Jehová Diosqa llapa runakunatan t’aqwimushan

“[Jehová Diosqa] runakunatan qhawamushan, ruwasqankutan t’aqwimushan.” (SAL. 11:4.)

1. ¿Imayna runakunatan sumaqta qhawarinchis?

SICHUS pipas ñoqanchispi anchata interesakuspa necesitasqanchis rato tukuy sonqowan yanapaykuwasunman otaq munakuywanpas yuyaychawasunman chayqa, ¿imaynatan chay runata qhawarisunman? (Sal. 141:5; Gál. 6:1.) Chhayna runataqa sumaqtan qhawarinchis, Jehová Diospas chay runa hinan kaqllataqmi churin Jesuspas. Paykunaqa anchatan ñoqanchispi interesakunku chaymi ‘cheqaq kawsayman hap’ipakunanchispaq’ yanapayta munawanchis (1 Tim. 6:19; Apo. 3:19).

2. ¿Imaynatan Dios interesakun serviqninkunapi?

² Davidqa allintan rikuchiran Jehová Dios anchata ñoqanchispi interesakusqanta, kaytan niran: “Payqa runakunatan qhawamushan, ruwasqankutan t’aqwimushan”, nispa (Sal. 11:4). Chaypi nisqan hina, Diosqa manan qhawawallanchischu, payqa t’aqwiwanchismi. Davidmi nillarantaq: “Qanmi yuyayniyta llapanta t’aqwirqanki, tutantinmi qhawawarqanki, allin-allintan reqsiykuwarqanki, manataq ima mana chanintapas tariwarqankichu”, nispa (Sal. 17:3). Davidqa allintan yacharan Dios paypi interesakusqanta, yachallarantaqmi sonqonpi mana allinkunata yuyaykuspa Diosta llakichinanta. Qanpas, ¿David hinachu Jehová Diosta qhawarinki?

Jehová Diosqa sonqotan qhawan

3. Jehová Diosqa imallapipas pantaruqtinchisqa manan huchachawanchispachachu, ¿imaynapi chayta yachanchis?

³ Jehová Diosqa sonqonchis imayna kasqantan astawanqa qhawan (Sal. 19:14; 26:2). Payqa anchatan munakuwanchis, chayraykun mana imallapipas pantashasqanchistachu qhawashan. Chayta yachanapaq qhawarisun Abrahampa esposan Saramanta, payqa huk angelwan rimashaspan llullakuran, angelmi ichaqa repararan manchasqa pukamanraq tukusqanta, chaymi mana sinchitachu paywan phiñakuran (Gén. 18:12-15). Jobpas ‘mana huchayoqman tukuspan’ Diosmanta aswan chaniyoqpaq qhawarikuran, chaywanpas Diosqa askhatan payta bendeciran Satanaspa makinpi sinchita sufrisqanrayku (Job 32:2; 42:12). Sarepta llaqtamanta viudapas Eliaspaq phiñakuspa millayta rimapayaran. Jehová Diosqa manan chay viudataqa huchacharanchu chay ruwasqanmanta, Payqa yacharanmi sapallan wawan wañupusqanmanta sinchi llakipi tarikusqanta (1 Rey. 17:8-24).

4, 5. ¿Imaynatan Jehová Dios Abimelecta khuyapayaran?

⁴ Sonqota qhawaq Diosqa sumaqtan mana iñiqkunatapas tratan. Filistea hap’iy Gerar llaqtapi kamachiq rey Abimelecmanta rimasunchis. Manataq yacharanchu Abrahamwan Sara casarasqa kasqanta chayqa, warmin kananpaqmi aparan. Ichaqa Sarata manaraq tupaykushaqtinmi, Jehová Dios mosqoyninpi khaynata niran: ‘Yacharanin ch’uya sonqoykiwan chay ruwasqaykita, ñoqaqa hark’araykin ñoqa contra huchallikunaykita, chaymi mana payta tupaykachirqaykichu. Kunanqa warmita qosanman kutichipuy, Abrahamqa profetan, qanpaqmi mañapusunki, chaymi kawsanki’, nispa (Gén. 20:1-7).

