna, ¿imatan pay ruwanan? Huch’uyyaykukuspan entiendenan chaykunata Jehová Dios cheqnikusqanta. Yaqapaschá huk iñiqmasinchis pitapas phiñarachin hinaspa disculpakunan kashan, otaq pi wayqenchispas reqsikunan kashan imapipas pantasqanta; chayta ruwanapaqpas huch’uyyaykukuqmi  kana. ¿Imatan ruwanan hatun huchaman urmaqpas? Huch’uyyaykukuspan umalliqkunaman willakunan huchallikusqanta. ¿Congregacionmanta qarqochikuq wayqe panakunapas imatan ruwananku Diospa llaqtanman kutinpunankupaq? Huch’uyyaykukuspan huchankumanta nanachikunanku, hinaspa Diosman kutirikunanku. Chhayna situacionkunapi tarikuqtinchisqa anchatan kallpachawasunman Proverbios 29:23 texto, chaypin nin: “Runataqa anchaykachayninmi k’umuykachin, huch’uyyaykukuq sonqoyoqmi ichaqa hatunchasqa”, nispa.

¿Imaynatan Jehová Dios pusawanchis?

16, 17. ¿Imaynatan Bibliawan allinta yanapachikusunman?

¹⁶ Jehová Diosqa Simin Qelqawanmi astawanqa pusawanchis (leeychis 2 Timoteo 3:16, 17). Chayrayku Diospa Siminwan allinta yanapachikunapaqqa manan hatun llakipiraqchu tarikunanchis Bibliata leenanchispaqqa. Aswanmi sapa p’unchay leenanchis (Sal. 1:1-3). Chayta ruwaspan allinta yachasunchis Diospa yachachiyninkunata, Dios hinan yuyaykusunchis, preparasqataq kashasunpas ima sasachakuytapas atipanapaq qonqayllaña chayamuwaqtinchispas.

¹⁷ Chaymantapas yuyaymanananchismi Biblia leesqanchispi, Diospa yanapaynintataq mañakunanchis Bibliapi yachasqanchisman hina ruwananchispaq. Biblia leesqanchispi yuyaymanasunchis chayqa, allin yachaykunatan horqosunchis, chaykunan yanapawasun lliw ruwayninchiskunapi (Sal. 77:12). Hatun sasachakuypi tarikushanchis chayqa, Jehová Diosmantan mañakusunman yanapawananchispaq. Diostaq espiritunwan yuyarichiwasun Bibliapi otaq qelqanchiskunapi allin consejokuna leesqanchista (leeychis Salmo 25:4, 5).

18. ¿Imaynatan Jehová Dios pusawanchis pachantinpi wayqe panakunawan?

¹⁸ Chaymantapas Jehová Diosqa yanapawanchismi pachantinpi lliw wayqe pananchiskunawan. Paykuna ukhupin tarikun “allin yuyayniyoq hunt’aq kamachi [hanaq pachapaq akllasqa cristianokuna]”, paykunatataq representan Umalliq T’aqa. Kay kamachiqa yachachiwashallanchismi Diospa yachachikuyninkunata qelqakuna ruwamusqanpi, huñunakuykunapi, asambleakunapipas (Mat. 24:45-47; tupanachiy Hechos 15:6, 22-31). Chaymantapas congregacionpi yanapawasunman allin poqosqa wayqe panakuna, astawanqa ancianokuna; paykunaqa allin preparasqan kashanku yanapawananchispaq, Bibliaq nisqanman hina consejokunatapas qowananchispaq (Isa. 32:1). Wayna sipaskunatapas cristiano tayta mamankun yanapankuman, Diosmi paykunataqa churan wawankuta yachachinankupaq. Paykunawanmi wayna sipaskunaqa pusachikunanku (Efe. 6:1-3).

19. ¿Ima allinkunatan chaskishanchis tukuy tiempo Dioswan pusachikuqkuna?

¹⁹ Qhawasqanchispas hina, Jehová Diosqa askha yanapaykunatan qowanchis pusawananchispaq, chayraykun allinta chaykunawan yanapachikunanchis. Israel llaqta Jehová Diosta tukuy sonqo servisqan tiempomanta rimaspan Davidqa Jehová Diosta niran: “Qanpin tayta-mamaykuqa hap’ipakurqanku, qanpin suyakurqanku, qantaq paykunata qespichirqanki. Qanmanmi waqyakamurqasunkiku, qantaq qespichirqanki, qanpin hap’ipakurqanku, manataq p’enqachirqankichu”, nispa (Sal. 22:3-5). Sichus ñoqanchispas Jehová Diospi confiasun paywantaq pusachikusunpas chayqa, manan p’enqachisqachu kasun. Jehová Diosqa llapa promesankunatan hunt’anqa. Yuyaykusqallanchisman hap’ipakunanchismantaqa ‘Jehová Diosmanmi kawsayninchista hap’iykachinchis’; chayta ruwasqanchisraykun kunan tiempopipas askha allinkunata Diosmanta chaskishanchis (Sal. 37:5). Sichus tukukuykama Diospaq hunt’aq kasunchis chayqa, wiñaypaqmi Diosmanta allinkunata chaskishallasun. Davidmi qelqaran: “Señor Diosqa chanin runatan munakun, manan pay sonqo runataqa saqerparinchu. Wiñaypaqmi paykunaqa waqaychasqa kanqaku [...]. Chanin runakunaqa kay hallp’atan hap’ikapunqaku, chaypin wiñaypaq tiyanqaku”, nispa (Sal. 37:28, 29).

¿Imanispan kutichiwaq?

• ¿Imanaqtinmi Jehová Dioswan pusachikunanchis?

• ¿Imatan pisichashanchis Diospa kamachisqanta mana kasukuspa?

• ¿Ima situacionkunapi tarikuspan huch’uyyaykukuq kananchis?

• ¿Imaynatan Jehová Dios pusawanchis kunan tiempopi?

[Tapuykuna]

[12 paginapi fotokuna]

¿Tukuy ima ruwasqaykipichu Dioswan pusachikunki?

[13 paginapi dibujo]

Evaqa pisicharanmi Jehová Dios Ancha Hatun Kamachikuq kasqanta

[14 paginapi dibujo]

¿Imatan Agar ruwanan karan angelpa kamachisqanta kasukunanpaq?