¿May tukuytan kallpachakuwaq wiñay kawsayta chaskinaykipaq?

“¿Hayk’atataq runaqa qonman kawsayninta qespichinanpaq?” (MAT. 16:26.)

1. ¿Imaraykun Jesús kaq rato Pedrota anyaran?

APÓSTOL Pedroqa manan creeytapas atisqachu, munakusqan Yachachiqninmi pisi tiempollamanta ñak’arispa wañupunan karan, chaytaqa kikin Jesucriston ‘sut’ita’ willasqa. Pedroqa Jesuspa allinninta munaspachá niran: “Señor, amapuni Diospas munachunchu chay hina sucedenasuykitaqa”, nispa. Jesustaq kutirispa wakin yachachiqninkunata qhawariran yaqapaschá paykunapas Pedro hina yuyaykusharanku, chaymi Pedrota mana allin yuyaykusqanmanta kutirichinanpaq anyaran: “¡Satanás, ladoymanta anchhuriy! Urmachiytan munawanki. Qanqa manan Dios hinachu yuyaykunki, aswanpas runa hinallan yuyaykunki”, nispa (Mar. 8:32, 33; Mat. 16:21-23).

2. ¿Imatan Jesús munan qatikuqninkunamanta?

² Chay qhepaman Jesuspa nisqanqa yanaparanchá Pedrota imarayku chhayna anyasqanta entiendenanpaq. Jesusmi “runakunata yachachisqankunatawan waqyaspa nirqan: Pipas qhepayta hamuyta munan chayqa pay kikinta negakuchun, hinaspa cruzpi [“kurkupi”, NM] ñoqarayku ñak’arishaq hina ñak’arispa qhepayta hamuchun. Pipas pay kikillanta waqaychakuyta munaqqa chinkapunqan, pipas ñoqarayku allin willakuykunaraykupiwan wañuqmi ichaqa kawsanqa”, nispa (Mar. 8:34, 35). ¿Imaraykun chayta niran? Payqa kawsaynintataq sacrificanan karan chayqa, qatikuqninkunamantapas chhaynata Diosta servinankutan munaran wañunankuña kaqtinpas. Chayta ruwaspankuqa allin pagotan chaskinkuman (leeychis Mateo 16:27).

3. a) ¿Ima tapuykunatan Jesús ruwaran? b) Iskaykaq tapuyta tapuqtin, ¿imatan uyariqninkuna yuyarinkuman karan?

³ Chay kutillapitaqmi Jesusqa iskay tapuykunata ruwaran, chaykunan allinta yuyaymanachiwanchis, kaytan niran: “Huk runachus kay pachantinpi lliw kaqkunata paylla hap’ikapunman kawsaynintataq chinkachikapunman chayqa, ¿ima allintaq paypaqqa kanqa? Chay hinari, ¿hayk’atataq runaqa qonman kawsayninta qespichinanpaq?” nispa (Mar. 8:36, 37). Askha runakunan Jesuspa ñawpaqkaq tapukuyninman kutichispa ninkuman: Kay pachata hap’ikapunapaq kawsayninchista chinkachiyqa manan imapaqpas valenmanchu, kawsallaqtinchismi qhapaq kaykunaqa yanapawasunman kusichiwasunmanpas, nispa. Jesusqa tapullarantaqmi: “¿Hayk’atataq runaqa qonman kawsayninta qespichinanpaq?” nispa, uyariqninkunaqa yaqapaschá yuyariranku Jobpa tiemponpi Satanaspa, kay nisqanta: “Tukuy imantapas runaqa qoyta atinmi, kawsayninta qespichinanraykuqa” (Job 2:4). Diosta mana yupaychaq runakunaqa Satanás hinan yuyaykunkuman, paykunaqa tukuy atisqankutan ruwankuman kawsanankupaq Diospa kamachikuyninkunatapas mana kasukusparaq. Cristianokunan ichaqa mana chay hinatachu yuyaykunchis.

4. ¿Imaynatan yanapawasunman Jesuspa tapusqankunapi yuyaymanay?