⁵ Jehová Dios munanman karan chayqa, castiganmanmi karan wak Dioskuna yupaychaq Abimelecta. Ichaqa yacharanmi chay kutipi ch’uya sonqowan ruwashasqanta. Chayrayku ancha khuyapayakuq kayninpi willaran ima ruwananta chhaynapi mana wañunanpaq. ¡Ancha sumaqmi chhayna Diosta serviyqa!

6. ¿Imakunapin Jesús Taytanman rikch’akun?

 ⁶ Jesusqa Taytan hinapunin karan. Chayraykun qatikuqninkunapiqa sumaq runa kasqankuta astawanqa qhawariran pampachananpaqpas liston kasharan (Mar. 10:35-45; 14:66-72; Luc. 22:31, 32; Juan 15:15). Kikin Jesusmi niran: “Diosqa kay pachaman Churinta kachamurqan, manan runakunata huchachananpaqchu, aswanmi runakunata qespichinanpaq”, nispa (Juan 3:17). Jehová Dioswan Jesuswanqa wiñay kawsayman aypananchistan munanku chaypin yachanchis anchata munakuwasqanchista (Job 14:15). Chhayna munakuwasqanchista yachaspan entiendenchis imarayku t’aqwiwasqanchista, imayna qhawariwasqanchisman hina yanapawasqanchistapas (leeychis 1 Juan 4:8, 19).

Diosqa munakuywanmi t’aqwiwanchis

7. ¿Imapaqmi Jehová Dios qhawawanchis?

⁷ Jehová Diosqa manan policía hinachu qatipawashanchis imallapipas pantayruqtinchis hina hap’iwananchispaq. Satanasmi ichaqa mana allinllata runakunapi qhawashan, munayllanchisman hina ruwaq runakunata hinataq qhawariwanchispas (Apo. 12:10). Dios sonqo runakunapipas mana allinllatan qhawashan (Job 1:9-11; 2:4, 5). Diosmi ichaqa mana chhaynachu, chaymi salmista niran: “Señor Diosníy, huchakunatachus yuyashawaq chayqa, ¿pitaq manaqa huchachasqachu kanman?” nispa (Sal. 130:3). Yachasqanchispas hina, llapallanchismi huchallikuq kanchis (Ecl. 7:20). Jehová Diosqa manan hayk’aqpas millay ñawiwanqa qhawawasunmanchu aswanpas khuyapakuq tayta hinan ima mana allinmantapas pakaykuwananchispaq qhawawanchis. Payqa mana imawanpas nanachikunanchispaqmi qhawarichiwanchis sonqonchispa mana allin munapayasqankunata, imakunapi pantashasqanchistapas (Sal. 103:10-14; Mat. 26:41).

8. ¿Imakunawanmi Jehová Dios yachachiwanchis, mana allin ruwasqanchistapas reparachiwanchis?

⁸ Diosqa munakuwasqanchista rikuchiwanchis Simin Qelqawan, huñunakuykunawan, ‘allin yuyayniyoq hunt’aq kamachiq’ ruwamusqan qelqakunawan ima yachachiwaspanchis mana allin ruwasqanchiskunatapas reparachiwaspanchis (Mat. 24:45; Heb. 12:5, 6). Chaymantapas iñiqmasinchiskunawanmi yanapachiwanchis hinallataq “Diospa qosqan runakunawanpas” paykunan umalliqkuna kanku (Efe. 4:8, NM). Diosqa makillan qhawamushawanchis imayna sonqowan yachachikuyninkunata chaskisqanchista imaynata yanapawananchispaqpas. Chaymi Salmo 32:8 texto nin: “Qantan qhawashayki. Ñoqan yachachisqayki, ñoqan yuyaychasqayki, ñoqan maynin purinayki ñanta yachachisqayki”, nispa. ¡May allinpunin Jehová Diosta kasukuyqa! Paytaqa huch’uyaykukuspan munakuq Yayanchista Yachachiwaqninchista hina qhawarinanchis (leeychis Mateo 18:4).

9. ¿Ima mana allin ruwaymantan cuidakunanchis, imarayku?