⁴ Yachasqanchis hina, Jesusqa manan qhali kawsayta, qolqeta, kay pachapi unay kawsaytawan qowananchispaqchu kay Hallp’amanqa hamuran. Aswanpas mosoq pachapi wiñay kawsayta chaskinanchispaqmi hamuran, chaytan tukuy imamantapas aswan chaniyoqpaq  qhawarinchis (Juan 3:16). Chayrayku Jesuspa ñawpaqkaq tapuyninta huk cristiano leen chayqa, khaynatachá entienden: Sichus huk runa kay pachapi tukuy kaqkunata hap’ikapuspa manaña hamuq tiempopi wiñay kawsayta chaskinmanchu chayqa, ¿ima allintaq paypaqri kanman? Chay ruwasqanqa manan imapaqpas valenmanchu (1 Juan 2:15-17). Iskaykaq tapusqantapas sapankanchismi khaynata tapukusunman: “¿Saqeymanchu ima munasqaytapas hamuq tiempopi wiñaypaq kawsanayrayku?” nispa. Chaytaqa kutichisun imaynata kawsashasqanchiswanmi, chaypin rikuchisun hamuq tiempopaq suyakuyninchis allin takyasqachus kashan icha manachus chayta (tupanachiy Juan 12:25).

5. ¿Imatan ruwananchis wiñay kawsayta chaskinanchispaq?

⁵ ¿Hayk’atataq runaqa qonman kawsayninta qespichinanpaq? nispaqa manan Jesusqa nisharanchu runakuna paykunallamanta otaq imakuna ruwasqankurayku wiñay kawsay chaskinankuta. Yuyarinanchismi kay pachapi pisi tiempollapaq kawsasqanchispas Diospa regalon kasqanta. Kawsayninchisqa otaq vidanchisqa manan rantinachu nitaq ima ruwasqanchisraykupas kawsaytaqa chaskisunmanchu. Kawsayqa Diospa sumaq regalonmi, chayrayku wiñay kawsaytaqa chaskisunman Jehová Diospi ‘Jesucristopiwan iñisqanchisraykulla’, ‘Diosqa maskhaqninkunata saminchaq’ kasqanrayku (Gál. 2:16; Heb. 11:6). Iñiyninchistan ichaqa ruwayninchiskunawan rikuchinanchis mana chayqa iñiyninchismi ‘wañusqa kashanman’ (Sant. 2:26). Chayrayku Jesuspa tapusqanpi yuyaymanaspaqa kayta tapukusun: ¿Ima sacrificiokunatan ruwayman Diosta servinaypaq, chhaynapi iñiyniyta rikuchinaypaq? nispa.

“Cristopas manan pay kikinpa allinnintachu maskharqan”

6. ¿Ima ruwaymi Jesuspaq aswan allin karan?

⁶ Jesusqa kay pachaq munayninman hina kawsananmantaqa aswan allin kaqkunapin yuyaykuran, chaymi mana qhapaq kaykunataqa maskharanchu. Aswanpas, hatun sacrificiokunata ruwaspan tukuy tiempo Diosta kasukuran. Allinnillanpi yuyaykunanmantaqa Diospa munayninman hinapunin imatapas ruwaran (Juan 8:29). ¿Imakunatan Jesús ruwaran Taytanta kusichinanpaq?

7, 8. a) ¿Ima sacrificiotan Jesús ruwaran, ima premiotan chaymanta chaskiran? b) ¿Imatan tapukunanchis?

⁷ Jesusmi qatikuqninkunata niran: “Runaq Churinqa manan servichikunanpaqchu hamurqan, aswanpas servinanpaqmi, hinaspa askha runa kacharichisqa kananrayku wañunanpaq”, nispa (Mat. 20:28). Ñawpaqpi rikusqanchis hina, Jesusmi qatikuqninkunaman willaran pisi tiempollamanta ‘wañupunanta’, chaymi apóstol Pedroqa niran: Amapuni munaychu chay sucedenasuykitaqa qan kikiykita khuyapayakuy, nispa. Jesusmi ichaqa mana kasuranchu Pedrota. Aswanpas payqa liston kasharan runakunarayku wañunanpaq. Jehová Diostaq  chhayna ruwasqanmanta allin premiota qoran, kawsarichispan paña ladonman tiyachiran (Hech. 2:32, 33). ¡Jesusqa ancha allin ejemplon ñoqanchispaq!