⁹ Manan hayk’aqpas hatunchakuqqa kananchischu nitaq ‘huchaq q’otusqan kaspapas sonqonchistaqa rumiyachinanchischu’ (Heb. 3:13; Sant. 4:6). Pipas chhayna mana allinkunamanqa urmaykun pisi-pisimanta mana allinkunapi yuyaykuspan otaq mana allinkunata munapayaspa. Chaymantaqa manañapaschá Bibliaq nisqanta uyariyta munanmanchu otaq k’ullu churakuspa millay ruwasqankunata mana saqeyta munanmanchu, chhaynapitaq Diospa enemigonman tukupunman. ¡Chay ruwayqa sinchi mana allinmi! (Pro. 1:22-31.) Chaypunin Cainwanpas sucederan.

 Diosqa tukuytan rikun chayman hinataq ruwan

10. ¿Imaraykun Jehová mana chaskiranchu Cainpa ofrendanta? Chayta yachaspa, ¿imatan Caín ruwaran?

¹⁰ Huk kutinmi Cainqa Jehová Diosman ofrendata haywaran wayqen Abelpas haywallarantaqmi. Diosmi ichaqa mana haywasqallankutachu qhawariran aswanpas imayna sonqowan haywasqankutan. Abelpa ofrendantaqa iñiywan haywasqanraykun chaskiran, Cainpatan ichaqa mana chaskiranchu Paypi mana hunt’aq sonqowanchu confiasqanrayku (Gén. 4:4, 5; Heb. 11:4). Chaywanpas Cainqa manan kallpachakuranchu Diospa allin qhawarisqan kananpaq, aswanmi astawanraq wayqenpaq phiñakuran (Gén. 4:6).

11. ¿Imaynapin yachanchis Cainpa sonqon rumiyapusqanta? ¿Imakunatan yachanchis chaymanta?

¹¹ Jehová Diosqa repararanmi Cainpa sonqon mana allinman waqllipushasqanta. Chaymi munakuywan yuyaycharan mana allin ruwaymanta karunchakunanpaq, chhaynapi Paypa allin qhawarisqan kananpaq. Cainmi ichaqa Diosta mana uyarispa wayqenta wañuchiran. Paypa sonqonqa sinchitan rumiyapusqa, chaymi “¿maypin wawqeyki Abel?” nispa Jehová Dios tapuqtin mana respetowan kutichiran: “Manan yachanichu, ¿ñoqari wawqeyta qhawaqchu kani?” nispa (Gén. 4:7-9). ¡Sonqoqa sinchi millay q’otukuqmi! Cainqa sonqonwan q’otuchikuspan kikin Diospa yuyaychasqanta mana kasuranchu (Jer. 17:9). Amapuni hayk’aqpas qonqasunchu kaykunamanta yachasqanchistaqa. Yuyayninchismantaqa usqhayllan wikch’unanchis mana allin yuyaykuykunata munapayaykunatapas (leeychis Santiago 1:14, 15). Sichus pillapas Bibliawan yuyaychawasunman chayqa, agradecekuywanmi chaskikunanchis kikin Diospas yuyaychawashasunman hinata.

Diospaqqa manan imapas pakasqachu

12. ¿Imaynatan Dios juzgawanchis huchallikuqtinchis?

¹² Wakinmi yuyaykunku: Sichus pipas mana rikunqachu mana allin ruwasqayta chayqa, manan huchachasqachu kasaq, nispa (Sal. 19:12). Diosmantaqa manan ima huchatapas pakasunmanchu, Biblian nin: “Diosmanmi cuentata qosunchis. Diospa ima kamasqanpas qayllanpiqa manan pakasqachu, aswanpas lliwmi rikhurin, sut’itaq kashanpas”, nispa (Heb. 4:13). Diosqa allintan yachan imarayku imatapas ruwasqanchista chaymi ima ruwasqanchismantapas chanillanta juzgawanchis. Sichus huchallikusqanchismanta khuyayta llakikuspa Diosman kutirikusun chayqa, pampachawasunmi, payqa khuyapayakuq sumaq sonqo Diosmi, pay kikinmi niwanchis: ‘Mana usqhaylla phiñakuqmi kani, tukuy tiempo munakuqmi cheqaqtaqmi kani’, nispa. Ichaqa sichus ‘yuyaymantapuni huchallikusun’ otaq engañowan imatapas ruwasun chayqa, Diosqa “manapunin hinallatachu” chaytaqa qhawanqa (Éxo. 34:6, 7; Heb. 10:26). Yachasunchis imaynatas Jehová Dios Ahanta, Ananiasta, Safiratapas huchallikusqankumanta juzgaran chayta.

13. ¿Imaraykun Ahán huchaman urmaran?

¹³ Ahanqa Diospa kamachikusqanta mana kasukuspan Jericó llaqtamanta qorita p’achakunatawan apamuspa tiyasqan carpapi pakaran, chaytaqa familianwan kuskachá ruwaran. Payqa yuyaymantan chayta ruwaran, chaymi huchallikusqan sut’iman horqosqa kaqtin niran: ‘Dios contran huchallikurqani’, nispa (Jos. 7:20). Sonqonqa Cainpa sonqon hinan waqllipusqa. Ahanqa sinchi munapayaq kasqanraykun huchaman urmaran. Jericó llaqtamanta tukuy qhapaq kaykunata horqomusqankuqa Diospaqmi karan, chayta pakaspaqa Diostan suwasharan chayqa hatun huchan karan. Chaymi Ahanqa familiantin wañuchisqa karanku (Jos. 7:25).

14, 15. ¿Imaraykun Ananiaswan Safirawan Diospa castigasqan wañuranku? ¿Imatan chaymanta yachanchis?

 ¹⁴ Ananiaswan Safirawanqa Jerusalén t’aqamantan (congregacionmantan) karanku. 33 watapi Pentecostés fiesta qhepamanmi chay t’aqamanta wayqe panakuna rimanakusqaku qolqeta huñunankupaq, chaywan karu llaqtamanta hamuspa Jerusalén llaqtapi qhepakuq cristianokunata yanapanankupaq. Chaymi Ananiasqa hallp’anta vendesqa, esposanwan yachachinakuspa niran: Llapallantan vendesqaykutaqa qoshayku, nispa, ichaqa wakillantan qosharanku. Wayqe panakunaq allin qhawarisqan kayta munaspachá paykunaqa chayta ruwaranku. Ichaqa llullakusharankun. Diosqa llullakusqankuta sut’iman horqonanpaqmi apóstol Pedroman yuyaycharan, Pedrotaq Ananiasman chayta sut’incharan. Hinan Ananiasqa kunpakuspa wañuran, kaqllataqmi warmintapas sucederan (Hech. 5:1-11).

¹⁵ Ananiaswan Safirawanqa Dios contra huchallikushasqankuta yachashaspan apostolkunata engañayta munaranku, manan chayllataraqchu ruwaranku ‘Diosta’ ‘santo espiritutawanmi llullakuranku’. Paykunata Dios huchachasqanpin rikunchis, Jehová Dios iskay uyakunamanta llaqtanta cuidasqanta, chay runakunan yachanqaku imachus Diospa makinman urmaykuy kasqanta, Biblian nin: “¡Manchay-manchaymi kawsaq Diospa makinman urmayqa!” nispa (Heb. 10:31).

Tukuy tiempo Diospaq hunt’aq kasun

16. a) ¿Imakunawanmi Saqra cristianokunata waqllichiyta munan? b) ¿Imakunawanmi Saqra tiyasqayki llaqtapi runakunata waqllichin?

¹⁶ Satanasqa tukuy atisqantan ruwan huchaman urmachiwananchispaq, chhaynapi Diospa mana allin qhawarisqan kananchispaq (Apo. 12:12, 17). Dios serviqkunata waqllichiy munasqanqa kay pachapi qhelli ruwaykuna, millay ruwaykuna ima mast’arikusqanpin rikukun. Kunanqa facilllatan computadorapi, televisionpi, hukkunapipas rikukunman p’enqay qhelli ruwaykunata. Chayraykun makilla kashananchis Saqraq trampankunaman ama urmaynanchispaq, chhaynapin David hina nisun: “Chanintapunin kawsasaq. [...] Mana huchachanatapunin wasiypipas kawsasaq”, nispa (Sal. 101:2).

17. a) ¿Imaraykun Dios tiempollanpi pakasqa huchakunata sut’iman horqon? b) ¿Imapaqmi kallpachakunanchis?