⁸ Roma llaqtapi tiyaq cristianokunatan apóstol Pablo yuyarichiran: “Cristopas manan pay kikinpa allinnintachu maskharqan”, nispa, hinaspa yuyaycharan paypa ruwasqanta hina ruwanankupaq (Rom. 15:1-3). Ñoqanchisri, Pabloq yuyaychasqanta kasuspa, ¿Jesús hinachu Jehová Diosta servisunman?

Diosqa allinkaqta qonanchistan munan

9. ¿Imatan ñoqanchispas ruwanchis Diosman qokuspa?

⁹ Ñawpaq tiempopi Kamachikuy Simiq nisqanman hinaqa qanchiskaq watapin otaq kacharichina [Jubilio] watapi Israel runakuna kamachi runankuta kacharipunanku karan. Ichaqa sichus kamachi runa patronninman yachakuspa serviyllata munanman chayqa, wañupunan p’unchaykaman patronninpa wasinpi qhepakuyta akllakunman karan (leeychis Deuteronomio 15:12, 16, 17). Chay hinallataqmi Diosta servinanchispaq qokuqtinchispas. Ñoqallanchismantan akllakuranchis munayninta ruwananchispaq, chaymi manaña munayninchisman hinañachu kawsanchis. Chhaynapin rikuchinchis Jehová Diosta anchata munakusqanchista payta wiñaypaq serviy munasqanchistapas.

10. ¿Imaraykun Diospa kaqnin kapunchis? ¿Imaynatan kallpachakusunman chayman hina kawsananchispaq?

¹⁰ Sichus Jehová Diospa testigonkunawan Bibliata estudiaspa huñunakuykunaman rishanki allin willakuykunatapas predicashankiña chayqa, ancha allinpunin chay ruwasqaykiqa. Chayrayku kallpachaykiku Diosman qokunaykipaq hinaspa Felipeman etíope runaq nisqanta hina ninaykipaq: “¿Manachu bautizasqa kayta atiyman?” nispa (Hech. 8:35, 36). Chayta ruwaqtiykiqa Corinto llaqtapi cristianokuna hinan Diosman hukllachakapunki, apóstol Pablon paykunaman kayta qelqaran: “Qankunaqa manan cuerpoykichispa dueñonchu kankichis. Diosmi preciowan rantirqasunkichis”, nispa (1 Cor. 6:19, 20). Diosman qokuqtinchisqa Paymi patronninchis kapun, kay Hallp’apaqña otaq hanaq pachapaqña suyakuyninchis kaqtinpas. Chayrayku kallpachakusun ama munaynillanchisman hina kawsanapaq chhaynapin manaña ‘runakunaq kamachinchu kasun’ (1 Cor. 7:23). ¡May allinmi Diosta hunt’aq sonqowan serviyqa paywan pusachikuypas!

11. ¿Imayna sacrificiotan Diosman qonanchis? Chayta sut’inchay ñawpaq tiempopi sacrificio haywaymanta Kamachikuy Simiq nisqanman hina.

¹¹ Pablon wayqe panankunata kallpacharan kayta ruwanankupaq: “Cuerpoykichista Diosman haywaychis kawsashaq ofrendata, ch’uyata, Diospa sonqonman chayaq kananpaq”, nispa (Rom. 12:1). Judío cristianokunaqa Pabloq nisqanta uyarispankuqa ñawpaq tiempopi manaraq Jesuspa qatikuqnin kashaspanku sacrificiokuna haywasqankutachá yuyariranku. Paykunaqa allintan yacharanku Kamachikuy Simiq nisqanman hina, allinnin animalkunata sacrificiopi haywanankuta. Diosqa manan chaskiranchu mana allin animalkunataqa (Mal. 1:8, 13). Chhaynallataqmi ‘kawsashaq ofrendata’ hina ‘cuerponchista Diosman haywaqtinchispas’. Jehová Diosmanqa manan tukuy ima munasqanchista ruwaruspanchis puchuq tiempollatachu qonanchis, aswanpas allinkaqtan qonanchis. Diosman qokuspaqa paypa makinmanmi kawsayninchista saqenchis: kallpanchista, kaqninchiskunata, imakuna ruway atisqanchistapas (Col. 3:23). ¿Imaynatan cristianokuna chayta ruwanchis?

Ama tiemponchista usuchisunchu

12, 13. ¿Imata ruwaspan allinkaqta Diosman qosunman?

¹² Jehová Diosman allinkaqta qonanchispaqqa manan yanqa ruwaykunapi tiemponchista usuchinanchischu (leeychis Efesios 5:15, 16). Chaypaqqa yachaywanmi kawsananchis. Kay pacha runakuna ukhupi tarikusqanchisrayku huchayoq runa kasqanchisrayku iman kusirikuykunallaman qokusunman otaq ruwayninchiskunallapi afanakusunman. “Kay pachapiqa imaymanapaqmi tiempo kan” kusirikunapaq, llank’ananchispaqpas ahinapi  mantenikunanchispaq Dios serviyninchista hunt’ananchispaqpas (Ecl. 3:1). Chayraykun cristianokunaqa imata ruwanapaqpas yachaywan tiempota t’aqananchis.

¹³ Atenasta visitaqtinmi apóstol Pabloqa rikusqa: ‘Atenas llaqtayoq runakunapas chaypi tiyaq wak llaqtayoq runakunapas mosoq willakuykunata uyarispa tapunakuspallapuni kasqankuta’ (Hech. 17:21). Kunan tiempopipas askha runakunan tiemponkuta usuchinku. Paykunaqa sinchitan qokunku televisión qhawayman, computadorapi pukllaykunaman, Internetman huk ruwaykunamanpas. Kusikunanchispaqqa imaymana ruwaykunan rikhurimushan chaykunapiqa tiemponchistan usuchisunman. Sichus ñoqanchispas chay ruwaykunaman tiemponchista qosunman chayqa, Dios serviyninchispin chiriyapusunman. Chaymantapas chaykunaman qokuspaqa manañan ‘aswan allin kaqkunapaq’ tiemponchis aypawasunmanñachu, hinaspa yuyaykusunman: Diosta servinaypaqqa manañan tiempoy kanchu, nispa (Fili. 1:9, 10).

14. ¿Imakunatan tapukunanchis?

¹⁴ Chhaynaqa llapa cristianon tapukunanchis: “¿Sapa p’unchaychu tiempota hap’ini Bibliata leenaypaq, yuyaymananaypaq, mañakunaypaqpas?” (Sal. 77:12; 119:97; 1 Tes. 5:17.) “¿Preparakushanichu huñunakuykunapaq hinaspa tapuykunata kutichispa kallpachani iñiqmasiykunata?” (Sal. 122:1; Heb. 2:12.) Diospa Simin Qelqaq nisqan hina, Pablowan Bernabewanqa ‘unaytan [...] qhepakuqku, Señormanta mana manchakuspa rimaspanku’ (Hech. 14:3). Qanpas, ¿horqowaqchu tiempota ‘unayta’ predicanaykipaq? Yaqapaschá precursor kawaq (leeychis Hebreos 13:15).

15. ¿Imakunapaqmi umalliqkuna yachaywan tiemponkuta t’aqanku?

¹⁵ Antioquía t’aqata apóstol Pablo Bernabewan visitaspankun chaypi “iñiqkunawan unayta tiyarqanku” kallpachanankupaq (Hech. 14:28). Kunanpas umalliqkunaqa unay tiempotan pasanku hukkunata kallpachaspa. Predicaq lloqsisqankumantapas paykunaqa anchatan kallpachakunku Diospa ovejankunata michinankupaq, chinkasqa ovejakunatan yanapamunku, onqosqakunata yanapanku, congregacionpipas imaymana ruwanankutan hunt’anku. Sichus bautizasqa hermanoña kanki chayqa, tapukuy: “Atispayqa, ¿kallpachakuymanchu umalliq hina otaq siervo ministerial hina congregacionpi yanapakunaypaq? ¿Kallpachakushanichu chayman aypanaypaq?” nispa.

16. ¿Imakunapi yanapakuspan ‘allinkaqta ruwasunman [...] iñiqmasinchiskunapaq’?