¹⁷ Kunanqa manañan Diosqa Ñawpaq tiempopi hinañachu serviqninkunaman sut’inchan pikunachus huchallikushanku chayta. Ichaqa llaqtanpi tukuy ima sucedesqantan qhawamushan tiempollanpitaqmi ima mana allin ruwaykunatapas sut’iman horqon. Chaymi apóstol Pablo niran: “Wakin runaq huchankunaqa manaraq juzgasqa kashaqtinmi sut’inchakapunña, wakin runaq huchantaq ichaqa qhepataña rikhurin”, nispa (1 Tim. 5:24). ¿Imaraykun Dios huchakunata sut’iman horqon? Munakuq kasqanraykun. Payqa anchatan llaqtanta munakun, chayraykun cuidan mana qhellichasqa kananpaq. Ichaqa khuyapayanmi huchallikusqankumanta khuyayta  llakikuspa payman kutirikapuqkunataqa (Pro. 28:13). ¡May allinpunin Jehová Diospa munayninta tukuy sonqowan ruwanapaq kallpachakuyqa, mana allinkunamanta karunchakuypas!

Tukuy sonqowan Diosta servisun

18. ¿Ima valoranantan rey David churinmanta munaran?

¹⁸ Davidmi churinta niran: “Churíy Salomón, reqsikuy taytaykiq Diosninta, hinaspa serviy tukuy sonqowan, tukuy yuyaywan. Señor Diosqa llapan runakunaq sonqontan t’aqwin, yachantaq pakasqa lliw yuyaykusqakunatapas”, nispa (1 Cró. 28:9). Davidqa manan Diospi creenallanpaqchu churintaqa yachachiran, aswanpas Jehová Dios serviqninkunapi ancha interesakusqanta valoranantan munaran. Ñoqanchispas anchatan valorananchis Jehová Dios serviqninkunapi interesakusqanta.

19, 20. Salmo 19:7-11 textoq nisqanman hina, ¿iman Davidta yanaparan Diosman achhuykunanpaq? Ñoqanchispas ¿imaynatan chayta ruwasunman?

¹⁹ Jehová Diosqa yachanmi allin sonqoyoq runakuna payman achhuykunankuta, imayna Dios kasqanta yachaspanku kusisqa sientekunankutapas. Chaymi munan astawan payman achhuykuspa sumaq Dios kasqanta reqsinanchista. ¿Imaynatan chayta ruwasunman? Bibliata estudiaspa, bendicionninkunata chaskispapas reparanchismi imayna Dios kasqanta (Pro. 10:22; Juan 14:9).

²⁰ ¿Ancha allinpaqchu qhawarinchis sapa p’unchay Diospa Simin Qelqa leeyta, mañakushanchischu chaypi yachasqanchisman hina kawsananchispaqpas? ¿Chaniyoqpaqchu qhawarinchis Diospa kamachikuyninkunaman hina kawsasqanchista? (Leeychis Salmo 19:7-11.) Chayta ruwasun chayqa, p’unchay-p’unchaymantan astawan Diospi iñisunchis astawantaq munakusunchispas. Paypas astawanmi ñoqanchisman achhuykamunqa makinchismantapas pusawashasunman hinata (Isa. 42:6; Sant. 4:8). Arí, Diosqa munakuwasqanchisraykun bendeciwasun, yanapawasuntaq paymanta ama karunchakunanchispaq kawsayman apaq ñañu ñanninta purinanchiskama (Sal. 91:1, 2; Mat. 7:13, 14).

¿Imanispan kutichiwaq?

• ¿Imaraykun Jehová Dios t’aqwiwanchis?

• ¿Imaraykun wakin runakuna Diospa enemigonman tukupuranku?

• ¿Imaynatan ñoqanchispas David hina tukuy tiempo Diosta kasukusunman?

• ¿Imakunata ruwaspan Diosta tukuy sonqowan servishallasunman?

[Tapuykuna]

[8 paginapi foto]

¿Imapaqmi Jehová Dios munakuq tayta hina qhawawanchis?

[9 paginapi dibujo]

¿Imatan Ananiaspa ruwasqanmanta yachanchis?

[10 paginapi foto]

¿Iman yanapawasun Diosta tukuy sonqowan servinanchispaq?