¹⁶ Askha iñiqmasinchiskunan paykunallamanta rinku pacha chhaphchiykuna, lloqllakuna ima kaqtin chaypi tarikuq iñiqmasikunata yanapanankupaq. Ejemplopaq, huk hermananchismi 60 más watayoqña Betelpi llank’ashan, paymi vacacionninpi kharu llaqtakunata rin chaypi iniqmasinchiskunata yanapananpaq. ¿Imaraykun riran? Paymi willawanchis: “Manan imatapas allintachu yacharani paykunata yanapanaypaq ichaqa anchatan kusikurani niwasqankuman hina yanapakuspay. Chaymantapas anchatan kallpachakurani iñiqmasiykunaq iñiyninta qhawarispay, paykunaqa imaymana kaqninkutaña chinkachiranku chaypas, manan iñiyninkupi pisiparankuchu”, nispa. Kallantaqmi pachantinpi Huñunakuy Wasikunata,  Hatun Huñunakuy Wasikunatapas ruwaqkuna, paykunapas kikillankumantan ofrecekunku chaypi llank’anankupaq. Tukuy munakuywan chaykunapi yanapakuspanchisqa ‘lliwpaqmi allinkaqta ruwashanchis, aswantaqa [...] iñiqmasinchiskunapaq’ Gál. 6:10).

“Qankunawanmi sapa p’unchay kashani”

17. ¿Imataraqmi ruwawaq wiñay kawsayta chaskinaykipaq?

¹⁷ Diosta mana kasukuq runakunaqa ñan wañupunqakuña. Manaña allintachu yachanchis hayk’aq chay kananta chaypas, yachanchismi ‘pisi tiempollaña kashasqanta’ ‘kay pachaq imaynachus kasqanpas’ huknirayman tukupushasqanta (leeychis 1 Corintios 7:29-31). Chayraykun ñoqanchispaqqa ancha importante Jesuspa tapusqan: “¿Hayk’atataq runaqa qonman kawsayninta qespichinanpaq?” ‘Cheqaq kawsayta’ chaskinanchispaqqa makillachá ruwasunchis imataña Jehová Dios mañawaqtinchispas (1 Tim. 6:19). Arí, kallpachakunanchismi Jesuspa qhepanta purishanallanchispaq, Diospa Reinonta ñawpaqta maskhananchispaqpas (Mat. 6:31-33; 24:13).

18. Manchay ñak’ariy tiempo chayamuqtin, ¿imamantan seguro kasunman? Chaypaq ¿imatan kunan tiempo ruwananchis?

¹⁸ Ichaqa yachasqanchispas hina, sasan Jesuspa qhepanta purishallayqa. Jesuspa willasqan hina, wakin iñiqmasinchiskunaqa wañuytaraqmi tariranku Diosta servisqankupi. Chhaynaña kaqtinpas, ñoqanchisqa Jesús hinan sonqomanta Diosta servinchis ñak’arinanchisña kaqtinpas. Anchatan confianchis Jesuspa kay promesanpi: “Ñoqaqa qankunawanmi sapa p’unchay kashani kay pachaq p’uchukanankama” (Mat. 28:20). Chhaynaqa kallpachakusun imakuna ruway yachasqanchiswan, tukuy tiemponchiswan ima Diosta servinanchispaq. Chaykunata ruwaspan rikuchisun manchay ñak’ariy tiempo chayamuqtin Dios yanapawananchispi confiasqanchista otaq wañupuqtinchispas mosoq pachapi kawsarichiwananchista (Heb. 6:10). Chhaynapitaq rikuchisun Diospa qowasqanchis kawsayta ancha chaniyoqpaq qhawarisqanchista.

¿Kutichiwaqchu?

• ¿Imaynatan Jesús rikuchiran Diosta, runakunatapas serviy munasqanta?

• ¿Imaraykun mana munayninchisman hinallachu kawsananchis, imaynatan chayta ruwasunman?

• ¿Imayna sacrificiokunallatan ñawpaq Israel llaqtapi Dios chaskiran? ¿Imatan chaymanta yachanchis?

• ¿Ima ruwaykunapin tiemponchista allinta utilizasunman?

[Tapuykuna]

[26 paginapi dibujokuna]

Jesusqa Diosta kusichinanpaq hinapunin imatapas ruwaq

[28 paginapi dibujo]

Tukuy sonqowan Diosta serviq Israel runakunaqa allinkaqtan Diosman qoqku

[29 paginapi fotokuna]

Jehová Diosqa kusikunmi payta servinanchispaq tiemponchista t’aqaqtinchis